Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy
dHandschrift F205 in drBiblioteca Ambrosiana z Mailand mit Teggst und Illustrazioon vo de Värs 245–253 vom achte Buech vo dr Ilias us em spoote 5. oder früeje 6. Joorhundert n. d. Z.Chupferstich, 18,8 x 34,3 cm, 1793, noch ere Zäichnig vom John Flaxman
DIlias (altgriech. ἸλιάςIliás) isch äins vo de eltiste schriftlige Wärk vo drLitratuur inÖiropa.
Si schilderet en Abschnitt vomTrojanische Chrieg. SEpos umfasst 24 Büecher oderGsäng, wie mä dene Abschnitt sit dr Übersetzig dur e Johann Heinrich Voß au säit. D Ilias basiert uf früegschichtligeMüüthe und Gschichte und wird emHomer zuegschriibe. D Ilias-Daarstellig vo deOlympische Götter het woorschinlig vil zur Entwigglig von ere nazionale griechische Religioon bidräit und brägt die öiropäischi Kunstgschicht und Gäisteswüsseschaft bis in d Geegewart.
S Thema isch dr Chrieg zwüsche Troja und dr griechische Allianz vo de Achaier, wo denn scho in sim zääte Joor gsi isch. D Ilias beschribt nume 51 Dääg us em Chrieg und wie sech in dere Zit d Wuet immer witer usbräitet und s Schiggsal vo deHeroe und de Götter wird, wo si nüd chönne drgeege due. Es het aagfange mit em Raub vo drChryseïs, wo drmit d Eer vom GottApollon verletzt worden isch. Dä het sich drufabe an de Achaier afo rääche. Wo schliesslig dr Apollon-Briester Chryses si Dochder zruggüberchunnt, verlangt drAgamemnon, dr aafüerer vo de Achaier, Ersatz für sini Büti und grootet eso in Komflikt mit emAchilleus. Dä gseet sich dorum enteert und ziet sich us de Kämpf zrugg. D „Wuet vom Achilleus“ wird zur Chlammere vom ganzen Epos und findet zum Ändi aane aber non e nöiji Ursach. Wo sech dr Achilleus im 19. Gsang öffentlig mit em Agamemnon versöönt und wider bim Kämpfe mitmacht, verhinderet er e Niiderlaag vo de Achaier, er git aber dr Wuet uf eHektor nooch, wo grad im Achilleus si best Fründ, drPatroklos, döödet het. D Wuet vom Achilleus nimmt erst im letschte, em 24. Gsang, ab, won er im Hektor si Liich, wo 12 Dääg lang gschändet worde isch, im Vater vom Trojaner, em KöönigPriamos, überloot, dass dä sä cha begraabe.
Dr müüthisch Usgangspunggt für e Trojanisch Chrieg isch sUrdäil vom Paris und däm si Entfüerig vo drHelena, em Agamemnon sinere Schwöögere. Bäides wird in dr GschichtKypria beschriibe. Dr Autor vo drIlias het aagnoo, ass mä die Gschicht kenni und si wird dorum in dr Ilias nume äinisch churz aadütet.
Wäge dr Idee vomOdysseus, wo mit eme grosse hölzige Ross e Grubbe vo bewaffnete Achaier in d Stadt Troja het chönne iineschmuggle zum d Stadtdoor häimlig uffztue, häi d Achaier Troja chönne eroobere und dr Chrieg isch ume gsi. Do drvo prichtet nid d Ilias, sondern dIliu persis us em sogenannteEpische Züklus, dr Samlig vo zäh altgriechische Wärch, wo dr Proklos im zwöite Johrhundert vor Chrischtus zämegstelt het..[1]
D Ilias ghöört zu de bedütendste Wärk vo dr Wältlitratuur, und si isch i fili Sprooche öbersetzt wore. DeWalter Gfeller het d Ilias ufBärndütsch öbersetzt.
Homerus, Ilias. vom Karl Friedrich Ameis. Bearbäitet vom Carl Hentze. Leipzig 1905–1932.
The Iliad: A Commentary. General edited Geoffrey Stephen Kirk. (6 Bänd) Cambridge 1985–1993ISBN 978-0-521-31209-7
Homers Ilias: Gesamtkommentar. uusegee vom Joachim Latacz. Münche/Leipzig 2000 ff. (bis jetz erschiine:Prolegomena und zwäi Bänd in vier Däilbänd)ISBN 978-3-598-74302-3 (Hintergrundinformationen)
↑B.D.B. Monro:On the fragment of Proclus' abstract of the Epic Cycle contained in the Codex Venetus of the "Iliad". In:Journal of Hellenic Studies. Band 4, 1883, S. 305–334.
