DTopikalisierig (vogriech. τόπος/tópos „Blatz“, „Ort“) oder auVorfäldbsetzig oder änglischdislocation bezäichnet in drallgemäine Sproochwüsseschaft e Beweegig uf dr Ebeni vom Satz, wo dGliider vom Satz, vor allemNominal- bzw.Preposizionalfraase, us iirer Grundstellig im Satz an e Posizioon innerhalb vomSatz verschoobe wärde, wodiskurspragmatisch uusghoobe isch, das häisst entschäidend für d Bedütig vom ganze Satz isch.

D Topikalisierig cha drfür iigsetzt wärde, ass e bestimmte Däil von ere Ussaag zerst vorchunnt und eso as Thema bzw.Topik uuseghoobe wird.

Bischbil:

In vile Sprooche (z. B.Änglisch oderDütsch) isch d Topikalisierig en obligatorische Brozäss. Im ummarkierte Fall, das häisst wenn nüt äxtra uuseghoobe wird, stoot mäistens sSubjekt vom Satz am Aafang:

Dr Hans het e Säggsi im Rächne überchoo.

Wemm mä aber d Bedütig vom ene andere Satzdäil will uuseheebe, denn wird dä anstatt vom Subjekt an dr Aafang vom Satz verschoobe:

E Säggsi het dr Hans im Rächne überchoo.

oder

Im Rächne het dr Hans e Säggsi überchoo.

• Hadumod Bußmann:Lexikon der Sprachwissenschaft. 2. Aufl. Kröner, Stuttgart 1990;ISBN 3-5204-5202-2
• Helmut Glück (Hrsg.):Metzler-Lexikon Sprache. 4. Auflage, Verlag J.B. Metzler, Stuttgart, 2010,ISBN 3-476-02335-4
• Knud Lambrecht:Dislocation. In:Martin Haspelmath et al. (Hrsg.):Language Typology and Language Universals: An International Handbook (Handbücher zur Sprach- und Kommunikationswissenschaft. Bd. 20). Bd. 2, S. 1050–1078. Walter de Gruyter, Berlin u. New York 2001.

Dä Artikel basiert uff ere fräie Übersetzig vum Artikel „Topikalisierung“ vu de dütsche Wikipedia. E Liste vu de Autore un Versione ischdo z finde.

• Sprochwüsseschaft