Iste articlo ye en proceso de cambio enta laortografía oficial de Biquipedia (laOrtografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Omusclo (d'olatínmusculus, diminutivo demus, "rato" con sufixo-ulus) ye loteixito contráctil d'os animals; deriva d'a capamesodermica de celulas cherminals embrionarias. En conchunto, son cada un d'osorganos carnosos que, con a suya contractibilidat, son os instrumentos inmediatos per producir u contrarrestar os movimientos. L'elemento anatomico constituito ye lafibra muscular, que puet estar lisa u estriata.
A suya función ha de producir movimiento ta fer fesible la locomoción y lo movimiento dica encara drento d'os organos internos; os musclos se contrayen ta acorrer-se u mover partis d'o cuerpo, y transportar sustancias en o suyo interior. Enfisiolochía, omusclo ye una d'as cuatro menas de teixitos. Os atro tres son oepitelio, oteixito connectivo, y oteixito niervoso.
Muitas d'as contraccions de musclos se fan sin d'acción conscient, y son accions necesarias ta la supervivencia, como en ye la contracción d'ocorazón, u lo movimiento peristaltico, que fa circular l'alimento a traviés d'osistema dichestivo. A contracción de musclos voluntarios s'emplega ta mover o cuerpo, y se puet controlar minuciosament, como son os movimientos d'ouello, o movimientos grans como lo un d'omusclo cuadriceps d'a garra. O musclo mes gran en oser humano ye loglutio mayor.
En o citoplasma de cada fibra muscular bi ha entre 1000 y 2000miofibrillas que son formatas por unidaz repetitivas ditassarcomers, que li dan un aspecto estriato.
En cada sarcomero bi ha dos tipos de filamentos paralelos: os demiosina (gruesos) y os d'actina (fins), fixatos en diferents puestos. Unimpulso niervoso que plega a la fin d'unaxón libera unneurotransmisor que cuan s'une a la membrana celular d'a fibra muscular liberacatión de calcio. O catión decalcio fa que os filamentos d'actina s'eslicen por dencima d'os filamentos de miosina, o que fa que os sarcomers s'acurcen, contrayendo-se tota a fibra muscular.[1]
