| Hamburgués Hamborger Platt | |
|---|---|
Variedaz d'obaixo alemán | |
 Hamburgués entre os dialectos baixo alemans | |
| Localización cheografica | |
| Estau | {{{estau}}} |
| País | {{{país}}} |
| Rechión | {{{rechión}}} |
| Parlau en |  Ciudat d'Hamburgo y puestos amanatos enSchleswig-Holstein yBaixa Saxonia,Alemanya |
| Lugars principals | |
| Estatus | |
| Atras denominacions | {{{atras denominacions}}} |
| Charradors | |
| Oficial en | |
| Reconoixiu en | {{{reconoixiu}}} |
| Regulau por | |
| Vitalidat | Meya |
| Literatura | |
| Escritors principals | |
| Rasgos dialectals | Baixo saxón |
| Clasificación lingüistica | |
| Indoeuropea | |
| Codigos | |
| ISO 639-1 | |
| ISO 639-2 | nds |
| ISO 639-3 | nds |
| SIL | nds |
Odialecto hamburgués (enbaixo alemánHamborger Platt, enalemán estándardHamburger Platt) ye un grupo devariedaz lingüisticas d'obaixo alemán que se charran en a ciudat d'Hamburgo,Alemanya y bels lugars amanaus enSchleswig-Holstein yBaixa Saxonia. Ocasionalment, o termínhamburgués se fa servir ta decir a l'Missingsch hamburgués, una variedat d'alemán estándard con substrato baixo saxón. Istos dialectos urbans tienen a-saber-los ampres de l'anglés y oneerlandés, por eixemploTörn "viache" (de l'anglés "turn") usuutje "chentilment" (d'o neerlandészoetjes).
Hamburgo se pronunciaˈhambɔrç en istos dialectos, con una "ch" parellana a la deMilch en l'alemán estándard. Ye tipico d'os dialectos d'Hamburgo y d'atros dialectos d'o baixoElba pronunciar (y mesmo deletreyar)eu (pronunciatooi ) con odiftongo/œɪ/ (escritoöö,öh uö), por eixemplo:
| en Hamburgo | atros puestos | Aragonés |
|---|---|---|
| keupen[ˈkʰɔɪpm] | köpen[ˈkʰœɪpm] | mercar |
| scheun[ʃɔɪn] | schöön[ʃœɪn] | polito |
Manimenos, como en a mayoría de dialectos d'obaixo saxón (baixo alemán), o monoftongo luengo/øː/ se pronuncia [ø] (comopeu en francés), por eixemploKööm ~Kœm[kʰøːm] "alcaravea".
O baixo saxón d'Hamburgo se divide en dos grans grupos que refleixan bien as antigas diferencias culturals entre as zonas degeests y as d'almarchals.
- Se dizGeest-Platt a osdialectos que se charran en a zona degeests, ye decir no dreitament en a compleganza de l'Elba, sino mas luent enta o norte (a ciudat d'Hamburgo se troba chustament en a marguin norte d'orío Elba). Istas variants dialectals se pareixen muito a o dialecto deHolstein.
- D'atra man se troba oMarsch-Platt u "dialecto d'os almarchals", que ye o conchunto de variedaz que se charran en osalmarchals que son amán d'o río Elba, incluyindo-ie a propia ciudat d'Hamburgo. Destacan o dialecto deFinkenwerder a l'ueste d'Hamburgo, d'o que bi ha cuantas obras escritas, asinas como as variedaz d'os districtos deVierlande,Alten Land, yHarburg entre atros. Tamién cal destacar o ditoHafenplatt u "dialecto d'o puerto", que se charraba d'antis mas en os arredols d'opuerto d'Hamburgo y en o districto deSt. Pauli.
As prencipals diferencias entre istos dos grupos se troban en as vocals y en a pronunciación d'ofonema /b/. Contino s'amuestra un chicot cuatrón con a comparación de bellas parolas entre as variedaz d'osgeests y os almarchals:
| Geest | Marsch | Alto alemán |
|---|---|---|
| geven | geben | geben |
| maken | moken | machen |
| höörn | heuern | hören |
| Köök | Köök | Küche |
| töven | teuben | warten |
| baven | boben | oben |
L'aria tradicional de distribución d'oGeest-Platt ye hue prou urbanizata, y debito a l'alto grau d'urbanización d'oEstato Federal d'Hamburgo a conservación d'istos dialectos, asinas como o emplego d'o baixo alemán en l'actualidat, no ye guaire buena. Encara se pueden sentir manimenos istas variants en as arias rurals d'Hamburgo, asinas como enVierlande yAlten Land, a on s'alza y se fa servir oMarsch-Platt. Tamién emplegan ista mesma variedat en o suyoentorno laboral os treballadors d'o puerto d'Hamburgo, encara que aquí se gosa conoixer actualment nomás comoHamburger Platt.
Toz os subdialectos d'o dialecto hamburgués perteneixen a o subgrupo nortoccidental aintro d'o baixo alemán occidental ubaixo saxón, dialecto de l'idiomabaixo alemán. Bels subdialectos como a variedat deVierlanden tienen importants influyencias d'as parlas deMecklemburgo-Pomerania Occidental.
Datos:Q487930