Iste articlo ye en proceso de cambio enta laortografía oficial de Biquipedia (laOrtografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
París ye a prencipal ciudat d'o país,seu d'oGubierno central francés y puesto a on se troban as prencipals representacions diplomaticas d'atros estaus. Antiparte, ye una ciudat con gran importancia economica, en estar, chunto conLondres, o centro economico mas important d'Europa.[2]
Dende queChulio César conquirió asGalias en52 aC y adhibió o suyo territorio a laRepublica Romana, a ciudat de París, que se troba situata en un puesto estratechico, a o canto d'unrío navegable como ye orío Sena y en una crucillata natural de camins, se convertió en una ciudat de gran importancia historica, encara mas cuan se convertió en a capital d'oReino franco, estando asinas ya ta cutio a capital d'os sucesivos reinos y republicas d'aHistoria de Francia dica l'actualidat. Por ixe herencio d'a Historia, a ciudat tien cuantosedificios y puestos d'intrés, repuis de mas de 2.000 anyadas d'Historia. Fa parte d'aOrganización d'as Ciudaz d'o Patrimonio d'a Humanidat.
Actualment mas d'a metat d'a población menor de 15 anyadas d'a ciudat tien ascendencia forana, en particular d'orichenmagrebín y d'as antigascolonias francesas de l'Africa subsahariana.
Ta mas detalles,veyer l'articloHistoria de Parísveyer os articlos[[{{{2}}}]] y[[{{{3}}}]]veyer os articlos[[{{{4}}}]],[[{{{5}}}]] y[[{{{6}}}]]veyer os articlos[[{{{7}}}]],[[{{{8}}}]],[[{{{9}}}]] y[[{{{10}}}]].
Se conoix a presencia de población estable, alto u baixo, en o territorio d'a ciudat de París a lo menos dende a ditaCultura Chasséen (4300 aC-3500aC), mientres oNeolitico.
As primeras noticias historicas d'a ciudat son d'osieglo III aC, cuan un pueblocelta ditoparisii (uparisios), fortificó aisla d'a Cité, que forma o corazón u nuclio d'a primitiva ciudat. Iste pueblo yera qui habitaba a redolada cuan i plegoron as tropas deChulio César a lasGalias o52 aC, y pareix que nomás ocupaba una chicota isla d'orío Sena, ye fácil que aisla d'a Cité, encara que ista hipotesis ye hue en descusión, y podría mesmo estar belatra isla hue desapareixita en cambiar o curso fluvial.
En os tiempos de Chulio César, a ciudat prenió o nombre deLutecia. Os romanos enamplaron as antigas mugas celtas d'a ciudat, especialment sobre o canto ezquierdo d'orío Sena. A población d'a ciudat en ixas envueltas yera prou chicota, d'alto u baixo 6.000 habitants, y a ciudat no yera mas que una ciudat como cuantas atras en as Galias. En contimparanza, a ciudat deLugdunum (hueLeón d'o Roine) teneba en ixas envueltas 50-80.000 habitants y yera a prencipal ciudat romana en as Galias. Sindembargo, mientres l'Imperio Romano belsemperadors vivioron en a ciudat.
En oBaixo Imperio Romano, a población parisién se replegó dezaga d'asmurallas d'a ciudat, por a inseguridat provocata por asinvasions chermanicas (cal parar cuenta que olimes u muga de l'Imperio conChermania yera prou amanato). Sindembargo, dende osieglo IV tenemos constancia d'a existencia derabals en a ciudat, difuera d'o recinto murallato. Ye en ixe inte que la ciudat recuperó o suyo antigo nombre deParís, vinclato a l'antigo pueblo celta que i viviba.
En l'anyo450Atila, rei d'oshunnos, trescruzó lorío Rin y dentró en la Galia ta espullar-la. Seguntes la tradición,Santa Chenoveva latiguió la esfensa d'a ciudat, cuan los suyos dirichents pensaban albandonar-la a los hunnos, que bien luego foron redotaus en labatalla d'os Campos Catalaunicos por una coalición de romanos mandaus porAecio yvisigodos mandaus porTeodorico I, albandonando como consecuencia los hunnos la Galia. Tamién seguntes la tradición Santa Chenoveva salvó la ciudat d'osfrancos, convertindo-se asinas ensanta patrona d'a ciudat de París.
Mientres ladinastía merovinchia la ciudat no tenió cambios d'importancia, encara que n'estase la suya capital, en estar a cuestión d'a capitalidat un aspecto poco important en una cort que yera de contino en movimiento d'una ciudat a una atra.
En chinero de857, una flota devikingosdaneses que en agosto de l'anyo anterior heba espullau la ciudat deRoan y heba hibernau amán deNaoned, en remontando lorío Sena plega en París y incendia la ciudat en desichindo un rescate ta no destruyir abasilica de Sant Dionís.[4] La flota yera baixo lo mando deBjörn Ragnarsson.
En885-886 s'escaició loseche de París de 885-886, cuan una atra vegada los vikingos remontoron lo río Sena, plegando en las puertas de París lo24 de noviembre de885 con una flota de 700 barcos, mandaus porRollo, cuan las obras de modernización d'as esfensas d'a ciudat no yeran encara rematadas, fendo-se cargo d'a esfensa d'a ciudat lo conde de ParísEudes, qui consiguió resistir loseche dica que lo reiCarlos III lo Gordo plegó en un alcuerdo con los vikingos en deixando-los remontar lo río Sena ta que espullasen loreino de Borgonya que en ixas envueltas no reconoixeba la suya autoridat. Iste seche fortaleixió lo papel d'Eudes y ye fácil que como consecuencia d'ixo se convertise en rei de Francia en morir Carlos.
En ixas envueltas la ciudat se trobaba dividida en tres partes diferenciadas:la Cité (la ciudat) en o suyo centro en la isla d'a Cité,la ville (la villa) a lo norte en a marguin dreita d'a Sena y a on se i concentraban los edificios oficials y comercials, yla université (la universidat) a lo sud en a marguin ezquierda, a on se trobaba la primitiva Universidat, con nomás que trespuents que trescruzaban lo río y comunicaban cadaguna d'as partes entre ellas. Locomercio d'a ciudat se feba a traviés d'a Sena, convertindo-se París en o puesto a on se concentraba la producción devin d'a suya redolada ta la suya exportación a traviés d'o río, estando iste comercio concediu a ungremio de comerciants (la clamadaHanse Parisienne) que teneba lomonopolio d'o comercio conMantes-la-Jolie ta favoreixer a los franceses frent d'os comerciants deRoan en oducau de Normandía, que alavez yera un dominio d'osreis d'Anglaterra, privilechio que fue confirmau dimpués porLoís VIII de Francia. Ista hansa d'os comerciants parisiens, con a suya infraestructuraburocratica, estió lo chermen d'oconcello municipal de París, estando lo suyo emblema unbarco, barco que encara hue amanixe en l'escudo d'armas deParís.Loís IX de Francia lo desembolicó, en establindo-ne en l'anyo1263 un organo de gubierno d'ixahansa formau por os comerciants parisiens y presidiu por unpebostre qui yera asistiu por cuatre aduyants uéchevins; estandoEvrard de Valenciennes lo primerpebostre d'os mercaders de París.
Mientres lo reinau deChuan II de Francia lo pebostre de París yeraÉtienne Marcel, fácil que lo prencipal d'os pebostres d'a historia d'a ciudat. Étienne Marcel prebó de controlar lo poder d'o rei en limitando-lo, convertindo-se asinas en lo líder d'un movimiento reformista en o reino y tenendo en consecuencia un destacau papel en losEstaus Chenerals de Francia convocaus en1355,1356 y1357 ta financiar laGuerra d'os Cient Anyos, pero a la finCarlos V podió mantener lo control d'o reino y tot ixo remató con l'asasinato d'Étienne Marcel o31 de chulio de1358 por un sector d'aburguesía parisién, que temeba que Étienne entregase la ciudat a los angleses como consecuencia d'a suya oposición a lo rei de Francia.
En rematar aGuerra d'os Cient Anyos con a expulsión d'os angleses d'o territorio continental de Francia se produció un consolidamiento d'oreino de Francia y en consecuencia, d'a suya capital, la ciudat de París. Antiparte en l'anyo1527 en tornar d'o suyo captiverio enEspanya lo reiFrancisco I de Francia tresladó la suya cort dendeBourges enta París, instalando-se en lo castiello d'o Louvre y encargando a l'arquitectoPierre Lescot y a l'escultorJean Goujon la modernización de l'edificio en estilorenaixentista convertindo-se asinas en l'actualpalacio d'o Louvre.Henrique IV de Francia yCatarina de Médici (qui fació construyir lopalacio d'as Tullerías) estioron personalidaz claus en l'esviellamiento d'a ciudat, que se convertió en una ciudat adecuada a lo suyo tiempo y que creixió dica plegar en la cifra de 185.000 habitants, la ciudat con mas población en l'Europa d'ixas envueltas dezaga deCostantinoble. Tamién se treballo en l'esviellamiento d'o trazau urbán d'a ciudat, con a construcción d'as clamadasplazas reyals, unasplazas de formas variadas pero con a caracteristica comuna de tener en o suyo centro unaestatua d'un rei, y que yeran concebidas ta revitalizar bellas partes d'a ciudat u t'articular-ne bellascarreras. Tamién se consolidoron alavez los primersboulevards de París, que hue conforman una parte important d'a identidat parisién.
Ta mas detalles,veyer l'articloGuerras de relichión de Franciaveyer os articlos[[{{{2}}}]] y[[{{{3}}}]]veyer os articlos[[{{{4}}}]],[[{{{5}}}]] y[[{{{6}}}]]veyer os articlos[[{{{7}}}]],[[{{{8}}}]],[[{{{9}}}]] y[[{{{10}}}]].
En a segunda metat d'osieglo XVI s'escaicioron en lo reino de Francia enfrentamientos entre la mayoríacatolica d'o país y la minoríaprotestantcalvinista (os clamaushugonotz), en as ditasGuerras de relichión de Francia. o22 d'agosto de1572 s'escaició unatentau contra la vida deGaspar II de Coligny (lo prencipal dirichent hugonot, chunto conLoís I de Borbón-Condé,prencipe de Borbón-Condé), ordenau u instigau por lo reiCarlos IX de Francia y su maiCatarina de Médici, por lo reiFelipe II d'Espanya u porHenrique I de Guisa, lo prencipal dirichent catolico francés. Gaspar de Coligny se trobaba en la ciudat chunto con muitos miembros d'a nobleza francesa de relichión protestant, t'asistir a lavoda entreHenrique de Borbón, dirichent protestant, yMargarita de Valois, chirmana de Carlos IX, escaicida lo18 d'agosto y que teneba que rematar con las luitas entre catolicos y protestants en Francia. Tanimientres a la población parisién, mayoritariament catolica, no li cuacaba pas guaire la presencia de tantos dirichents protestants d'a ciudat y en tener conoixencia de l'atentau, en a nueit d'o23 a lo24 d'agosto prencipioron a atacar a los protestants d'a ciudat en amortalera conoixida comomortalera de Sant Bertolomeu, una mortalera que s'estima que provocó 3.000 victimas nomás que en París y que bien luego s'estendillo en atras ciudaz francesas dica plegar en una cifra estimada de 20.000 victimas.
En1588 la población parisién yera descontenta por os rumors de que lo reiHenrique III de Francia quereba nombrar como succesor a lotrono francés aHenrique de Borbón, de relichión protestant y dirichent d'o partiu hugonot, mientres encara se yera luitando en a ueitena d'as guerras de relichión.Henrique I de Guisa, dirichent catolico y prencipal impulsor d'aLiga Catolica, tornó en París sin parar cuenta d'a prohibición de tornar-ie que heba dictau lo rei y lo rei decidió de ninviar soldaus ta fer-lo preso, en temendo mesmo por la suya vida. Loduque de Guisa recibió lo refirme d'a población parisién, que consideró que la dentrada en Paarís de soldaus foranos (que formaban la Guardia suiza d'o rei) vulneraba los privilechios d'a ciudat, y esclató una revuelta en París lo12 de mayo de1588, conoixida como loDía d'as barricadas de 1588. La chornada remató con la muerte de 6o soldaus d'o rei, la victoria d'os catolicos y la fuyida d'o rei. Poco dimpués, en chulio, lo duque de Guisa forzó a Henrique III a sinyar l'Edicto d'Unión de 1588, que obligaba a lo rei a extirpar lo protestantismo d'o reino. Ta liberar-se d'os Guisa, lo rei ordenó l'asasinato d'Henrique I de Guisa lo25 d'aviento y d'o suyo chirmánLoís II de Lorena,cardenal de Lorena, lo26 d'aviento.
En1590, Henrique de Borbón, qui ya yera rei de Francia con o nombre deHenrique IV de Francia, asechó la ciudat con as suyas tropas en o ditoseche de París de 1590. Henrique contaba noás que con arredol de 12.000 u 13.000 soldaus, cuasi sinartillería de seche y los defensors, mandaus porCarlos Manuel de Saboya-Nemours,conde de Nemours, yeran 30.000, anque la mayor parte no yeran soldaus profesionals so que milicias urbanas d'a ciudat. En ixas condicions Henrique consideró que asaltar la ciudat no li garantizaba la victoria y prefirió d'establecer-ne-ie un bloqueyo ta rendir París porfambre. Lo30 d'agosto los parisiens conoixioron que un exercito espanyol mandau porAlexandro Farnesio,duque deDucau de Parma, marchaba enta la ciudat ta liberar-la d'o seche. Antis de plegar los soldaus i plegó en París un convoy de subministros ta la ciudat, que teneba una fambre extrema (fácil que entre 40.000 y 50.000 parisiens morisen de fambre mientres lo seche). Henrique IV prebó de fer un ataque final antis de plegar los espanyols, pero no crebó las esfensas d'a ciudat y rebló con as suyas tropas. Los espanyols dentroron en París lo30 de setiembre, estando aclamaus por a población famelica.
Mientres la minoría d'edat deLoís XIV de Francia y la rechencia de su maiAna d'Austria s'escaició en París o26 d'agosto de1648 lo ditoDía d'as barricadas de 1648, cuan lo cardenalGiulio Raimondo Mazzarino en nombre d'a rechent Ana d'Austria ordenó engarcholar aRené Potier de Blancmesnil yPierre Broussel, deputaus en oParlamento de París, y que heban destacau por a suya esfensa d'as leis vichents contra lo creixentabsolutismo d'a monarquía francesa. Cuan los parisiens marchoron por as carreras, se fació servir una gran violencia ta dispersar-los, con cuantas muertes, exarcebando-se la decisión popular y bien luego se debantoron por toda la ciudat alto u baixo 600 barricadas. CuanMathieu Molé, president d'o Parlamento de París, marchó enta loPalais-Royal a on se trobaba la rechent Ana ta demanar-li de fer concesions, Ana d'Austria se negó a recebir-lo, en acusando a lo Parlamento d'estar l'instigador d'a revuelta ciudadana. Tampoco no lo recebió en un segundo intento de Molé qui cuan tornaba fue deteniu en una d'as barricadas con acusacions de traidoría s'os sublevaus, encara que podió fer una tercera visita a la rechent, conseguindo en ista tercera visita un alcuerdo con la liberación d'os deputaus engarcholaus, tornando asinas poquet a poquet la calma a París. Istos escaicimientos se considera que son l'inicio d'os disturbios en Francia conoixius como laFronda.
Ta mas detalles,veyer l'articloGuerra d'as farinasveyer os articlos[[{{{2}}}]] y[[{{{3}}}]]veyer os articlos[[{{{4}}}]],[[{{{5}}}]] y[[{{{6}}}]]veyer os articlos[[{{{7}}}]],[[{{{8}}}]],[[{{{9}}}]] y[[{{{10}}}]].
Ta mas detalles,veyer l'articloPresa d'a Bastillaveyer os articlos[[{{{2}}}]] y[[{{{3}}}]]veyer os articlos[[{{{4}}}]],[[{{{5}}}]] y[[{{{6}}}]]veyer os articlos[[{{{7}}}]],[[{{{8}}}]],[[{{{9}}}]] y[[{{{10}}}]].
Ta mas detalles,veyer l'articloRevolución francesaveyer os articlos[[{{{2}}}]] y[[{{{3}}}]]veyer os articlos[[{{{4}}}]],[[{{{5}}}]] y[[{{{6}}}]]veyer os articlos[[{{{7}}}]],[[{{{8}}}]],[[{{{9}}}]] y[[{{{10}}}]].
Ta mas detalles,veyer l'articloChornada d'o 10 d'agosto de 1792veyer os articlos[[{{{2}}}]] y[[{{{3}}}]]veyer os articlos[[{{{4}}}]],[[{{{5}}}]] y[[{{{6}}}]]veyer os articlos[[{{{7}}}]],[[{{{8}}}]],[[{{{9}}}]] y[[{{{10}}}]].
Mientres la priera metat d'osanyos 1770 lacosecha d'otrigo en la mayor parte d'o reio de Francia estió bien curta, mas que mas en os veranos de1773 y1774. En ixas condicions la falta de trigo ta fer-nefarina ypan (l'alimento basico d'as clases populars en ixas envueltas) antis de que se podese recullir la cosecha de l'anyo1775 provocó un augmento desmesurau d'o suyo pré. D'atra man,Anne Robert Jacques Turgot heba decretau o19 d'aviento de 1774 la liberalización d'o pré d'o trigo, enamplando asinas l'efecto d'incremento d'o suyo pré y estendillando-se las suyas consecuencias con un augmento d'o pré en toda Francia. En ixas condicions esclatoron centenars de chicotas revueltas (nomás que arredol d'a ciudat de París n'esclatoron 180 en 15 días), con queixas respective d'aespeculación, espullamientos d'almagacens a on s'encambraba lo trigo y bloqueyos d'as vías de comunicación ta evitar que locerial marchase de cada lugar enta bel atro puesto a on la suya venda producise masbeneficio. Istas revueltas, conoixidas como laguerra d'as farinas y reprimidas con violencia con la intervención de l'Exercito francés, se considera que estioron una d'as causas d'aRevolución francesa. En muitos puestos os revoltosos fuoron condenaus apena de muerte, encara que a sobén se lis conmutó pordestierro u condena agaleras.
Encara que las revueltas rematoron con la cosecha de 1775, entre las clases populars cada vegada se trobaba mas resentimiento respective d'a situación d'o país. En ixas condicions, la intervención francesa en aGuerra d'Independencia d'os Estaus Unius amenistaba gran cantidat de diners ta la suya financiación y lo Gubierno recurrió a l'incremento d'os impuestos directos, incrementando-se asinas tambien en consecuencia l'animosidat d'a población, con un sistema tributario que amás no soportaban so que las clases populars. Asinas, cuanJacques Necker aconselló a Loís XIV que convocase losEstaus Chenerals de Francia lo5 de mayo de1789, acceptó d'enamplar-ne-ie la participación d'o ditoTercer estau (burguesía y clases populars) en detrimento d¡oPrimer estau (lanobleza) y d'oSegundo estau (loclero). Cuan prencipioron as sesions, la nobleza y lo clero bloqueyoron como protesta por ixo las sesions y finalment lo17 de chunio lo Tercer estau albandonó los Estaus Chenerals en constituindo-se comoAsemblea Nacional y sola representant d'o pueblo francés. Lo rei ordenó la clausura de l'Asemblea y los deputaus, en reacción, facioron lo clamauChuramento d'o chuego de pilota, clamau asinas por a sala a on se i heban reuniu, churando no albandonar las sesions dica que s'aprebase unaConstitución. Dos días simpués, en trobar-se privaus tamién de l'emplego d'ixa sala, se tresladoron enta laseu de Sant Loís de Versailles, a on se lis adhibió una parte d'os representants d'o clero. Cuan lo23 de chunio lo rei reunió a los tres estaus y lis fabló fendo-lis-ne chicotas concesions y ordenando que marchasen, lo clero y la nobleza obedecioron, pero lo tercer estau se mantenió en silencio en la sala dica queHonoré Gabriel Riquetti, conde de Mirabeau, fació un discurso en negando-se y desafiando l'autoridat d'o rei. En os días siguients tornoron en l'Asemblea los miembros d'o clero pero tamién una parte d'os nobles, y en zagueras lo rei claudicó, ordenando a tots los deputaus d'os Estaus Chenerals que s'incorporasen a l'Asemblea Nacional, que quedó asinas formalment establida. Lo9 de chulio de1789 l'Asemblea Nacional decidió transformar-se enAsemblea Nacional Constituyent, establindo-se dende alavez lo marco legal d'aRevolución francesa.
L'Asemblea Nacional Constituyent demandó a lo rei que retirase las tropas que lo rei manteneba arredol d'ella, pero lo rei se negó, aducindo que yeran nomás que ta la protección de l'Asemblea. Antiparte, lo rei decidió destituyir aJacques Necker, a qui lo Tercer estau consideraba como amanau a los suyos intreses, y l'Asemblea lo consideró como una reacciónabsolutista. Lo14 de chulio de 1789 los revolucionarios de París reaccionoron atacando laBastilla que se trobaba en l'orient d'a ciudat y que se consideraba un simbolo d'a presencia de l'abdolutismo mnarquico en a ciudat. La calendata d'ixaPresa d'a Bastilla se considera que ye lo punto culminant d'aRevolución Francesa y s'ha convertiu en la calendata oficial d'a revolución.
O20 de chunio de1791 lo rei decidió fuyir d'a ciudat enta la muga d'o reino, en a conoixida comofuga de Varennes, en estar lo rei reconoixiu y deteniu en o lugar deVarennes, provocando-se una crisi sobre si lo rei heba d'estar u no subchecto a chudicio u si teneba inviolabilidat por los suyos actos. Lo3 de setiembre de1791 l'Asemblea Nacional Constituyent presentó la nueva Constitución aLoís XVI de Francia, qui l'aprebó, en disolvendo-se l'Asemblea lo30 de setiembre.
BaixoNapoleón III a ciudat tien a suya transformación urbana mas significativa. L'emperador encarga a lobarón Haussmann a execución d'os cambios que fuesen menester fer ta convertir París en a ciudat mas moderna d'o mundo en a suya epoca.
Asinas, s'espalda gran parti d'a ciudat antiga ymedieval y se pasa a los grans bulevars y edificios modernos, estando o mas destacato aOpera Garnier. Se facioron en ista epoca importants obras publicas en a ciudat.
Iste periodo plega a la suya fin dimpués d'a cayita de l'emperador debito a la redota d'o suyo exercito en aguerra franco-prusiana.
Exposicions universalsParís estió seu mientres a segunda metat d'o sieglo de cuantas exposicions en que bi heba expositors de tot o mundo. Amás destacata estió en1889 remerando lo primer xentenario d'a Revolución Francesa. Ta iste evento fue construita aTorre Eiffel, que encara que habría d'estar desmontada una vegata rematata la exposición, contina actualment en o suyo plazamiento orichinal.
Osieglo XX s'enceta con a construcción d'ometro de París. Os feitos mas importants que escayecen en a ciudat mientres ixe sieglo serán en muitas ocasions vinclatos con o metro.
En1940, a prencipios d'aSegunda Guerra Mundial, aWehrmacht d'oTercer Reich deHitler conquere a ciudat. París fue almenistrata por as fuerzas alemanas d'ocupación, que l'albandonoron dimpués de cuatre anyadas, sin causar muita destrucción, en contimparanza con atras ciudaz europeas en ista guerra.
Desarrollo urbán
Baixo l'administración d'o presidentFrançois Mitterrand, en a decada d'osanyos 1980 y prencipios d'osanyos 1990 a ciudat tien un nuevo empentón en o suyo urbanismo y infraestructura. S'esviellan sectors deprimitos d'a ciudat, sobretot barrios d'o canto ezquierdo y aVillette, se'n devantoron nuevos edificios emblematicos, como a biblioteca, l'Arco d'a Esfensa u oMuseu d'Orsay y s'esvielló loMuseu d'o Louvre.
Una d'as carreras mes importants y conoixitas de París ye osChamps-Élysées que principia en oArco d'o Trunfo de París.
A rechión de París concentra alto u baixo a cuatrena parti d'a producciónindustrial de Francia. A suyaeconomía s'empara principalment en a fabricación de maquinarias de toda mena. Ye de destacar tamién a producción d'articlos deluxo, como l'alta custura, aschoyas y osperfumes. En o suyopuerto sobre l'Atlantico en l'amanat ciudat deLe Havre, moviliza o cuatreno mayor volumen de tonelache enEuropa. O sector financiero d'o país se concentra en ista ciudat y l'agricola se mueve mayoritariament en a ciudat, que poseye a mayor bodega demercaderías agricolas d'o mundo.
Abtiparte, Francia ye o prencipal destínturistico en o mundo, y muitos d'os turistas vesitan a suya capital.
O sistema detransporte de París ye d'una eficacia destacata, ta una megalopolis d'ista grandaria. As suyas vías se mantienen en sobrebuén estau y l'unico problema ta os vehíclos ye o exceso d'os mesmos. Un eficaz sistema une ostrens de redolada con o sistema demetro, que a la suya vegada ye unito a un denso rete de rotas d'autobuses, lo que fa que siga muit fácil mover-se por a ciudat que amás tien dosaeropuertos internacionals, dende os cuals se puet plegar a fote en o centro d'a ciudat.
París s'enlaza con a resta d'Europa gracias a un moderno rete d'autopistas y a lo sistema ferroviario que cuenta con oTGV ta conectar con os diferents puntos d'o país, conLondres y, dende2007, conFrankfurt d'o Main.
Actualment a ciudat tien un d'os endices decontaminación ambiental mas alto d'Europa. Anque tien una considerable cantidat d'espacios publicos y zonas verdes, o caos d'o tracaz y bel atras circumstancias, fan que a ciudat siga menos agradable de recorrer d'o que podría estar en virtut d'os suyos atractivos urbanisticos y historicos.
Pasiar por a ciudat enbicicleta ye difícil si se confronta con atras capitals europeas, debito a lo poco numero de kilometros en vías ta istos vehíclos, o particular foriconismo de bels automotors y a contaminación.
Un cada vegata mas alto numero de personas vive con animals, lo que ha feito d'a chestión y control d'os repuis organicos d'istos animals un serio problema.
Amás a ciudat cuenta con una gran cantidat d'obras d'arte, dividitas en os suyos moltiples museus y coleccions privatas. Dentro d'istos tresoros o mas destacado ye a famosaMona Lisa, una pintura de valgua incalculable. Por atra parti o patrimonio arquitectonico de París ye unico en o mundo, denguna atra ciudat ha devantato tantos y tan valiosos edificios d'os mas destacatos arquitectos universals.
París tien una gran tradiccion esportiva y ha organizato belunas d'as competicions esportivas mes importants d'o mundo.
Un d'os equipos mas destacatos d'a ciudat ye oParís Saint Germain tamién conoixito a sobén como PSG un d'os millors clubs de fútbol y balonmán de Francia y en l'actualidat tamién d'Europa. Atros clubs importans que compiten en a mas alta división d'o país son oRacing 92 y loStade Français Paris que participan en aRugby Top 14 y os Metropolitans 92 en aLNB Pro A.
A ciudat tien d'alto u baixo 360 instalacions esportivas, d'entre as que bi ha de destacar-se hi 182 pistas de tenis, 131 chimnasios municipals, 36 piscinas, 32 estadios municipals y dos instalacions ta esportes acuaticos.[5] D'entre totas ixas instalacions cal destacar oParc des Princes, un estadio polisportivo a on chuga como local o a sección de fútbol d'o PSG, tamién ha estau siede de diferents escayecimientos esportivos internacionals de fútbol y rugby.
Ye la siede d'a prencipal competición de tenis d'o mundo en tierra batida, lo (Torneo de Roland Garros), un d'os cuatro torneos perteneixients a loGrand Slam.
.svg)
