Iste articlo ye en proceso de cambio enta laortografía oficial de Biquipedia (laOrtografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
As prencipals ciudaz d'o país son a suya capital,La Habana, con mas de 2 millons d'habitants,Santiago de Cuba, con mas de meyo millón, yCamagüey yHolguín, ciudaz con una población de mas de 300.000 habitants. Sindembargo, en o país bi ha 11 ciudaz mas con una población superior a los 100.000 habitants.
Encara que en plegar os colonizadors espanyols a Cuba en1492 a población yera formata poramerindios, asmalautías y a propia colonización facioron desapareixer a mayor parte d'a suya población nativa, que fue substituyida poresclavos deraza negra portiatos dendeAfrica, estando asinas a población actual d'o país una suma de descendients d'istas razas, amás d'una chicota immigración d'orichenasiatico vinclata a la presenciacolonizadora espanyola en asislas Filipinas.
Antiga coloniaespanyola dende osieglo XVI, a luita por aindependencia prencipió en1868 y continó mientres tot osieglo XIX dica laGuerra de Cuba de1898 entreEspanya y osEstaus Unius. O desencadenant d'a guerra estió lo esclatito d'ovaixielloUSS Maine d'os Estaus Unius, atracato en o puerto de la Habana, o15 de febrero de1898. A prensa estausunidense fació una fuerte presión ta culpar a Espanya d'o esclatito en a nau, declarando Estaus Unius a guerra a Espanya con ixaenchaquia. O presidentWilliam McKinley desichió a immediata retirata espanyola de Cuba, ninviando tropas americanas a la isla.
Dimpués d'a ocupación estausunidense, a isla obtenió a independencia en1902, encara que os Estaus Unius continoron tenendo bel privilechio en Cuba. A revuelta guerrillera (Revolución Cubana) contra la dictadura deFulgencio Batista levó a lo establimiento d'o rechimen revolucionariocastrista a partir de1959.
Diversos grupos de terratenients exiliatos enMiami, armatos y entrenatos por o gubierno d'os Estaus Unius y con o refirme d'aCIA, prencipioron una invasión militar sobre a isla o17 d'abril de1961 en a zona dePlaya Girón, estando rapedament redotatos en poquetas horas. Iste feito fació que o gubierno, a lo prencipio nacionalista, deFidel Castro declarase o caractersocialista d'a Revolución Cubana, y que s'intensificasen as relacions de Cuba con aURSS, que podió veyer-se en a ditaCrisi d'os misils de Cuba, en1962.
Istos feitos creyoron una situación prebelica entre os gubiernos de Cuba y os Estaus Unius, que s'ha mantenito dica l'actualidat, unbloqueyo economico, d'alimentos y medicamentos sobre a isla; bloqueyo que ha estato reiteradament denunciato por aOrganización d'as Nacions Unidas y que, manimenos, s'ha visto intensificato dende1996 con l'aprobación d'aLai Helms-Burton por parti d'os Estaus Unius.
Iste bloqueyo, acompanyato d'a cayita d'aUnión Sovietica a prencipios d'os anyos 1990, ha creyato una important crisi economica en a isla, fendo que se desarrollase a metat d'ista decada un movimiento migratorio enta las costas deFlorida protagonizato por osbalseros.
Recientment, o incremento d'os ingresos turisticos y os convenios de colaboración con o gubierno deVenezuela (desplazamiento de medicos cubanos voluntarios a Venezuela enpagas por pres preferencials en o petrolio venezolano ta Cuba) han contribuito a una cierta recuperación d'a economía cubana.
Cuba se divide, politicament y administrativa, en 14 provincias y un municipio especial. Amás, totas as provincias se dividen en municipios; en total en son 169.
A isla prencipal de Cuba ye a mas gran en superficie, con 105.006 km², y a setena mas gran d'o mundo. A segunda isla mas gran de Cuba ye a isla de la Juventud, a lo suduest, con un aria de nomás 3.056 km². A superficie total de Cuba ye de 110.860 km².
A lo sud-este bi ha laSierra Maestra, una cordelera de montanyas a on o punto mas alto se troba en oPico Real de Turquino, con 2.005m. A l'ueste bi ha laSierra de los Órganos, con unaaltaria maxima de 800 m. A lo sud se troba laSierra de la Trinidad, u as montanyas d'Escambray; o punto mas alto en ye de 1.1.50 m.[2] Arredol d'o 75% d'o territorio ye fértil; ya que a mayoría d'a tierra ye arable y accesible dende a mar, Cuba tien una posición unica en o Caribe.[2]
Oclima de Cuba yetropical, mas que mas en a rechión occidental, pero l'aire fredo d'o norte produce una oscilación termica anyal, mas evident en a rechión oriental.[3] L'amplaria cheografica de Cuba y a variedat d'as montanyas,sabanas,paúls,plachas y selvas tropicals que producen microclimas y diferencias en temperatura, precipitación, fauna y flora.[4] A temperatura meyana ye de 25 °C.[3] A precipitación anyal meyana ye de 1.320 mm; a temporada de plevias ye de mayo a octubre.[4]
Cuba tien mas de 200 ríos, pero nomás dos en son navegables.[5] OCauto, a lo sud-este d'o país tien una longaria de 343 km; oTao ye mas curto, pero mas cabaloso.[6] OSagua la Grande, en o centro de Cuba, s'emplega ta producirenerchía hidroelectrica, asinas como diversos saltos d'augua situatos en diversas rechions d'o territorio.
Belunas d'as especies d'a fauna que destacan en Cuba son os mamifers como osuties, diversosquiropteros, reptils (Cuba poseye una población important de cocodrilos), anfibios (como por eixemplo, belunas d'as especies mas chicotas de ranas d'o mundo), peixes y animals marins. A flora conta con mas de 6.500 especies de plantas de simient, de selvas, de plantas tropicals, de río yárbols fruitals.[7]