Астана(<abbr title="Llingua non definida na plantía{{obtener idioma}}.">kk-cyrl)[1] Astana(<abbr title="Llingua non definida na plantía{{obtener idioma}}.">kk-latn)[2] Астана(ru)[2]
Asítiase nel centru-norte deKazakstán, dientro de laprovincia d'Akmola, anque ye políticamente independiente del restu de la provincia, que cunta cola so propia capital (Kokshetau)[5].
Orixe etimolóxicu
La pallabra Astaná enidioma kazaquistanín significa lliteralmenteCiudá Capital.[6] D'antiguo tenía los nomeTselinograd y dempués deAkmola (tumba blanca) hasta1998, añu nel que pasó a ser la nueva capital deKazakstán y recibió el so actual nome. Hacia l'añu2002 tenía una población de 277.000 habitantes, que llegó hasta los 600.200 en2007.
En xunu de2008 presentóse una propuesta parllamentaria pa camudar el nome de la ciudá a "Nursultan", n'honor del actual presidente. La idea foi refugada pol mesmu presidente, que dixo que la decisión de camudar el nome de la ciudá tendría de ser pa les xeneraciones futures.[7]
Dempués de queKazakstán llograra la independencia, la ciudá y el óblast fueron renombraos comoAqmola (Tumba Blanca). En1994 designar como la futura capital del país. Cuando la capital foi treslladada dendeAlmaty (enantes llamada Almá-Atá) en1997, volvió llamase col nome actual, que significacapital n'idioma kazaquistanín.
La ciudá foi tresformada por aciu unu de los proyeutos d'urbanización más grandes y caros del mundu, financiáu con dineru del petroleu y la minería. El proyeutu foi impulsáu polpresidenteNursultán Nazarbáyev.
Hai varies teoríes avera del treslláu de la capital. Dizse que foi p'apoderar a la rexón norte del país, de mayoría rusa, y p'evitar una posible secesión; otros dicen que se trató d'alloñar de les fronteres, yá queAlmaty ta a tan solo 60km deChina y a 50 deKirguistán.[8]
Xeografía
Vista satelital de la ciudá.
La ciudá ta asitiada nel centru deKazakstán nuna estepa semidesértica bien plana, siendo irrigada polríu Ishim, que la estrema en dos barrios. L'altitú de Astaná ye de 347 msnm (metros sobre'l nivel del mar). Atópase na zona con una vexetación d'estepa subdesértica y/o continental templada. Los barrios que fueron construyíos en primer llugar tán asitiaos al norte del ríu, ente que los modernos topar al sur del mesmu.
Clima
Astaná ye la segunda capital más fría del mundu (dempués d'Ulán Bátor) con temperatures que lleguen ente −35 a −40°C polo común. La ciudá tien unclima continental, con iviernos escepcionalmente fríos y branos moderadamente templaos, grebos y semiáridos. La temperatura añal media en Astaná ye de 3°C. Xineru ye'l mes más fríu con una temperatura medio de −14°C. Julio ye'l mes más templáu con una temperatura medio de 20°C.
La población de la ciudá ye de 1 078 362 habitantes (2019)[11][12]. El desenvolvimientu de la nueva capital atraxo a los trabayadores emigrantes -llegales ya illegales- deKazakstán, y d'estaos vecinos comoUzbequistán yKirguistán, amás de ser un imán pa los profesionales nuevos qu'intenten construyir la so carrera. Esto produció un cambéu na demografía de la ciudá, trayendo a cazacos más étnicos a una ciudá con población mayoritariamente eslava. La población étnica de los cazacos aumentó a un 60%, bien percima del 17% en1989.[13]
Munchos alderiquen que'l mecanismu impulsor p'atraer población d'etnia cazaca escontra'l norte fuera'l cambéu de capital, que foi asitiáu oficialmente pola falta d'espaciu pa la espansión d'Almaty, antigua capital del país, amás de que s'atopa nuna zona sísmica y bien fría.[13]
Según un escrutiniu realizáu ente'l 5 de payares y el 5 d'avientu, los resultaos refundiaben que Astaná cuntaba con una población de 700.000 habitantes.[15]
El repartu de les etnies na ciudá nel censu de 1999 yera'l siguiente: el 40,5% de la población yerenrusos; el 5,7%,ucraínos; un 3% yerenalemanes; el 2,6% yerentártaros; el 1,8%bielorrusos y el 0,8%polacos. Anque la población cazaca supera a la rusa con un 41,8%, los rusos formen el mayor grupu étnicu de la ciudá, ente que losingusetios y loscoreanos cunten cada unu con un 0,8% del total. Otres minoríes notables son losuzbecos, col 3,8% de la población.[16]
Economía
Vista d'una de les principales llibreríes de la ciudá.
Les polítiques públiques y l'alministración del gobiernu son les actividaes económiques principales de la capital, que tamién forma unazona económica especial. Astaná ye considerada unu de los proyeutos de crecedera urbana más grandes del mundu, pos el dineru del "oru negro" (petroleu) foi invertíu n'edificios del gobiernu, una residencia pal presidente, una mezquita, parques y numberosos monumentos. L'oxetu del proyeutu, amás de faer de la ciudá'l centru de Kazajstán, ye ser la capital d'Asia Central, anque hasta'l momentuTaxkent sigui siendo la capital d'esta zona.
Turismu
La ciudá nun recibe demasiaos turistes, yá que ye de construcción recién y nun cunta con grandes atraiciones turístiques; esto indicar amás l'escasu númberu d'hoteles calidable que tien, yá que solamente tien 14 hoteles de cuatro o cinco estrelles. Sicasí, la ciudá llogra una parte de los sos ingresos económicos gracies al turismu.
Puede establecese una amplia división de la ciudá en delles árees estremaes ente sigo.Les zones al norte de la llinia de ferrocarril que crucia la ciudá d'este a oeste, son industriales, y hai árees residenciales probes. Ente la vía del ferrocarril y el ríuIshim, alcuéntrase'l centru urbanu, onde na actualidá ta teniendo llugar una intensa actividá constructiva. Escontra l'este y l'oeste de la ciudá, hai árees residenciales de mayor nivel, onde se dexaron espacios pa los parques. Tamién ta la nueva área gubernamental, al sur del ríuIshim, onde se tán construyendo edificios d'altor considerable, y onde se tán entamando nuevos proyeutos de gran valumbu.Ente los proyeutos que se tán aldericando, figura la creación d'una gran área diplomática y munchos edificios gubernamentales. Toes estes construcciones créese que van tar terminaes hacia l'añu 2030. Los planos orixinales pa la creación de la nueva Astaná, fueron creaos pol arquiteutu xaponésKishō Kurokawa, que yá antes diseñara'l nuevu aeropuertu de la ciudá. El conceyal d'urbanismu d'esta ciudá,Vladimir Laptev, ye partidariu de crear unBerlín al estilu centroasiáticu, argumentando qu'una capital puramente alministrativa del estilu deCanberra n'Australia, nun ye unu de los sos oxetivos.
Arquiteutura
El trunfu de Astaná.
Hai divisiones ente los espertos alrodiu de la calidá de los nuevos edificios, anque los estándares apunten que la calidá ye considerablemente alta.
N'avientu de2006, el presidente kazaquistanínNursultan Nazarbayev presentó los planos pa construyir elXan Şatırı, un inmensu "tendíu" tresparente sobre una gran parte de la ciudá, que se calcula que va algamar los 150 metros d'altor y que va ser construyíu pol arquiteutu británicuNorman Foster.[17] Esta obra faraónica créese que va tardar más d'un añu en construyise.[18]Norman Foster yá diseñó otros dos edificios pa la ciudá, de los cualos unu va ser l'Auditoriu nacional deKazakstán.
Llugares d'interés
Inda hai munchos edificios en Astaná que tán en procesu de construcción, como les embaxaes, que van tar bordiando les veres del ríuIshim y delles infraestructures de tresporte y comunicaciones nel centru de la ciudá. L'Avenida de la República ye'l centru principal d'actividá na ciudá, onde hai tiendes, cafeteríes, restoranes y discoteques que merecen la pena visitar.
Torre de Bayterek: símbolu de la nueva Astaná.
Avenida de la República: actúa como'l cubu principal de l'actividá.
"Oceanarium".
Centru Islámicu.
Catedral Católica.
Mezquita Nacional Central de Astaná.
Palaciu de la Paz y la Reconciliación.
Centru islámicu
El centru islámicu, que llama poderosamente l'atención, foi construyíu en2005 gracies al patrociniu delEmir de Qatar. Componer d'una mezquita, una madraza y una biblioteca. La mezquita tien cuatro minaretes de 63 metros d'altor cada unu y una capacidá pa 5.000 persones. L'altor de la so cúpula ye de 43 metros.[19]
La ciudá funciona como la principal estación de ferrocarril de tol país yá que cunta con diversos trenes a les ciudaes nacionales más importantes comoKaraganda,Pavlodar,Kokcetav yAtbasar y cuenta amás con diversos trenes que dexen dir a países tales comoRusia,Ucraína,Kirguistán yUzbequistán con una frecuencia averada d'un tren selmanal. Tamién hai un tren selmanal a la ciudá d'Ürümqi asitiada na provincia china deXinjiang.[20]
Tiense previstu construyir elMetro de Nur-Sultan hacia l'añu 2010. Ye tamién parte del plan económicu de Kazakstán, una y bones el país nun cunta con sistema de funcionamientu del metro.[21]
Deportes
Vista del pelotón del equipu ciclista que lleva'l nome de la ciudá.
Astaná ye'l llar deFC Astana, un equipu defútbol de laSuper Lliga de Kazakstán, que ganó'l campeonatu nacional en2000,2001 y2006. La ciudá ye tamién el llar de los Astana Tigers, un equipu de baloncestu que consiguió'l títulu de la temporada2004/2005, que darréu sería llamáu comoB.C. Astana, según el Barys Astana de la Lliga de Ḥoquei sobre xelu de Kazakstán. Amás, dende2006 el gobiernu kazaquistanín patrocina un equipu ciclista que cunta con llicencia delUCI ProTour, l'Equipu Astana. Participó nelTour de Francia 2007 colos uniformes nacionales azules, pero fueron escluyíos mientres la carrera dempués de la condena d'Alexander Vinokourov por dopaxe, nun participó nel2008.[22] Nel2009 consiguió asitiar a dos de los sos corredores ente los trés primeros de la clasificación final:Alberto Contador yLance Armstrong, primeru y terceru respeutivamente. Tamién nel añu2014 l'equipu ciclísticuAstana ganó'lTour de Francia col corredor italianuVincenzo Nibali. Decidióse construyir un pabellón na ciudá nel qu'agospiar a un equipu deBandy que sería conocíu col nome de Dynamo de Astaná.[23]
.svg)
%2c_satellite_image_2017-07-24.jpg)
