Elluteciu[1] ye unelementu químicu, denúmberu atómicu 71, que'l so símbolu químicu yeLu. A pesar de ser unu de loselementos del bloque d, con frecuencia apaez incluyíu ente loslantánidos (tierres rares), yá que con éstos comparte munches propiedaes. De toos ellos ye l'elementu más difícil d'aisllar, lo cual xustifica'l so carestía y los relativamente pocos usos que se-y atoparon.
El luteciu ye unmetal trivalente, de color blancu platiáu, resistente a laescomiu y, en presencia d'aire, relativamente estable. De toles tierres rares ye l'elementu más pesáu y duru.
Esti metal emplégase comocatalizador nelcraqueo delpetroleu nesrefineríes, y en diversos procesos químicos, como alquilación,hidrogenación y polimerización. Tamién se tán investigando radioisótopos de luteciu pa ser aplicaos en medicina nuclear en tratamientos terapéuticos.
La separación del luteciu -del iterbiu de Marignac- describióse per vegada primera por Urbain. Prevaleció'l nome qu'ésti asignó al nuevu elementu descubiertu. Urbain escoyera los nomes neoiterbiu (pal iterbiu) y luteciu. Welsbach optó por designar los aldebaranio y casiopeo. En1949 decidió caltenese el nome iterbiu y llamar luteciu al ser nuevu elementu. Nel senu de la comunidá científica alemana, al elementu 71 entá se-y conoz comoCassiopium.
Na naturaleza atopar cola mayoría del restu de tierres rares, pero nunca en solitariu, nativu. De tolos elementos presentes na naturaleza ye'l menos abondosu. La principalmena de luteciu comercialmente explotable ye lamonacita (Ce,La, etc.)PO4, que contién 0,003% de Lu.
Hasta finales del sieglu XX nun se llogró llograr el metal puro, yá que ye desaxeradamente malo de preparar. El procedimientu emplegáu ye l'intercambiu iónicu (amenorgamientu) de LuCl3 o de LuF3 anhidro conmetal alcalino o conmetal alcalinotérreo.
De luteciu esiste un isótopu estable, Lu-175, conbayura natural de 97,41%. Identificáronse 33 radioisótopos. Los más estables son el Lu-176, conperiodu de semidesintegración de 3,78×1010 años y bayura natural de 2,59%, el Lu-174, con periodu de semidesintegración de 3,31 años, y el Lu-173, de 1,37 años. Los periodos de semidesintegración del restu de los sos isótopos radiactivos son inferiores a nueve díes; la mayoría, de menos de media hora. Amás esisten 18 metaestados, de los cualos los más estables son: Lum-177, Lum-174 y Lum-178, que los sos periodos de semidesintegración respeutivos son 160,4 díes, 142 díes y 23,1 minutos.
Les mases atómiques de los isótopos de luteciu varien ente 149,973uma, del Lu-150, y 183,962, del Lu-184. La principal modalidá dedesintegración de los isótopos más llixeros que l'estable ye porcaptura electrónica (ε), (con dellos casos dedesintegración α), de lo cual xenérense isótopos d'iterbiu. Los isótopos más pesaos que l'estable se desintegran por aciuemisión β, que'l so resultancia consiste n'isótopos d'hafniu.
Al igual que'l restu de les tierres rares, supónse que latoxicidá d'esti metal ye baxa. Sicasí, tanto'l luteciu como -especialmente- los sos compuestos tienen de remanase con procuru máximu. Anque nel cuerpu humanu nun desempeña función biolóxica dalguna, créese qu'aguiya'lmetabolismu.
