Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Ir al contenido
BiquipediaA enciclopedia libre
Mirar

Zen

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta laortografía oficial de Biquipedia (laOrtografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Zen

Bodhidharma meditando.
Xilografía impresa por
Yoshitoshi,1887.
Nombrechaponés
RomajiZen
Hiraganaぜん
Kanji
Nombrechinés
MandarínHanyu pinyinChán
Mandarín segúnWade-GilesCh'an
CantonésSim3
WuZeu [zø]
Chinés tradicional
Chinés simplificau
Nombrecoreano
McCune-ReischauerSŏn
Hangul
Hanja
Nombresanscrito
RomanizaciónDhyāna
Devanāgarīध्यान
Nombrepāli
RomanizaciónJhāna
Devanāgarīझान
Nombrevietnamita
Quốc ngữThiền
Hán tự

Zen ye como se diz enchaponés una tradición d'obudismo mahāyāna orichinaria deChina, a on se dizChan. A denominación en os idiomas occidentals ye presa d'o chaponés. Ye una d'as escuelas d'oBudismo mes conoixidas y apreciadas en Occident.

As prencipals escuelas de budismo Zen en Chapón sonRinzai,Sōtō yObacu, que posan enfasi d'una traza diferent en bellastecnicas de meditación comokoan u ozazen.

Orichen d'o budismo Zen

[editar |modificar o codigo]

Como escuela budista o Zen tien as radices en aIndia. A palabra Zen ye como se lei en chaponés o caracter chinéschan, que ye a trascripción d'o termin sanscritodhyāna, tradueito por un regular como "meditación". A influencia d'esta escuela arribó en Corea, on se dizson, y tamién dicaVietnam, on se conoix comothiền. S'ha de fer notar que estas denominacions no son adaptacions foneticas en ixas luengas, son as diferents trazas de pronunciar o mesmoideyograma chinés.

O desembolique d'o Zen provién d'una noción doctrinal en os sūtras budistas d'omahāyāna, on s'afirma a preeminencia d'o cautivo dedhyana como o camín preferent pa conseguir oNirvana.[1] O budismo d'os prencipios teneba como obligación una progresión en diferents estaus d'a meditación ujhanas[2] que suceden en un cautivo gradual de qui practica. En ixe contexto, o Zen afirmará a existencia d'un acceso dreito y espontanio a lo zaguer y superior de toz ixos (ixe que precede chusto enantes a la experiencia d'o nirvana), sin que calga experimentar-ne os anteriors, por camins d'acceso espontanios y allenas a la intelectualización d'o que s'ha apreso u a una nación d'o creiximiento gradual en o perfecionamiento espritual. O zen ye por antonomasia a tradición budista d'a intuición y a espontanidat.

O chan

[editar |modificar o codigo]

O chan se desembolicó en China, a on que o budismo yera establiu dende osieglo I. A lo prencipio no yera que una trasposición d'o budismo indio, que teneba entre as actividaz principals a traducción y estudio de textos. China chana se desembolican unas cuantas escuelas de budismo, y a escuela Chan yera una d'ellas.Se considera que as formas primerencas d'o budismochan amaneixen en osieglo VI partindo d'una influencia de diferentssūtras u textos sagraus d'o budismomahāyāna, toz de procedencia india, a los que mes tarde s'adhibirá bel apocrifo.

Entre os textos prencipals ye oPrajñā pāramitā (sección d'o canon d'o mahāyāna que contién diferentssūtras famosos, como o"d'o Corazón" y o"d'o Diamant"), oDespertar d'a Fe atribuito aAśvaghoṣa, oSūtra de Vimalakīrti u oSūtra d'oLankavatara. Un apocrifo fundamental en a tradición Zen ye"El Sūtra d'a Perfecta Iluminación".[3]

Estatua a la entrada d'omonesterioShaolin deHenan, on empecipió o budismo Chan.

Encara que a practica Zen inclui o estudio d'ossūtras y atros textos, o caracter dreito y intuitivo d'este tipo de tradición budista los situa en un segundo plan, pus no los considera capaces de fer conseguir o despertar no mes que con ixo. A lo contrario, s'anima a lo disciplo a mantener l'atención en o inte present confiando en a sabiduría innata de totser humán pa realizar tot o potencial.

Esta noción ye influencia dreita d'o budismo mahāyāna, que tien uns textos que desembolican a ideya d'oTathāgatagarbha u "matriz d'a iluminación". Esta ideya, implicita en a difusión d'aprajñā pāramitā, s'examplará en poco tiempo dimpués de l'aparición de belsūtra. Se sinyala o caracter innato d'a "budeidaten" tot ser vivo, y ixo tendrá una influencia determinant en o budismo chinés, chaponés y d'o sud-este asiatico. A importancia radical d'esta ideya ye que reconoixe a posibilidat que os laicos pleguen a un grau espiritual tan alto como o d'un monche. Este concepto ha estau fundamenta pa que o budismomahāyāna s'estendillase, y con ixo, tamién o Zen.

Estas ideyas s'esbolligaban en o budismo primerenco de China como reacción contra una excesiva erudición y intelectualismo presents en o budismo chinés alavez, encara que recibirá una influencia directa de bella escuela centrada en oestudio como aTiāntái u aHuáyán. Estas escuelas farán que amaneixca un nuevo estilo de practica y d'entender l'amostranza, centrau en un camín intuitivo, y directa que pretende propiciar cierto estau mental (osamādhi) chusto enantes d'o completo despertar espritual unirvāṇa.

Este nuevo tipo de budismo se centra por tanto en o cautivo d'ament u a meditación, que en chinés se traduz con a palabrachan. En chinés esta escuela se diz "Escuela demeditación" (Escuela d'o Chan). O resto d'escuelas dedicaban buena parte d'o suyo tiempo a lo estudio de textos, pus consideraban que con a suya lectura s'acumulaban meritos pa o despertar.[4] A escuela d'o Dhyana establió un nuevo enfoque, en o que o cactivo d'a propia ment se converte en o centro d'a practica budista.

Expansión

[editar |modificar o codigo]
Mayestres de budismoChán
• Sēngcàn (僧璨) (conoixiu comoKanchi Sosan en Chapón)
• Huìnéng (慧能) (Daikan Enō en Chapón)
• Mǎzǔ (馬祖) (Baso Do-itsu en Chapón)
• Huángbò (黄檗) (Ōbaku en Chapón)
• Línjì (臨済) (Rinzai Gigen en Chapón)
• Wúmén (無門) (Mumon Ekai en Chapón)
• Shítou (石頭) (Sekitō en Chapón)
• Yúnmén (雲門) (Ummon Bun'en en Chapón)
• Dānxiá (丹霞) (Tanka Shijun en Chapón)
• Dòngshān (洞山) (Tōzan Ryōkai en Chapón)
• Bǎizhàng (百丈) (Hyakujo Ekai en Chapón)
Bùdài (布袋,Hotei en Chapón)
Xuánzàng (玄奘)
Xūyún (虛雲) (contemporanio)
Kōdō Sawaki (chaponés: 沢木興道,Sawaki Kōdō)
Taisen Deshimaru (弟子丸泰仙) (contemporanio)

Totas as escuelas d'o Zen tienen o suyo orichen en os patriarcas d'o Chan, que a mes son ligaus a las amostranzas d'os antigos mayestres budistas d'a India comoGautama,Kaśyapa,Ananda yNagarjuna. Os relatos d'estos patriarcas son un referent constant que en o estudio y practicas de totas as escuelas.

Dende China, o budismo Chan se extendilló con exito ta os actualsCorea,Chapón yVietnam. En atros puestos, como oTíbet, ye posible que estase implantau bel tiempo, seguntes se diz, pero en tot caso desapareixería. Manimemos a influencia budista en a parte norte d'a India deixó sinyar en os Himalayas, y bi ha autors que sinyalan connexions tanto historicas como de transmisión de textos entre o Chan y bellas practicas tibetanas como odzyan.

Escuelas

[editar |modificar o codigo]
Esculturachinesa deBuda asentau en posición demeditación, de tiempos d'aDinastía Tang.

Mientres os primers tiempos d'o budismoChan coexistioron bels metodos de meditación, on prevaleixeba un tipo de contemplación directa d'o mundo y d'a propia ment que a persona realizaba en cualsiquier situación.Estos metodos d'o budismoChan pronto fuoron influius de diferents trazas por as ideyas filosoficas d'otaoísmo. O taoísmo tamién fue influenciau por a relichión budista. Esta fusión fue posible heredando aspectos prencipals d'atras escuelas, como a important escuelaTian tái d'o mayestreZhìyì (Chi-I). Con o mayestre Zhìyì trobamos ya una perspectiva inmediata d'a liberación. Os tractaus sobre"A Gran Calma y Contemplación" influirán por sieglos a las atras escuelas y as ideyas suyas serán centrals a la hora d'endenter o proceso de significación d'o budismo que fará posible a naixetura d'oChan.

Atra escuela influyent en a chenesi d'oChan estió a escuelahuáyant, buei* desapareixida. Reconoixida por bels historiadors como a escuelamahayana mes sofisticata que ha existiu, a suya complexa cosmovisión y o suyo tractamiento d'as ideyas de naturaleza budica u interdependencia no desapareixerán con ella, se veyerán replegatas de diferents trazas por atras escuelas, como aChan. O treballo prencipal arredol d'esta escuela ye o"Sūtra d'o Avataṃsaka", un complexo texto definiu porDaisez T. Suzuki como a tuca literaria d'o budismomahayana.

Tamién aEscuela d'a Tierra Pura influirá a saber-lo en o Zen, encara que d'una traza tardana. A escuelaEscuela d'a Tierra Pura ye de feito a escuela propiament chinesa mes antiga d'omahayana, encara que en os suyos prencipios emerchió de textos d’o budismo indio. Dimpués de bels sieglos, oChan y aTierra Pura se convertirán en as dos escuelas budistas mes importants d’o budismo chinés, y dica se’n podrán veyer fusions. Un fenomeno pareixiu pero de menor mida esdevendrá enChapón con influencia de nombres importantes comoGenshin.

El mayestreChinul.

O caldo de cactivo d'o budismo present en a formación d'oChan fructifica d'una traza manera espectacular mientres a dinastía Táng, dita a soben "a Edad d'Oro" d'o budismo chinés. Dica ixe inte podemos parlar d'a existencia d’amostranzasChan, pero no propiament d’una escuelaChan. Dentro d'a dinastíaTáng ya se desembolican de tot os metodos peculiars y especials d'o budismo Chan-Zen. Estos metodos incluyen dialogos entre maestre y disciplo, a investigación de preguntas y a contemplación silenciosa. Se combinan un ambient de protección imperial, en especial con a emperadrizWu, cierta bohemia d'as clases acomotadas y bandeyos en a estabilidat social. Todo ixo chenera un ambient de gran creyatividat en o que o budismo tien un papel fundamental.

Evolución

[editar |modificar o codigo]

Cuan adinastía Tang desapareixe a practicaChan entra en decadencia. Mientres a dinastíaSòng apareixe una reacción contemplativa que apuesta cuasi de tot por o silencio y por una d'estas tecnicas en particular, a"contemplación silenciosa" (en chinés:tsao-tung), que consiste en que o disciplo medita asentau pa descubrir a suya propia naturaleza. Mes tarde, enChapón, a esta contemplación silenciosa chinesa li diránzazen, que huei ye a practica Zen mes conoixida enOccident.

En osieglo XI o budismoChan ya yera de tot asentau enChina, on poseyeba un gran rete de templos y monesterios y s'heba convertiu chunto a laEscuela d'a Tierra Pura, en a prencipal amostranza. O constant fluxo d'intercambios culturals de China con Chapón y atros países fació que surchisen nuevas escuelas derivadas d'as chinesas. En cada país o Zen creyaba peculiaridaz, pero a comunicación entre as escuelas Zen en diferents países ha estau frecuent y contina en o tiempo.

Bodhidharma

[editar |modificar o codigo]
Ta más detalles,veyer l'articloBodhidharmaveyer os articlos[[{{{2}}}]] y[[{{{3}}}]]veyer os articlos[[{{{4}}}]],[[{{{5}}}]] y[[{{{6}}}]]veyer os articlos[[{{{7}}}]],[[{{{8}}}]],[[{{{9}}}]] y[[{{{10}}}]].
Bodhidharma, primer patriarca d'obudismo Chan.

D'alcuerdo con os relatos tradicionals, o Zen arribó en China de mans d'un monche indio ditoBodhidharma (Daruma Taishi enchaponés) arredol d'osieglo VI. Yera o 28º sucesor en una linia de transmisión d'amostranza que a tradición remonta dicaKaśyapa, discíplo deBuda. D’alcuerdo a loRechistro Jǐngdé de transmisión d'a lampara s'embarcó arredol d’o anyo520 dC. en un viache que lo levó a loreino de Liáng, ubicado a lo sud de China. En ixe reino, mientres un famoso intercambio con oemperador Wǔ, declaró que as buenas accions feitas con intencions egoístas yeran inútils pa conseguir ailuminación. Mes tarde s'adrezó a un monesterio a man deLuòyáng, en l'este de China y, d'alcuerdo a laleyenda, estió meditando debant una paret d'un cinglo antes d'acceptar garra disciplo. Morió en o temploShàolín d'o mont Sōng (嵩山少林寺), contau Dēngfēng, provincia deHénán, China. O mont Sōng ye a tuca mes alta d’os Cinco Monts Sagraus, ubicaus en a provincia de Hénán.

Como heroe cultural lechendario, a Bodhidharma tamién lo vinculan a lo templo Shàolín y a la difusión d'asartes marcials d'Asia oriental, especialment en a tradición oral d'escuelas deGōngfu yTàijíquán, y os populars treballos de fición d'o chenerowǔxiá. Manimenos, huei se sabe de seguro que as artes marcials no estioron presents en o budismo chinés ni en o templo de Shàolín dica bels sieglos dimpués. D'a mesma traza, tamién se sape que Bodhidharma no estió literalment "debant d'un muro", y que parlaba d'un muro como d'un estau d'a ment. Os descubrimientos y traduccions contemporanias dan una mayor claridat sobre os orichens d'estaescuela budista.

A linia de succesión Zen

[editar |modificar o codigo]

Bodhidharma ye, doncas, o 28º patriarca d'o linache d'o budismo Zen, a qui en seguirán seis mes, o zaguero seráHuìnéng. Con Huìnéng ye acotolata línia d'o patriarcau Zen, pero no a linia sucesoria d’o Zen. Dende Huìnéng s'estendilla una completa chenealochía que liga a mayestres, amostranzas y monesterios dica plegar a los tiempos actuals. En os monesterios chineses u chaponeses estos árbols chenealochicos complicaus encara son prou comuns.

Zen: a tradición en Chapón

[editar |modificar o codigo]
Ta más detalles,veyer l'articloBudismo chaponésveyer os articlos[[{{{2}}}]] y[[{{{3}}}]]veyer os articlos[[{{{4}}}]],[[{{{5}}}]] y[[{{{6}}}]]veyer os articlos[[{{{7}}}]],[[{{{8}}}]],[[{{{9}}}]] y[[{{{10}}}]].
Tipica ilustración chaponesa sobre un mayestre Zen

Historicament os monches chaponeses viachaban a soben ta China pa recibir a transmisión de nuevas amostranzas d'os mayestres chineses. De tornata ta casa y con ixe herencio d'autoridat, estendillaban as prolongacions d'as escuelas y amostranzas que heban conoixiu en o continent.Con o tiempo prendran a propia personalidat chaponesa. Esto, en realidat, ye buena parte d'o patrón cultural d'o Chapón, on a influencia chinesa ye central de tot pa entender as suyas cultura y relichión. D'esta traza as dos escuelas prencipals d'o budismoChan chinés ditaslínjì ycáodòng tendrán un paralelo chaponés en as suyas respectivas dos escuelas d'o budismo Zen chaponés:Rinzai ySōtō.

Zazen

[editar |modificar o codigo]
Ta más detalles,veyer l'articloZazenveyer os articlos[[{{{2}}}]] y[[{{{3}}}]]veyer os articlos[[{{{4}}}]],[[{{{5}}}]] y[[{{{6}}}]]veyer os articlos[[{{{7}}}]],[[{{{8}}}]],[[{{{9}}}]] y[[{{{10}}}]].

Ozazen ye un tipo de meditación budista desembolicada por a escuelaSōtō chaponesa. Esta practica ye mes que una tecnica de meditación, ye una d'as practicas mes conoixidas en Occident d'o Zen. A difusión d'esta traza de Zen en Europa gosa atribuir-se a lo chaponésTaisen Deshimaru, encara que bi ha atros mayestres y agrupacions.

O Buda deKamakura (1252).

OZazen ye a practica en a clasica postura d'oBuda sentau enposición d'o loto. A sobén se vei esta posición en estatuas de Buda a traviés de tot Orient: un hombre tranquilo con os uellos meyo cerraus, a espalda arreita, as gambas cruzatas en posición de "loto". En ozazen esto gosa fer-se sobre un coixín redondo ditozafu en chaponés, que aduya a tener a columna en millor posición.

Bi ha diferents aproximacions a lozazen. Belunas postulan o fluxo natural d'a respiración y d'una posición comoda, atras posan enfasi en asegurar fisicament a postura correcta. As primeras son as mes tradicionals y as que mes apareixen en os textos historicos. Entre as que enfatizan o component fisico trobamos a d'o monche chaponésTaisen Deshimaru, qui diende1970 estendillará un rete de centros por totaEuropa y que encara huei ye a forma mayoritaria de conoixer o Zen enOccident. A regulación d'a respiración y a postura d'a columna,gambas y mans son esencials.--Manimenos, encara que en o tema fisico i haigan diferents enfoques, en l'aproximación dotrinal a lozazen as diferencias cuasi no existen. Se requiere una atención constant pero tranquila por parte d'o practicant. O pensamiento se libera, ni piensa ni deixa de pensar. Se deixa pasar. No creya ni apego ni refusa, como si as rafagas mentals fuesen nublos que trescruzan o cielo sin deixar bayo. Esta tranquila y atenta contemplación levará a lo seguidor a descubrir a suya naturaleza budica"como cuan deixamos de mover l'augua d'unbasetón podemos veyer a la fin o suyofondón".

En chaponés a esta acción d'asentar-se se dizshikantaza, que chunto a lomushotoku u ausencia d'intención, se conforma asinas una disposición en a practica budista on s'implica por ella a existencia d'a "iluminación" agora mesmo; ye dicir en a comprensión d'ixa mesma dispocición. Ye dicir, ye unaamostranza a on o simple feito d'asentar-se ye ya un acto d'harmonía plena, de convertir-se en Buda. Por ixo ye practica y amostranza a la hora. Ye tamién dita a practica d'a no-practica. O prencipal exponent d'esta amostranza ye sin duda o moncheDōgen, con"Shobogenzo" como obra prencipal, que ye una guía fundamental de practica y amostranza d'a escuelaSōtō.

Koans

[editar |modificar o codigo]
Ta más detalles,veyer l'articlokōanveyer os articlos[[{{{2}}}]] y[[{{{3}}}]]veyer os articlos[[{{{4}}}]],[[{{{5}}}]] y[[{{{6}}}]]veyer os articlos[[{{{7}}}]],[[{{{8}}}]],[[{{{9}}}]] y[[{{{10}}}]].
Caracter chinés pa "denguna cosa", enchinés: (encoreano ychaponés:mu). Representa okoan d'oCan de Zhaozhou.

En o budismo Zen chaponés, l'atra escuela prencipal, ditaRinzai, ye especializata en os ditoskoan. Oskoans* son una derivación d'osgōng'ān chineses (literalment "caso publico"). En orichen feban referencia a dialogos y sucesos entre mayestre y disciplo que yeran dimpués cuaternaus. Ya en Chapón, a escuela Rinzai los compilará y examplará, y los fará servir como tecnica de meditación y no només que como reflesión y amostranza.

Unkoan puet estar una pregunta sin sentiu aparent. Un de famoso en ye"¿cualo ye o soniu d'una man sola que aplaude? " u"¿cualo yera o tuyo rostro orichinal antes d'a naixetura ?". O practicant investigará este tipo de pregunta con una concentración total dica que o suyo razonamiento conceptual quede acotolau, y asinas pueda amaneixer"prajna", a sabiduría intuitiva. Esto ocasionará un despertar (en chaponés:satori,kensho) a la suya naturaleza budica, a iluminación.

Thiền: a tradición en Vietnam

[editar |modificar o codigo]
Ta más detalles,veyer l'articloBudismo en Vietnamveyer os articlos[[{{{2}}}]] y[[{{{3}}}]]veyer os articlos[[{{{4}}}]],[[{{{5}}}]] y[[{{{6}}}]]veyer os articlos[[{{{7}}}]],[[{{{8}}}]],[[{{{9}}}]] y[[{{{10}}}]].

O Budismo Thiền (禪宗 Thiền Tông) ye o nombrevietnamita pa a escuela de Budismo Zen. Segentes conta a tradición de Vietnam, en580, un monche d'aIndia ditoVinitaruci (envietnamita: Tì-ni-đa-lưu-chi) viachó ta Vietnam dimpués de completar os estudios suyos conSengcan, o tercer patriarca d'o Zen Chinés.

A gran estatua deBuda enNha Trang,Vietnam.

Esta será a primera aparición d'o Zen Vietnamita, o Budismo Thiền. La seta que Vinitaruci y o suyo unico disciplo vietnamita fundoron será considerada como a branca mes antiga d'o Thiền.

Dimpués d'un tiempo d'oscuridat, a Escuela Vinitaruci se convertió en un d'os grupos budistas mes influyents en Vietnam, arredol d'o sieglo X, sobretot con o patriarcaVạn-Hạnh, que ye muerto en1018.

Atras escuelas vietnamitas de Zen son aVo Ngon Thong (Vô Ngôn Thông), asociada a las amostranzas de Mazu, y aThao Duong (Thảo Đường), que i adhibe as tecnicas de cantonianfo. As dos fuoron fundadas por monches chineses.

A escuelaTruc Lam (Trúc Lâm) fue fundada por un rei vietnamita y evidencia una gran influencia d'oconfucianismo y d'a filosofíataoista. En osieglo XVII una colla de monches chineses mandaus porNguyen Thieu (Nguyên Thiều) establioron una nueva y vigorosa escuela, aLam Te (Lâm Tế), pronunciación vietnamita deLinji. A escuelaLieu Cuan (Liễu Cuán) en ye una branca, y fue fundada en osiglo XVIII y ye predominant en o Zen vietnamita actual.

O mes famoso practicant de Budismo Thiền sincronizau en Occident yeThích Nhất Hạnh, autor numerosos libros sobre o Zen.

O Zen en Occident

[editar |modificar o codigo]

Dica osieglo XIX en Europa se sapeba poco sobre o budismo, de fueras d'os comentarios que os misioners cristianos heban feito dende osieglo XVI. En as descripcions suyas se troban as primeras descripcions sobre rituals y comportamiento, pero cuasi no plegoron comentarios mes detallaus sobre temas doctrinals u practicas de meditación. AInquisición fació un severo control sobretot ixe material, encara que a influencia d'as practicas contemplativas d'o Zen ye visible en destacaus personaches d'o cristianismo de ixe tiempo, especialmentchesuitas[5]

L'amostranza y practica d'o Zen en Occident ye ya un feito a primers d'osieglo XX. En1893 se celebra enChicago un Parlamento mundial d'as Relichions, on o moncheShaku Soyen fa una charrada dita "A Lei de causa y efecto como fue amostrada por Buda". Esta charrada será tradueita porDaisez Teitaro Suzuki, qui sería recomendau por o mesmo Soyen aPaul Carús pa traducir textos d'osanscrito, pali, chaponés y chinés. Suzuki encomenzaría una ampla actividat difusora d'o Zen, primero como profesor d'universidat, dimpués como conferenciant y escritor arredol d'o mundo. Influyenció a nombres claus d'a intelectualidad europea, dende Einstein dicaJung, pasando por Heidegger,Picasso, y un innumerable repertorio de figuras indispensables d'a historia moderna.Suzuki uniba a erudición en idiomas a la comprensión y realización personales, lo que ha feito d'o suyo legau una referencia d'o budismo en Occident. Belunas d'as suyas traduccions son de gran complexidat, como a d'oSūtra d'o Lankavatara, siguen estando de referencia en l'ambito académico, y as suyas obras mes populars comoEnsayos sobre o budismo Zen han estau leitas por cuasi totas as personas que han quiesto adentrar-sen en a conoixencia d'esta tradición budista. A la suya muerte os prencipals templos de tot Chapón cremoronincienso en honor suya.

A mitat d'osieglo XX, y en meyo d'acontracultura d'acheneración beat, amaneixen con una traza mes u menos masiva muitos practicants occidentals, tanto enEuropa como ennorteamerica. Nombres comoAlan Watts,Shunryu Suzuki uPhilip Kapleau, establirán o Zen en occidente como una influencia ya d'o tot visible. Dende ixe inte y a igual como ha esdeveniu con as atras tradicions budistas, o Zen en occident recorre un camín de mayor conoiximiento sobre o suyo orichen historico asinas como definindo aspectos propios para encaixar millor en a cultura occidental. Numerosas escuelas s'han ido establindo tanto en Europa como en Estaus Unius yAustralia. En Europa destaca o rete de centros fundaus por o chaponésTaisen Deshimaru, d'a tradición Sōtō. En Estaus Unius s'han implantau centros y monasterios de Rinzai y Sōtō. A lo mesmo tiempo, s'ha implantau o Zen d'atros países como Corea por vía d'a escuela Chogye.

Actualment, o Zen ye a practica budista que tien mes seguidors en Occident.

Arte Zen

[editar |modificar o codigo]
Chardín Zen en otemplo de Komyozenji, enDazaifu,Chapón.

O Zen en o cine

[editar |modificar o codigo]
Ta más detalles,veyer l'articloBudismo en o cineveyer os articlos[[{{{2}}}]] y[[{{{3}}}]]veyer os articlos[[{{{4}}}]],[[{{{5}}}]] y[[{{{6}}}]]veyer os articlos[[{{{7}}}]],[[{{{8}}}]],[[{{{9}}}]] y[[{{{10}}}]].

Referencias

[editar |modificar o codigo]
  1. The Formation of Ch'an Ideology in China and Korea: The Vajrasamadhi-Sūtra, a Buddhist Apocryphon. Buswell, R. Princeton 1989.
  2. como se diz dhyana en pali
  3. En o budismomahāyāna se considera que l'orichen indio d'un texto ye prencipal pa considerar-lo sagrau. Sin d'embargo i ha habiu lumerosas excepcions, y parlar d'apocrifos no ye parlar de textos exochenos a la tradición, ye dicir que o suyo orichen no ye indio.
  4. Buddhism in China. Kenneth Kuan. Princeton University Press, 1992
  5. (en) Heinrich Dumoulin:Zen Buddhism: A History. MacMillan, 1994.
  6. Hiperión
  7. (es) [https://web.archive.org/web/20090619095423/http://www.labutaca.net/films/1/sabiduri.htm LA BUTACA - Sabiduría garantizada (Erleuchtung garantiert)
  8. Ficha en IMDB
  9. Ficha en IMDB yFicha en Yahoo! Espanya

Bibliografía

[editar |modificar o codigo]
  • Bovay, Michel; Kaltenbach, Laurent y Smedt, Evelyn de.Zen. Práctica y enseñanza; historia y tradición; civilización y perspectivas. Editorial Kairós: Barcelona, 1999 [2005 3ª edición].ISBN 978-84-7245-391-3
  • Brosse, Jacques.Los maestros Zen. Editor José J. de Olañeta: Palma de Mallorca, 1999.ISBN 84-7651-776-9
  • Castro Sánchez, Aigo.Las enseñanzas de Dôgen. Editorial Kairos: Barcelona, 2002.ISBN 84-7245-515-7
  • Deshimaru, Taisen.Za-Zen: la práctica del Zen. Edicions Cedel: Barcelona, 1976.ISBN 84-352-0437-5
  • Huineng:Sūtra del estrado (Tanjing), edición bilingüe con o texto de Dunhuang (s. VIII), tradueito d'o chinés por Laureano Ramírez Bellerín. Editorial Kairós: Barcelona, 2000.ISBN 84-7245-460-6
  • Jung, Carl Gustav.Obra completa: Volumen 11. Acerca de la psicología de la religión occidental y de la religión oriental. XIII. Prologo al libro de D. T. Suzuki La Gran Liberación. Introducción al budismo zen (1939/1958). Trotta: Madrit, 2008.ISBN 978-84-8164-902-4/ISBN 978-84-8164-907-9
  • Manrique, María Eugenia.Pintura Zen. Método y arte del sumi-e. Editorial Kairós: Barcelona, 2006.ISBN 978-84-7245-621-1
  • Sūtra de Vimalakīrti: original de Kumārajīva (s. V), tradueito d'o chinés por Laureano Ramírez Bellerín. Editorial Kairós: Barcelona, 2004.ISBN 84-7245-550-5
  • Suzuki, Daisez Teitaro:¿Qué es el Zen?. Editorial Losada: Madrit, 2006.ISBN 84-96375-18-8
  • —, yFromm, Erich:Budismo Zen y psicoanálisis. Fondo de Cultura Económica: Mexico, 1960/2003 [15ª reimpresión].ISBN 968-16-0624-8
  • —.Ensayos sobre budismo Zen {3 volúmenes}. Editorial Kier: Buenos Aires.ISBN 950-17-1011-4/ISBN 950-17-1012-2/ISBN 950-17-1013-0
  • —.Introducción al budismo Zen. Editorial Kier: Buenos Aires, 2003 [8ena edición].ISBN 950-17-1014-9. Ediciones Mensajero: Bilbao, 1979/2006. [4ena edición].ISBN 978-84-271-0779-3
  • —.Manual de budismo Zen. Editorial Kier: Buenos Aires, 2003 [4ena edición].ISBN 950-17-1008-4
  • —.El buda de la luz infinita: las enseñanzas del budismo Shin. Editorial Paidós: Barcelona, 2001.ISBN 84-493-1132-2
  • —.El ámbito del Zen. Editorial Kairós: Barcelona, 2000 [1ª edición, 3ª impresión].ISBN 84-7245-127-5
  • —.El Zen y la cultura Japonesa. Ediciones Paidos Ibérica: Barcelona, 1996 [3ª impresión].ISBN 84-493-0239-0
  • —.La doctrina Zen del inconsciente: significado del sutra de Huinen G. Editorial Kier: Buenos Aires, 1993.ISBN 950-17-1009-2
  • —.Budismo Zen. Editorial Kairós: Barcelona, 1993.ISBN 84-7245-275-1
  • Suzuki, Shunryu.Mente de Zen, Mente de Principiante. Troquel ediciones: Buenos Aires, 1994.ISBN 950-16-0212-5
  • Thibaut, Stéphan Kosen.Zen, la revolución interior. Troquel ediciones: Buenos Aires, 1996.ISBN 950-16-0354-7
  • Vega, Amador.Zen, mística y abstracción. Ensayos sobre el nihilismo religioso. Editorial Trotta: Madrit, 2002.ISBN 84-8164-396-3
  • Watts, Alan.El camino del Zen. Editorial Edhasa: Barcelona, 2003 [2ª edición].ISBN 84-350-2714-7

Se veiga tamién

[editar |modificar o codigo]

Vinclos externos

[editar |modificar o codigo]

Zen y Salut

[editar |modificar o codigo]
Control d'autoridaz

Obteniu de "https://an.wikipedia.org/w/index.php?title=Zen&oldid=2240469"
Categoría:
Categorías amagadas:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp