Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Ir al contenido
BiquipediaA enciclopedia libre
Mirar

Z

De Biquipedia
Iste articlo ye sobre una letra de l'alfabeto aragonés; ta atros usos, se veigaZ (desambigación).
Z
Z
ABCDE
FGHIJ
KLMNÑ
OPQRS
TUVWX
YZ
Digrafos
chguixllny
qurr
Atros simbolos
Çl·lnntz

AZ (zeta[1]) ye a vintisietena y zagueraletra de l'alfabeto aragonés y vintidosenaconsonant. Perteneixe tamién a l'alfabeto latino.

En aragonés

[editar |modificar o codigo]

Enaragonés estándard representa africativa dental xorda/θ/ de l'AFI debant de "a", "o" y "u", de consonant liquida y en posición final de silaba:[2]alquezrana ([alke'θɾana]),barza (['baɾθa]),panizo ([pa'niθo]),tozuelo ([to'θwelo]),gazpiau ([gaθ'pjaw]),burz ([buɾθ]),troz ([troθ]).

Enaragonés altorribagorzano (benasqués) representa o fonema d'africativa alveolar xorda/s/ en istos mesmos casos:barza (['baɾsa]),panizo ([pa'niso]),tozuelo ([to'swelo]),troz ([tros]).

En situación final de palabra, o fonema interdental fricativo xordo /θ/ tamién se representa con o grafema <z>:

  • En os plurals en -z de substantivos y adchectivos:mocez ([mo'θeθ]),chicoz ([tʃi'koθ]),negruz ([ne'ɣɾuθ]),ciudaz ([θju'ðaθ]),toz ([toθ]).
  • En as formas verbals en segunda persona de plural:fez ([feθ]),minchaz ([min'tʃaθ]),trobarez ([troβa'ɾeθ]),querébaz ([ke'ɾeβaθ ]),puyez ([pu'yeθ]),metaz ([me'taθ]),cullísez ([ku'ʎiseθ]).

En istos casos, en benasqués s'escribe -ts:mocets ([mo'sets]),chicots ([tʃi'kots]),ciudats ([sju'ðats]),tots ([tots]),fets ([fets]),trobarets ([troβa'rets]).

Como en atros idiomas vecins, i hai palabras en as que as secuencias <ze> y <zi> se puede escribir tanto con <z> como con <c>:azimo/acimo,zedilla/cedilla,eczema/eccema,zenit/cenit,zebra/cebra,zero/cero,zigoto/cigoto,zinc/cinc,zirconio/circonio.

Atras grafías

[editar |modificar o codigo]

Agrafía de Uesca fa servir o grafema <z> pa representar africativa dental xorda siempre y en todas as suyas realizacions:zarrar ([θa'raɾ]),zereña ([θe'ɾeɲa]),matazía ([mata'θia]),calz ([kalθ]),boz ([boθ]);mozez ([mo'θeθ]),abez ([a'βeθ]);querébaz ([ke'ɾeβaθ]),cantaz ([kan'taθ]),ésez (['eseθ]). En benasqués, se realiza como /s/:alazet ([ala'set]).

Referencias

[editar |modificar o codigo]
  1. (an)Diccionario aragonés-castellano-catalán.Estudio de Filología Aragonesa. Edacar num. 14. Zaragoza. Edicions Dichitals de l'Academia de l'Aragonés. ISSN 1988-8139. Octubre de2024 (accesible vía web).
  2. (an)Ortografía de l'aragonés.AAL

Vinclos externos

[editar |modificar o codigo]
  • Colabora en Commons Se veigan as imáchens deCommons sobreZ.
Control d'autoridaz

Obteniu de "https://an.wikipedia.org/w/index.php?title=Z&oldid=2329872"
Categorías:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp