ideoloxía política, sistema económicu, formación social(es) y movimientu social
anticapitalismu
Elsocialismu[1] ye unaideoloxíapolítica basada nel entamu d'unasociedá qu'ha esistir de tal manera que'l coleutivu popular tenga'l control del poder políticu, y poro, de los medios de producción. D'otra miente, na práutica'l significáude facto del socialismu foi camudando col trescursu'l tiempu. LaBandera Collorada ye ún de los sos símbolos.
Anque ye un términu políticu cargáu abondo, permanez fuertemente venceyáu al afitamientu d'una clas trabayadora organizada, creada pente medíes d'una revolución o evolución social, col envís de construyir una sociedá ensin clases, razón pola qu'anguaño la mayoría del socialismu identifíse colos postulaos marxistes ya comunistes.
Tamién enfocóse caberamente a les reformes sociales de lesdemocracies modernes. El conceutu y términusocialista refiérense a un grupu d'ideoloxíes, unsistema económicu o unEstáu qu'esiste o esistió.
L'estudiu del socialismu propiamente dicho suel aniciase de magar laRevolución Francesa en1789, que supunxo'l derrocamientu de la clas feudal francesa y l'ascensión al poder de laburguesía, y el periodu premarxista na historia del socialismu, correspuende a los cien años aproximadamente (de metá delsieglu XVIII a metanes delsieglu XIX) nos que los cimeros países d'Europa desendolquen el procesu de sustitución delfeudalismu polcapitalismu como sistema económicu, y nel que los estaos feudales s'axunten pa formar les modernesNaciones-Estáu.
A raíz de la Revolución Francesa, apaezFrançois Babeuf, el primer pensador socialista (anque na so dómina esta pallabra entá nun s'utilizaba) que se pon cabezaleru d'un movimientu nomáu laConspiración de los Iguales.
Remémbrense ente los socialistes utópicos aRobert Owen (1771-1858), que foi'l primeru en considerar al proletariáu como clas dixebrada con esmolecimientos comunes.
EnFrancia l'utopismu tuvo un calter más filosóficu que n'Inglaterra. El so primer representante foi'l condeHenri de Saint-Simon (1760-1825). Propúnxo laFederación d'Estaos Europeos, como preséu políticu pa torgar les guerres y afitar la paz mundial. Al mesmo tiempuCarlos Fourier, (1772-1837), concibió los falansterios-comunidaes humanes rexíes por normes coleutivistes. De la inspiración de los entamos fourieristes constituyéronse dellosfalansterios.
Otru utopista francés foiÉtienne Cabet (1778-1856), que demientres el so esterramientu n'Inglaterra, nel añu1842, escribióViaxe a Icaria.Darréu apaez la teoríamarxista que se refier a la sociedá qu'ha sustituyir alcapitalismu, y en dellos casos desendólcase encomunismu. El marxismu y el comunismu son dos rames perespecífiques del socialismu. Les dos nun representen al socialismu como un tou.
Elsocialismu llibertariu ye una corriente del socialismu que gueta que les persones decidan sobro les sos vides direutamente, y nel casu delanarquismu defende l'abolición del Estáu y de toa autoridá. Ye la corriente con un tresfondu de respetu y valoración alsuxetu oindividuu, y que considera lallibertá como'l camín y l'oxetivu del socialismu y que propón lahorizontalidá nes rellaciones humanes y l'autonomía de los movimientos sociales frente a les instituciones del Estáu y a les multinacionales del capitalismu. La fin del socialismu llibertariu ye construyir una sociedá ensinclases sociales estratificaes,autoxestionaria ydescentralizada. El francésPierre-Joseph Proudhon foi la primer persona n'autodenomaseanarquista.
Ente los marxistes hebo una dixebra ente los socialistes democráticos y los revolucionarios. Na teoría moderna delsocialismu democráticu, aspírase a llegar a una sociedá democrática que seya l'espinazu d'unEstáu de bienestar.
Esisten delles grandes diferencies ente los grupos socialistes, anque cuasi toos tán d'alcuerdu de que tán xuníos per una historia en comuña que tien los sos raigaños nel sieglu XIX y el sieglu XX, ente les lluches de lostrabayadoresindustriales yagricultores, operando acordies colos entamos de solidaridá y enfotu a una sociedá igualitaria, con unaeconomía que puea, dende los sos puntos de vista, sirvir a l'amplia población en vez d'a unos cuantos.
D'alcuerdu colos autores marxistes (más notablementeFriedrich Engels), los modelos y les idees socialistes seríen rastrexables los entamos de la historia social humana, siendo una carauterística de la natura humana y los modelos sociales humanos.
Nelmarxismu-leninismu'l socialismu ye consideráu como la fas previa alcomunismu, poro los procesos revolucionarios vivíos polaXRSS,Cuba yChina rellaciónense con esta doctrina, yá que, nel casu de la XRSS enxamás nun se llogró algamar el comunismu, y nel casu de Cuba entá se llucha p'algamar dafechu esi oxetivu.
