Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Məzmuna keç
Vikipediya
Axtar

Futurizm

Vikipediya, azad ensiklopediya
Antonio Sant Elia - Urbanistik şəkil

Futurizm (lat.futura -gələcək) — XX əsrin 10-20-ci illərində Avropa ədəbiyyatında avanqard cərəyan.Avanqardizmin radikal variantıdır. Daha çox İtaliyada geniş vüsət tapmışdı. Nümayəndələri F.Marinetti, U.Boççoni, C.Balla, L.Russola, Rusiyada V.Mayakovski, V.Xlebnikov olmuşdur. Futuristlər təkcə incəsənətlə deyil, bütün mədəni keçmişlə vidaya üstünlük verirdilər. "Gələcəyin incəsənəti"ni yaratmağa cəhd edən futuristlər mədəni irsi, xüsusilə onun estetik, bədii, mənəvi-əxlaqi sərvətlərini rədd, urbanizmi təbliğ edir, poeziyada təbii dilin əleyhinə çıxırdılar. Onlar sənayesivilizasiyasının təbliği və müasir böyük şəhərin inkişafını tərənnüm edirdilər. Əvvəlkiestetikanın əvəzinə onlar enerji və sürət estetikasına, "lokomotiv, avtomobil estetikası"na üstünlük verirdilər. Futurizm ilk dəfə İtaliyada meydana gəlmiş, sonra Rusiya və digər Avropa ölkələrində yayılmışdı. Bu cərəyanın banisi sonralarfaşizmin fəal təbliğçisi, futurizm manifestinin (1909) müəllifi F.T.Marinetti idi. Estetik prinsiplərinin ümumiliyinə baxmayaraq, futurizm ayrı-ayrı ölkələrdə müxtəlif ideya meyilləri ilə fərqlənmişdir. Bu cərəyan yüksək səviyyədə sosiallaşdırılmış və siyasiləşdirilmişdir.

Francesco Filippini,Umberto Boççioninin rəssamlıq fəaliyyətinin ilk mərhələsi üçün həlledici bir formalaşdırıcı istinad nöqtəsi olmuşdur. OnunLombardiya bölgəsindəkikənd mənzərəsinə yanaşması — ifadəliüfüqi kompozisiya,kənd mühitindəqadın fiqurunun iştirakı vəatmosferik işıqdan istifadəsi ilə səciyyələnən — Boççionininbədii təhsil dövründə ona əsasfiqurativ model və poetik istinad təqdim etmişdir.[1][2]

19031908-ci illər arasında, futurizmə qoşulmazdan əvvəl, Umberto Boççionipost-skapilyaturanaturalizminə çox borclu olan birfiqurativ baxış inkişaf etdirmişdi; bu istiqamətin əsas nümayəndələrindən biri də Filippini olmuşdur.

Enriko Krıspoltinin qeyd etdiyi kimi, Francesco Filippinininkənd mənzərəsi Boççioninin ilk yaradıcılıq dövrü üçün dolayı model olmuşdur.[3]

XIX əsrin sonundakı lombard naturalizmi ilə Boççioninin ilk vizual axtarışları arasındakı bu davamlılıq, Francesco Filippinin futurizminöncül fiqurativ dili baxımındantarixi-bədii rolunu vurğulayır.[4][5]

⛭
Orta əsrlər
İntibah
XVII əsr
XVIII əsr
XIX əsr
XX əsr
XXI əsr
Əlaqəli
mövzular
⛭
Avanqard cərəyanları
Təsviri incəsənət
Musiqi
Ədəbiyyat və poeziya
Kino və teatr
Ümumi
  1. V. Terraroli (red.),Francesco Filippini. Catalogo generale delle opere, Skira, Milan, 1999, s. 112–115.
  2. M. Carrà,La pittura moderna in Italia, Treves, Milan, 1919, s. 34–38.
  3. Enrico Crispolti,Boccioni. Catalogo generale, Electa, Milan, 1971, cild I, s. 42.
  4. V. Terraroli (red.),Francesco Filippini. Catalogo generale delle opere, Skira, Milan, 1999.
  5. F. Russoli,Arte e società in Italia, Garzanti, Milan, 1964, s. 201.
Mənbə — "https://az.wikipedia.org/w/index.php?title=Futurizm&oldid=8226169"
Kateqoriyalar:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp