Bohema (it.La Bohème) —Cakomo Puççininin Cüzeppe Cakozanın librettosu əsasında yazmış olduğu 4 pərdəli opera. SaycaCakomo Puççininin on iki operasından dördüncüsü sayılır[2]. Librettosu Anri Mürjrnin "Bohemanın həyatından səhnələr" əsəri əsnasında yazılmışdır. Əsərin ilk premyerası 1 fevral, 1896-cı ildədirijor Arturo Toskanininin müşayiətindəTurində olmuşdur.
Rudolfo və Marçello keçmiş sevgililəri üçün darıxırlar
keçmiş sevgililəri üçün darıxsalar da bunu bir-birilərinə deməkdən çəkinirlər.
Mimi huşunu itirir və Rudolfonun harayı
Kollen öz paltosunu qurban verməsi
Sevgililərin keçmiş xatirələri yada salmaları
Miminin ölməsi, Rudolfonun naləsi
Yoxsul şair Rudolfo və rəssam Marçello milad axşamıParis mansardasında soyuq sobanın ətrafında oturmuşlar. Onların sobanı qalamaq üçün nə oduncağı və nə də yeyəcək azuqələri vardır. Sobanı qısa müddətə qalamaq üçün, Rudolfo oz əlyazmalarından bir neçəsini qurban verir. Əlyyazmalar tez yanıb qurtardıqdan sonra soba yenə də soyuyur. Bu dəm Filosof Kollen evə gəlir. O, da səhnəyə qüssəli və incik çıxır, çünki o, bu milad axşamı bağlı olduğu üçün lombarda bəzi əşyaları girov qoya bilməmişdir. Sonuncu gələn musiqiçi Şonar olur. Onun əhvalı bir qədər yaxşıdır. O, özü ilə bir sifarişdən sonra əldə etdiyi bir şüşə çaxır, bir az yeyəcək, bir qədər də oduncaq və pul gətirmişdir. Dostların əhvalları bir qədər açılır, gecəni həməşə yığışdıqları latın məhəlləsindəki "Momus" kafesində keçirməyi qərara alırlar. Bu an ev sahibi Benua onlara rast gələrək, evin kirayəsini tələb etməklə bu xoş ovqatı pozmuş olur. Dostlar vəziyyətdən çıxmaq üçün Benuaya çaxır süzərək, könlünü qadınlar haqqında söhbətlərlə almağa çalışırlar. Çaxırdan xoşhallanan ev sahibi lovğalanmağa başlayır. Söhbət qızışır. Dostlar dolamaq üçün ev sahibini arvadına sədaqətsizlikddə günahlandırırıb mansardadan bayıra atırlar. Bundan sonra dostlar latın məhəlləsindəki "Momus" kafesinə yola düşürlər. Rudolfo bir qədər gec qalıb əsərini sona yetirmək istəyir. Daha sonra onlara qoşulacağına söz verir. Otaqda tək qalıb əsəri üzərində işləyərkən birdən qapı döyülür. Gələn onun qonşusu Mimidir. O, pilləkənlərdə şamın söndüyünü və yandırmaq üçün ona kömək etməsini xayiş edir. Mimi Rudolfonun otağında bayılıb qalarkən mənzilinin açarını salmış olur. Sonra onlar birlikdə itmiş açarı axtarmağa başlayırlar. Rudolfo heç də açarın tez tapılmasını istəmir. Nəfəsi ilə Miminin əlindəki şam sönmüş olur. Onlar qaranlıqda axtarışa başlayırlar. Qaranlıqda Miminin əli onun əlinə toxunar toxunmaz Rudolfo açarı tapmış olur. Lakin xəlvətcə onu öz cibinə qoyur.
Che gelida manina, se la lasci riscaldar... Cercar che giova? Al buio non si trova. Ma per fortuna, è una notte di luna, e qui la luna... l'abbiamo vicina.
Aspetti, signorina, le dirò con due parole: chi son? chi son!... e che faccio... come vivo?... Vuole? Chi so? Sono um poeta. Chi cosa faccio? Scrivo. E come vivo? Vivo. In porvetà mia lieta, scialo da gran signore... rime ed inni d'amore. Per sogni e per chimere... e per castelli in aria! L'anima ho milionaria. Talor dal mio forziere... ruban tutti i gioelli due ladri: gli ochhi belli. V'entrar com voi pur ora, ed i miei sogni usati e i bei sogni miei tosto si dileguar! Ma il furto non m'accora, poichè v'ha preso stanza... la speranza! Or che mi conoscete, parlate voi deh! parlate... Chi siete? Vi piaccia dir?
(azərbaycanca, hərfi tərcümə)
Bu əllər necədə soyuqdur! İzin verin qızdırım. Qaranlıqda axtarmaq nə fayda Tapmaq üçün çox zülmətdir Göydə ay doğana və ulduzlar sayrışanadək İzin verin mənə madumazel, Özümü sizə təqdim edim, Kiməm, təxminən, nə ilə məşqulam, Və mən burada yaşayıram! İzninizlə? (Mimi susur) Mən kiməm? Dinləyin. Mən adi şairəm. Mən nə edirəm? Yazıram! Necə yaşayıram? Beləki, yaşayıram! Bu yoxsul otaqda ... Qızıl xəyallarla Havada qəsrlər ucaldar Özümü ruhən milyonçu hiss edər, Qəlbimdən çapıb alınar Tez-tez gözəl cəvahirlər Oğru cüt gözcüklər! Bu gözcüklər sizinlə yenə gəlmiş Alıb xəyallarımı götürmüş Lakin mən zərrə qədər incimirəm ... Bax beləcə məni tanıdınız. Deyiniz mənə indi, sizin adınız nədir?
Mimi öz həyat hekayəsini ona danışır. Beləliklə onlar lk baxışdan bir-birinə vurulurlar. Sevgililər birlikdə latın məhəlləsindəki kafeyə yola düşürlər.
Bəli. Məni Mimi çağırırlar, amma adım Lusiyadır. Mənim hekayətim qısadır. Kətan, ipək üzərində Tikirəm evdə, eşikdə... Sakit və rahatca Vururam naxışlar zanbaqdan və qızılgüldən. Bu işimdən məmnunam, Belə şirin sehrə malik olmaq O, sevgi və bahardan danışır, Mənə arzu və xəyallardan danışır. o, şeylər ki, poetik ada malikdirlər... Siz məni anlayırsınızmı? „Sì. Mi chiamano Mimì“
Parisin Latın məhəlləsi daha gurultulu milad bayramını qeyd edir. Küçə oyuncaq alverçisi Parpinyolun işləri qaydasında gedir — uşaqların ardı arası kəsilmir. Rudolfo Mimiyə onun çoxdan arzusunda olduğu çəhrayı bir papaq alır, bunu o, sonradan ona etiraf edir. Dostlar "Momus" kafesində Marçellonun keçliş sevgilisi Müzettini yeni pərəstişkarı varlı, dövlət müşaviri, polkovnik Alsindor ilə birlikdə görürlər. Müzetti qoca polkovniklə mazağlaşaraq, onu Lulu deyə çağırmaqla, Marçelliyə acıq verir. Marçello qısqanır, lakin Müzetti polkovnikə tapşırıq verib yola salır ki, Marçellonun yanına dönsün. Dostlar "Momus" kafesini tərk etmək istədikdə, Şoner pulunun qurtardığını görür. Müzetta kafe qulluqçusuna deyir ki, onların pulunu qoca polkovnik ödəyəcəkdir. Geri qayıdıb gələn polkovnik hesabı gördükdə şoka düşərək, sula yıxılır.
Fevral səhəri, şəhər kənarı. Marçelloya bir qədər pul qazanmaq üçün imkan yaranır. Şəhər kandarındakı kabaredə rəngsazlıq işi ona tapşırılmışdır. Məhz bu kabaredə Müzetta çıxış edir. Mimi Marçellodan ona əzab verən Rudolfonun əsassız qısqanclığının səbəbini soruşur. Qəflətən şair Rudolfonun gəlməsindən gizlənən Mimi dostların söhbətinə qulaq verir. Belə ki, Mimi Rudolfonun qısqanclığının səbəbini öyrənmiş olur. Məlum olur ki, Mimi çarəsiz vərəm xəstəsidir. O isə onu saxlaya bilməyəcəyindən ehtiyat edir. Bu an hönkürtü ilə Mimi Rudolfonu inandırmağa çalışır ki, onunla qalsın. Hər ikisi qışın sonuna qədər bir yerdə qlmağa qərar verirlər, lakin hər ikisi anlayır ki, onların baharı heç olmayacaq. Marçello Müzettanı yelbeyinlikdə gönahlandıraraq onunla münasibətinə son qoyur.
Yarım il sonra mansardada. Rudolfo və Marçello keçmiş sevgililəri üçün darıxsalar da bunu bir-birilərinə deməkdən çəkinirlər. Bu zaman Kollen və Şoner gələrək özüləri ilə bir qədər ərzaq gətirirlər. Dostlar bu baş verən hadisələri yumorla qarşılayırlar. Bir qədər sonra isə Müzetta taqəti qalmamış xəstə Mimini özü ilə götürərək gəlir. Mimi Rudolfo ilə görüşmək istəyir. Otağı qızdırmaq və həkim çağırmaq üçün öz sırğasını, Kollen isə öz sevimli paltosunu verirlər. Bu arada palto ariyası oxunur. Filosof Kollen Lombarda aparmazdan əvvəl öz köhnə poltosunu və yaşadığı həyatını Bohema kimi sevir.
it.“Vecchia zimarra, senti”(“Qulaq as, ey köhnə palto”)
(italyanca)
Vecchia zimarra, senti, io resto al pian, tu ascendere il sacro monte or devi. Le mie grazie ricevi. Mai non curvasti il logoro dorso a ricchi, ai potenti, (dorso ai ricchi ed ai potenti) né cercasti le frasche dei dorati gingilli. Passâr nelle tue tasche come in antri tranquilli filosofi e poeti. Ora che i giorni lieti fuggir, ti dico: addio fedele amico mio.
Dostlar sevgililəri baş-başa buraxırlar. Onlar keçmiş xatirələrini yada salırlar. Bu zaman Mimi boğulmağa başlayır. Rudolfonun çığırtısına yerdə qalanlar ona hay verirlər. Rudolfo sevgilisinin öldüyünü görüncə çarəsiz onun adını bağırır.