Pagu Pagu[1] (pronunciáu /ˈpɑŋo ˈpɑŋo/ polos samoanos nativos y /ˈpɑŋgoʊ ˈpɑŋgoʊ/ n'inglés) ye lacapital deSamoa Americana. La so población nel2000 yera de 11.500 habitantes.
El nome Pagu Pagu acomúñase xeneralmente al puertu (l'únicu importante de laSamoa Americana) y, poro, el topónimu Pagu Pagu aplícase non yá a esta población en sí mesma, sinón tamién al área circundante de laBadea de Pagu Pagu, en que la so mariña alcontrar, ente otres poblaciones, el pequeñu pueblu deFagatogo, onde s'alluga la sede del gobiernu llocal. Ye asina que Pagu Pagu ye capital nominal del territoriu inda cuando'l gobiernu tien les sos oficines en Fagatogo.
A los primeros occidentales qu'entraron en contautu colos samoanos atribúyese-yos una batalla nel sieglu XVIII ente los esploradores franceses y los isleños en Tutuila. Los Samoanos culparon a Occidente, dándo-yos una reputación de ferocidá. A principios del sieglu XIX la llegada de misioneros rarotonganos a les islles de Samoa foi siguida por un grupu de misioneros occidentales dirixíu por John Williams, congregacionalista de la Sociedá Misionera de Londres na década de 1830, colo que llegó oficialmente'l cristianismu a Samoa. Menos d'un centenar d'años más tarde, la ilesia congregacionalista samoana convertir na primer ilesia independiente indíxena delPacíficu Sur.
En marzu de1889, una fuercia naval alemana invadió un pueblu de Samoa, y al faelo destruyeron dellos bienes d'Estaos Xuníos. Entós, tres buques de guerra d'Estaos Xuníos entraron nel puertu de Samoa y preparáronse p'atacar a los trés buques de guerra alemanes que s'atopaben ellí. Sicasí, antes de poder faer usu de les armes, untifón fundió tantu los barcos d'Estaos Xuníos como los buques alemanes. Declaróse un armisticiu obligatoriu por cuenta de la falta de buques de guerra.
Les rivalidaes internacionales na última metá del sieglu XIX solucionar por aciu el tratáu de 1899 nel queAlemaña yEstaos Xuníos estremaron l'archipiélagu samoanu. Estaos Xuníos ocupó formalmente la so porción —un grupu más pequeñu d'islles orientales cola conocida rada de Pagu Pagu— al añu siguiente. Les islles occidentales son agora l'estáu independiente deSamoa.
L'armada d'Estaos Xuníos construyó una estación carbonera na badea de Pagu Pagu pa la escuadra del Pacíficu, nomó a un secretariu local y aseguró un Documentu de Cesión de Tutuila en 1900 y un Documentu de Cesión de Manu'a en 1904. Mientres laSegunda Guerra Mundial los infantes de marina d'Estaos Xuníos en Samoa Americana, superiores a la población llocal, tuvieron una enorme influencia cultural.
Dempués de la Segunda Guerra Mundial, l'intentu del Departamentu del Interior d'Estaos Xuníos nel Congresu por aprobar la Llei Orgánica 4500 pa la incorporación de Samoa Americana, foi ganáu por cuenta de los esfuercios de los xefes samoanos americanos lideraos porTuiasosopo Mariota. Estos esfuercios llevaron a la creación d'una cámara llexislativa local, la Fono de Samoa Americana, de la que'l gobernador naval yera reemplazáu por un gobernador escoyíu llocalmente. Anque téunicamente considerada "non entamada", una y bones el Congresu d'Estaos Xuníos nun aprobó una Llei Orgánica pal territoriu, Samoa Americana tien gobiernu propiu so una Constitución que se fixo efectiva'l 1 de xunetu de1967. El territoriu d'Estaos Xuníos de Samoa Americana ta na llista de territorios ensin gobiernu propiu de lesNaciones Xuníes, un llistáu que ye aldericáu pel país.
EnSamoa Americana, la capital Pagu Pagu foi afarada por cuatro foles de tsunami ente 4,6 y 6,1 metros d'altor. Les foles avanzaron hasta 90 metros tierra adientro antes de recular.[3] ElPresidente d'Estaos XuníosBarack Obama declaró a la Samoa Americana comozona de desastre.[4] Este mesmu movimientu sísmicu afectó tamién gravemente a otros estaos y archipiélagos cercanos delPacíficu, como los deSamoa[5] y Tonga.[3]
La capital deSamoa Americana ye un amiestu de comunidaes semi-urbanes coloridas que constitúin una ciudá pequeña, les fábriques conserveres d'atún (qu'apurren emplegu a un terciu de la población deTutuila) y un puertu arrodiáu per bellu cantiles. La xubida al cume de Monte Alava (vease'lParque nacional de Samoa Americana)[6] apurre una vista magnífica del puertu y de la ciudá. Hasta l'añu 1980, unu podía esperimentar la vista dende'l picu tomando un teleféricu dende'l puertu, pero'l 14 d'abril d'esi añu un avión de la marina de guerra de losEstaos Xuníos, volando percima como parte de les celebraciones del día de la bandera impactó contra'l cable estrellándose darréu nuna ala del Hotel Rainmaker. Menos espectacular, pero tamién dignu de visita, ye la vista de l'aldega de Aua dende lo alto del camín a Afono.
El puertu y l'asamblea deSamoa Americana -conocida como'l Fono (/ˈfono/)- tán en Fagatogo, una aldega axacente a Pagu Pagu. Igualmente, el mentáu y célebre Hotel Rainmaker (agora zarráu) atópase na aldega del Utule‘i, cercana a Fagatogo al sur del puertu. Les empreses conserveres asitiar en Atu‘o, na vera del norte del puertu. Suxerse evitar comer pexes o invertebraos pexes nel puertu de Pagu Pagu porque se contaminen con metales pesaos y otros axentes contaminadores.
El clima de la ciudá ye estable mientres la mayor parte del añu teniendo les temperatures más baxes nos meses d'agostu ysetiembre y les más altes nos meses d'abril yxunu oxunetu.
El turismu, l'ociu, la restauración y les conserves atuneres constitúyense como les principales actividaes económiques de la ciudá. Ente1878 y1951, esistió una estación carbonera y un estelleru pal arreglu de barcos de l'Armada de los Estaos Xuníos.
↑«Public Law Non: 100-571». Library of Congress: THOMAS (31 d'ochobre de 1988). Archiváu dende l'orixinal, el 2012-08-05. Consultáu'l 30 de xineru de 2009.
