Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
Im ene rächtwingglige Dreiegg mit de Kathete a und b und dr Hypotenuse c isch d Summe vo de Kathetekwadrat a² und b² gliich em Hypotenusekwadrat c².
DrSatz vom Pythagoras isch äine vo de fundamentaleSetz in dreuklidische Geometrii. Er säit, ass in alle ebenerächtwingglige Dreiegg d Summe vo deFlechiinhalt vo de Kathetekwadrat gliich grooss wie dr Flechiinhalt vom Hypotenusekwadrat isch. Wenn und dLengene vo de Site si, wo drrächt Winggel usmache, das si dKathete, und d Lengi vo dr Site, wo wisawii vom rächte Winggel lit, das isch dHypotenuse, denn lutet dr Satz usdruggt asGliichig:
Dr Satz isch noch emPythagoras vo Samos benennt, wo mä von em verzelt, ass er as Erster emathematische Bewiis drfür gfunde häig. Das isch in dr Forschig umstritte. D Ussaag vom Satz isch scho lang vor dr Zit vom Pythagoras zBabylon undIndie bekannt gsi. Es git aber käi Noochwiis drfür, ass mä dört au e Bewiis gha het.
Es git Hunderti vo Bewiis für dä Satz. Doo wärde nume äi geometrische und äi algebraische Bewiis daargstellt.
Wie mä vier rächtwinggligi Dreiegg mit de Kathete und in e Kwadrat mit dr Sitelengi iineduet
In eKwadrat mit dr Sitelengi wärde vier gliichi (kongruänti) rächtwinggligi Dreiegg mit de Site, und (Hypotenuse) iinw gläit. Das cha mä uf zwäi Arte mache, wie mä s im Diagramm cha gsee.
D Flechene vom lingge und vom rächte Kwadrat si gliich grooss (Sitelengi). S linggee bestoot us de vier rächtwingglige Dreiegg und eme Kwadrat mit ere Sitelengi, s rächte us de gliiche Dreiegg und eme Kwadrat mit ere Sitelengi und eme zwäite Kwadrat mit dr Sitelengi. D Flechi entspricht also dr Summe vo dr Flechi und dr Flechi, also
.
Geometrische Bewiis vom Satz vom Pythagoras (Animazioon)
En algebraischi Löösig git s us em linggen Bild. S groosse Kwadrat het e Sitelengi, und eso e Flechi vo. Zieht mä vo dere Flechi die vier Dreiegg ab, wo jedes von ene e Flechi vo (also im Ganze) het, so blibt d Flechi übrig. Es isch also
.
Us dr Uflöösig vo dr Chlammere folgt
.
Wemm mä jetz uf bäide Site abziet, blibt dr Satz vom Pythagoras übrig.