Movatterモバイル変換

Zum Inhalt springen

2023

Links bearbeite

Us der alemannische Wikipedia, der freie Dialäkt-Enzyklopedy

◄ |20. Jahrhundert |21. Jahrhundert
◄◄ |◄ |2019 |2020 |2021 |2022 |2023|2024|2025

2023
15. April: Z Dytschland wäre di letschte dreiAtomchraftwärch abgstellt.

2023 in andere Kaländer
Ab urbe condita	2776
Armenische Kaländer	1471–1472
Ethiopische Kaländer	2015–2016
Buddhistische Kaländer	2567
Chinesische Kaländer
– Ära	4719–4720 oder 4659–4660
–60-Joor-Ziklus	Wasser-Tiger (壬寅,39)– Wasser-Has (癸卯,40)
Hebräische Kaländer	5783–5784
Islamische Kaländer	1444–1445
Thai-Solar-Kaländer	2566

Was isch bassiert?

[ändere |Quälltäxt bearbeite]

1. Jänner: DrAlain Berset wirdBundespresidänt vu drSchwyz.
1. Jänner: D Schwyz wird fir zwei Joor Mitgliid vumSicherheitsroot vu de Vereinte Natione.
1. Jänner:Schwede ibernimmt d Rotsbresidäntschaft vu drEU.
1. Jänner:Nordmazedonie ibernimmt d Bresidäntschaft vu drOSZE.
1. Jänner:Kroazie fiert drEuro as offiziälli Währig yy un wird Mitglid vumSchengen-Ruum.
16. bis20. Jänner: 53.Wältwirtschaftsforum ufTafaas, Schwyz
18. bis25. Jänner: 58.Soledurner Filmdäg
6. Februar: Bi meÄrdbebe in drDirkei un zSyrie mit ere Magnitude vu M_w cheme iber 59.200 Mänsche ums Läbe, zmindescht 125.000 wäre verletzt.
12. Februar: Bi dr Widerholig vu dr Wahl zumBerliner Abgordnetehuus wird dCDU mit 28,2 % (+10,2) sterkschti Bartei. DSPD chunnt mit 18,4 % (−3,0) uf ire schlächscht Ergebnis syt 1920. DiGriene cheme uf 18,4 % (−0,5), dLinki uf 12,2 % (−1,9). Au im Abgordnetehuus isch dAfD mit 9,1 % (+1,1). DFDP blybt mit 4,6 % (−2,5) an dr Fimf-Brozänt-Hurd hange.
16. bis26. Februar: 73.Internationali Filmfeschtspiil Berlin
26. Merz:Friburg-Marathon
4. April: As Reaktion uf drrussisch Aagrifsschrieg gege dUkraine wirdFinnland s 31. Mitgliid vu drNATO.
15. April: Z Dytschland wäre mit Emsland, Isar 2 un Neckarwestheim 2 di letschte dreiAtomchraftwärch abgstellt.
23. April:Züri Marathon
26. bis30. April: 76.Tour de Romandie
6. Mai: In dr LondonerWestminster Abbey wird drbritisch ChenigCharles III. gchrent.
6. bis28. Mai: 106.Giro d’Italia
23. April: Bi dr Landdagswahl zSalzburg blybt d ÖVP mit 30,4 % vu dr Stimme di sterkscht Chraft.
9. bis13. Mai: 67.Eurovision Song Contest z Liverpool, Großbritannie
11. bis21. Mai: 20.fryburger film forum
18. Juni: Bi drVolksabstimmig in dr Schwyz stimme bimObligatorische Referändum zum «Bundesbeschluss über eine besondere Besteuerung grosser Unternehmensgruppen (Umsetzung des OECD/G20-Projekts zur Besteuerung grosser Unternehmensgruppen)» 78,45 vum Stimmvolch un s Mee vu dr Ständ 23:0 mit jo. BimFakultative Referändum zum «Bundesgesetz über die Ziele im Klimaschutz, die Innovation und die Stärkung der Energiesicherheit (KlG)» stimme 59,07 % mit jo un bim Fakultative Referendum zue dr «Änderung vom 16. Dezember 2022 des Bundesgesetzes über die gesetzlichen Grundlagen für Verordnungen des Bundesrates zur Bewältigung der Covid-19-Epidemie (Covid-19-Gesetz)» stimme 61,94 % mit jo.
11. bis20. Juni: 86.Tour de Suisse
15. bis18. Juni:Art Basel
23. Juni bis30. Juli: 29.Stimme-Feschtiwäl z Löörech
24. Juni: ZRussland chunnt s im Zämehang mit em Aagriffschrieg uf dUkraine zue me Ufstand vu dr Seldnergruppe Wagner, wu aber no Verhandlige vum Aafierer Jewgeni Prigoschin mit em russische BresidäntPutin abbroche wird.
30. Juni bis15. Juli: 57.Montreux Jazz Festival
1. bis23. Juli: 110.Tour de France
7. bis9. Juli:Züri Fäscht
12. bis30. Juli: 39.Zelt-Musik-Festival, Friburg
19. Juli bis20. Augschte:Breagazer Feschtspiil
26. Juli: ImNiger git s eMiliterbutsch.
12. Augschte:Street Parade z Züri
30. Augschte: ZGabun git s no dr Barlemäntswahle neMiliterbutsch.
30. Augschte bis9. Septämber: 80.Internationali Filmfeschtspiil vu Venedig
9./10. Septämber:G20-Gipfel z Nei-Delhi, Indie
19. Septämber: S Militer vuAserbaidschan fangt mit ere große Offensive gege di seperatistisch Provinz Bärgkarabach (armenisch Լեռնային Ղարաբաղ, aserbaidschanisch Dağlıq Qarabağ oder Yuxarı Qarabağ). In aim Dag erobere si di ganz Region, scho am Dag druf wird e Waffestillstand uusghandlet. Di seperatistisch Regierig verchindet am 28. Septämber d Uflesig vu dr vu dr „Republik Arzach“ (armenisch Արցախի Հանրապետություն) zum 1. Jänner 2024. S chunnt zuen ere Masseflucht vu iber 100.000 armenische Yywohner, fascht di ganz Zivilbevelkerig.
7. Oktober: Bi me Terroraagriff vu drHamas ufIsrael wäre zmindescht 1.400 Zivilischte un Soldate gmordet un rund 250 entfiert. As Reakzion dodruf verchindet dr israelisch MinschterbresidäntBenjamin Netanjahu zum erschte Mol syt emJom-Kippur-Chrieg anne 1973 dr Chriegszuestand un losst s israelisch Militer inGasastraife yymarschiere.
8. Oktober: Bi dr Landdagswahl zBayern chunnt dCSU uf 37,0 % (−0,2) un dodermit uf s schläächscht Wahlergebnis syt 1950. DSPD kriegt mit 8,4 % (−1,3) s schläächscht Ergebnis, wu si je bi re Landdagswahl in dr Bundesrepublik ghaa het. Di Freie Wehler (15,8 %, +4,2) un dAfD (14,6 %, +4,4) cheme uf iri beschte Ergebnis, wu si z Bayern je ghaa hän. Au im Landdag verdrätte sin diGriene mit 14,4 % (−3,1). DFDP blybt mit 3,0 % (−2,1) an dr Fimf-Brozänt-Hurd hange.
8. Oktober: Bi dr Landdagswahl zHesse chunnt dCDU uf 34,6 % (+7,6) un isch dodermit d Gwinneri vu dr Wahl. DAfD chunnt mit 18,4 % uf ire bescht Ergebnis z Hesse un wird zwootsterkschti Chraft im Landdag. DSPD kriegt mit 15,1 % (−4,7) s schläächscht Ergebnis syt 1945. Au im Landdag verdrätte sin diGriene mit 14,4 % (−5,0) un dFDP mit 5,0 % (−2,5).Di Linke blybe mit 3,1 % (−3,2) an dr Fimf-Brozänt-Hurd hange.
22. Oktober: Bi drNationalrots- un Ständerotswahle in drSchwyz chenne dSVP un dSP zuegwinne, diGriene verliere dytli.
- Ergebnis Nationalrot:SVP: 27,9 % (+2,3),SP: 18,3 % (+1,5),FDP: 14,3 % (−0,8),Mitte: 14,1 % (+0,2),Grüne: 9,8 % (−3,4),GLP: 7,6 % (−0,2),EVP: 2,0 % (−0,1),EDU: 1,2 % (+0,2), Sunschtigi: 4,9 % (+0,3).
- Ergebnis Ständerot: SVP: 6 (± 0), SP (± 0): 9, FDP: 11 (−1), Mitte: 15 (+2), Grüne: 3 (−2), GLP: 1 (+1),MCG: 1, Unabhängigi 0 (-1)
12. bis22. Oktober: 80.OLMA Schweizer Messe für Landwirtschaft und Ernährung zSanggale
30. Novämber bis12. Dezämber: 28.UN-Klimakumferänz (COP 28 / CMP 18 / CMA 5) Dubai (Verainigti Arabischi Emirat)
13. Dezämber: Bi drBundesrotswahl 2023 in dr Schwyz wäre drGuy Parmelin (SVP), drIgnazio Cassis (FDP), dViola Amherd (Die Mitte), dKarin Keller-Sutter (FDP), drAlbert Rösti (SVP), un dElisabeth Baume-Schneider (SP) widergwehlt. As Noofolger vumAlain Berset, wu nimi aadrätten isch, isch drBeat Jans (SP) gwehlt wore. As Noofolger vum BundeskanzlerWalter Thurnherr (Mitte) isch drViktor Rossi (GLP) gwehlt wore.

Gstorbe

[ändere |Quälltäxt bearbeite]

9. Jänner:Karl Alexander Müller, Schwyzer Physiker
16. Jänner:Mousse Boulanger, Schwyzer Schriftstelleri un Radiojournalischti
16. Jänner:Hansjürgen Verweyen, dytsche Fundamentaltheolog
29. Jänner:Dora Lardelli, Schwyzer Chunschthischtorikeri un Kulturvermittleri
6. Februar:Max Waibel, Schwyzer Germanischt
23. Februar:François Couchepin, Schwyzer Bolitiker
2. Merz:Wayne Shorter, US-amerikanische Jazzmusiker
10. Merz:Michael Gempart, Schwyzer Schauspiler
25. Merz:Rita Czech-Blasel, dytschi Skilanglaiferi
7. April:Aenne Franz, dytschi Dialäktdichteri
7. April:Elisabeth Kopp, Schwyzer Bolitikeri un Bundesreti
24. April:Eliana Burki, Schwyzer Alphornspiileri
25. April:Hanna Johansen, Schwyzer Schriftstelleri
2. Mai:Heidy Forster, schwyzerisch-dytschi Schauspiileri
6. Mai:H. R. Fricker, Schwyzer Chinschtler
7. Mai:Peter Zeindler, Schwyzer Journalischt un Schriftsteller
13. Mai:Sibylle Lewitscharoff, dytschi Schriftstelleri
24. Mai:Tina Turner, US-amerikanisch-schwyzerischi Sängeri
4. Juni:Ruth Schweikert, Schwyzer Schriftstelleri
6. Juni:Gerhard Hiesel, eschtrychische klassische Archeolog
12. Juni:Silvio Berlusconi, italienische Bolitiker
23. Juni:Peter Wiesinger, eschtrychische Germanischt
19. Juli:Silvana Lattmann, italienisch-schwyzerischi Schriftstelleri
28. Juli:Martin Walser, dytsche Schriftsteller
29. Juli:Rosemarie Banholzer, dytschi Schriftstelleri
2. Augschte:Laurence Deonna, Schwyzer Journalischti un Fotografi
11. Augschte:Bruno Epple, dytsche Moler un Dichter
15. Augschte:Ursula Cantieni, schwyzerisch-dytschi Schauspileri
16. Augschte:Nora Szech, dytschi Wirtschaftswisseschaftleri
19. Augschte:Hans Rudolf Gysin, Schwyzer Bolitiker
29. Augschte:Karlheinz Hartmann, schwebische Volksschauspiiler
5. Septämber:Corinna Werwigk-Hertneck, dytschi Bolitikeri
22. Septämber:Giorgio Napolitano, italienische Bolitiker
10. Oktober:Corinne Pulver, Schwyzer Filmmacheri
16. Oktober:Margret Hölle, Mundartdichterin vo Bayern
4. Novämber:Peter Ott, Schwyzer Sprochwisseschaftler un Lexikograf
6. Novämber:Luzius Theiler, Schwyzer Bolitiker
17. Novämber:Eva-Maria Kurz, dytschi Schauspileri
8. Dezämber:Jean-Pierre Moulin, Schwyzer Journalischt un Schriftsteller
26. Dezämber:Wolfgang Schäuble, dytsche Bolitiker

Rund um di alemannische Dialäkt

[ändere |Quälltäxt bearbeite]

E Friehjohr fer unseri Sproch – im gànze Elsass
Lohrer Murre 2023
Wettbewärb Naseweis & wunderfitzig
28. Februar: Ädverteising – Dialekt in der Werbung, HWZ Tagung, Millers, Mühle Tiefenbrunnen, Züri
31. Merz bis2. April:33. Internationale Schopfheimer Mund-Art Literatur-Werkstatt
30. April: «gägäWärt», Soledurn
14. Mai: MundArtTag Bad Bellingen
20. Mai: Dialekt-Slam, Meggebeire
20. Mai: Dialekt-Slam, Bibra
12. Juli: Z Stuegert wird drDachverband der Dialekte Baden-Württemberg grindet.
15. Septämber bis14. Jänner 2024:Sprachenland Schweiz, Uusstellig, Landesmuseum Züri
5. bis8. Oktober:7. Mundartfestival Arosa
7. bis14. Oktober:Alemanischi Wuche, Oberried
28. Oktober:„Wie d` Schnuure gwachse isch!“ Poetry-Slam auf Alemannisch, Titisee, 28.10.2023
28. Oktober: Mundarttag.23, Soledurn

Neji Biecher

[ändere |Quälltäxt bearbeite]

Noemi Adam-Graf:Reise durch die Sprachräume Graubündens. Eine Studie zur Sprachwahrnehmung. 2023 (Beiheft Nr. 17 zum Bündner Monatsblatt)
Christian Bärtschi:Hiimwäga. Wyteri adelbodetütschi Gschichte. Weberverlag.ch, 2023
Lothar Bidmon (Hrsg.):Butzagägaler. Mundartlyrik in Bayerisch-Schwaben: Vom Ries bis zum Allgäu, von der Iller zum Lech. Verlag Friedrich Pustet 2023 (Editio Bavarica 11)
Berthold Büchele:Lieb Heimatland ade. Vom Wert und Verfall der Allgäuer Mundarten. Verein zur Pflege von Heimat und Brauchtum Ratzenried 2023
Marianne Erne, Patricia Jäggi, Mathrin Probst & Katharina Werhrli:Kruttingen - e Dorfgschicht. Edition Gaggalaariplatz, Arisverlag, 2023.
Albrecht Fetzer:Schwäbisch − Das Wörterbuch Deutsch - Schwäbisch. Denkhaus-Verlag, Nürtingen 2023.ISBN 978-3-930998-97-5
Martin Frank.Ter fögi ische souhung. Mit einem Nachwort von Donat Blum. Der gesunde Menschenversand, 2023.
Anna Frey:So eine ist sie. Verlag die Brotsuppe 2023.
Gottlob Gerstenecker:Wuuzla. Meßstetten 2023.
Ìm Bebbi si Bììble: S Nöie Teschdamänt uf Baaseldütsch. Eigenverlag Jumeba Sachbuch 2023.
Roli Kaufmann:E Ryym uf Baaseldytsch – Das baseldeutsche Reimwörterbuch. Friedrich Reinhardt Verlag 2023.
Helmut Langhans:Der Dialekt von Zwischentoren. 2023
Maria Lauber:Gedichte in Frutiger Mundart. Kulturstiftung Frutigland (Hg.). Zytglogge, 2023
Andreas Neeser:Solangs no goht, chunnts guet. Erzählungen Zytglogge, 2023
Dominic Oppliger:giftland. Der gesunde Menschenversand 2023.
Viktor Schobinger:züritüütschi wùùrzle. etimologisches wörterbuech. en versuech vom Viktor Schobinger. schobinger-verlaag, züri 2023. 3 Bänd, 1500 S., inkl. Registerband.
Christoph A. Schwengeler:Vom Breitsch i Löie z Worb u zrügg. Vo mym Urgrossvater u sym BERNA Ideal. Zytglogge 2023
Judith Stadlin:Ein Quantum Toast. Zytglogge 2023.
Sebastian Steffen:I wett, i chönnt Französisch. Der gesunde Menschenversand 2023.
Berta Thurnherr:Rundumm Rii. Der gesunde Menschenversand 2023.
Ben Vatter:Gäggele. Vatter und Vatter 2023.
Hans Jürg Zingg:tüet nid z wüescht. e gymerliebei vo synerzyt z gäbige am thunersee. spouken wöörd roman. Neptun-Verlag 2023

Weblink

[ändere |Quälltäxt bearbeite]

Commons: 2023 – Sammlig vo Multimediadateie

Vun "https://als.wikipedia.org/w/index.php?title=2023&oldid=1076632"

Joor (21. Joorhundert)

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp