Pontifikmaksimus (lat.Pontifeks Maksimus — "ən böyük körpü quran") və ya böyük pontifik.Qədim RomadaPontifiklər Kollegiyasında (Collegium Pontificum) ən yüksək rahib rütbəsi. Bu rütbə Qədim Roma dinində ən mühüm mövqe olaraq qəbul edilirdi. Eramızdan əvvəl 254-cü ildə bu mövqeyəplebeylərin də gəlməyə başlamasına qədər, sadəcəpatrisilər gəlirdi. Erkən Roma Respublikasında dini bir status ikən, yavaş-yavaş siyasi xarakter daşımağa başladı (İmperator Avqustun dövründən etibarən) və axırda imperial kabinetə birləşdirildi. Tarixi sənədlər bu titulla Roma imperatorlarından, 375-383-cü illər arasında hökm sürmüş ən sonİmperator Qratsianın çağrıldığını göstərir[1]. Daha sonra imperator öz adının yanından bu titulu yığışdırmışdır[2][3].
"Pontifeks" sözü daha sonralarXristiyan yepiskopları tərəfindən istifadə edilməyə başlandı[4] (Roma Yepiskopu daxil[5]) və "Pontifeks Maksimus" adıRoma Katolik Kilsəsində (baş yepiskop olan)Papanın tituluna tətbiq edilməyə başlandı. Bu titul Papanın rəsmi titullarından sayılmasa da[6], papalarınRenesans və indiki dövrlərə aid binalarında, abidələrində və xırda pullarında öz əksini tapmaqdadır.
Lüğət mənası olaraq,pontifeks "körpü quran" (pons +facere);maximus da "ən böyük" deməkdir. Bu əvvəllər bəlkə də hərfi mənada istifadə olunurdu: qədim Romada körpü inşaatçısı olmaq ən əhəmiyyətli işlərdən sayılırdı, çünki qədim Romada ən böyük körpülər əsasən müqəddəs olaraq qə'bul edilənTiber çayı üzərində inşa edilmişdi və ancaq xüsusi səlahiyyətli din xadimləri bu körpülərdəki mexanik yenilikləri "narahat etmə" hüququna malik idilər. Amma yenə də, bu söz (pontifeks) simvolik mə'nasinda da başa düşülürdü: (Van Heyperenə görə) pontifiklər tanrılarla insanlar arasında "körpü" quranlar idilər.
Digər tərəfdən,pontifeks sözü "yolları hazırlayanlar" mə'nasına da gələ bilər: tarixiEtrusk dilindəpont "yol" deməkdir[3]. Az bir qrup tədqiqatçının fikrinə görə bu söz Etrusk dilində tələffüz olaraq oxşar, amma etimoloji olaraq əlaqəsiz, "keşiş" mə'nasına gələn başqa sözdən törəmişdir.
↑"In the matter of hierarchical nomenclature, one of the most striking instances is the adoption of the term pontifex for a bishop" (Paul Pascal:Medieval Uses of Antiquity in The Classical Journal, Vol. 61, No. 5 [Feb., 1966], pp. 193-197).
