1913. Britannika ensiklopediyasının reklam plakatı.
Britannika Ensiklopediyası (ing.Encyclopaedia Britannica) —ingilis dilində universalensiklopediya. Şotland maarifçiləri Adam Blek və Çarlz Blek tərəfindənEdinburq şəhərində yaradılmışdır.[1]
İlk nəşri ensiklopedik lüğət əsasında 1768–1771-ci illərdə 3 cilddə həyata keçirilmişdir.[2] Britannika ensiklopediyasının ilk 8 nəşriEdinburq şəhərində buraxılmışdır. 1870-ci ildə nəşriyyat "The Times" qəzetinin himayəsi altına verilir vəLondon şəhərinə köçürülür.Ensiklopediyanın 11-ci nəşriniKembric universiteti 1500 ekspertin iştirakı ilə həyata keçirir.[3] 1901-ci ildə Britannika ensiklopediyasıABŞ-nınÇikaqo şəhərindən olan Huper adlı mülkiyyətçi tərəfindən alınır. 20-ci illərdə ensiklopediya "Sheers, Roobeck & Co" firması tərəfindən satın alınır və 1941-ci ildəÇikaqo universitetinə bağışlanır.[4]
1974-cü ildə Britannika ensiklopediyasının sonuncu – 15-ci nəşri ("New Encyclopaedia Britannica" adı altında və ya Britannica 3) buraxılır. 1985-ci ildə ensiklopediya Mortimer Adler tərəfindən yenidən işlənərək iki hissəyə ayrılır: "Mikropediya" və "Makropediya". Buradakı məqalələr məlumatların dərinliyinə görə fərqlənirlər.[5] 1994-cü ildə Britannika ensiklopediyasının CD-ROM-da elektron variantı buraxılır.
1996-cı ildə Britannika ensiklopediyasının hüquqlarıİsveçrə milliarderi Jak Safranın (Jacqui Safra) ixtiyarına keçir. Britannikanın əmtəə nişanının hüquqları Encyclopaedia Britannica Inc kompaniyasına aiddir.
Ensiklopediyanın 15-ci nəşrinə 120 min məqalə, 44 mln söz daxildir.[6] Çap halında 32 cild, 32 min səhifə, 65 mindən çox məqalə, 24 min fotoşəkil, xəritə və təsvir vardır.[7] Qiyməti 1400 dollardır.[8]
CD-ROM-da Britannika ensiklopediyası 100 min məqalə malikdir və qiyməti 50 dollar ətrafında dəyişir. Lakin 1998-ci ildə ensiklopediyanın kompakt disklərdə buraxılan elektron variantının qiyməti 2000 dollar idi.[9]
32 cildlik Britannika ensiklopediyasının kağız variantı ilə yanaşı onlayn variantı da mövcuddur. Dünyanın ən böyük ensiklopediyalarından biri sayılan Britannika ensiklopediyasınİnternetdəki variantına 122264 məqalə daxildir. Ensiklopediyaya daxil olmaq üçün istifadəçilər illik 60 dollara qeydiyyata alına bilərlər. Bunlardan əlavə ensiklopediyaya 403 seçilmiş qəzet və jurnallardan 300000 material daxil edilmişdir.[10] Mətn şəklində verilmiş hər bir informasiyanı on minlərlə şəkil və video tamamlayır. Britannika ensiklopediyası universal informasiya mənbəyi kimi dünyanın bir sıra universitet və elmi təşkilatlarında istifadə edilir. Oksford və Harvard universitetləri də daxil olmaqla bu ensiklopediyadan istifadə edən təhsil ocaqlarının ümumi sayı artıq 4755 olmuşdur.[11]
Fəaliyyət göstərdiyi 239 il ərzində Britannika ensiklopediyası dünyada ən çox müraciət olunan ingilis dilli ensiklopediya statusunu almışdır. 2012-ci ildə Britannika Ensiklopediyası 244 il çap tarixindən sonra kağız nəşrlərini dayandırdı[12] və ancaq multimedia formatına keçdi. Beləliklə, Britannikanın 2010-cu il çap nəşri sonuncu oldu.[13]
