- Este articlo ye sobre a variant d'o valenciano dita tamiénapichat. Pa atros significatos d'a parolaapichat veigaapichat (desambigación).
Valenciano central Valenciano central |
---|
|
 Situación de l'apichat |
Localización cheografica |
Estau | {{{estau}}} |
País | País Valenciano |
Rechión | {{{rechión}}} |
Parlau en | Huerta Valenciana |
Lugars principals | |
Atras denominacions | {{{atras denominacions}}} |
Charradors | |
Oficial en | {{{oficial}}} |
Reconoixiu en | {{{reconoixiu}}} |
Regulau por | {{{regulau}}} |
Vitalidat | |
Literatura |
Escritors principals | |
Rasgos dialectals | Valenciano |
Clasificación lingüistica |
Indoeuropea |
ISO 639-1 | {{{iso1}}} |
ISO 639-2 | {{{iso2}}} |
ISO 639-3 | {{{iso3}}} |
SIL | {{{sil}}} |
Ovalenciano central (comunament clamauapichat) ye o subdialecto d'ocatalán meridional uvalenciano que se charra en l'aria central deValencia, tipicament de huerta (Huerta Valenciana).
A mas d'os rasgos tipicos d'ovalenciano, o valenciano central tiene as siguients caracteristicas foneticas:
- Pronuncia sorda de laS sonora y aG,J, que en valenciano ye prepalatal africata sonora. Esto ye común con l'aragonés;Manuel Alvar crei que ya existiba enaragonés medieval d'os sieglosXI yXII, y bi n'ha pruebas que ya existiba en l'aragonés d'os sieglosXIV yXV. Ye de destacar que a zona tenió una repoblación medieval mixta concatalans yaragoneses. Manimenos bels especialistas, seguindo lo criterio deRafael Lapesa, que no conoixeba a fondo ni as variants ni a historia de l'aragonés, creyen que l'ensordamiento ye un proceso recient, postmedieval, y independient d'o que trobamos huei en l'Alto Aragón.
- Pronuncia clara d'os grupos consonanticos-mp,-mb,-nt,-nd,-lt,-rt a final de parola (camp,rumb,font,profund,salt,fort)[1] en contraste con atros subdialectos valencianos y con ocatalán central, en os cuals as consonants oclusivas son mudas, y se pronunciacam(p),rum(b),fon(t),profun(d),sal(t),for(t)[2].
- Bi ha zonas que conservan opasato perfecto simple sintetico, como ye tipico d'os textosmedievals catalans:tu cantares, en cuenta detu vas cantar,ell degué en cuenta deell va deure.
- Formas velarizadas u palatalizadas en formas de cualques verbos d'a segunda conchugación. Asinas, en a cuatrena y quinta personas d'opresent d'indicativo d'os verboscaure ('cayer') yvore/veure ('veyer') se dan as formascaiguem (en valenciano estándard,caiem ucaem) ycaigueu (en estandar, caieu u caeu);vegem (en estandar,veiem uveem) yvegeu (en estandar,veiem uveeu); y en os cherundios se dan as formascaiguent (en estandar,caient ucaent),vegent (en estandar,veient uveent)[3]. A velarización u palatalización en ixas formas ye una regularización que se produz por analochía con a consonant final d'a forma verbal d'a primera persona d'o present d'indicativo, seguntes sía velar (jo caic) u palatal (jo veig).
- ↑Mapes per a l'estudi de la llengua catalana, EUMO, 1992. Pachina 12. ISBN 978-84-7602-870-4
- ↑FERRANDO, Antoni, i NICOLÁS, Miquel.Història de la llengua catalana. Capitol «El procés de dialectalització». Pachina 216. Editorial UOC,2011. ISBN 978-84-9788-380-1
- ↑Gramàtica normativa valenciana. Capitol «30.2.4.2. Verbs ambi consonàntica en formes del present d'indicatiu». Acadèmia Valenciana de la Llengua, p. 260. ISBN 978-84-482-4422-4.