Opersa[1] ye unaluenga indoeuropea parlata enIrán,Afganistán,Tachiquistán,Uzbekistán,Bahrein,Iraq,Azerbaichán,Armenia,Cheorchia, o sud deRusia y países vecins. Ye una luenga indoeuropea d'a brancairanica con una tradición historica luenga que se remonta a l'Imperio Aquemenida, unas cuantas fases lingüisticas (persa antigo, persa meyo upahlavi,persa clasico y persa contemporanio), y diferents formas estándard actuals (persa en Irán,dari en Afganistán, ytachico enAsia Central).
Opersa antigo s'escribiba en tiempos de l'Imperio Aquemenida, o persa meyo upahlavi s'escribiba en tiempos de l'Imperio Sasanida. Entre meyo a luenga d'a cort d'adinastía Arsacida en tiempos de l'Imperio Parto estió oparto, tamién iranico pero d'atra branca adintro d'as luengas iranicas.
Dende a conquiesta islamica, o persa s'encomenzó a escribir conalfabeto arabe y se convertió en a principal luenga enCorastén yTransoxiana, a on que naixió opersa clasico.[2] O primer gran escritor en persa clasico estióFirdusi, unpoeta epico Corastení de zaguers d'o sieglo X y principios d'osieglo XI. O persa clasico se convertió en una luenga de cultura y que mantenió o suyo prestichio entre osselchucidas,otomans,grans mogols y khansuzbecos, que teneban clases dirichents d'orichenturquico. Oturco otomán teneba muitas palabras ampradas d'o persa clasico que en tiempos deKemal fuoron substituyidas por palabras d'orichen turquico.
Dende a capitalTeherán se fue oficializando en Irán china chana l'uso d'o persa contemporanio con a prensa y l'amostranza. O estándard persa que ye cooficial enAfganistán ye conoixito comodari y se considera mes puro y arcaizant.[2] Dende osanyos 1930 se facioron importants campanyas d'alfabetización enTachiquistán prenendo l'alfabeto cirilico, en part por motivos lingüisticos (l'alfabeto cirilico, como l'alfabeto latino y ogriego, son mas adaptatos a las luengas indoeuropeas, con mas variedat devocals que as semiticas), y en part por motivos politicos. En ixa epoca la luenga principió a decir-setachico.
Ta mas detalles,veyer l'articloPersismos en aragonésveyer os articlos[[{{{2}}}]] y[[{{{3}}}]]veyer os articlos[[{{{4}}}]],[[{{{5}}}]] y[[{{{6}}}]]veyer os articlos[[{{{7}}}]],[[{{{8}}}]],[[{{{9}}}]] y[[{{{10}}}]].
En as luengas europeas occidentals como l'aragonés bi ha palabras persas trasmesas por l'arabe comoalubia[3],algaraván,arreu,[3]azul,narancha,espinaques yalfaz.