Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Ir al contenido
BiquipediaA enciclopedia libre
Mirar

Peninsula de Crimea

De Biquipedia
Iste articlo ye en proceso de cambio enta laortografía oficial de Biquipedia (laOrtografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Este articlo tractaCrimea, una peninsula d'o sud-este d'Europa. Ta atros emplegos se veigaCrimea (desambigación).
Foto de satelite d'a Peninsula de Crimea.

APeninsula de Crimea ye unapeninsula d'o sud-este d'Europa unita a lo continent por oItsmo de Perekopsk y rodeyata por aMar Negra por a suya marguin ueste y sud, por aMar d'Azov por a suya marguin nord-este, y por a suya marguin este por oEstreito de Kerch, que desparte as debantditas mars y desparte a peninsula de Crimea d'apeninsula de Tamán.

Gran part d'a peninsula presenta unclima templato continental, pero o sud de Crimea presenta un clima con temperaturas mes grans y contrastes termicos chicoz que lo amanan a loclima mediterranio u a loclima subtropical humido. Esto permite a existencia de vechetaciónsubmediterrania y o cautivo de citricos.

Por a suya posición estratechica Crimea ha estato tierra de paso y establimiento de diferents pueblos y civilizacions:cimerios,escitas,sarmatas,godos (en realidatostrogodos),gazaros,cumans,mongols,tartaros de Crimea,nogais,turcos otomans,armenios,venecianos,chenoveses,chudeus caraís ychudeus crimchacos,griegos antigos,griegos bizantins, ygriegos actuals,rusos yucraineses.

Toponimia

[editar |modificar o codigo]
Mapa actual de Crimea

Osantigos griegos denominaban esta peninsula Ταυρικὴ Χερσόνησος (Taurikē Khersonesos) u Χερσόνησος Ταυρική (Khersonesos Taurikē), ye dicir, "Peninsula Taurica".CHERSONESUS TAURICA ye l'adaptación enlatín, que no s'ha de confundir con o toponimoChersonesus referito la colonia griega que bi heba en l'actualSebastopol y que encara teneba importancia en o periodL'bizantín.

O toponimo actualCrimea con o que se conoixe a esta peninsula en muitas luengas occidentals arribó dende a formagriegaKrimea (Κριμαία), que corresponde a la helenización d'o toponimotartaro crimeuQırım, capital d'a demarcación de Crimea en ixas envueltas d'oKhanato d'a Horda d'Oro y que corresponde a l'actualStaryi Krym, toponimo sin relación con os antigoscimerios y con diversas etimolochías dende asluengas turquicas.

D'esta traza o toponimo no se troba en os textos medievals aragoneses ni en as traduccions literarias, que se refieren a esta peninsula y as suyas ciudaz con as denominacions d'os orichinals engriego helenistico,griego bizantín ufrancés. En "La Flor de las Ystorias d'Orient" parlan deTierra Gazera, ye dicir "tierra d'osgazaros" u "Gazaria":

…regno deCumania, el entro en el regno deRosia et prisolo et conquisto latierra gazera et el regno deVulgaria. Apres caualgo entro al regno deOngria et aqui trobo algunoscumanianos et prisolos. Apres de aquest…..

O toponimo actualCrimea s'escribe enaragonés actual como atros toponimos transmesos por o griego comoGalilea yChudea, que presentan a forma femenina d'osufixo -eu y soncultismos.

Ochentilicio d'os habitants de Crimea en as luengas occidentals se puet fer partindo d'a etimolochía griega (crimeu,crimeus,crimea,crimeas), u con o sufixo romanz "-án(o)" (crimeán(o),crimeán(o)s,crimeana,crimeanas). Predomina a segunda forma por influencia d'ofrancés (crimeén) yanglés (crimean).

Población por etnias y nacionalidaz

[editar |modificar o codigo]

D'alcuerdo con oCens d'Ucrania de 2001, a población de Crimea yera de 2.033.700 habitants.[1] Os grupos etnicos representatos son:rusos: 58.32%;ucraineses: 24.32%;tartaros crimeus: 12.1%;belarrusos: 1.44%;tartaros: 0.54%;armenios: 0.43%; ychudieus: 0.22%.[2]

Atras minorías son osalemans d'a Mar Negra,chitans,bulgaros,polacos,azerins,coreanos,griegos. O numero d'alemans de Crimea yera de 45,000 in 1941.[3] En 1944 70,000Griegos y 14 000 bulgaros de Crimea fuoron deportatos taAsia Central ySiberia,[4] a l'igual que 200,000 tartaros crimeus y atras nacionalidaz.[5]

Historia

[editar |modificar o codigo]
Ta mas detalles,veyer l'articloHistoria de Crimeaveyer os articlos[[{{{2}}}]] y[[{{{3}}}]]veyer os articlos[[{{{4}}}]],[[{{{5}}}]] y[[{{{6}}}]]veyer os articlos[[{{{7}}}]],[[{{{8}}}]],[[{{{9}}}]] y[[{{{10}}}]].

En a historia recient a peninsula de Crimea yera o nuclio d'oKhanato de Crimea, que podió existir mes tiempo que atros khanatos tartaros por estar un estato vasallo y protechito por l'Imperio Otomán. Fue conquiesto por l'Imperio Ruso en tiempos deCaterina, estió escenario d'aGuerra de Crimea en o periodo zarista. En o periodo sovietico estió una rechión de Rusia, con un periodo d'ocupación alemana, pa dimpués tornar a ser ocupata por l'exercito royo y pasar a Rusia y dimpués Ucraína. Tanto en o periodo zarista como en o periodo sovietico a estructura etnica d'a población cambió, con a emigración u deportación d'ostartaros crimeus y atros pueblos menos numerosos, y l'afluencia derusos,ucraineses y atros puebloscristianos.

En l'actualidat Crimea dentro deUcraína constituye aRepublica Autonoma de Crimea, pero o dia 6 de marzo de 2014 o Parlamento de Crimea convocó un referendum ta o día 16 y ratificar l'anexión a Rusia.[6]

Referencias

[editar |modificar o codigo]
  1. "Regions of Ukraine / Autonomous Republic of Crimea". 2001 Ukrainian Census. http://2001.ukrcensus.gov.ua/eng/regions/reg_crym/. Retrieved 16 d'aviento de 2006. 
  2. "Results / General results of the census / National composition of population". 2001 Ukrainian Census. http://2001.ukrcensus.gov.ua/eng/results/general/nationality/Crimea/. Retrieved 16 d'aviento de 2006. 
  3. "A People on the Move: Germans in Russia and in the Former Soviet Union: 1763 – 1997". North Dakota State University Libraries.
  4. "The Persecution of Pontic Greeks in the Soviet Union" (PDF)
  5. "Crimean Tatars Divide Ukraine and Russia". The Jamestown Foundation. 24 de chunio, 2009.
  6. (ca)El Parlament de Crimea decideix unir-se a Rússia i convoca un referèndum el 16 de març.

Vinclos externos

[editar |modificar o codigo]


Rechions historicas d'Ucraína
Val d'o río San |Bucovina d'o norte |Buchac |Cuenca d'o Don |Crimea |Chelm |Galitzia Oriental |Kubán |Polesia |Podlasia |Podolia |Sloboda Ucraina |Transcarpatia |Volinia |Yedisán |Zaporizhia
Control d'autoridaz

Obteniu de "https://an.wikipedia.org/w/index.php?title=Peninsula_de_Crimea&oldid=2328015"
Categorías:
Categorías amagadas:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp