Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Ir al contenido
BiquipediaA enciclopedia libre
Mirar

Amphibia

De Biquipedia
(Reendrezau dendeAnfibios)
Iste articlo ye en proceso de cambio enta laortografía oficial de Biquipedia (laOrtografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
Articlo d'os 1000
Amphibia

Litoria phyllochroa
Dominio:Eukaryota
Reino:Animalia
Filo:Chordata
Clase:Amphibia

Osanfibios[1] son unaclase d'o fillumChordata, subfillumVertebrata y superclasetetrapodos que encara que son terrestres no tienen una adaptación completa a lomedio terrestre y dependen d'omedio acuatico pa la reproducción y en part pa la respiracion.

Os anfibios son a primera clase detetrapodos en fer aparición y representan en a historia evolutiva d'os vertebratos un punto clau, desembolicando unas estructuras de gran importancia, pa colonizar o medio terrestre pa cutio. A transición dende a vida en l'augua enta a vida en tierra firme suposa pa os vertebratos dos requisitos principals:

  • Capacidat de respirar l'aire atmosferico.
  • Capacidat de mover-se ensubstrato duro, on a fricción que se creya en o desplazamiento ye alta.

Belspeixes ya yeran preadaptatos a lo primero. Problemas menos evidents, pero importants estioron a perduga de l'augua por evaporación. Este problema no lo resolvioron os anfibios en a suya evolución, y os anfibios actuals troban a solución mes dreita: pasar periodos de vida capuzatos. Esto ha condueito a que bels anfibios s'haigan convertito secundariament en especies acuaticas.

Os anfibios, por poder estar fuera de l'augua d'una manera mantenita pueden aproveitar os recursos alimenticios de tierra firme, en especialinsectos y plantas vasculars. No teneban competencia en as tierras emerchitas por 50 millons d'anyatas y producioron gran variedat de formas, entre as cuals amaneixioron os primersreptils, que china chana irían desplazando a los anfibios d'una manera que dende o mesozoico inferior os anfibios han permaneixito como formas secundarias en osbiotopos terrestres. Actualment o grupo ye heterochenio, totalizando arredol de 6.759especies.

Aparato dichestivo

[editar |modificar o codigo]

Aboca ye gran, y as dients chicotas. Doscanyos comunican con a cambra bucal (no bi hapaladar pa fer deseparación defuesas nasals y cambra bucal). Bi ha un u bels conductos pancriaticos.

Aparato respiratorio

[editar |modificar o codigo]

Arespiración yepulmonar, pero como os polmons no son prou evolucionatos s'ha de complementar con respiracióncutania que se fa a traviés de tota a superficie corporal, en lo caso d'os anfibios a traviés de la pelleta. As larvas, ditascullarons tienen respiración conbranquias externas.

Ospolmons d'os anfibios varían dende dos sacos luengos cubiertos de capilars con superficie lisa en osurodelos a polmons subdividitos en cambras en osanuros.[2] Fan servir un mecanismo de ventilación dito "bomba de presión" con presión positiva que consiste en tragar y ninviar aire a los polmons.[3] Manimenos este mecanismo no ye prou eficaz, y por ixo bi ha respiración cutania. Mientres asgranotas enletargo hibernal fan tot o intercambio gasioso a traviés d'a pelleta.[2]

Aparato circulatorio

[editar |modificar o codigo]
Aparato circulatorio en os anfibios

Los anfibios tienencirculación doble, (bi ha un circuito sistemico y un circuito pulmonal) y incompleta (se produce mezcla de sangre venosa y arterial).

Oseno venoso ybulbo cardiaco son encara visibles pero muito redueitos en relación a los peixes, y a diferencia d'os atros tetrapodos.[4] Ocorazón ye en o tórax por o desembolique d'o cuello. A tabicación atrial ye completa y bi ha dosauriclas pero a tabicación ventricular no existe. D'esta manera o corazón tien 3 cambras: dos auriclas y un ventriclo. L'auricla dreita recibe a sangre venosa sin oxicheno provinient d'as difents parz d'o cuerpo, l'auricla ezquierda recibe a sangre con oxicheno provinient d'os polmons. O ventriclo no ye despartito en dreito y ezquierdo pero os dos tipos de sangre no se mezclan guaire por a existencia d'unavalvula espiral que aduya a que a sangre venosa salga por o circuito pulmonar (arterias pulmocutanias), y la sangre arterial salga por o circuito sistemico.[2]. A sincronización contractil evita que os dos tipos de sangre coincidan en o ventriclo.[3]

D'os 6 pars degayatas aorticas d'os peixesantipasaus d'os anfibios, en permaneixen o 3º, 4º y 6º. O cucharón presenta os pars degayatas aorticas d'o estadio d'os peixesdipnous,[3] conarterias pulmonars que provienen d'as brancas eferents d'o 6º arco aortico. Se pierde a unión entre as radices aorticas dorsals, entre a partita anterior y a partita posterior, d'una forma que s'organizan dos circulacions: una enta a cabeza y d'atra enta a part posterior.

L'arco tercer orichina l'arco carotidio. L'arco cuatreno orichina l'arco sistemico, que distribuye a sangre por tot o cuerpo, y forma as gayatas aorticas que s'unen en l'aorta dorsal.

L'arco cinqueno ye desapareixito en a mayoría, pero lo conservan aszalamandras.

L'arco seiseno orichina l'arteria pulmonar.

Bi havenas pulmonars.

Aparato excretor

[editar |modificar o codigo]

Osrinyons son pars y s'excretaurea. Omesonefros contribuye a la formación d'o rinyón adulto, ditoopistonefros.

Sistema tegumentario

[editar |modificar o codigo]
A especieOophaga pumilio ye un eixemplo d'anfibio verenoso

A pelleta ye lisa, sin d'escatas, y humida, con muitas glandulas mucosas, belunas pueden estar verenosas.

Aparato locomotor

[editar |modificar o codigo]

Laespineta apareixe en los anfibios. En losanuros yurodelos actuals no bi ha unachunta entre la espineta y lascostiellas. Los anuros pueden tener una espineta cilindrica. Lascecilias no tienen espineta.[5]

Bi ha cuatre patas, pero bi ha formasapodas.

Sistema niervoso

[editar |modificar o codigo]

Oencefalo d'os anfibios tien 5 parz:telencefalo,dielencefalo,mesencefalo,metencefalo ymielencefalo. Bi ha gran desembolic d'os lobulosolfativo, (a part mes desembolicata d'o cerebro). Os hemisferios cerebrals son chicos y a materia grisa encomienza a migrar ta la superficie. O cerebelo ye poco desembolicato por estar os anfibios animals que se mueven muito a ran de tierra. O encefalo meyo u mesencefalo d'os anfibios controla los comportamientos mes complexos, a diferencia d'o que esdevién en los vertebratos mes evolucionatos.

Organos d'os sentitos

[editar |modificar o codigo]

L'organo fotorreceptor, ouello, ye desembolicato y presenta estructuras analogas a lacornia ycristalín.

Bi ha una cambra timpanica procedent d'oespiraclo d'os peixes, que desembolica una membrana utempán que cuan vibra trasmite as alteracions a un estribo. Otempán ye superficial.

Aparato reproductor

[editar |modificar o codigo]
Ciclo de vida d'un anfibio.

Sondioicos, afecundación ye externa en osanuros y interna en os urodels. Por un regular son oviparos. Osuevos sonheterolecitos, o desembolique indirecto, y as larvas son nadadoras con respiraciónbranquial.

Os ovarios son vueitos. Os oviductos s'han deseparato d'una forma primerenca en o desembolique embrionario de l'ureter primario.

Acloaca no ye formata que por oproctodeu. A cluaca a vegatas ye evachinable.

O trasporte d'espermatozoides se fa con ocanyo de Wolf, que ye l'ureter primario y funcional.

Referencias

[editar |modificar o codigo]
  1. (an)Diccionario aragonés-castellano-catalán.Estudio de Filología Aragonesa. Edacar num. 14. Zaragoza. Edicions Dichitals de l'Academia de l'Aragonés. ISSN 1988-8139. Octubre de2024.
  2. 2,02,12,2C.P.J.HickmanPrincipios Integrales De Zoologia - 10ª Ed. McGraw-Hill. 1998.
  3. 3,03,13,2Natividad Ferrer Marí,Miguel Gracia Vicente,Manuel Medina MartínezBachillerato. Biología y Geología Bruño, 2008.
  4. Adolfo Aguilar,Eduardo de Juana yArturo Morales.Historia Natural, tomo 6Zoología - Vertebrados. Carroggio, 1989.
  5. (es)ROMER, Alfred Sherwood,PARSONS, Thomas S.:Anatomía comparada. Editorial Interamericana, 1981. p 140.

Bibliografía

[editar |modificar o codigo]

Vinclos esternos

[editar |modificar o codigo]
Control d'autoridaz
Obteniu de "https://an.wikipedia.org/w/index.php?title=Amphibia&oldid=2165562"
Categorías:
Categorías amagadas:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp