| 2010 FİFA Dünya Kuboku finalı | |||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||
| Turnir | FİFA Dünya Kuboku 2010 | ||||||
| |||||||
| Uzatma dəqiqələri nəticəsində | |||||||
| Tarix | 11 avqust2010 | ||||||
| Yer | Sokker siti,Yohannesburq | ||||||
| Matçın adamı | Andres İnyesta (İspaniya) | ||||||
| Hakim | Hovard Uebb (İngiltərə) | ||||||
| Tamaşaçı | 84.490 | ||||||
| Hava | Buludlu | ||||||
←2006 2014 → | |||||||
2010 FİFA Dünya Kuboku finalı —11 avqust2010-cu ildəCənubi Afrika RespublikasınınYohannesburq şəhərində yerləşənSokker siti stadionunda qazanan komandanı təyin etmək üçün oynanılan matç. 0-0 olan hesab uzatma dəqiqələrinin 116-cı dəqiqəsindəAndres İnyestanın vurduğu qolla dəyişdi. Hesab 1-0 oldu vəİspaniya kubokun sahibi oldu.Niderlandın sarı kartlarının sayı və sərt oyunu tənqid olundu.1950-ci ildə dördüncü yeri tutaraq FİFA Dünya Kubokunda ən böyük müvəffəqiyyətə imza atan İspaniya bu çempionatda ilk dəfə kuboku qazandı.1974 və1978-ci illərdə məğlub olduğu son matçlardan sonraNiderland, bu matçda da məğlub olaraq, bu sahədə rekorda imza atdı. Matçdan sonra ilk dəfə Avropa komandası, öz qitəsi xaricində təşkil edilən Dünya Kubokunu qazanmış oldu.
Finalçı komanda olanNiderland vəİspaniya daha əvvəl heç birDünya Kuboku və yaAvropa Çempionatında qarşılaşmamışdı. İlk dəfə1920 Yay Olimpiya Oyunlarında qarşılaşan iki komanda arasında ümumi 9 matç oynandı.[1] Hər iki komanda dörd oyun qazandı və bir matç bərabərliklə sona çatdı.[1]
Hər iki komanda daha əvvəl Dünya Kubokunu qazanmamışdı. Niderland iki dəfə finala yüksəlmiş və məğlub olmuşdu.1974 Dünya Kuboku finalındaAlmaniyaya 2-1,[2]1978 Dünya Kuboku finalında isəArgentinaya 3-1 hesabı ilə məğlub olaraq hər iki turnirdə ikinci oldu.[3]İspaniya üçün finala qədər yüksəlməkFİFA Dünya Kuboku tarixində ən böyük müvəffəqiyyət oldu.1950 Dünya Kubokunda dördüncü yeri tutan İspaniya;1934,1986,1994 və2002-ci illərdə isə dörddəbir finala yüksəldi.[4] İspaniya,Dünya Kuboku finalında oynayan 12-ci fərqli komanda oldu.[5]
Matçın sonunda Niderland yüksəldiyi finalların dördünü məğlub olanAlmaniyanın arxasından, finalda ən çox məğlub olan ikinci komanda oldu.[5]İspaniya isə qazandığı kubokla Dünya Kubokunu qazanan 8-ci ölkə olaraq, kubok baxımından İngiltərə və Fransaya bərabər oldu.[5]
2010 Dünya Kubokunaİspaniya sonuncu Avropa Çempionatı olan2008 Avropa Çempionatının çempionu və2007-ci ildən2009-cu ilə qədər oynadığı 35 matçda məğlub olmayaraq, (Həmçininseçmə mərhələsində oynadığı 10 matçın hamsını qazanaraq) bu sahədə rekorda imza atan komanda kimi qatıldı.[6] Digər tərəfdən Niderlandseçmə mərhələsində oynadığı 8 matçın hamsını qazanmış və mərhələnin lideri olaraq, turnirdə iştirak etmək haqqı qazandı.[7]
Niderland turnirin əvvəllərində oynadığı matçlardaMeksikanı 2-1,Qananı 4-1,Macarıstanı 6-1 hesabı ilə məğlub edərək,[8]6 iyun tarixindəCənubi Afrika Respublikasına gəldi.[9] Macarıstan matçının ikinci hissəsində zədələnənAryen Robben isə qəfildən 6 gündən sonra,12 iyun tarixindəCənubi Afrika Respublikasına gəldi.[10]İspaniya da,Niderland kimi turnirdən əvvəl oynadığı üç qarşılaşmanı qazandı.Səudiyyə Ərəbistanı 3-2,Cənubi Koreyanı 1-0,Polşanı 6-0 hesabı ilə məğlub edənİspaniya[8] turnir başladığı gün (11 iyun)Cənubi Afrika Respublikasına gələrək 32 komanda arasından ölkəyə daxil olan sonuncu komanda oldu.[11]
NəticədəNiderlandE qrupundaDanimarkanı 2-0,Yaponiyanı 1-0,Kamerunu 2-1 hesabı ilə məğlub edərək bütün matçları qazandı. Qapısına sadəcə bir qol vurulanNiderland, 9 xal ilə turnirdə ilk sıraya yüksəlib.[12] Turnirin iki mərhələsindəSlovakiyanı 2-1 hesabı ilə məğlub edən komanda dörddəbir finalda kuboku ən çox qazanan komanda olanBraziliya ilə qarşılaşdı. İlk dəqiqələrdə 1-0 məğlub olduqları matçı 2-1 qalib olanNiderland yarımfinalda keçmiş çempion komandalarından biri olanUruqvaya rəqib oldu. 3-2 hesabı iləUruqvayı məğlub edənNiderland2008-ci ilinoktyabr ayından bu yana oynadığı 14-cü matçını qazandı.[7][13]H qrupunda mübarizə aparanİspaniya isə,İsveçrə ilə oynadığı ilk matçında 1-0 məğlub oldu. Digər oynadığı matçlardaHondurası 2-0,Çilini 2-1 hesabı ilə məğlub edərək 6 xalla qrupun lideri oldu.[12] II mərhələdəPortuqaliyanı, dörddəbir finaldaParaqvayı, yarımfinalda isə keçmiş çempionlardan biri olanAlmaniyanı 1-0 hesabı ilə məğlub edərək finaldaNiderlandın rəqibi oldu.[13]
Finala gedən yolda oynanılan 6 matçdaNiderland 12 qol vurdu. Qapısına 5 qol vuruldu.İspaniya isə 7 qol vurdu. Qapısına 2 qol vuruldu. Matçdan əvvəlNiderlandlıUesli Sneyder vəİspaniyalıDavid Vilya,AlmanTomas Müller vəUruqvaylıDieqo Forlan ilə birlikdə vurduqları beş qolla bombardir mövqeyində idilər.[14]Tomas Müller vəDieqo Forlan komandalarında birdən çox qol vuran tək oyunçulardır.
| Niderland | Tur | İspaniya | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
| Rəqib | Nəticə | Qrup mərhələsi | Rəqib | Nəticə | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Danimarka | 2-0 | 1-ci matç |  İsveçrə | 0-1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Yaponiya | 1-0 | 2-ci matç |  Honduras | 2-0 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Kamerun | 2-1 | 3-cü matç |  Çili | 2-1 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Qrup cədvəli |
| ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
| Rəqib | Nəticə | Pley-off mərhələsi | Rəqib | Nəticə | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Slovakiya | 2-1 | 2-ci tur |  Portuqaliya | 1-0 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Braziliya | 2-1 | Dörddəbir final |  Paraqvay | 1-0 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
 Uruqvay | 3-2 | Yarımfinal |  Almaniya | 1-0 | ||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||||
Final bütün turnirdə istifadə olunan topCabulanininqızıl rəngli modeli olan Cobulani ilə oynanıldı.[15] Topun adı matçın oynanılacağı yerSokker siti stadionunun yerləşdiyiYohannesburqun ləqəbi "Yoburq"-dan götürülmüşdür.[15] Topun qızıl rəngdə olması, kubokun rəngi ilə birlikdə, şəhərin ləqəbi olan "Qızıl şəhəri" yada salır.[15]2006 FİFA Dünya Kubokunda istifadə edilənTimqeyst topundan sonra Cobulani, Dünya Kuboku finalı üçün xüsusi olaraq istehsal edilən ikinci top olmuşdur.[15]
İngiltərə Futbol Federasiyasına bağlı olanHovard Uebb final matçınınhakimi olaraq təyin edildi.[16] Köməkçi hakimlik vəzifəsiDarren Kann vəMayk Mullarkiyə dördüncü və beşinci hakimlik vəzifəsi isə sıra iləyaponYuiti Nişumura vəToru Saqaraya verildi.[16]1950 Dünya Kuboku finalı hakimiCorc Riderdən,[17]1954 Dünya Kuboku finalı hakimiUilyam Linqdən[18] və1974 Dünya Kuboku finalı hakimiCek Teylordan sonra,[2]Hovard Uebb Dünya Kuboku final matçına hakim olaraq təyin edilən dördüncü ingilis hakim oldu.
Cənubi YorkşirinRoterem şəhərində polis,1971-ci ildə doğulmuş (46 yaş)Uebb,[19]2003-cü ildənPremyer Liqa matçlarına hakim təyin edilirdi.2005-ci ildəFİFA-da hakim olanUebb,2010 UEFA Çempionlar Liqası finalı[20] və2009 İngiltərə Kuboku finalında iştirak etmişdir.[21] Kann və Mullarki 2010 Dünya Kubokunda üç matçı idarə edən Uebbin bütün matçlarında ona kömək etmişdir. Uebb qrup müsabiqələrindəİspaniya-İsveçrə vəSlovakiya-İtaliya matçlarını, I mərhələdə isəBraziliya-Çili matçını idarə etdi.[16] Bu üç matçın heç birində qırmızı vərəqə istifadə etməyən və penalti qərarı verməməsinə baxmayaraq, Uebb, orta hesabla 5.67 sarı vərəqə göstərdi və turnirdə ən çox sarı vərəqə istifadə edən ikinci hakim oldu. Finalda göstərdiyi 14 sarı (Con Heytinqaya iki sarı ardı ilə qırmızı) vərəqə ilə,1986-cı ildə keçirilən finaldakı 6 sarı vərəqəlik rekordu geridə buraxaraq2010-cu ildə keçirilən Dünya Kuboku finalının ən çox sarı vərəqə verilən Dünya Kuboku finalı olmasına gətirib çıxarmışdır.[22] Sarı vərəqələrin doqquzu matçın normal zamanında gəlmişdi.[23] Final matçından sonraUebbin turnir ərzində göstərdiyi sarı vərəqələrin sayı 31-ə yüksəldi və matçda göstərdiyi sarı vərəqələrin sayı orta hesabla 7.75 oldu.
İspaniya heyətindəki üç futbolçuİngiltərə klublarında, digər bütün futbolçularİspaniya liqalarında forma geyinirdi.[24]Niderland heyətindəki futbolçuların doqquzu öz ölkəsinin liqasında, altısıAlmaniyada, beşiİngiltərədə, ikisiİtaliyada, biriİspaniyada öz karyerasına davam edirdi.[25]
2010 FİFA Dünya Kuboku matçları ərzindəAlmaniyanın bütün matçlarını doğru olaraq proqnoz verənİlbiz Paul, final matçı proqnozunda da müvəffəqiyyətli oldu.[26]
Matçdan əvvəlKolumbiyalı müğənniŞakira səhnəyə çıxaraq, Dünya Kuboku üçün xüsusi olaraq yazılan "Waka Waka" mahnısını ifa etdi.Şakirayaatəşfəşanlıq və işıq nümayişləri yoldaşlıq etdi.[27]Şakiradan sonra səhnəyəLadysmith Black Mambazo çıxdı.[28] Turnirdə iştirak edən 32 ölkənin bayraqlarının işıq köməyi ilə meydana gətirdiyi sahədə rəqs nümayişləri təşkil edildi.[28]
Matçı stadionda izləməyə gələn insanlar arasındaNiderland vəİspan kral ailələri[29] ilə ev sahibiCənubi Afrika Respublikasının prezidentiCeykob Zuma (kubok mərasimində stadionda olmuşdur.[30]) keçmiş prezidentNelson Mandela,[31]Nobel mükafatı laureatıDesmond Tutu[28] vəCənubi Afrikalı aktrisaŞarliz Teron var idi.[32] İspaniya tribunalarındaRafael Nadal vəPau Qasol[33] yer alırdı.Zimbabve prezidentiRobert Muqabe,Birləşmiş Millətlər Təşkilatının keçmiş baş katibiKofi Annan,Morqan Friman,Naomi Kempbell vəParis Hilton matçı izləyənlərin arasında idi.[28][32]
11 avqust 2010-cu il tarixindəYohannesburqunSokker siti stadionundaNiderlandlaİspaniya matçının 116-cı dəqiqəsindəAndres İnyestanın vurduğu qol hesabı 1-0 dəyişdi. İspaniya ilk dəfə Dünya Kubokunu qazanma sevincini yaşadı.[34]
