Louis Couperus | |
|---|---|
 Louis Couperus in 1917 | |
| Gebore | (1863-06-10)10 Junie 1863 Den Haag, Nederland |
| Sterf | 16 Julie 1923 (op 60) De Steeg, Nederland |
| Beroep | romansier |
| Jare aktief | 1878–1923 |
Louis Marie-Anne Couperus (10 Junie1863 –16 Julie1923) was 'nNederlandseromansier endigter. Sy oeuvre bevat 'n wye verskeidenheid genres: liriese poësie, sielkundige- en historiese fiksie, novelles, kortverhale, sprokiesverhale, feuilletons en sketse. Couperus word beskou as een van die voorste figure van die Nederlandse letterkunde. In 1923 is die Tollensprijs aan hom toegeken.
Couperus en sy vrou het wyd deur Europa en Asië gereis en hy het later verskeie reisbeskrywings geskryf wat hy op 'n weeklikse basis gepubliseer het.
Louis Marie-Anne Couperus is op 10 Junie 1863 by Mauritskade 11 inDen Haag, Nederland, gebore. Hy was die elfde en jongste kind van John Ricus Couperus (1816–1902) en Catharina Geertruida Reynst (1829–1893). Vier van die tien broers en susters is oorlede voordat Louis gebore is. Couperus is op 19 Julie 1863 in die Eglise wallonne (Walloniese kerk) in Den Haag gedoop.[1]:p.31–59 Toe Louis vyf jaar oud was, was sy jongste suster Trudy reeds twaalf jaar oud en sy jongste broer, Frans, elf.[1]:p.55 In Den Haag het hy skoolgegaan aan die kosskool van meneer Wyers, waar hy die eerste keer sy latere vriend Henri van Booven ontmoet het.[1]:p.61 Op 6 November 1872 het die Couperus-gesin met die trein na Den Helder gereis en op die stoomboot Prins Hendrik geklim wat hulle naNederlands Oos-Indië sou neem.[1]:p.65 Hulle hetBatavia op 31 Desember 1872 bereik, waar hulle oornag het in die destyds beroemde Hotel des Indes.[1]:p.68 Die gesin het hulle in 'n huis in Batavia aan die Koningsplein gevestig, maar sy moeder en broer Frans (wat aan peritonitis gely het) het in Desember 1873 na Nederland teruggekeer; sy moeder het egter in April 1874 teruggekeer naNederlands Oos-Indië.[1]:p.68–69 So het Couperus dus 'n deel van sy jeug (1873–1878) in die Nederlandse Oos-Indië deurgebring[2] en skoolgegaan in Batavia.
Hier het hy sy niggie Elisabeth Couperus-Baud vir die eerste keer ontmoet. In sy romanDe zwaluwen neergestreken skryf hy oor sy jeug: "Ons was nig en neef en het saam gespeel. Ons het saam gedans. Ons besit steeds ons baba-prente. Sy was geklee in 'n markies-rok en ek was soos 'n edelknaap aangetrek. My kledingstuk was van swart fluweel en ek was baie trots op my eerste Travesti (teaterstuk)."[3] In Nederlands Oos-Indië het Couperus ook vir die eerste keer sy toekomstige swaer, Gerard de la Valette ('n skrywer en amptenaar van die Nederlands-Indiese regering wat met sy suster Trudy sou trou) ontmoet, wat in 1913 oor sy verhouding met Couperus geskryf het: "Ons het mekaar die eerste keer in Batavia ontmoet, toe hy 'n seun van tien jaar was en ek 'n jong man. Ons het mekaar met redelike groot tussenposes gesien. Tog het ek hom gereeld genoeg as seun en jong man leer ken sodat ons 'n goeie verhouding ontwikkel het."[1]:p.71 Nadat hy laerskool voltooi het, het Couperus die Willem III Gimnasium in Batavia bygewoon.[1]:p.78 In die somer van 1878 het Couperus en sy gesin teruggekeer na Nederland waar hulle in 'n huis aan die Nassaukade (plein) 4. gaan woon het.[1]:p.83 In Den Haag is Couperus na die hogereburgerschool (HBS); gedurende hierdie tydperk van sy lewe het hy baie tyd by die Vlielander-Hein-familie deurgebring (sy suster was getroud met Benjamin Marius Vlielander Hein); later was hul seun François Emile Vlielander Hein (1882–1919) sy gunsteling broerskind, en het hy vir Couperus met sy literêre werk gehelp.[1]:p.84 Aan die HBS het Couperus sy latere vriend Frans Netscher ontmoet; gedurende hierdie tydperk van sy lewe het hy die romans gelees wat deurÉmile Zola en Ouida geskryf is (laasgenoemde sou hy jare later inFlorence ontmoet).[1]:p.86–87 Toe Couperus se skooluitslae nie verbeter het nie, het sy vader hom na 'n skool gestuur waar hy opgelei is om onderwyser inNederlands te word. In 1883 het hy die opera Le tribut de Zamora bygewoon wat deurCharles Gounod geskryf is; hy het later elemente van hierdie opera gebruik in sy roman, Eline Vere.[1]:p.94
In 1885 het hy beplan om 'n operette vir kinders te skryf. Virginie la Chapelle het die musiek geskryf en Couperus het die lirieke verskaf virDe schoone slaapster in het bosch. Die opera is deur 'n honderd kinders opgevoer in die Koninklijke Schouwburg in Den Haag.[1]:p.94 In Januarie 1885 het Couperus reeds een van sy vroeë gedigte, Kleopatra, geskryf.[1]:p.95 Ander skrywes uit hierdie tydperk sluit die sonnet Een portret en Uw glimlach of uw bloemen in.[1]:p.96 In 1882 het CouperusPetrarch begin lees met die bedoeling om 'n roman oor hom te skryf. Dit is nooit verwesenlik nie, hoewel hy die novelleIn het huis bij den dom gepubliseer het wat losweg geïnspireer is deurPlutarchus.[1]:p.98 Pas nadat Couperus sy novelle getiteldEen middag bij Vespaziano voltooi het, het hy Johannes Bosboom en sy vrou Anna Louisa Geertruida Bosboom-Toussaint besoek, vir wie Couperus groot bewondering gehad het. Couperus het mevrou Bosboom-Toussaint sy novelle laat lees en sy het dit baie goed gevind.[1]:p.99 In 1883 het Couperus aanLaura begin skryf; hierdie novelle is in verskillende uitgawes inDe Gids in 1883 en 1884 gepubliseer. In 1885 is Couperus se boekdebuut,Een lent van vaerzen, gepubliseer (deur die uitgewer JL Beijers, met 'n boekomslag wat ontwerp is deur die skilder Ludwig Willem Reymert Wenckebach).[1]:p.100 Iemand wat Couperus in daardie dae baie bewonder het vir sy aanvoeling vir skoonheid en intelligensie, was die skrywer Carel Vosmaer. Hy het hom gereeld ontmoet terwyl hy in Den Haag gaan stap het.[1]:p.101
In 1883 het Couperus 'n opvoering deur Sarah Bernhardt in Den Haag bygewoon, maar hy was meer beïndruk met haar rokke as die opvoering self.[1]:p.106 Die volgende jaar het John Ricus Couperus, Louis Couperus se vader, sy familielandgoed "Tjicoppo" inNederlands Oos-Indië verkoop en opdrag gegee dat 'n nuwe huis gebou moes word by Surinamestraat 20 in Den Haag. Hier het Couperus voortgegaan met die digkuns en sy bestudering van die Nederlandse letterkunde.[1]:p.108 In Junie 1885 is hy aangestel as lid van die gesogteMaatschappij der Nederlandse Letterkunde, twee jaar nadat hyOrchideeën. Een bundel poëzie en proza, wat gemengde resensies ontvang het gepubliseer het. Die joernalis Willem Gerard van Nouhuys het geskryf datOrchideeën kortkom aan kwaliteit; Jacob Nicolaas van Hall was egter positief, maarWillem Kloos het dit "literêre gemors" genoem.[1]:p.110 Couperus het sy eksamen op 6 Desember 1886 geslaag. Dit het hom in staat gestel om sekondêre onderrig te gee. Hy het egter nie 'n onderwysloopbaan nagestreef nie en besluit om eerder te konsentreer op dieletterkunde. Aan die einde van 1887 het hy begin werk aan wat weldra sy bekendste roman sou word: Eline Vere.[1]:p.114
Couperus het kort voordat hy Eline Vere geskryf hetOorlog en Vrede enAnna Karenina deurLeo Tolstoi gelees. Die struktuur van Couperus se boek sou soortgelyk wees aan die vanAnna Karenina (d.w.s. 'n werk wat verdeel is in kort hoofstukke).[1]:p.114 Hy het kort tevore ookGeeste, 'n toneelstuk deurHenrik Ibsen, gelees, waarna ook verwys word in Eline Vere.[1]:p.122 Sy roman is tussen 17 Junie en 4 Desember 1888 gepubliseer in die Nederlandse koerantHet Vaderland. 'n Resensent van dieAlgemeen Handelsblad het geskryf dat "Die skrywer talent het".[4] Intussen het Couperus 'n novelle met die titel Een ster geskryf wat in Nederland gepubliseer is en 'n reis na Swede onderneem.[1]:p.124 Gedurende hierdie tydperk van sy lewe was Couperus 'n aktiewe lid van die dramaklub van die skrywer Marcel Emants (Utile et Laetum wat "nuttig en gelukkig" beteken); daar het hy 'n nuwe vriend, Johan Hendrik Ram, 'n kaptein van die grenadiers, ontmoet. Ram sou later in Desember 1913 selfmoord pleeg.[1]:p.126 In April 1890 hetDe Nieuwe Gids 'n resensie van Eline Vere deur Lodewijk van Deyssel gepubliseer. Deyssel het geskryf dat "die roman van meneer Couperus 'n goeie en 'n literêre werk is". Couperus het ook 'n nuwe vriend, die skrywer Maurits Wagenvoort, ontmoet. Hy het vir Couperus en die skilder George Hendrik Breitner na sy huis genooi.[1]:p.126–127
'n Tweede uitgawe van Eline Vere is binne 'n jaar gepubliseer. Couperus het in Mei 1890 sy volgende roman, Noodlot, voltooi; hierdie roman is inDe Gids gepubliseer. Dit is moontlik dat die hoofkarakter van Noodlot ("Frank") geïnspireer is deur die karakter van Couperus se vriend Johan Hendrik Ram.[1]:p.132 Couperus het nou begin om Paul Bourget se romanUn coeur de femme te lees, wat hom geïnspireer het tydens die skryf van sy novelle, Extaze.[1]:p.135 In Julie 1890 het hy Eene illuzie voltooi, en op 12 Augustus 1890 die gesogte DA Thieme-prys (Vernoem na die bekende uitgewer) ontvang.[1]:p.137[5] In Oktober van dieselfde jaar het hy na Parys gereis waar hy 'n brief ontvang het van sy toekomstige uitgewer, LJ Veen, waarin hy toestemming vra om Noodlot te publiseer, welke aanbod Couperus van die hand gewys het omdat die boek veronderstel was om deur Elsevier gepubliseer te word.[1]:p.141 Toe sy oom Guillaume Louis Baud sterf het Couperus hom teruggehaas na Den Haag om die begrafnis by te woon. Hier het Couperus besluit om met sy niggie, Elisabeth Couperus-Baud, te trou. Die troue het op 9 September 1891 in Den Haag plaasgevind.
Op 21 September 1891 het Couperus en sy vrou hulle in 'n klein villa aan Roeltjesweg (nou Couperusweg) inHilversum gevestig.[6] Nadat Couperus Extaze in Oktober 1891 voltooi het, het hy Uitzichten geskryf, en met sy nuwe romantiese en geestelike novelle getiteld Epiloog begin.[1]:p.152 Extaze is in 1892 gepubliseer inDe Gids. Couperus het LJ Veen gevra om dit as 'n roman te publiseer, maar Veen se aanbod geweier.[1]:p.153 In 1891 is 'n Engelse vertaling van Noodlot,Footsteps of Fate, (deur Clara Bell) gedoen, en in 1892 is 'n Engelse vertaling van Eline Vere vrygestel. Intussen het L.J. Veen Couperus 'n beter aanbod gemaak, wat hy aanvaar het. Couperus het 'n eksemplaar vanOscar Wilde se romanThe Picture of Dorian Gray van hom ontvang; Wilde het op sy beurt ook die Engelse vertaling van Couperus se Noodlot gelees[7] en aan Couperus geskryf om hom daarmee te komplimenteer.[1]:p.155 Elisabeth Couperus-Baud het Wilde se roman inNederlands vertaal asHet portret van Dorian Gray. Nederlandse kritici het uiteenlopende resensies oor Extaze geskryf. Die skrywer en joernalis Henri Borel het negatief gereageer, terwyl Lodewijk van Deyssel dit goed gevind het.Frederik van Eeden het geskryf dat hy 'n spesifieke afkeur aan die boek het.[1]:p.157 Couperus en sy vrou het na Den Haag verhuis, waar CouperusMajesteit geskryf het, nadat hy 'n artikel inThe Illustrated London News oorNikolaas II van Rusland gelees het.[1]:p.159 Gerrit Jäger, 'n dramaturg, het 'n teaterweergawe van Noodlot geskryf; dit is in 1892 opgevoer deur die Rotterdamse teatergeselskap. Die destydse beroemde Nederlandse akteur Willem Royaards, wat 'n kennis van Couperus was, het een van die hoofkarakters vertolk.[1]:p.160 Op 1 Februarie 1893 het Couperus en sy vrou naFlorence vertrek, maar hulle moes terugkom weens die afsterwe van Couperus se moeder. Hy het in sy roman Metamorfoze geskryf oor hoe sy op haar sterfbed rus.[1]:p.161 Gedurende hierdie tyd was Elisabeth Couperus-Baud besig omGeorge Moore se roman, Vain Fortune, te vertaal, terwyl Majesteit inDe Gids gepubliseer is.[1]:p.164
In 1894 het Couperus by die redaksie vanDe Gids aangesluit; die ander lede was Geertrudus Cornelis Willem Byvanck ('n skrywer), Jacob Nicolaas van Hall (skrywer en politikus), Anton Gerard van Hamel (professor in Frans), Ambrosius Hubrecht en Pieter Cort van der Linden. In September 1893 het Couperus en sy vrou vir die tweede keer na Italië vertrek. In Florence het hulle in 'npension naby dieSanta Maria Novella betrek; hier het Couperus in November 1893 'n skets getiteld Annonciatie—'n literêre beskrywing van die gelyknamige skildery deur Simone Martini en Lippo Memmi in dieUffizi-galery—, geskryf.[1]:p.165 In Desember het Couperus en sy vrouRome besoek, waar CouperusSan Pietro geskryf het (sy indruk van dieSint Pieterskerk),Pincio (oor Michelangelo se koepel),Via Appia enBrief uit Rome. In hierdie boeke verwys Couperus na die werke wat hy self oor Rome gelees het:Ariadne deur Ouida,Rienzi deur Henry Bulwer,The Marmer Faun (Transformation) deurHawthorne,Voyage en Italie deurTaine enCosmopolotis deur Bourget.[1]:p.166 In Februarie 1894 het Couperus naNapels enAthene gereis en daarna teruggekeer na Florence, waar hy Ouida besoek het. Couperus en sy vrou het teruggekeer na Nederland, waar Elisabeth Couperus-Baud 'n vertaling van George Moore seVain Fortune gemaak het; hulle het in die huis aan Jacob van der Doesstraat 123 gaan woon. Gedurende hierdie tyd het Gerrit Jäger selfmoord gepleeg deur homself te verdrink. Couperus het begin werk aan wat uiteindelikWereldvrede sou word en 'n vertaling vanFlaubert seLa Tentation de Saint Antoine geskryf.[1]:p.170–172
In 1894 is 'n Engelse vertaling van Majesteit deur Alexander Teixeira de Mattos gemaak; die resensente was egter nie tevrede daarmee nie, en in Nederland is Couperus se nuwe roman Wereldvrede ook nie gunstig deur kritici ontvang nie. Afgesien daarvan het Lodewijk van Deyssel ook 'n uiters negatiewe resensie geskryf waarin hy Couperus aangeraai het: "De heer Couperus kan van mij ophoepelen". Couperus self het sy redakteurskap byDe Gids (April 1895) opgesê.[1]:p.175–177 In Oktober 1895 het Couperus en sy vrou weer na Italië gereis waar hulleVenesië besoek het; hulle het in 'n hotel naby die Piazza San Marco gebly en Couperus het die werke van Tintoretto,Titiaan en Paolo Veronese bestudeer. Die volgende stad wat hulle besoek het was Rome, waar Couperus 'n aantal negatiewe resensies oor Wereldvrede sou ontvang.[1]:p.179 In Rome het hy die Nederlandse beeldhouer Pier Pander en die Nederlandse skilder Pieter de Josselin de Jong ontmoet. In Maart 1896 het Couperus en sy vrou teruggekeer na Nederland.[1]:p.184–185 In 1896 hetHoge troeven verskyn, met 'n boekomslag wat ontwerp is deur Hendrik Petrus Berlage. In April 1896 het Couperus begin skryf aan Metamorfoze. In September het Couperus Johan Hendrik Ram inZeist besoek waar Ram saam met sy vader gewoon het. Couperus en Ram het gesels oor Metamorfoze. Dieselfde jaar het Couperus 'n geruime tyd in Parys deurgebring.[1]:p.191 In 1897 het was Couperus klaar geskryf aan Metamorfoze, wat inDe Gids sou verskyn. Intussen het Elisabeth Couperus-BaudOlive Schreiner seTrooper Peter Halket of Mashonaland vertaal.[1]:p.196 Dieselfde jaar het Couperus en sy vrou naDresden vertrek, maar ook tyd deurgebring inHeidelberg. In Augustus 1897 het Couperus met sy nuwe boek,Psyche begin. Hy is ook aangestel as offisier in die Orde van Oranje-Nassau.[1]:p.199 In Januarie 1898 hetDe Gids hoofstukke vanPsyche begin publiseer. In Februarie 1898 het Couperus na Berlyn gereis waar hy Else Otten, die Duitse vertaler van sy boeke (en wat ook Psyche in Duits sou vertaal), ontmoet het.[1]:p.206 Saam met Elisabeth Couperus-Baud het hy Nederland in Mei 1898 verlaat vir 'n kort reis na Londen, waar hulle vriende ontmoet en die Ascot perderesiesbaan besoek het; Alexander Teixeira de Mattos het vir Couperus en sy vrou tydens 'n "high tea" voorgestel aan Engelse joernaliste en letterkundiges. Couperus het ook vir Edmund Gosse ontmoet, wat in 1891 'n voorwoord geskryf het virFootsteps of Fate, en die Engelse skilder Lawrence Alma-Tadema, 'n swaer van Gosse.[1]:p.210–211 Couperus en sy vrou het viaOxford teruggekeer na Nederland waar hy in Desember 1898Fidessa voltooi het. Couperus en sy vrou het daarna na Nederlands Oos-Indië vertrek en einde Maart 1899 in Tanjung Priok gearriveer. In Junie het hulle Couperus se suster Trudy en haar man Gerard Valette besoek wat as resident inTegal gewerk het. Hier het Couperus aan sy nuwe roman,Langs lijnen der geleidelijkheid, begin skryf. Toe Gerard Valette en sy vrou naPasuruan moes verhuis weens Valette se werksverpligtinge het Couperus en sy vrou 'n geruime tyd in Gabroe (Blitar) deurgebring.[1]:p.224
Couperus het besonderhede oor die lewe en werk van 'n inwoner in die Nederlands Oos-Indie by sy swaer De la Valette bekom.[1]:p.226 Intussen het Couperus 'n brief van sy vriend Johan Hendrik Ram ontvang waarin Ram geskryf het dat hy en luitenant Lodewijk Thomson op die punt was om na Suid-Afrika te reis om die verloop van dieAnglo-Boereoorlog as militêre diplomate te volg. In Maart 1900 het Couperus en sy vrou teruggereis na Nederland.[1]:p.228 In Oktober 1900 het Couperus en sy vrou naNice verhuis waar Couperus Henryk Sienkiewicz se werke gelees het terwyl sy The Hidden Force in Nederland gepubliseer is.[1]:p.251 Intussen het Couperus begin werk aan sy nuwe romans getiteld Babel en De boeken der kleine zielen. In 1902 is hy gevra om lid te word van die redaksie van 'n nuwe tydskrif getiteld Groot Nederland saam met WG van Nouhuys en Cyriel Buysse.[1]:p.276 In Oktober 1902 het Couperus se vader op 86-jarige ouderdom gesterf. Sy huis aan die Surinamestraat 20, Den Haag, is uiteindelik aan Conrad Theodor van Deventer verkoop. Couperus en sy vrou het in Nice bly woon, maar Couperus is in Januarie 1903 na Rome waar hy Pier Pander weer ontmoet het en ook 'n brief van sy uitgewer LJ Veen ontvang het waarin dié kla dat Couperus se boeke nie verkoop nie.[1]:p.292 In Mei 1903 het CouperusDionyzos-studiën in Groot Nederland gepubliseer, waarin Couperus hulde gebring het aan die klassieke oudheid ('n leerstelling sonder erfsonde) en veral aan die godDionusos.[1]:p.296
Couperus het daardie jaar (1903) weer na Italië (Venesië) vertrek en is in September na Nice. Gedurende die winter van 1903–1904 het hy Jean Lombard se werk oor die Romeinse keiserElagabalus gelees; in 1903 het Georges Duviquet sy Héliogabale gepubliseer, wat presies was wat Couperus benodig het vir sy idee om 'n roman te skryf oor 'n kranksinnige keiser (De berg van licht). Intussen het hy, ten einde sy rekeninge te kan betaal,Van oude menschen, de dingen, die voorbij gaan geskryf.[1]:p.302 In 1905 het hy De berg van licht gepubliseer, wat taamlik kontroversieel was omdat dit oor die onderwerp van homoseksualiteit gehandel het. In 1906 het Couperus en sy vrou na Bagni di Lucca (Italië) vertrek waar hulle in Hotel Continental tuisgegaan en hulle aan Eleonora Duse voorgestel het. In Mei 1907 hetAan den weg der vreugde, 'n novelle wat Couperus geskryf het terwyl hy in Bagni di Lucca vertoef het, in Groot Nederland verskyn; hy het 'n verdere brief van LJ Veen ontvang wat vermeld het dat Couperus se boeke nie goed verkoop nie. Hierop het het Couperus 'n afskeidsbrief aan Veen geskryf waarin hy aan Veen gesê het dat dit die einde van hul sakeverhouding was.[1]:p.341 Gedurende die somer van 1907 het Couperus inSiena die verhaalUit de jeugd van San Francesco van Assisi geskryf wat gepubliseer sou word in Groot Nederland. Vanaf hierdie tydstip af het Couperus beweer dat die dae van romans getel was en dat kortverhale ("kort romans" genoem deur Couperus) die romans van die toekoms was. Couperus sou 'n reeks kortverhale skryf wat hy in die komende jare in onder andere De Locomotief,De Telegraaf en die "Kroniek" sou publiseer.[1]:p.347
Gedurende die winter van 1908 het Couperus in Florence gewoon waar hy John Argyropoulos seAristodemus vertaal het; die vertaling is in Groot Nederland gepubliseer. In Augustus 1908 het Couperus en sy vrou 'n pension-lodge in Nice begin en 'n advertensie in die New York Herald geplaas om toekomstige gaste te lok. Met ingang van 27 November 1909 het Couperus weeklikse reekse begin publiseer in die Nederlandse koerant Het Vaderland; hy het ookKorte arabesken (1911, by die uitgewer Maatschappij voor goede en goedkoope lectuur) en 'n goedkoop uitgawe vanDe zwaluwen neêr gestreken ... gepubliseer (by die uitgewer Van Holkema & Warendof). In Desember 1910 het Couperus in sy sketsMelancholieën oor die dood van sy vader, moeder, suster en broer geskryf.[1]:p.369 In die tweede deel van 1910 het Couperus weer 'n roman begin skryf, ondanks die feit dat hy vroeër gesê het dat hy nooit weer een sou skryf nie. Hierdie roman souAntiek toerisme, een roman uit Oud-Egypte heet en is in Groot Nederland gepubliseer. Die boek is in1914 beloon met dieNieuwe Gids-prys vir prosa. Aan die einde van 1910 het Couperus en sy vrou hulpension in Nice opgegee en na Rome gereis. In Rome het Couperus enkele van sy reekse wat hy van plan was om inSchimmen van schoonheid te publiseer, herrangskik.[1]:p.379
Aangesien Couperus en die uitgewer L.J. Veen nie kon ooreenkom oor Couperus se vergoeding nie het CouperusSchimmen van schoonheid enAntiek Toerisme by die uitgewer Van Holkema en Warendorf gepubliseer. In Rome het Couperus die Museo Barracco di Scultura Antica, San Saba, Rome, die Villa Madama en dieKolosseum (onder andere) besoek. Hy het ook die Borgia-woonstel besoek en 'n aantal sketse oor Lucrezia Borgia en Pinturicchio, wat haar geskilder het, geskryf.[1]:p.385 In 1911 het hy 'n skets, wat in Groot Nederland gepubliseer is, oorSiena en Ostia Antica geskryf. Hy het Marie-Louis-Antoine-Gaston Boissier sePromenades archéologiques gelees en tydsame wandelinge onderneem deur die antieke ruïnes vanRome. Hy het ook die tentoonstelling in die Accademia di Belle Arti Firenze in Florence besoek, waar ook Nederlandse skilders hul werk ten toon gestel het. Hier het hy Willem Steelink, Jr. en Arnold Marc Gorter ontmoet, wat hom hartlik verwelkom het.[1]:p.388[1]:p.393 Couperus het die winter van 1911–1912 in Florence deurgebring; intussen het dieEerste Balkanoorlog (Grieks-Turkse oorlog) uitgebreek en ook die lewe in Florence ontwrig. Couperus het 'n skets getiteldDe jonge held geskryf oor die seun van vriende in Italië wat gewond van die front teruggekeer het.[1]:p.405 In Desember het Couperus en sy vrou naSisilië vetrek, maar 'n rukkie in Orvieto vertoef, waar hulle die hotel waarin Bertel Thorvaldsen 'n rukkie tuisgegaan het besoek het. Hierna het hulle na Napels gereis waar Couperus die Farnese Hercules bewonder het, wat hom geïnspireer het om sy volgende roman,Herakles, te begin skryf.[1]:p.411
Die eerste hoofstukke vanHerakles het gedurende die eerste helfte van 1912 in Groot Nederland verskyn. Couperus het daarna in Sisilië gebly, waar hy Syracuse,Sisilië enMessina besoek het; hy en sy vrou het toe teruggekeer na Florence. Gedurende hierdie tydperk het hyPisa besoek en na Venesië gereis waar hy die inhuldiging van die destyds gerestoureerde Sint Markus-kloktoring bygewoon het en daaroor geskryf het in sy sketsFeest van San Marco.[1]:p.416 Intussen het die uitgewer LJ Veen 'n positiewe antwoord gegee op Couperus se vraag of hy bereid sou wees om die gebundelde sketse te publiseer.[1]:p.420 Gevolglik hetUit blanke steden onder blauwe lug in 1912 en 1913 in twee dele verskyn. Couperus het van Venesië na Igis en naMünchen gereis waar hy 'n opvoering vanCalderón seEl mayor encanto, amor in die Künstler-teater bygewoon het, asook 'n opvoering vanMozart seDon Giovanni in die Residenz-Theater. Toe Couperus sy 50ste verjaardag gevier het, hetHet Vaderland hulde aan hom gebring deur sy vriende en bewonderaars lofwaardige redes te laat publiseer. Hierdie vriende en bewonderaars het Frans Bastiaanse, Emmanuel de Bom, Henri van Booven, Ina Boudier-Bakker, Marie Joseph Brusse (die vader van Kees Brusse),Herman Heijermans enWillem Kloos ingesluit. [1]:p.442 'n Komitee is saamgestel om die nodige fondse in te samel om Couperus in staat te stel om naEgipte te reis. Van die lede van die komitee was o.a.Pieter Cornelis Boutens, Alexander Teixeira de Mattos en K.J.L. Alberdingk Thijm.[1]:p.444 Couperus kon egter weens dieEerste Wêreldoorlog nie die reis na Egipte onderneem nie.
Op 29 September 1913 het Johan Hendrik Ram homself om die lewe gebring. Couperus het later daardie jaar teruggekeer na Florence en dieFuturisme-vergadering van 12 Desember bygewoon, wat ook deur Giovanni Papini en Filippo Tommaso Marinetti bygewoon is.[1]:p.457 Hy het ook dieMona Lisa, wat kort tevore gevind is nadat dit gesteel is, in dieUffizi gaan besigtig.[1]:p.458 In hierdie jare het hy begin om Giovanni Papini seUn uomo finito te lees; hy het die nuwe literêre beweging waartoe Papini behoort het met dié van die19de eeuse Nederlandse letterkunde in Nederland vergelyk. Hy het 'n artikel oor Papini se boek, wat hy briljant—'n byna perfekte boek—genoem het, geskryf en Papini met Lodewijk van Deyssel vergelyk. Papini en Couperus het mekaar in Florence ontmoet, waartydens Couperus vir Papini taamlik skaam gevind het.[1]:p.460 Intussen het Elisabeth Couperus-Baud, Pio Baroja seLa ciudad da la niebla vertaal. Gedurende hierdie tyd is Couperus seWreede portretten in Het Vaderland gepubliseer.Wrede portretten was 'n reeks profiele vanpensiongaste wat Couperus tydens sy reise in Rome en elders ontmoet het. Hy het ook 'n ontmoeting met die Nederlandse aktrise Theo Mann-Bouwmeester gehad, wat voorgestel het datLangs lijnen van geleidelijkheid in 'n toneelstuk verwerk word; hoewel hierdie plan nie verwerklik is nie het dit nuwe moontlikhede vir sy boeke geopen.[1]:p.467
In 1920 hetIskander ('n roman oorAlexander die Grote) in Groot Nederland, verskyn; kritici was nie positief nie, weens die vele homoseksuele tonele daarin. In Oktober 1920 het Couperus vir die Haagsche Post na Egipte gereis; sy reisverslae is weekliks gepubliseer. In Afrika het hyAlgiers besoek en naConstantine, Biskra, Touggourt en Timgad gereis. Hierna het hy sy reis voorgesit naTunis en die ruïnes vanKartago, waar hy 'n leerling van Marie-Louis-Antoine-Gaston Boissier ontmoet het. Hierna is Couperus terug na Algiers omrede hy die boksvaardighede van Georges Carpentier wou sien. Hierna het hy geskryf: "Ek dink dat ek in my lewe te veel boeke geskryf het en te min geboks het."[1]:p.595 Op 3 Mei 1921 het Couperus en sy vrou naMarseille teruggekeer en langsaam na Parys gereis om betyds te wees vir die feeste wat gehou is vir die heiligverklaring vanJohanna van Arkel. Op 1 Junie het Couperus en sy vrou na Engeland vertrek waar hulle Alexander Teixeira de Mattos sou ontmoet. Tydens die besoek het Couperus With Louis Couperus in London-Season geskryf; hierdie verhale is in die Haagsche Post gepubliseer. In Engeland het Couperus die romanskrywer Stephen McKenna en Edmund Gosse ontmoet. Hy het kennis gemaak met Frank Arthur Swinnerton tydens 'n middagete en na 'n Russiese ballet in die Prince's Theatre gaan kyk, waar die orkes onder leiding van Ernest Ansermet gestaan het.
Hy het ook sy Engelse uitgewer Thornton Butterworth ontmoet, besoek gebring aan 'n konsert waarin Myra Hess gespeel het, en met George Moore enGeorge Bernard Shaw vergader.[1]:p.605 Couperus het ook sy foto deur E.O. Hoppé laat neem, waarna hy 'n vergadering met die Nederlandse konsul in Londen, René de Marees van Swinderen, gehad het en 'n ete aan die huis van H. H. Asquith genuttig het. Die volgende dag het Couperus na die Titmarsh-klub gegaan waar hy William Leonard Courtney ontmoet het en Nancy Astor, wat hy voorheen in Constantine ontmoet het, hoor praat het in die Britse laerhuis. Kort hierna het Couperus en sy vrou teruggekeer na Nederland. In Nederland het Couperus homself voorberei vir sy reis na Nederlands-Indië, China en Japan. Hy en sy vrou het op 1 Oktober 1921 na Nederlands-Indië vertrek en die boot by Belawan gelos omdat hulle by hul vriend Louis Constant Westenenk in Medan sou bly. In Batavia het hy saam met Goewerneur-generaal Dirk Fock geëet en ook openbare optredes gehou waar hy sy boeke voorgelees het. Na 'n besoek aan die Borobudur het Couperus en sy vrouSurabaya enBali besoek. Op 16 Februarie het hulle vertrek na Hongkong en Sjanghai.[1]:p.635 In Japan het hulleKobe enKioto besoek; hier het Couperus ernstig siek geword en metTifuskoors gediagnoseer en na die Internasionale Hospitaal in Kobe gestuur. Na sewe weke was hy fiks genoeg om naJokohama te reis. Hy en sy vrou het twee weke in die Fujiya Hotel gebly, waar Couperus Kenjirō Tokutomi se roman Nami-Ko gelees het. Hy en sy vrou het daarna na Tokio gereis waar hulle by die Nederlandse konsul tuisgegaan het en Nikkō besoek het. Hulle het op 10 Oktober 1922 na Nederland teruggekeer.[1]:p.644
Terug in Nederland het dit geblyk dat Couperus se niere en lewer aangetas is. Ondanks sy siekte het Couperus 'n reeks sketse vir Het Vaderland en Groot Nederland geskryf. Hy kon ook weer die opera besoek en het 'n opvoering van Aida bygewoon. In 1923 het die egpaar na De Steeg verhuis, waar Couperus die taamlik gesogte Tollensprijs ontvang het.[8] Intussen is 'n komitee saamgestel om Couperus se 60ste verjaardag te vier en fondse in te samel as 'n verjaardaggeskenk. Couperus se gesondheid het vinnig agteruitgegaan, en afgesien van long- en lewerprobleme, het Couperus aan 'n infeksie in sy neus gely. Tydens Couperus se verjaardagpartytjie is 'n bedrag van 12,000 gulden aan hom oorhandig en toesprake gehou deur Lodewijk van Deyssel en die predikant Johannes Theodoor de Visser; Couperus is ook benoem tot ridder in die Orde van de Nederlandse leeu.[9] Ook onder andere Minister Herman Adriaan van Karnebeek en Albert Vogel sr. het respek aan Couperus betoon.[10] Op 11 Julie 1923 is Couperus na die hospitaal in Velp, Gelderland omrede die infeksie in sy neus nie wou genees nie; hy is 'n dag later weer huis toe. Hy het nou aan wondroos sowel assepsis in die neus gely. Op 14 Julie het hy in 'n koma verval en twee dae lank in die koma gebly met 'n hoë koors, waarna hy op16 Julie1923 oorlede is.[11] Hy is by Westerveld veras.
Louis Couperus het honderde kortverhale, sketse, reisbeskrywings en briewe geskryf, wat aanvanklik gepubliseer is as feuilletons. Hierdie feuilletons is later gebundel en gepubliseer as boeke.
{{cite book}}: AS1-onderhoud: plek sonder uitgewer (link) In twee volumes: 1.Waarde heer Veen : (1890–1902) en 2.Amice : (1902–1919) | Wikimedia Commons bevat media in verband metLouis Couperus. |
 | Wikisource bevat oorspronklike werke deur of oorLouis Couperus |
