James Naismith | |||||||||||||||||||||||||||||
|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|---|
 | |||||||||||||||||||||||||||||
| Vida | |||||||||||||||||||||||||||||
| Nacimientu | Almonte(en) , 6 de payares de 1861[1] | ||||||||||||||||||||||||||||
| Nacionalidá |  Canadá Estaos Xuníos | ||||||||||||||||||||||||||||
| Muerte | Lawrence, 28 de payares de 1939[1] (78 años) | ||||||||||||||||||||||||||||
| Sepultura | Memorial Park Cemetery(en)[2] | ||||||||||||||||||||||||||||
| Estudios | |||||||||||||||||||||||||||||
| Estudios | Universidá McGill Springfield College(en) Almonte and District High School(en) | ||||||||||||||||||||||||||||
| Llingües falaes | inglés | ||||||||||||||||||||||||||||
| Oficiu | |||||||||||||||||||||||||||||
| Oficiu | inventor,entrenador de baloncestu,escritor,clérigu,médicu,entrenador en xefe, xugador de baloncestu | ||||||||||||||||||||||||||||
| |||||||||||||||||||||||||||||
| Altor | 179 cm | ||||||||||||||||||||||||||||
| Emplegadores | Universidá McGill Universidá de Kansas | ||||||||||||||||||||||||||||
| Premios | |||||||||||||||||||||||||||||
| Creencies | |||||||||||||||||||||||||||||
| Relixón | catolicismu | ||||||||||||||||||||||||||||
 | |||||||||||||||||||||||||||||
James Naismith[5](6 de payares de 1861, Almonte(en) – 28 de payares de 1939, Lawrence) foi profesor d'educación física,entrenador ycapellán castrense. Inventó'ldeporte delbaloncestu en 1891 y tamién se-y atribúi l'usu del primercascu de jolf. Escribió lesregles orixinales del baloncestu, fundó'l programa de baloncestu de laUniversidá de Kansas y, mientres la so vida, pudo ver el baloncestu adoptáu como un deporte de demostración nosxuegos olímpicos de Saint Louis en 1904, y como deporte oficial nosXuegos Olímpicos de Berlín 1936
Nacíu en Canadá, estudió educación física enMontreal antes de camudase a losEstaos Xuníos. Ellí, mientres trabayaba naAsociación Cristiana de Jóvenes (YMCA) deSpringfield (Massachusetts), desenvolvió'l baloncestu a finales de 1891.[6] Tamién estudióMedicina enDenver, llogrando'l so títulu en 1898. Esi mesmu añu empezó a trabayar naUniversidá de Kansas. Tres casi venti años como profesor y entrenador de baloncestu a tiempu parcial mientres los años iniciales d'esti deporte, foi nomáu direutor de losKansas Jayhawks en 1919. Se nacionalizó estauxunidense en 1925.[7][6]
Les contribuciones de Naismith al baloncestu valiéron-y numberosos homenaxes póstumos, tales como pertenecer al Salón de la Fama del baloncestu canadiense, al Salón de la Fama olímpicu canadiense, al de deportes canadiense, al de lleendes del deporte d'Ontario, al de deportes d'Ottawa, al de deporte de laUniversidá McGill, al de deportes delEstáu de Kansas y alSalón de la Fama de la FIBA. ElNaismith Memorial Basketball Hall of Fame deSpringfield llámase asina nel so honor.[6]
Naismith tamién foi capellán militar de laGuardia Nacional nel primer reximientu d'infantería de Kansas.[6] Enseñaba baloncestu a los soldaos como un mediu pa controlar el so escesu d'enerxía. Los sos esfuercios ayudaron a amontar la moral de la tropa y a menguar el númberu de sanciones disciplinaries.
Naismith nació en 1861 nel pueblucanadiense d'Almonte, anguaño parte deMississippi Mills, na provincia d'Ontario.[8]El so padre, John Naismith, emigrara dendeEscocia a Canadá con 14 años y vivió hasta los 18 na granxa del so tíu. En trabayando d'aprendiz de carpinteru mientres tou un añu pol salariu d'un dólar, independizóse como contratista de la construcción y, más tarde, acomuñóse con Robert Young. En 1858, casóse con Margaret, hermana del so sociu, y construyó'l futuru llar de la so familia nuna pequeña parcela de terrén que-yos regaló'l so suegru.[9] El 6 de payares d'esi añu, Margaret dio a lluz a Annie, James nació esautamente trés años dempués y Robert vieno a esti mundu en 1866. Bien llueu, sicasí, los trés hermanos quedaron güérfanos, pos en 1870 los padres finaron defiebres tifoidees y fueron vivir cola so güela materna y el so tíu Peter Young, inda solteru.[10]
El so nuevu llar taba a metá de camín enteBennie's Corner, onde recibió la so educación primaria, y Almonte, onde empezó la soenseñanza secundaria. La distancia dende la so casa yera aproximao la mesma, unos cuatro quilómetros que percorría a cuerpu, pero en sentíos opuestos.[11]
Amás d'asistir al colexu y ayudar al so tíu nes xeres del campu, el so ociu infantil dedicar a los xuegos habituales de la dómina. Unu de los sos favoritos, el llamáuDuck on a Rock, aunía puntería, velocidá, fomentaba la collaboración ente los miembros d'un equipu y evitaba la violencia derivada de pataes, placajes y puñaes que se producíen n'otros.[6]
L'oxetivu del xuegu consistía en baltar una pequeña piedra, llamadaduck odrake, asitiada sobre otra más grande o sobre un tocón a poca distancia del suelu(rock). Un xugador, llamáu guardián, topábase al llau del oxetivu y yera el responsable de la piedra que tenía de ser baltada. El restu de los xugadores alliniar a una distancia averada de cinco metros y refundiaba les sos piedres, ún per ún, intentando baltar la del guardián. Si nun lu consiguíen, lo qu'asocedía la mayoría de les vegaes, teníen de correr pa recuperar la so piedra, momentu que podía ser aprovecháu pol guardián pa prindalos ya intercambiar el so puestu col xugador fechu prisioneru. Si un xugador llograba l'oxetivu, el guardián, antes de poder prindar a naide, tenía de recuperar la so piedra y volvela a asitiar enriba de la plataforma, lo que concedía un tiempu de ventaya al restu de xugadores pa poder recoyer les sos piedres y volver a la zona segura, la so llinia de llanzamientu. Col tiempu, los xugadores repararon qu'un tiru direutu, si nun atinaba na diana, obligába-yos a percorrer una distancia mayor pa recuperala, concediendo al guardián más probabilidaes de prindalos. Un llanzamientu parabólicu evitaba dichu inconveniente y otorgába-yos la posibilidá de recuperar la so piedra y volver a la zona segura enzancando la xera del guardián.[12][13] Les carauterístiques d'esti xuegu infantil tuvieron una influencia decisiva en Naismith a la de configurar les regles del nuevu deporte del baloncestu.[14]
Naismith abandonó l'institutu mientres el so segundu añu pa trabayar a tiempu completu na granxa y como lleñador nos iviernos, cuando había menos trabayu en casa, ya inclusive trató d'apuntase naPolicía Montada del Noroeste, anque foi refugáu por ser demasiáu nuevu. Finalmente, influyíu pol so tíu, retomó los estudios a los 19 años, edá a la que la mayoría de los mozos yá terminara la educación secundaria. Un problema añadíu foi que la direición del institutu obligó-y a repitir el primer cursu que yá tenía aprobáu, polo que tuvo dir a clase con mozos de 14 años. Sicasí, gracies a la so tenacidá y esfuerciu consiguió aprobar los cuatros cursos en dos años.[15]
Esi mesmu añu de 1883 superó les pruebes d'ingresu naUniversidá McGill. El so tíu ufiertó-y pagar los sos estudios y los sos gastos mientres l'iviernu en cuenta de que dedicara los branos a trabayar pa él na granxa. Na seronda instalóse enMontreal.[16]
Naismith decidiera realizar estudios relixosos que-y capacitaren pa ser sacerdote, pero antes d'aportar a la Escuela de Teoloxía tenía de llograr untítulu de grau (bachelor's degree).[17] Foi mientres esos años en Montreal nos que conoció la educación física al traviés de Frederick Barnjum, direutor del programa atléticu de McGill y figura llexendaria del deporte universitario canadiense.[18] Naismith dedicar con notable ésitu a tou tipu d'actividaes deportives, destacando enfútbol canadiense,lacrosse,fútbol,ximnasia yboxéu. En dos causes recibió la medaya Wickstead como reconocencia al meyor atleta de la Universidá.[19]
Mientres les vacaciones de Navidá de 1884 Naismith vivió otra traxedia familiar. El so hermanu Robert,Robbie, de dieciocho años d'edá daquella, careció'l día de Nuechevieya y chóse con un espantible dolor de estomágo. A la mañana siguiente, Robbie morrió d'apendicitis.[20]
El 30 d'abril de 1887, Naismith recibió'l so títulu deBachelor of Arts gracies al cual pudo matriculase nelPresbyterian College, adscritu a la Universidá McGill. Amás d'empezar los sos estudios sacerdotales, esi mesmu añu llogró una plaza d'instructor de ximnasia a tiempu parcial y aína convirtióse n'unu de los profesores d'atletismu más reputaos de la Universidá.[21] En 1890 morrió Frederick Barnjum y ufiertóse-y la so plaza de direutor d'educación física, trabayó que desempeñu hasta 1891 y pal que designó como'l so asistente aRobert Tait McKenzie, el so amigu de la infancia.[22][23] La dedicación y l'esfuerciu que prodigaba nes sos xeres y aficiones deportives nun constituyíen una torga pa rematar con ésitu los sos estudios nel seminariu: El mesmu añu qu'ocupó'l puestu de Barnjum terminó'l cursu como segundu de la so clase, lo que-y supunxo como compensa una beca de cincuenta dólares. Sicasí, tantu los sos profesores como los sos familiares consideraben desaveniente pa un futuru clérigu la so afición escomanada al atletismu.[21]
Meditó enforma la so decisión y pidió conseyu a familiares, amigos y profesores. Terminó los sos estudios de teoloxía y llogró el so grau'l 18 d'abril de 1890. Cumplíu dichu requisitu yá podía aspirar a ser nomáu pastor d'una comunidá. Sicasí, dedicó los meses de branu a visitar dellos centros de laYMCA en Canadá y Estaos Xuníos y terminó'l so periplu siendo contratáu como profesor d'educación física nel centru que dicha asociación tenía enSpringfield (Massachusetts), onde realizó tamién unamaestría. Finalmente, decidió que, si'l so oxetivu na vida diba consistir en procurar una meyor educación pa los mozos, el so trabayu podría ser más efectivu y algamar a un mayor númberu de persones dedicándose a la educación física que siendo pregueru d'una parroquia.[24]
Luther Gulick, el direutor del departamentu d'educación física de laInternational YMCA Training School, na actualidáSpringfield College, causó-y dende'l so primer entrevista una prestosa impresión.[25] Ellí coincidió tamién con una de les figures históriques del fútbol estauxunidense,Amos Alonzo Stagg. Yeren casi de la mesma edá, llevábense apenes seis meses de diferencia, dambos habíense graduáu en teoloxía y compartíen les mesmes idees sobre la importancia de la cultura física na educación de los mozos.[26] Gulick decidió formar un equipu defútbol na temporada 1890-1891. Stagg, estraordinariu atleta proveniente deYale que fuera escoyíu como'l meyorala zarrada del primer equipu de fútbol universitario All-American de la historia en 1889, foi designáu como entrenador. Naismith, xunto con otros dolce compañeros del total de cincuenta y siete matriculaos namaestría d'educación física, foi escoyíu pa xugar na posición decentru debíu, según confesólu Stagg, a que yera capaz de faer «les coses más infames de la forma más caballerosa».[26]
Precisamente, mientres esa temporada, Naismith inventó'l primer cascu de fútbol americanu pa protexer el sooreya en coliflor.[27] En realidá, nun se trataba d'un cascu, sinón más bien d'una ancha tira de franela cosida y asitiada alredor de la cabeza de forma que lu cubrir bien les sos oreyes. Pa evitar que se-y cayera, diba suxeta con dos correes, una per debaxo del cazu y otra pela parte cimera de la cabeza.[28] Anque oxetu de burlla per parte de xugadores y espectadores, el so gorru apurrió-y cierta proteición y a Naismith atribuyóse-y el méritu de crear el predecesor del modernu cascu de fútbol americanu.[29][28]
Mientres la primavera y el branu del nordeste d'América del Norte nun había nengún problema pa xugar al fútbol, al béisbol o prauticar atletismu. Sicasí, cuando llegaba l'iviernu, los mozos deportistes nun teníen más opciones, si queríen caltenese en forma, qu'entrenase a cubiertu. El problema consistía en que laximnasia, lacalistenia y otros exercicios similares resultáben-yos aburríos.[30]
Naismith camudar a laUniversidá de Kansas, en1898, siguiendo los sos estudios enDenver, convirtiéndose en profesor y el primer entrenador de baloncestu nuna escuela.
Dexó un gran mandáu como entrenador nahistoria d'esti deporte. Dirixó aForrest "Phog" Allen, quien depués se convertiría n'unu de los entrenadores más ganadores na historia del baloncestu universitario de los Estaos Xuníos y el so socesor en Kansas. Phog Allen foi entrenador deDean Smith yAdolph Rupp, los dos entrenadores más ganadores na historia del baloncestu universitario masculín (ente los dos suman seis campeonatos de laNCAA). Adolph Rupp foi de la mesma entrenador dePat Riley, unu de los más ganadores na historia de laNBA, posesor de 5 campeonatos.Dean Smith foi entrenador del miembru del salón de la famaLarry Brown y del famosu xugadorMichael Jordan.
A finales de losaños 1930 Naismith tuvo un despempeño destacáu na formación de laNational Association of Intercollegiate Basketball, que más tarde se convertiría naNational Association of Intercollegiate Athletics.
N'agostu de1936, mientres losXuegos Olímpicos de Berlín 1936, foi nomáu presidente honorariu de laFIBA.
Naismith casóse con Maude Sherman en1894 y tuvo cinco fíos con ella. Naturalizóse ciudadanu estauxunidense'l4 de mayu de1925. Dempués de la muerte de Maude, asocedida en1937, casóse con Florence Kincade el11 de xunu de1939, menos de seis meses antes de la so propia muerte por causa de una hemorraxa cerebral, enLawrence. Ta soterráu xunto a la so primer esposa, nesa ciudá trubiecu de laUniversidá de Kansas onde él foi profesor y entrenador de baloncestu.
Foi honráu munches vegaes n'EE. XX.,Canadá y en munchos otros países. El17 de febreru de1968 abrió les sos puertes elNaismith Memorial Basketball Hall of Fame, nomáu nel so honor, enSpringfield.
Wikimedia Commons acueye conteníu multimedia sobre James Naismith.| Control d'autoridaes |
|
|---|
Datos:Q188962 Multimedia:James Naismith
