DieTrimurti (/trɪˈmʊərti/;[1]Sanskrit: त्रिमूर्तिtrimūrti, "drie vorme") is die driedubbele godheid inHindoeïsme[2][3][4][5] waarin die kosmiese funksies skepping, onderhoud en vernietiging verpersoonlik word deur ’ntriade van gode: gewoonlikBrahma die skepper,Vishnu die onderhouer enShiva die vernietiger/vervormer.[6][7] Individuele denominasies se weergawes kan egter verskil. Wanneer al drie gode van die Trimurti in ’n enkeleavatar geïnkarneer word, is die avatar bekend asDattatreya.[8]
Shaiviste glo Shiva voer vyf aksies uit: skepping, onderhoud, vernietiging, diegeheimhouding van grasie en die onthulling van grasie. Die eerste drie aksies word vereenselwig met Shiva as Sadyojata (soortgelyk aan Brahma), Vamadeva (Vishnu) en Aghora (Rudra). Hulle is nie ander gode as Shiva nie, maar ander vorme van hom. Net so is die Trimurti ’n vorm van Shiva. Volgens Shaiviste is Shiva die opperwese wat verskeie kritieke rolle vervul en toepaslike name en vorme daarvoor aanneem.[9]
Shaktiste glo die drie vorme van die Trimurti is vroulik en nie manlik nie: Mahasarasvati is die skepper, Mahalaxmi die onderhouer en Mahakali die vernietiger. Hierdie vroulike weergawe van die Trimurti word dieTridevi ("drie godinne") genoem. Die manlike gode Brahma, Vishnu en Shiva tree dan in ’n hulphoedanigheid vir die Tridevi op en as hul metgeselle.
InSmartisme word klem gelê op ’n groep van vyf gelykwaardige gode eerder as ’n enkele god.[10] DiePanchayatana puja-stelsel ("aanbidding van die vyf gode") is ’n praktyk waarin ikone van vyf gode gebruik word:[11] Shiva, Vishnu, ’n Devi (soos Parvati), Surya en enige ander god(in) wat die aanbidder verkies.[12] Dié ikone help aanbidders om die aspekte vanBrahman te visualiseer en daarop te fokus, eerder as op aparte wesens.
Ondanks die feit dat dieVishnupurana lui Vishnu kom as Brahma te voorskyn om te skep en as Rudra (Shiva) om te vernietig,[13] erkenVaishnaviste gewoonlik nie die begrip Trimurti nie. Sommige volgelinge van dié tradisie glo die gode is gelykwaardig, terwyl ander nie ’n onderskeid tussen Vishnu en Shiva maak nie en glo hulle is verskillende vorme van dieselfde god.[14][15]
