Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Ir al contenido
BiquipediaA enciclopedia libre
Mirar

Sol

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta laortografía oficial de Biquipedia (laOrtografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Articlo d'os 1000
Sol☉
Imachen d'o sol en longarias d'onda d'o visible
Caracteristicasorbitals
Distancia
ta aTierra:
150000000km
Perihelio:32' 35,64"
Afelio:31' 31,34"
Periodo orbital arredol
d'o centro galactico:
2,2 × 108 anyos
Caracteristicas fisicas
Diametroequatorial:1.392.000km
Superficie:6,09 × 1012 km²
Volumen:1,41 × 1018 km³
Masa:1,9891 × 1030kg
Densidat meya:1411 kg/m³
Gravedat superficial:274 m/s² (27,9 g)
Periodo de rotación:27d 6h 36min
Luminosidat:3,827 × 1026 W
Temperatura:
 • Superficie:6 × 103 K
 • Corona:5 × 106 K
 • Nuclio:~1,36 × 107 K
Caracteristicas d'afotosfera
Hidrocheno73,46%
Helio24,85%
Oxicheno0,77%
Carbonio0,29%
Fierro0,16%
Neón0,12%
Nitrocheno0,09%
Silicio0,07%
Magnesio0,05%
Ixufre0,04%
Ta atros usos d'ista parola, se veigaSol (desambigación).

OSol (d'olatínsol,-is)[1] ye aestrela d'o sistema planetario en o cual se troba aTierra; por ixo, ye a mas amanada a la Tierra y o estrel con mayorbrilo aparent. A suya presencia u ausencia en ocielo determinan, respectivament, odía y anueit. Aenerchía radiada por o Sol l'aproveitan os sersfotosinteticos, que constituyen l'alacet d'acadena trofica, estando asinas a prencipal fuent d'enerchía d'avida. Tamién alporta a enerchía que mantién en funcionamiento osprocesos climaticos. O sol ye una estrela que se troba en a fase denominata secuencia prencipal, con untipo espectral G2, que se formó fa bels 5.000 millons d'anyos y i remanirá, en a secuencia prencipal, por atros 5.000 millons d'anyos. O Sol, de conchunta con a Tierra y toz os cuerpos celestes que orbitan arredol d'él, forman oSistema Solar.

Encara que ye una estrela meyana, ye a unica que se puet veyer a suya forma a simpla vista, con undiametro angular de 32' 35" d'arco en operihelio y 31' 31" en l'afelio, o que fa un diametro meyo de 32' 03". Casualment, as grandarias y distancias d'o Sol y aLuna son tals que se veyen, alto u baixo, con a mesma grandaria aparent en o cielo. Isto permite una ampla gama deeclixes solars distintos (totals, anulars u parcials).

Situación

[editar |modificar o codigo]

O Sol se troba amán d'o canto interior d'oBrazo d'Orión d'aVía Lactia, en aBoira Interestelar Local u oCinto de Gould, a una distancia de 7.5-8.5kiloparsecs d'oCentro Galactico. O Sol ye conteniu dentro d'aBambolla Local, un espacio de gas calient enrareixiu, posiblement produciu por o remanent d'asupernovaGeminga.[2] A distancia entre o brazo local y o siguient brazo, oBrazo de Perseo, ye d'uns 6.500anyos luz.[3] O Sol, y por tanto o Sistema Solar, se troba en o que os cientificos claman azona habitable galactica.

Caracteuristicas

[editar |modificar o codigo]

O Sol ye una estrela desecuencia prencipal de tipo G que comprende aproximadament o 99,86% d'a masa d'oSistema Solar.

O Sol tien garra buega definida, pero a suya densidat disminuye exponencialment en augmentar l'altaria sobre a suyafotosfera.[4] A l'efecto d'a mida, se considera que o radio d'o Sol ye a distancia dende o suyo centro dica o canto d'afotosfera, a superficie visible aparent d'o Sol. Seguntes ista mida, o Sol ye una esfera cuasi perfecta con un alcorce estimau en arredol de 9 milionesimas, o que significa que o suyo diametro polar difiere d'o suyo diametro ecuatorial en solament 10 kilometros. L'efecto de mareya d'as planetas ye feble y no afecta significativament a forma d'o Sol. O Sol chira mas rapido en o suyoecuador que en os suyos polos. Ista rotación diferencial ye causada por o movimiento convectivo a causa d'o transporte de calor y afuerza de Coriolis a causa d'a rotación d'o Sol. En un marco de referencia definiu por as estrelas, o periodo de rotación ye d'aproximadament 25,6 días en o ecuador y 33,5 días en os polos. Visto dende a Tierra mientresorbita o Sol, o periodo de rotación aparent d'o Sol en o suyo ecuador ye d'aproximadament 28 días.[5]

O Sol ye componiu prencipalment por os elementos quimicoshidrocheno yhelio. En iste inte d'a vida d'o Sol, representan o 74,9% y o 23,8% d'a masa d'o Sol en afotosfera, respectivament.[6]

Estructura

[editar |modificar o codigo]
Estructura d'o Sol.

A estructura d'o Sol contiene as siguients capas:

  • Nuclio: o 20-25% mas interno d'o radio d'o Sol, an a temperatura y a presión son suficients pa que se produzca afusión nucleyar. L'hidrocheno se fusiona enhelio. O proceso de fusión libera enerchía y o nuclio s'enriqueix gradualment en helio.
  • Zona radiativa: a convección no puede ocurrir dica que sía muito mas amán d'a superficie d'o Sol. Por tanto, entre aproximadament o 20-25% d'o radio y o 70% d'o radio, existe una "zona radiativa" en a cual a transferencia d'enerchía se produz por meyo de radiación (fotons) en cuenta de por convección.
  • Tacoclina: a rechión muga entre as zonas radioactiva y convectiva.
  • Zona convectiva: entre aproximadament o 70% d'o radio d'o Sol y un punto amán d'a superficie visible, o Sol ye pro fredo y difuso pa que se produzca a convección, y isto se converte en o meyo prencipal de transferencia de calor enta l'exterior, semellant a las celulas meteorolochicas que se forman en l'atmosfera d'a tierra.
  • Fotosfera: a parti mas profunda d'o Sol que podemos observar dreitament con luz visible. A causa que o Sol ye un obchecto gasioso, no tien una superficie clarament definida; as suyas partis visibles cheneralment se dividen en una "fotosfera" y una "atmosfera".

Exploración

[editar |modificar o codigo]

Pa obtener una visión ininterrompida d'o Sol en longarias d'onda inaccesibles dende a superficie terrestre, l'Achencia Espacial Europea y aNASA lanzoron cooperativament a sonda espacialSOHO (Solar and Heliospheric Observatory) o2 d'aviento de1995. A sonda europeaUlysses realizó rechiras de l'actividat solar, y a sonda norteamericanaGenesis se lanzó en un vuelo cercano a laheliosfera pa tornar a la Tierra con una muestra directa d'o material solar.Genesis tornó a la Tierra en2004, manimenos a suya reentrada en l'atmosfera estió acompanyada d'una falla en o suyo paracaídas prencipal que fació que s'estampara sobre a superficie terrestre.AParker Solar Probe se lanzó en2018 a bordo d'un codete Delta IV Heavy y aconseguirá unperihelio de 0.046UA en 2025, o que lo converte en osatelite artificial en orbita mas cercana como a primera nau espacial en volar baixo enta la corona solar.

O sol en a cultura popular

[editar |modificar o codigo]
Simbolo alquimico y astrolochico d'o Sol.

O sol ye un simbolo important en muitas culturas, puet estarmasculín ofemenín seguntes o chenero d'a parola en cada cultura. Simboliza aluz, avita y o poder, enalquimia ye relacionato con l'oro y ye representato como en l'astrolochía con un cerclo con un punto en o centro.

Estió venerato en muitos puestos como undios, en amitolochía griega yeraApolo, enEchipto a primera relichión monoteista veneró aRa como undios del sol. Tamién fue una divinidat important en as culturas precolombinas d'America.

Bibliografía

[editar |modificar o codigo]
  • (en) Bonanno A, Schlattl H, Paternò L:"The age of the Sun and the relativistic corrections in the EOS".Astronomy and Astrophysics. 2002;390:1115-18.
  • (en) Carslaw KS, Harrison RG, Kirkby J: "Cosmic Rays, Clouds, and Climate".Science. 2002;298:1732-37.
  • (en) Kasting, JF, Ackerman TP: "Climatic Consequences of Very High Carbon Dioxide Levels in the Earth’s Early Atmosphere".Science. 1986;234:1383-85.
  • (en) Priest, Eric Ronald:Solar Magnetohydrodynamics.Dordrecht: D. Reidel Pub., 1982, p. 206-245.ISBN 90-277-1374-X
  • (en) Schlattl H: "Three-flavor oscillation solutions for the solar neutrino problem",Physical Review D. 2001;64(1).
  • (en) Thompson MJ: "Solar interior: Helioseismology and the Sun's interior",Astronomy & Geophysics. 2004;45(4):21-25.

Se veiga tamién

[editar |modificar o codigo]

Referencias

[editar |modificar o codigo]
  1. (es)Francho Nagore Laín:Vocabulario de la Crónica de San Juan de la Peña (versión aragonesa, s. XIV),Universidat de Zaragoza,2021,ISBN 978-84-1340-315-1, p.420
  2. (en) Gehrels, Neil; Chen, Wan; Mereghetti, S. (25 February 1993). "The Geminga supernova as a possible cause of the local interstellar bubble". Nature. 361 (6414): 706–707
  3. (en) English, J. (2000). "Exposing the Stuff Between the Stars" (Press release). Hubble News Desk.
  4. (en) Beer, J.; McCracken, K.; von Steiger, R. (2012). Cosmogenic Radionuclides: Theory and Applications in the Terrestrial and Space Environments. Springer Cience+Business Media. p. 41.ISBN 978-3-642-14651-0
  5. (en) Phillips, K.J.H. (1995). Guide to the Sun. Cambridge University Press. pp. 78–79.ISBN 978-0-521-39788-9
  6. (en) Lodders, Katharina (10 July 2003). "Solar System Abundances and Condensation Temperatures of the Elements" (PDF). The Astrophysical Journal. 591 (2): 1220–1247

Vinclos externos

[editar |modificar o codigo]
Biquizionario
Biquizionario
OBiquizionario tien una dentrada sobre o simbolo d'o Sol..

Chenerals

[editar |modificar o codigo]

Observación d'o Sol

[editar |modificar o codigo]


O Sistema
Solar
Planetas ·NanasSol ·Mercurio ·Venus ·Tierra ·Marte ·Ceres ·Chupiter ·Saturno ·Urano ·Neptuno ·Orcus ·Plutón ·Haumea ·Quaoar ·Makemake ·Gonggong ·Eris ·Sedna
Control d'autoridaz
Obteniu de "https://an.wikipedia.org/w/index.php?title=Sol&oldid=2161714"
Categorías:
Categorías amagadas:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp