Iste articlo ye en proceso de cambio enta laortografía oficial de Biquipedia (laOrtografía de l'aragonés de l'Academia Aragonesa d'a Luenga). Puez aduyar a completar este proceso revisando l'articlo, fendo-ie los cambios ortograficos necesarios y sacando dimpués ista plantilla.
L'alfalz[1] (Medicago sativaL.1753) ye unaplantaherbacia d'a familia d'asfabacias (también ditas papileonacias u leguminosas) a sobén emplegada xuta u verda como achenta ta obestiar. O suyo cerclo vital pende d'o clima y d'a variedat, pero s'estendilla d'entre as 5 y las 12 anyadas. Cheneralment s'apresenta con trazas dehierba baixa pero pued plegar ta fer 1 m. d'altaria. Faflors de colormorada.
Flors d'alfalz.
As suyasvenas gosan a estar muit fundas, a sobén de diversos metros de lonchitut, y forman nodulez que contienenbacterias metabolizadoras denitrocheno que lis son simbiontas (cheneroRhyzobium). A lonchitut d'asvenas garancia que la planta pueda sobrevivir en tierra xuta, mientres que ixasimbiosi con as bacterias permit un aproveitamiento d'onitrocheno que altras plantas no pueden fer. Ista zaguera caracteristica li'n'ha aganato l'uso en es sistemas decautivo alternants.
Una caracteristicachenetica prou destacable d'ista planta ye que tien unchenomatetraploide, con 4 copias de cada cromosoma, per cuentas d'as 2 que son habituals en a mayoría d'essers vivos pluricelulars.
Ye uncautivo important enAragón, a on d'alto u baixo ye produita a mitat d'a producción espanyola, prencipalment en aVal d'Ebro, a on ye cautivata o 80 % d'a producción aragonesa. Un 80 % de l'alfaz produita en Aragón ye destinata ta a exportación comoferraina a países comoChina,Irán y atros paises arabes d'oGolfo Persico dende oPuerto Seco de Zaragoza dica oPuerto de Barcelona, a on ye o producto aragonés con mas exportacions.
Ofitonimoalfalz ye unarabismo que substituyó a la denominación romanicamielca umielga derivada d'o latínMĒDICA, nombre que feba referencia aMedia, a tierra d'osmedos. A denominaciónmielca umielga encara existe en aragonés, pero a sobén s'aplica a atras especies d'o cheneroMedicago diferents de l'alfalz.Plinio o Viello transmite ahipotesi d'una introducción d'esta planta enGrecia dendePersia arredol de l'anyo490 aC cuan aprimera Guerra Medica.
