DieOrganisasie vir Ekonomiese Samewerking en Ontwikkeling (OESO;Engels:Organisation for Economic Co-operation and Development,OECD;Frans:L'Organisation de coopération et de développement économiques,OCDE) is 'n internasionale organisasie vanontwikkelde lande wat 'ndemokratieseregeringstelsel en 'nmarkekonomie in gemeen het.
Die OESO is die opvolger van die Organisasie vir Europese Ekonomiese Samewerking (OEES) wat van 1948 tot 1960 bestaan en wat 'n belangrike rol gespeel het in die uitvoer van dieMarshall-plan en by die politieke stabilisering vanWes-Europa. Die OESO is gestig met dieParyse ooreenkoms van 14 Desember 1960, wat op 30 September 1961 in werking getree het.
Op 14 Desember 1960 teken 20 lande die OESO-verdrag. Daarna sluit 18 ander lande by die OESO aan. Die OESO bestaan vandag uit die vernaamste nywerheidslande vanEuropa (27),Noord-Amerika (4),Asië (4),Oseanië (2) enSuid-Amerika (2).[2]
In Mei 2013 is toetreding-onderhandelings metColombia enLetland begin, onderhandelings metCosta Rica enLitaue is in 2015 begin.[8] Ander lande, wat belangstelling in 'n toetreding getoon het, isArgentinië,Brasilië,Bulgarye,Kroasië,Peru enRoemenië.[9] Op 1 Julie 2016 het Letland by die OESO aangesluit,[10] op 5 Julie 2018 Litaue,[11] op 28 April 2020 Colombia[12] en op 25 Mei 2021 Costa Rica.[13]
'n Advertensieplakkaat van 'n VSA-agentskap bevorder bewustheid van die Marshall-plan
Die OESO speel 'n belangrike rol in pogings tot multilaterale regulering van belegging. Van 1995 tot 1998 maak 'n onderhandelingsforum die skep van 'n multilaterale ooreenkoms oor belegging wat vandag die grondslag vir baie bilaterale ooreenkomste vorm, moontlik. Daar moet gelet word daarop dat die ooreenkoms vandag hoofsaaklik op bilaterale vlak bestaan wat die lande tussen mekaar gesluit het wanneer hulle die behoefte daarna voel (byvoorbeeld: die ooreenkoms tussen die Switserse Federale Raad en die regering van dieVerenigde Arabiese Emirate handel oor wedersydse bevordering en beskerming van beleggings RS 0.975.232.5).
Die rigsnoer vir die behandeling van buitelandse belegging in 1992 uitgebrei binne die Internasionale Bank vir Heropbou en Ontwikkelings (IBHO) (Frans:Banque Internationale pour la Reconstruction et le Développement, BIRD) verteenwoordig 'n ander bron van inspirasie vir die opstel van ooreenkomste vir die beskerming van belegging.
Op die internasionale vlak is dit tot nou toe moeilik om konsensus te bereik. DieVerenigde Nasies (meer spesifiek Die Verenigde Nasies Kongress oor Handel en Ontwikkeling) kan intussen 'n rol speel, die lande wantrou die VN aangesien dit begaan is oor die internasionale ekonomiese regte van alle lande (wat alle lande, ryk of arm gelyk beskou).
Gedurende die konferensies van dieWêreldhandelsorganisasie (WHO) inSingapoer (2001) enGenève (2004) is daar nog geen ooreenkoms bereik nie, tog gaan die WHO voort met die reëling van vraagstukke op die gebied van handel, dienste en intellektuele eiendom. Dit hou hom egter nie besig met die beskerming en ontwikkeling van internasionale beleggings nie. Daar bestaan verwagtings dat die organisasie hierdie probleme in die nabye toekoms sal aanpak en oplos.
Tans volg die leierskap van die organisasie 'n neoliberale beleid, wat 'n breuk maak met die Keynesiaanse beginsels en die vanuit sosialistiese leerstellings ontleende konsep van die welvaartstaat, wat in die sogenaamde "glorieryke drie dekades" tussen 1945 en 1975 algemeen aanvaar is. Dat die state hulleself teruggetrek het van hulle voormalige sosiale beleid, strek tot voordeel van groot nasionale enmultinasionale ondernemings.
.svg)
.svg)
