Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Ir al contenido
BiquipediaA enciclopedia libre
Mirar

Ix

De Biquipedia
Iste articlo ye sobre odigrafo ix. Pa atros usos se veigaIX yIx (desambigación).
Ix
Ix
ABCDE
FGHIJ
KLMNÑ
OPQRS
TUVWX
YZ
Digrafos
chguixllny
qurr
Atros simbolos
Çl·lnntz

Ix ye undigrafo emplegau enaragonés ycatalán pa representar ofonema prepalatal fricativo xordo /ʃ/.

En aragonés

[editar |modificar o codigo]

En aragonés o fonema prepalatal fricativo xordo puet tener as realizacions [ʃ], [iʃ], [i̯ʃ] y [tʃ], y puet estar representau tanto por o digrafo <ix> como por a letra u grafema <x> seguntes as siguients reglas[1]:

  • En posición inicial de parola s'escribe <ix-> u <x-> seguntes a suya realización:ixambre ~ xambre ([i’ʃambɾe], [‘ʃambɾe]), xuela ~ixuela ([’ʃwela], [i‘ʃwela]).
  • En posición interior u final de parola se representa con o digrafo <ix> dezaga d'as vocals /a/, /e/, /o/ y /u/, sía cual sía a suya realización:caixa ([’kai̯ʃa] u [’kaʃa]),peix ([’peʃ] u [’pei̯ʃ]),coixos ([’koi̯ʃos] u [’koʃos]),buixo ([’buʃo] u [’bui̯ʃo]), etc.

Dimpués de consonant, de semivocal y d'a vocal /i/ o fonema prepalatal fricativo xordo se representa siempre con o grafema <x>: enxargar ([eɲʃaɾ’ɣa(ɾ)]), engauxar ([eŋgau̯ ’ʃa(ɾ)]), mixina ([mi’ʃina]). Cal parar cuenta que en istos casos nomás ye posible a realización [ʃ].

En textos dialectals en que se quiera marcar explicitament la pronunciación sin a semivocal, s'admite tamién l'uso d'o grafema <x> pa representar o fonema prepalatal fricativo xordo:caxa ([’kaʃa]),coxos ([’koʃos]),buxo ([’bui̯ʃo]), etc.

En catalán

[editar |modificar o codigo]

Igual que en aragonés o digrafo <ix> representa o fonema prepalatal fricativo xordo, seguntes as siguients reglas[2]:

  • En posición interior u final de parola se representa con o digrafo <ix> dezaga d'as vocals /a/, /e/, /o/ y /u/:calaix ([ka’lajʃ]),feix ([’fejʃ]),coix ([’kojʃ]),fluix ([’flujʃ]).

En posición inicial de parola s'escribe u dimpués de consonant, de semivocal y d'a vocal /i/ o fonema prepalatal fricativo xordo se representa siempre con o grafema <x> que tamién puede tener a realización [tʃ]:xarop ([ʃa’ɾɔp] u [ʧaɾɔp]),xeringa ([ʃe’ɾiŋga] u [ʧe’ɾiŋga]),xarampió ([ʧaɾam’pio]),panxa ([pan’ʧa]), punxar ([pun’ʧaɾ]),enguixar ([eŋgi’ʃaɾ]),rauxa ([’rawʃa] u [’rawʧa]).

En bellas zonas d'o dominio lingüistico a “i” se vocaliza, en istos dialectos, por tanto, no forma un digrafo.

Referencias

[editar |modificar o codigo]
  1. (an)Ortografía de l'aragonés.AAL
  2. (ca)14 - La ix y la x. Gramàtica. Ortografia i Fonètica. Consorci per a la Normalització Lingüística

Vinclos externos

[editar |modificar o codigo]
Control d'autoridaz
Obteniu de "https://an.wikipedia.org/w/index.php?title=Ix&oldid=2190484"
Categorías:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp