DsGenus (im PluralGenera) isch e grammatischi Kategory, wo Wörter bestimmte Klasse zueordnet, wo em natürleche Gschlächt entspräche. Einersyts chöi Wörter es inhärents Genus ha, anderersyts chöi Wörter nach em Genusdekliniere. Viliindogermanischi Sprooche hend uursprüngli drüü Geschlechter:
S Neutrum isch i villne Sprooche verloore ggange, so i deRomaanische Sprooche.
Dianatolische Sprooche henn zwai Gschlechter:
- sUtrum oderGenus commune
- sNeutrum
Glych wi imStandarddütsche het jedesSubschtantiv imAlemannische nes inhärents Genus, u zwar entwederMaskulinum (Byspil:der Maa),Femininum (Byspil:d Frou) oderNeutrum (Byspil:ds Chind).
Adjektive sy die Wörter, wo nid es eigets inhärents Genus hei, aber Genusdeklination ufwyse. Daderby übernäme si ds Genus vo irem Bezugswort über grammatischi Kongruänz (Byspil:e schöne Maa,e schöni Frou,es schöns Chind).
Interessanterwiis git's in menke Gegende vum Alemannische kei Kongruenz bim Personalpronome: Fer Fraue wird 'äs' - also s'Neutrum - verwendet.
Im Unterschid zum modärne Standarddütsch isch i vilnen alemannische Dialäkte, bsunders i abglägnigere Gägende, d Genusdeklination o bi de Zahlwörterzwöi udrü erhalte bblibe:
- UfZüridütsch tuet me d`Zahlzwei dekliniere, und zwar eso:
Zwe Manne,zwo Fraue undzwei Mäitli. Also:zwe isch männlich (Maskulinum),zwo isch wyblich (Femininum) undzwei isch sächlich (Neutrum).
Die iheimische alte Lüt vom Ort Meile zum Byschpil tüend d`Zahl zwei au no dekliniere, die junge Lüt aber käned d'Deklination vo de Zahl zwei nüme.
- ImBärndütsche wärde d Zahle zwöi u drü böigt bzw. dekliniert:
Ds zwöi wird im männleche Geenuszwe, im wyblechezwo u im sächlechezwöi. Es heisst auso "zwe Here", "zwo Froue", "zwöi Ching". Ds drü wird männlech u wyblech zudrei u sächlech zudrü, auso "drei Here", "drei Froue", "drü Ching".
- ImOberrhiinalemannische wird in drKaiserstuehlgegend un villicht driber nüs in e Deil Ortschafte vu eltere Lit d Zahl 'zwei' dekliniärt:
zwee Männer (oder sältenerManne, Mannsvelker),zwoo Fraüe (oderFraue),zwei Kinder. 'Alli beide' heißt do im eltere Dialäkt:alli beed, alli bood, alli beid.
Im SchwizerMilitär gilt d`Regle, dass mer immerzwo seit. Und so seit me zum Bischpil: "Zwo Autos chömed jetzt de Berg uf zfahre".
In andere Sproche:
Alemannischi Grammatik
