 | Ista pachina ha menester d'una revisión por uncorrector ta amillorar a suya ortografía, a suya gramatica u o suyo vocabulario. |
 | Por favor,edita-lo ta cumplir con ellas. No borres iste aviso dica que no l'haigas feito. Colabora wikificando! |
Aitzorrotz (tamién conoxiu como "Atxorrotx" por os lugareños) ye un mon d'o sud-ueste de Gipuzkoa, dentro d'a sarra de Zaraia y dentro d'o munizipio d'Eskoriatza.
Lo pico tiene 738 metros d'altura sobre lo mar. En a cima, i hai una chicota ermita d'o sieglo XVI. En aEdat Meya existió un castiello d'oReino de Navarra, que controlaba lo paso entreArratzua-Ubarrundia, enAraba, yDebagoiena en Gipuzkoa.
En l'alto se troba un castiello, a lo qual se fa referencia con o mesmo nombre: Castiello d'Aitzorrotz.
En o pico mas alto d'a montanya se construyió en o sieglo XVI unaermita clamada "Santi Kurutze". La planta rectangular y cubierta a quatro auguas actual son los resultaus d'a restauración de l'anyo 1953. En l'ala sud d'a ermita i hai un chicotaljibe, probablement feito pa aprofitar millor l'augua d'o tejado. Ye una obra realizada en penya, de planta rectangular (planta de 3,30 metros per 4, y altura d'1,50 metros) y tiene capacidat pa uns 20.000 litros. Encara conserva cualques restas d'a capa de mortero utilizada pa filtrar l'augua d'os muros.
Frent a este peñón, 70 metros a lo sud, i hai unatro peñón alto, que habría formau parte d'o mesmo sistema de fortificación, a modo demirador, ya que en ell s'han trobau restas de materials medievals. Lo mesmo ocurre con as penyas d'o nord-ueste d'o santuario: amás d'o material arqueolochico trobau, en as propias penyas existen vestigios que contrimuestran que serviban pa realizar almagazenes u estructuras u edificios semellants.
L'organizan totz los anyos loseskoriatzarras lo primerdomingo demayo.
