S Riich vo de Ayyubide (1171–1246), wo s am grösste gsi ischE Münze, wo im Naame vom Ayyubid al-Adil brägt worde isch
Wo dFatimide in Egüpte häi afo schwecher wärde, häi dChrüzfaarer vomKöönigriich Jerusalem iiri Aagriff versterkt. D Fatimide häi druf dZengide wo überSürie gherrscht häi, zu Hilf grüft. Die häi Drubbe under emSirkuh uf Egüpte gschiggt, und dä het sich zumWesir lo ernenne. Noch sim Dood isch si NöwööSaladin 1169 Wesir worde. Er het 1171 d Dünastii vo deismailitische Fatimide-Kalif abgsetzt und diekurdischstämmigi Dünastii vo de Ayyubide gründet.
Under em Saladin (1171–1193) isch Egüpte reorganisiert worde. Er het d Landwirtschaft und dr Handel gförderet und eso d Wirtschaft witer gsterkt, zum d Chrüzfaarer usJerusalem undPalestina chönne verdriibe. Bis 1181 het er si Riich über Sürie,Obermesopotamie, drJemen undNubie usdeent, sodass er dr grösst Däil vo de arabische Kärnländer regiert het. Er het denn d Chrüzfaarer am 4. Juli 1187 in drSchlacht bi Hattin in dr Nööchi voTiberias entschäidend besigt und druf Jerusalem erooberet. ImDritte Chrüzzuug wo denn choo isch, isch s de Chrüzfaarer zwar glunge, e baar Stetdt an dr Küste (drunderAkkon) zrugzeroobere, aber Jerusalem häi si nid chönne iinee.
Bevor dr Saladin gstorbe isch, het er si Riich ufdäilt. Es isch aber äinewääg zu Machtkämpf cho, und dral-Adil I. (1200–1218) het sich gegen eal-Mansur (1198–1200), dr minderjöörig Soon vomal-Aziz (1193–1198), chönne duuresetze. Au dr al-Adil het s Riich vor sim Dood ufdäilt, aber sim Noochfolgeral-Kamil (1218–1238) isch s glunge, drChrüzzuug vo Damiette (1217–1221) in Egüpte abzweere. BimChrüzzuug vom Friedrich II. (1228–1229) het er mit emKaiser verhandlet und iim s umbefestigte Jerusalem abdräte. Churz vor sim Dood het sich dr al-Kamil au in Sürie chönne duuresetze.
In dünastische Machtkämpf isch s imas-Salih (1240–1249) glunge, witi Däil vom Ayyubideriich wider z veräinige, au wenn Nordsürie, Obermesopotamie und dr Jemen ändgültig verloore gange si. 1244 het er Jerusalem für immer von de Chrüzfaarer erooberet.
Grad wo drSäggst Chrüzzuug (1249–1254) uf Egüpte abgweert gsi isch, isch dr letscht AyyubidTuran Schah ere Verschwöörig vo de türkischeMamluke in dr Armee zum Opfer gfalle, won er brobiert het, deren iire Iifluss iizschränke. Bis 1257 het denn si StiefmueterSchadschar ad-Dur as Regäntin die Regierig gfüert, und het dr Füerer vo de Mamluke, drAybak, ghürootet. Dä het sich as al-Malik al-Muizz 1252 zum Sultan erhoobe, dr Dünastii vo de Ayyubiden in Egüpte en Änd gmacht und s Mamlukeriich (1252–1517) gründet.
Sitelinie vo de Ayyubide häi inDamaskus undAleppo no bis 1260 gherrscht, inHoms bis 1262 und inHama bis 1341. Es het au ayyubidischi Herrscher inHasankeyf (Hisn Keyfa) gee, wo dört bis in s 15. Jahrhundert regiert häi und erst vo deAq Qoyunlu abgsetzt worde si.
Im Gegesatz zu de Fatimide vor ene und de Mamluke noch ene häi d Ayyubide kä Zentralstaat regiert. D Söön vom Herrscher und anderi Sitezwiig vo dr Dünastii si in dr Verwaltig vom Riich verwigglet gsi. Wäge däm isch s, wenn e Herrscher gstorbe isch, immer wider zu Kämpf um d Äihäit vom Gsamtriich choo.
Dr Al-Azhar Park z Kairo (Ayyubidischi Archidektuur)
D Archidektuur vo dr Ayyubidezit isch brägt vo alte regionale künstlerische Dradizioone, vermischt mit Stilelimänt vo iranischem Ursprung und vo sonige, wo mä us drChrüzfaarer-Archidektuur verdleent het.
Die öiropäisch Komponänte spieglet sich iidrücklig in dr milidäärische Baukunst, wo dZitadälle vo Aleppo am hervorragendste isch. Iiri Charakteristike si groossi, blutti Baukörper mit scharfe Kante, wo in dr Hang zruggsetzt si mit eme mächdigeDoorbooge as Iigang zur Zitadälle. Über e Brugg isch säll Monumänt denn über e Stääge an dr Hauptiigang aagschlosse gsi.
Bedütend isch au d Iirichdig von e hufe religiöse Stifdige wieMedrese, wo dr Saladin mit sinere orthodox religiöse Iistellig voraabrocht und uf Stedt wie Aleppo, Damaskus und s egüptischeKairo verdäilt het. Bischbil si dal-Zahiriyya-, dFirdaus- und dal-Salihiyya-Medrese.
Die ayyubidischi Archidektuur het sich vil uf die üsseri Gstaltig konzentriert, wie Dooraalaage (Portaal) und Ussedekorazioone (Nische as Gliiderigselimänt,Stalaktitemotiv undvilfarbigi Stäikomposizioone).[3]
Ulrich Haarmann:Geschichte der Arabischen Welt. Uusegee vom Heinz Halm. 5. Uflaag. C. H. Beck, Münche 2004,ISBN 3-406-47486-1 (Beck’s historische Bibliothek).
P. M. Holt:The age of the Crusades. The Near East from the eleventh century to 1517. 7. Uflaag. Longman, London u. a. 1996,ISBN 0-582-49303-X (History of the Near East).
Giuseppe Ligato:La croce in catene. Prigionieri e ostaggi cristiani nelle guerre di Saladino. 1169–1193. Fondazione Centro Italiano di Studi sull'Alto Medioevo, Spoleto 2005,ISBN 88-7988-092-6 (Istituzioni e società 5).
Henri Massé:ʿImâd ad-Dîn al-Iṣfahânî (519–597 / 1125–1201). Conquête de la Syrie et de la Palestine par Saladin (al-Fatḥ al-qussî fî l-fatḥ al-Qudsî). Paul Geuthner, Bariis 1972 (Documents relatifs à l’Histoire des Croisades publiés par l’Académie des Inscriptions et Belles-Lettres 10,ZDB-ID 764458-9).
↑V. Minorsky:Studies in Caucasian History: I. New Light on the Shaddadids of Ganja II. The Shaddadids of Ani III. Prehistory of Saladin In: Cambridge Oriental Series, Band 6 (CUP Archive, 1953)
↑Umberto Scerrato,Islam - Monumente Großer Kulturen, S. 86–89