Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


Gaan na inhoud
Wikipedia
Soek

Britse en Ierse Leeus

Hierdie artikel is gekies as 'n voorbladartikel. Klik gerus hier vir meer inligting.
in Wikipedia, die vrye ensiklopedie
Britse en Ierse Leeus
Bynaam(e)Leeus
UnieVlag van Engeland Engelse Rugbyvoetbalunie
Vlag van Ierland Ierse Rugbyvoetbalunie
Vlag van Skotland Skotse Rugbyunie
Vlag van Wallis Walliese Rugbyunie
Afrigter(s)Vlag van EngelandAndy Farrell (2025-toer)
Kaptein(s)Vlag van EngelandMaro Itoje (2025-toer)
Spankleure



Statistiek
Meeste toetseVlag van IerlandWillie John McBride (17)[1]
Meeste toetspunteVlag van SkotlandAndy Irvine (281)[2]
Meeste drieëVlag van IerlandTony O’Reilly (37)[2]
Eerste wedstryd
Otago 3–8Leeus(as Groot-Brittanje)Vlag van Verenigde Koninkryk
(28 April1888)
Grootste oorwinning
Wes-Australië 10–116Leeus
(8 Junie 2001)
Grootste toetsoorwinning
Vlag van ArgentiniëArgentinië 0–46Leeus
(7 Augustus 1927)
Grootste nederlaag
Vlag van Nieu-SeelandNieu-Seeland 38–6Leeus
(16 Julie 1983)

DieBritse en Ierse Leeus[a] (voorheen bekend as dieBritse Eilande en tot in 2001 dieBritse Leeus genoem; kort “Leeus”) is ’nrugbyspan saamgestel uit spelers wat vir die nasionale rugbyspanne vanEngeland,Ierland,Skotland enWallis mag speel. Al om die vier jaar onderneem die Leeus ’n weeklange toer afwisselend naAustralië,Nieu-Seeland ofSuid-Afrika, die drie groot rugbylande in dieSuidelike Halfrond. Op ’n toer word gewoonlik ’n aantal toetswedstryde teen die onderskeidelike nasionale span en wedstryde teen plaaslike keurspanne gespeel.

Gemeensame spanne van die destydseVerenigde Koninkryk van Groot-Brittanje en Ierland het sedert 1888 toere in die Suidelike Halfrond onderneem. Die eerste toer was ’n suiwer kommersiële onderneming sonder amptelike goedkeuring deur die beheerliggame. Die ses daaropvolgende toere (voor die Suid-Afrikaanse 1910-toer) het meer en meer goedkeuring deur die nasionale beheerliggame verkry, hoewel net een span spelers uit al die vierlande ingesluit het. Sedert 1910 word die spelers deur ’n komitee met verteenwoordigers uit al die Tuisnasies saamgestel. In 1950 het die span vir die eerste keer uitsluitlik uit internasionaal ervare spelers bestaan.

Gedurende die eerste helfte van die 20ste eeu het die Leeus meestal nie daarin geslaag om ’n toetsreeks te beklink nie. In 1955 het ’n goue tydperk begin, nadat hulle in die toetsreeks teen Suid-Afrika met 2–2 gelykop gespeel het. Hul hoogtepunt het die Leeus gedurende die 1970’s bereik, toe hulle toetsreekse teen Nieu-Seeland en Suid-Afrika beklink het. Ná die professionalisering van rugby in 1995 het die Leeus bly bestaan, maar die toere is as gevolg van die spelers se minder beskikbaarheid aansienlik verkort.

Toere

[wysig |wysig bron]

Die Leeus is ’n span bestaande uit spelers wat ook vir een van die vier Tuisnasies (Engeland,Ierland,Skotland,Wallis) mag speel en gewoonlik vir een van dié nasionale spanne speel. Gewoonlik toer hulle al om die vier jaar vir ’n aantal weke deur een van die drie vernaamste rugbylande in dieSuidelike Halfrond. Dit is afwisselendAustralië,Nieu-Seeland enSuid-Afrika. Voor dieTweede Wêreldoorlog het hulle ook toere naArgentinië onderneem. Die mees onlangse toer was in 2025 na Australië. Die volgende vind in 2029 na Nieu-Seeland plaas.[3]

’n Komitee bestaande uit verteenwoordigers van die vier betrokke beheerliggame (Engelse Rugbyvoetbalunie,Ierse Rugbyvoetbalunie,Skotse Rugbyunie,Walliese Rugbyunie) is vir die toer se organisasie verantwoordelik en bepaal sekere maande voor die toer se begin die afrigters. Daarna keur die hoofafrigter in afspraak met die komitee die span.[4] Op die toer word gedurende die week wedstryde teen keurspanne en klubs gespeel, terwyl op die naweek toetswedstryde teen die gasheer se nasionale span gespeel word. Daar word minstens drie toetswedstryde gespeel; die Leeus se doelwit is om meer toetswedstryde as die gasheer te wen en sodoende die toetsreeks te beklink. Tuiswedstryde van die Leeus is maar skaars en hulle dien as ’n toervoorbereiding voor die vertrek na die gasheerland. ’n Toer vind gewoonlik in Junie of Julie plaas, wanneer elders diemidjaarrugbytoetsreeks gespeel word. Die aktiwiteite van die Tuisnasies se nasionale spanne is in dié tyd ingeperk en hulle maak slegs staat op reserwes of nuwelinge.

Die Leeus se wedstryde in die week herinner meer aan skougevegte as aan wedstryde en dit het veral die doelwit om die uit vier nasionale spanne bestaande span in taktiese opsig in lyn te bring en die beste span vir die toetswedstryde te bepaal. Dit is egter ook belangrik om die balans te vind tussen die spelers wat gedurende die week ingespan word en dié wat in die toetswedstryd uitdraf. Konflikte in dié verband is nie selde nie.[5] Ook die aantal spelers vir ’n toer is dikwels onderworpe aan debatte. Byvoorbeeld het tydens die Nieu-Seelandse 2005-toer veral die Skotse pers gekritiseer dat Skotland met slegs drie spelers in die uit 44 spelers bestaande span duidelik onderverteenwoordig sou wees. Dit het tot die kwessie vir ’n kwota vir elkeen van die nasies gelei. Dit word egter as onwaarskynlik beskou.[6]

Benaming en kentekens

[wysig |wysig bron]

Bynaam

[wysig |wysig bron]

Van die eerste spanne het onder die benamingBritish Isles verskyn. Op hul 1950-toer na Nieu-Seeland en Australië het die span die amptelike naam Britse Leeus goedgekeur. Dié naam is in 1924 vir die eerste keer deur Britse en Suid-Afrikaanse joernaliste as bynaam gebruik en dit het na dieleeu verwys wat op die trui verskyn het. Die leeu het die destydse vierdelige kenteken vervang, waarop die embleme van die vier betrokke beheerliggame uitgebeeld word.[7]

Toe die span aan die einde van die 19de eeu ontstaan het, was dieVerenigde Koninkryk van Groot-Brittanje en Ierland nog een enkele staat. Die span het ná die stigting van dieIerse Vrystaat in 1922 bly bestaan, maar dit is steedsBritish Isles ofBritish Lions genoem. Deur die loop van die dekades heen het dieIere dié name in ’n toenemende mate as ontoepaslik beskou, aangesien hulle glo nie verteenwoordig is nie. In 2001 is die span amptelik in Britse en Ierse Leeus hernoem. Die meeste ondersteuners verwys na die span steeds kort as “Leeus”.

Himne

[wysig |wysig bron]

Aangesien die Leeus geen nasie verteenwoordig nie, beskik hulle nie oor nasionale kentekens soos ’nvlag ofvolkslied nie. Op die 1989-toer na Australië is die Britse volksliedGod Save the Queen gespeel, wat in sport veral met Engeland geassosieer word. Veral die spelers uit Ierland was daarmee ontevrede, maar dit het ook kritiek uit Skotland en Wallis ontlok.[8] Vervolgens het hulle daarvan afgesien om hoegenaamd ’n volkslied te speel.[9] Vir die 2005-toer na Nieu-Seeland het die Leeuskomitee die musikus Neil Myers opdrag gegee om ’n lied vir die span te komponeer. Sy titel wasThe Power of Four en dit sou voor die wedstryde pleks van ’n volkslied gesing word. Die première was op 23 Mei 2005 op dieMillennium-stadion inCardiff voor die openingswedstryd teen Argentinië en dit is deur die WallieseoperasangerKatherine Jenkins gesing.[10] Dié lied is egter deur die spelers, ondersteuners en pers verwerp; dit het hulle glo laat “sidder” en is nie as inspirerend genoeg beskou nie.[11] Sedertdien word dit nie meer gebruik nie.

Kleure

[wysig |wysig bron]
Vlag van die Britse en Ierse Leeus
Kenteken van die Leeus van 1924 af
Kenteken van die Leeus tot in 2023

Die Leeus dra sedert 1950 ’n rooi trui met ’n vierdelige embleem wat die vier beheerliggame verteenwoordig. Buitendien dra hulle wit broeke met blou lang sokkies met ’n groen kleuraksent. Op dié manier word die sportkleure van al die vier Tuisnasies gebruik (rooi vir Wallis, wit vir Engeland, blou vir Skotland en groen vir Ierland). Voor 1950 het die kleredrag verskeie aansienlike veranderinge ondergaan.[12]

In 1888 hetArthur Shrewsbury, die eerste toer se organiseerder, aangedring op “iets wat goeie materiaal sou wees en hulle tog met storm hier uithaal” (something that would be good material and yet take them by storm out here). Die resultaat was ’n rooi-wit-blou-gestreepte trui met wit broeke en donker sokkies. Vir die Suid-Afrikaanse 1891- en 1896-toere het hulle dié kleure behou, maar dié keer as ’n rooi-wit-gestreepte trui met donkerblou broeke en sokkies. Vir die Australiese 1899-toer het die span weer die rooi-wit-blou-gestreepte trui gedra, maar met breë blou strepe asook rooi en wit dun strepe. Die broeke was steeds blou, só ook die sokkies, wat ’n wit kleuraksent bygekry het. Tydens die Suid-Afrikaanse 1903-toer het hulle rooi-wit-gestreepte truie gedra. Die enigste veranderinge was ietwat breër rooi as wit strepe (die teenoorgestelde as in 1896) en die wit kleuraksent op die 1896-sokkies is deels behou.[13] Op die Australiese 1904-toer het hulle dieselfde trui as vyf jaar vroeër gedra. In 1908, toe die Skotse en Ierse beheerliggame geen spelers beskikbaar gestel het nie, het die Anglo-Walliese keurspan op hul toer na Australië en Nieu-Seeland rooi truie met ’n breë wit streep gedra.[12] Die blou broek is behou, maar die sokkies was vir die eerste keer rooi met ’n wit kleuraksent.

In 1910 was die Skotte weer deel van die Suid-Afrikaanse toer. Vervolgens het die spelers donkerblou truie met wit broeke en die rooi 1908-sokkies gedra.[13] Op die truie het ook ’n groot leeu verskyn. In 1924 het die span weer deur Suid-Afrika getoer en die blou truie is behou, maar dié keer het die broek by die kleur gepas. Die 1924-toer was die eerste waartydens die span Leeus genoem is. Ironies genoeg het hulle tydens dié toer die leeu-embleem met die voorganger van die huidige kenteken met die vier simbole vir die vier beheerliggame vervang. Die leeu het op die truie ontbreek, maar die spelers het tydens hul aankoms in Suid-Afrikadasse met ’n leeumotief gedra, waarvolgens die pers en die publiek na die span as Leeus verwys het.[14]

Tydens die nieamptelike Argentynse 1927-toer het hulle dieselfde truie en kentekens gebruik, terwyl die drie gestileerde leeus in 1930 as ’n truikenteken teruggekeer het.[12] Tydens dié Nieu-Seelandse toer het die gaste se blou trui baie opskudding veroorsaak. Dit is algemeen in rugby dat die tuisspan die besoekers tegemoet kom, as die kleure baie naby aan mekaar is. Die Nieu-Seelandse span, wat reeds asAll Blacks bekend gestaan het, het ’n swart trui gedra, wat met die Leeus se blou trui gebots het. Ná ’n lang huiwering en baie debatte het die Nieu-Seelandse beheerliggaam ingestem en die All Blacks het in die toetswedstryde vir die eerste keer geheel en al in wit gespeel. Tydens hierdie toer het ’n aantal spelers rondom die IerseslotGeorge Beamish hul misnoeë daaroor uitgespreek dat Skotland se blou, Engeland se wit en Wallis se rooi verteenwoordig is, maar nie Ierland se groen nie. Vervolgens het die sokkies ’n groen kleuraksent bygekry, wat sedertdien ’n vaste bestanddeel in die kleredrag is.[15] Op die Argentynse 1936-toer het die vierdelige wapen op die trui teruggekeer en dit word sedertdien gebruik.[12]

Die rooi trui se invoering op die 1950-toer het gepaard gegaan met die wens om die 1930-kontroversie te vermy. Saam met die wit broeke en die groen-blou sokkies vorm dit sedertdien die algemene kleredrag.[16] Die enigste verandering is in 1993 gemaak, toe hulle die truiverskaffer se kenteken prominent bygevoeg het.Umbro het in 1989 gevra om “die handelsmerk besmoontlik te wys” wat die truiontwerp egter nie beïnvloed het nie. Sedertdien hetNike,Adidas enCanterbury met groot kentekens op die truie verskyn, saam met die borgeScottish Provident (1997),NTL (2001),Zurich (2005),HSBC (2009 en 2013),[15][17]Standard Life Investments (2017),Vodafone (2021)[18] en Howden (2025).[19]

Truiverskaffers en -borge

[wysig |wysig bron]

Tot dusver het die volgende truiverskaffers en -borge verskyn:

TydperkVerskafferBorgBestemming
Amateurtydperk
1983Nieu-Seeland
1989Australië
1993NikeNieu-Seeland
Professionele tydperk
1997AdidasScottish ProvidentSuid-Afrika
2001NTLAustralië
2005ZurichNieu-Seeland
2009HSBCSuid-Afrika
2013Australië
2017CanterburyStandard Life InvestmentsNieu-Seeland
2021VodafoneSuid-Afrika
2025HowdenAustralië
Ontwikkeling van die spanklere
1888


1891–1896


1899–1904


1908


1910–1938


sedert 1950


Geskiedenis

[wysig |wysig bron]

Nieamptelike voorgangertoere

[wysig |wysig bron]
Die Britse 1888-span
Die Britse 1891-span

Die eerste toer het in 1888 plaasgevind, toe 22 spelers naAustralië enNieu-Seeland getoer het. Die meeste van hulle wasEngelse, maar ookWalliesers enSkotte het saamgetoer. Aangesien dié toer privat gereël is, het dieEngelse Rugbyvoetbalunie amptelike patronaatskap geweier,[20] maar dit goedgekeur en vereis dat die streng amateurreëls nie oorskry word nie.[21] Die span het in 35 wedstryde teen provinsiale keurspanne, asook stad- en studentespanne gespeel, waarvan hulle 27 gewen het. Toetswedstryde was nog nie deel van dié toer nie.[22] Hulle het egter 19 bykomende wedstryde volgens die Victoriaanse reëls (vandag seAustraliese voetbal) gespeel, hoewel die span voor die toer geen ervaring met dié stel reëls gehad het nie.[23] Die toer is oorskadu deur die dood van diekapteinRobert Seddon wat verdrink het terwyl hy in dieHunterrivier geroei het.[24]

Ten spyte van die gebrek aan ondersteuning deur amptelike instellings het dit die tradisie gevestig dat spanne van dieNoordelike Halfrond die suide besoek. Drie jaar later het dieWestelike Provinsie Rugbyunie die Britte vir ’n toer na Suid-Afrika uitgenooi. Die 1891-span is soms as ’n Engelse nasionale span beskou, aangesien dit deur die Engelse Rugbyvoetbalunie ondersteun is. Op dié toer is 20 wedstryde gespeel, waarvan drie toetswedstryde teen die gesamentlike span van die Britse kolonies in Suider-Afrika – die staat Suid-Afrika het destyds nog nie bestaan nie. Al die wedstryde het met Britse oorwinnings geëindig.[25] Volgens die borgDonald Currie se instruksies het die Britse span ’n goue beker, dieCurriebeker, aan die provinsiale span vanGriekwaland-Wes oorhandig, aangesien hulle die beste presteer het. Sedertdien ding die Suid-Afrikaanse provinsies jaarliks om dié beker mee.[26][27]

Vyf jaar later het weer ’n keurspan van die Britse Eilande na Suid-Afrika getoer. Vir die eerste keer was ookIere deel van die span; hulle het nie minder as nege van die 21 spelers uitgemaak nie. Tydens die toer is 21 wedstryde gespeel, waarvan vier toetswedstryde teen Suid-Afrika. Die wenrekord teen die provinsiale keurspanne was oorweldigend; slegs die Westelike Provinsie het daarin geslaag om teen die besoekers gelykop te speel. Die eerste drie toetswedstryde het met Britse oorwinnings geëindig. In die vierde toetswedstryd, waarmee die toer inKaapstad afgesluit is, het die gasheer met 5–0 geseëvier en sodoende sy eerste oorwinning ooit op internasionale vlak aangeteken.[28]

Vir 1898 was ’n toer na Australië beplan, maar dit moes om organisatoriese redes met een jaar uitgestel word. In 1899 kon die Engelse Rugbyvoetbalunie ’n nuwe Australiese uitnodiging eindelik aanvaar, terwyl hulle ’n gelyktydige Suid-Afrikaanse uitnodiging moes verwerp. Die uit 23 spelers bestaande span het vir die eerste keer spelers uit al die vier Tuisnasies ingesluit. In 17 wedstryde teen plaaslike keurspanne het hulle twee nederlae gely. Buitendien het hulle in vier toetswedstryde teen dieWallabies, die Australiese nasionale span, gespeel. Die besoekers het die eerste toetswedstryd verloor, maar hulle het die ander drie toetswedstryde gewen en sodoende die toetsreeks met 3–1 beklink.[29]

In 1903 het die Britse span vir 22 wedstryde na Suid-Afrika teruggekeer. Dié toer het egter erg afgeskop, nadat hulle drie agtereenvolgende nederlae teen spanne uit die Westelike Provinsie gely het. Ook in die toer se verdere verloop het hulle swakker as verwag presteer: Twee wedstryde elk teen die keurspanne uit Griekwaland-Wes enTransvaal het ook met nederlae geëindig. Die toetsreeks teen dieSpringbokke, die Suid-Afrikaanse nasionale span, wat aan die einde van die toer geskeduleer is, het glo niks goeds voorspel nie. Ondanks die verwagtinge het die Britse keurspan goed tred gehou. In die eerste en derde toetswedstryd het hulle in ’n gelykop gespeel, terwyl die tweede toetswedstryd met ’n 0–8-nederlaag geëindig het. Die Suid-Afrikaners het sodoende die toetsreeks met 1–0 beklink.[30][31]

Wedstryd teen dieCanterbury RVU inChristchurch, 1908

Skaars twaalf maande later het ’n verdere keurspan naOseanië opgeruk. Die Australiese been van die toer was baie suksesvol: Al die 13 wedstryde is gewen, waaronder drie toetswedstryde teen die Wallabies.[32] Die tweede been van die toer in Nieu-Seeland het ses wedstryde bevat. Van die wedstryde teen provinsiale spanne het hulle drie gewen, in een gelykop gespeel en een verloor. Die enigste toetswedstryd teen dieAll Blacks, die Nieu-Seelandse nasionale span, het met ’n 3–9-nederlaag geëindig. Hoewel die Britse keurspan in Nieu-Seeland teen sterk opponente te staan gekom het, is die toer as ’n groot sportiewe sukses beskou.[33]

In 1908 het nog ’n toer in die twee Oseaniese lande gevolg, maar dié keer met meer wedstryde in Nieu-Seeland as in Australië. Hierdie besluit was waarskynlik te danke aan die Nieu-Seelandse spanne se sterkte en die Australiërs se minder weerstand tydens die vorige toer. Die uitsluitlik uit Engelse en Walliesers bestaande keurspan het al die sewe wedstryde in Australië gewen, terwyl hulle oor die Nieu-Seelandse provinsiale spanne nege oorwinnings aangeteken en sewe nederlae gely het. Die toetsreeks teen die All Blacks is ná ’n gelykop en twee nederlae verloor. Die toer het in Wallis min ondersteuning geniet, aangesien uitsluitlik spelers uit die hoër klas gekeur is. DieWalliese Rugbyunie het amptelike ondersteuning geweier en verduidelik dat vir toekomstige toere die spelers “ongeag van hul sosiale status” gekies moes word.[34]

Vestiging van die Britse keurspan

[wysig |wysig bron]
Die Britse keurspan in Argentinië, 1927
Wedstryd teen Argentinië in 1936
Wedstryd teen die Springbokke opEllispark in 1938

Die Suid-Afrikaanse 1910-toer word beskou as die amptelike begin van die Leeus se geskiedenis, aangesien die span vir die eerste keer deur verteenwoordigers uit al die vier beheerliggame saamgestel is. Die AustraliërTom Richards, wat in Suid-Afrika gewoon het, was ook deel van die span. Hy het in Engeland klubrugby gespeel en in1908 saam met die Australiese span Olimpiese goud gewen. Ná ’n aantal beserings het hy homself vir die Britte as plaasvervanger beskikbaar gestel en vir hulle in ’n aantal wedstryde gespeel.[35] Na hom genoem is die Tom Richards-beker, wat in 2001 en 2013 tussen Australië en die Leeus beslis is. Die toer van 24 wedstryde was redelik suksesvol. Oor die plaaslike keurspanne het hulle twaalf oorwinnings aangeteken, in drie gelykop gespeel en ses nederlae gely. Die toetsreeks gedurende die tweede toerhelfte is met 1–2 verloor.[36]

Byna gelyktydig met die amptelike toer het ’n nieamptelike Anglo-Skotse keurspan ter geleentheid van die Meirewolusie se eeufees na Argentinië getoer. Die Argentynse koerante het na hulle asCombinado Británico (“Gekombineerde Britte”) verwys, vandag word dit as ’n reserwespan van die amptelike keurspan beskou. Hulle het al die ses wedstryde gewen, waaronder die eerste toetswedstryd van diePoemas, die Argentynse nasionale span.[37] Vir die Argentyne het onder andereBarry Heatlie gespeel, wat in 1896 en 1903 vir Suid-Afrika teen die Britte gespeel het.[38]

Dit het 14 jaar vir die daaropvolgende toer geneem, wat hulle in 1924 vir 21 wedstryde na Suid-Afrika onderneem het. Teen die plaaslike keurspanne het die Britse keurspan gesukkel; hulle het nege oorwinnings aangeteken, in twee gelykop gespeel en ses nederlae gely. Weens die buitengewoon taai speelvelde het die Britte verskeie beserings opgedoen en die plaasvervangers moes soms op posisies speel waarmee hulle nie vertroud was nie. Hulle het in die eerste toetswedstryd gelykop gespeel en die ander drie verloor.[39]

Op uitnodiging deur dieArgentynse Rugbyunie het die Britse keurspan in 1927 weer na Argentinië getoer. Hulle het in nege wedstryde gespeel, waaronder vier toetswedstryde teen die Poemas. Die keurspan het al die wedstryde gewen, waarvan die 14–0-oorwinning oor dieCA San Isidro die moeilikste was; al die toetswedstryde is met meer as 30 punte gewen. Ten spyte van die groot klasverskil het die Argentynse rugby beide finansieel en sportief baat gevind, omdat dié toer aansienlik bygedra het tot die popularisering van die sport.[40]

Ná ’n onderbreking van meer as twee dekades het die Britse keurspan in 1930 weer Oseanië besoek, waar hulle in 28 wedstryde gespeel het. Dié toer het in Nieu-Seeland afgeskop, waar hulle 14 van hul 17 wedstryde teen provinsiale keurspanne gewen het. Terwyl die besoekers in die eerste toetswedstryd teen die All Blacks geseëvier het, het hulle die ander twee verloor, waarvolgens die gasheer die toetsreeks met 2–1 beklink het. Aansluitend het hulle Australië besoek. Daar het die Britte vyf van ses wedstryde teen plaaslike keurspanne gewen. Die enigste toetswedstryd teen die Wallabies het in ’n naelskraapse nederlaag geëindig. Op hul terugreis na Groot-Brittanje het die span vir ’n tussenstop in Ceylon, die huidigeSri Lanka, aangedoen en die nieamptelike toetswedstryd teen die nasionale span maklik gewen.[41]

In 1936 het hulle vir die tot dusver laaste keer Argentinië besoek. Hulle het al die tien wedstryde gewen en in dié proses slegs nege punte afgestaan. Onder andere het hulle ’n wedstryd teen die Poemas gespeel, wat ondanks die toer se goedkeuring deur dieInternasionale Rugbyraad (IRR) nie as ’n toetswedstryd erken is nie.[42] In 1938 het ’n Suid-Afrikaanse toer vir altesaam 24 wedstryde gevolg. Die Britse keurspan het 16 wedstryde teen provinsiale keurspanne gewen en vyf nederlae gely. Die twee toetswedstryde teen die Springbokke het ook in nederlae geëindig, wat sodoende die toetsreeks vroeg beklink het. In die derde wedstryd het die Britte en Iere egter wraak geneem, waardeur hulle vir die eerste keer sedert 1910 ’n toetswedstryd op Suid-Afrikaanse bodem gewen het.[43]

Eerste toere onder die naam Leeus

[wysig |wysig bron]
Toetswedstryd teen Nieu-Seeland in Christchurch in 1966

Nadat die bynaam Britse Leeus (of kort Leeus) in die media reeds in 1924 wyd gebruik is, het die span van 1950 af amptelik dié naam gebruik. Die destyds bekend gestelde kleredrag – ’n rooi trui, wit broeke en blou-groen sokkies – is sedertdien behou. Die eerste toer ná dieTweede Wêreldoorlog het weer na Oseanië vertrek, met 23 wedstryde in Nieu-Seeland en ses wedstryde in Australië. Teen die Nieu-Seelandse provinsiale keurspanne het die Leeus 17 oorwinnings aangeteken en twee nederlae gely. In die eerste van vier toetswedstryde teen die All Blacks het hulle met 9–9 gelykop gespeel, terwyl hulle die drie ander (en sodoende die toetsreeks) verloor het. Die vier wedstryde teen Australiese plaaslike keurspanne het met drie oorwinnings en een nederlaag geëindig, terwyl hulle albei toetswedstryde teen die Wallabies gewen het. Die Leeus het op hul terugreis weer Ceylon besoek en ’n nieamptelike toetswedstryd gewen.[44]

Die Suid-Afrikaanse 1955-toer vir 25 wedstryde was nog suksesvoller. Die Leeus het verkies om by elke geleentheid met die bal te hardloop eerder as om met die Springbokke se voorspelers slaags te raak. Met dié taktiek het hulle in die wedstryde teen provinsiale spanne 17 oorwinnings aangeteken en in een gelykop gespeel, met slegs drie wedstryde wat met nederlae geëindig het. Die toetsreeks van vier toetswedstryde het gelykop geëindig (met twee oorwinnings en nederlae elk). Op hul terugreis het hulle ’n tussenstop inNairobi gemaak en ’n nieamptelike toetswedstryd teen Oos-Afrika gewen.[45][46]

Toe die Leeus in 1959 na Australië en Nieu-Seeland vertrek het, het hulle in altesaam 33 wedstryde gespeel. Met een uitsondering (die wedstryd teenWaratahs) het hulle al die ses wedstryde op Australiese bodem gewen. Onder andere het hulle albei toetswedstryde teen die Wallabies gewen. Teen die Nieu-Seelandse provinsiale keurspanne het hulle 19 oorwinnings aangeteken en twee nederlae gely. In die toetsreeks teen die All Blacks het die Leeus drie deels naelskraapse nederlae gely en een oorwinning aangeteken. Aansluitend het die span oorKanada teruggereis, waar hulle inVancouver enToronto twee wedstryde teen provinsiale keurspanne gewen het.[47][48]

Op die suksesse gedurende die 1950’s het ’n redelik ontnugterende tydperk gevolg. In 1962 het die Leeus weer Suid-Afrika besoek. Die wedstryde teen die provinsiale keurspanne het baie suksesvol verloop (met 15 oorwinnings, drie gelykopuitslae en twee nederlae), maar in die toetsreeks teen die Springbokke was hulle sonder enige kans; op ’n gelykop in die eerste wedstryd het drie nederlae gevolg, waardeur die gasheer die toetsreeks met 3–1 beklink het. Aansluitend het hulle weer Nairobi besoek, waar die Leeus die Oos-Afrikaanse span met 50–0 oorrompel het.[49] Hul wenrekord op hul Oseaniese 1966-toer was gemeng. In al hul sewe wedstryde in Australië het die Leeus onoorwonne gebly, waaronder albei toetswedstryde teen die Wallabies. Daarteenoor het die Nieu-Seelandse provinsiale keurspanne heelwat meer weerstand ontbied en die Leeus het van hul 21 wedstryde vier verloor en in twee gelykop gespeel. Die All Blacks het al die vier toetswedstryde gewen. Soos vier jaar vroeër is die toer in Kanada afgesluit. Die Leeus het ’n verrassende nederlaag teen Brits-Columbië se span gely, terwyl hulle dieKanadese nasionale span geklop het.[50][51] Op hul Suid-Afrikaanse 1968-toer het die Leeus 15 van 16 wedstryde teen provinsiale keurspanne gewen (met een nederlaag teen die Transvaalse span), maar in die toetsreeks van vier toetswedstryde teen die Springbokke het hulle slegs een gelykop aangeteken.[52][53]

Die Leeus se bloeitydperk

[wysig |wysig bron]

Gedurende die eerste helfte van die 1970’s het die Leeus ’n soort herlewing ondergaan. In 1971 het die span vir 26 wedstryde na Oseanië getoer, waarvan hulle 24 wedstryde in Nieu-Seeland gespeel en wedstryde teen die Wallabies ontbreek het. Die Leeus is in die eerste wedstryd inBrisbane deur dieQueensland Reds naelskraap verslaan, maar daarna het hulle in al hul ander wedstryde teen keur- en provinsiale spanne onoorwonne gebly. Die eerste helfte van die toetsreeks was gelykop, met een oorwinning en nederlaag elk. In die derde wedstryd het die Leeus geseëvier en met die gelykopuitslag in die vierde toetswedstryd het hulle dié toetsreeks met 2–1 beklink. Tot op hede is dit die Leeus se enigste toetsreeks in Nieu-Seeland wat hulle kon wen.[54][55]

Toetswedstryd tussen Nieu-Seeland en die Leeus opAthletic Park in 1977

Die glo bekendste en suksesvolste Leeuspan is dié wat in 1974 na Suid-Afrika getoer het, aangevoer deur die IerseslotWillie John McBride. In 22 wedstryde het die Leeus onoorwonne gebly, waarby hulle die provinsiale spanne deels maklik oorheers het. Hulle het drie van vier toetswedstryde teen die Springbokke gewen en slegs in die laaste gelykop gespeel. Vir die eerste keer sedert 1896 het die Leeus ’n toetsreeks in Suid-Afrika beklink. Dié toer was om twee redes omstrede, enersyds weens die internasionaal toenemend veroordeeldeapartheidsbeleid, andersyds weens die geweld op die veld. Die Leeus se verantwoordelikes het opgemerk dat die Springbokke hul vroeër teenstanders met fisiese aggressie oorheers het. Destyds is die toetswedstryde se skeidsregter deur die gasheer benoem en spelers is net vervang as ’n dokter bevind het dat ’n speler fisies nie meer in staat was om aan te speel nie. Die destyds min kameras het die skeidsregter se opsies vir ingryping beperk. Die Leeus het daarop besluit om met hul berugte99 call (afkorting vir 999, die noodnommer in Groot-Brittanje en Ierland) „hulle vergelding eerste in te kry“ (to get their retaliation in first). Die idee was dat ’n skeidsregter waarskynlik nie al die Leeus sou afstuur as hulle almal “teen klaarblyklike roekeloosheid” (blatant thuggery) „teruggeveg“ het nie. Van die derde toetswedstryd inPort Elizabeth, een van die gewelddadigste gevegte in die rugbygeskiedenis, het ’n opname bewaar gebly, waarinJPR Williams ná so ’n roep oor die helfte van die veld hardloop, die slot Johannes van Heerden aanval en hom bewusteloos slaan.[56]

Sedert 1977 het die Oseaniese toere nie meer na Australië én Nieu-Seeland gegaan nie, maar altyd net in een van albei lande. Nieu-Seeland het begin, waar 25 wedstryde gespeel is. Die Leeus se wenrekord was dubbelsinnig. Teen die provinsiale keurspanne het hulle 20 oorwinnings aangeteken en slegs een nederlaag gely. Die Leeus het egter nie daarin geslaag om soos in 1971 die toetsreeks te wen nie. Hulle het slegs die tweede toetswedstryd gewen, terwyl die ander drie in nederlae geëindig het. Aan die einde van die toer het die LeeusSuva besoek, waar hulle deur dieFidjiaanse nasionale span verwelkom en verrassend met 21–25 verloor het.[57][58] ’n Uit die toerspan gekeurde span het op 10 September 1977 ter geleentheid vankonigin Elizabeth II se silwer troonjubileum ’n bykomende wedstryd teen dieBarbarians op die uitverkope LondenseTwickenham-stadion gespeel. Die Leeus het hul eerste “tuiswedstryd”, waarvan die inkomste aan liefdadigheidsprojekte geskenk is, met 23–14 gewen.[59]

Kontroversies rondom Apartheid en oorgang na professionalisering

[wysig |wysig bron]

Die Apartheidsregime is solank al hoe meer onder internasionale druk geplaas – nie net danksy die Gleneagles-ooreenkoms wat in 1977 onderteken is nie, waarin die lidlande van dieBritse Statebond ingestem het om enige sportiewe kontakte met Suid-Afrika te verbied. Ten spyte van duidelike protes deur beide die Britse en Ierse regerings wat geen wetlike beheer gehad het nie, het die Tuisnasies se beheerliggame besluit om in 1980 ’n toer na Suid-Afrika te reël. Die Leeus se wenrekord teen die provinsiale keurspane was oorweldigend, al die 14 wedstryde is gewen. In die toetsreeks teen die Springbokke het die Leeus goed presteer, maar hulle het die drie eerste toetswedstryde naelskraap verloor. Hul oorwinning in die laaste toetswedstryd was nie meer van belang nie.[60] Die Nieu-Seelandse 1983-toer het teleurstellend verloop. Die Leeus het twaalf van 14 wedstryde teen provinsiale keurspanne gewen, maar in die toetsreeks teen die All Blacks was hulle sonder enige kans en hulle is in al die vier toetswedstryde verslaan.[61]

Vir 1986 het hulle ’n toer na Suid-Afrika beplan, wat onvermydelik tot verdere omstredenheid sou gelei het, veral nadat ’n noodtoestand in dié land afgekondig is. In Desember 1985 hetDanie Craven, die Suid-Afrikaanse beheerliggaam se president, aangekondig dat die besluit om ’n amptelike uitnodiging te stuur onbepaald uitgestel is. Daar was nie genoeg tyd om ’n ander toer te reël nie, waarvolgens die vier Tuisnasies se komitee pleks daarvan ’n wedstryd ter geleentheid van die Internasionale Rugbyraad (IRR, nouWêreldrugby) se eeufees gereël het. Op 16 April 1986 het ’n amptelike Leeuspan inCardiff teen ’n wêreldspan “Die Res” (The Rest) te staan gekom, wat van die wêreld se destyds beste spelers ingesluit het; die wêreldspan het dié wedstryd met 15–7 gewen.[62]

Die 1989-toer het na Australië gegaan, waar hulle in altesaam twaalf wedstryde gespeel het. Die nege wedstryde teen plaaslike keurspanne het die Leeus almal gewen. Nadat die eerste toetswedstryd teen die Wallabies in ’n swak nederlaag geëindig het, het die Leeus herstel en ná twee oorwinnings dié toetsreeks met 2–1 beklink.[63] Ter geleentheid van dieFranse Rewolusie se tweede eeufees het die Leeus op 4 Oktober 1989 in ’n vriendskaplike wedstryd teen dieFranse nasionale span gespeel en op die ParyseParc des Princes met 29–27 gewen; tot op hede is dit die enigste wedstryd tussen die Leeus en die Franse.[64] Die Nieu-Seelandse 1993-toer van 13 wedstryde was die laaste gedurende die amateurtyperk en dit het teleurstellend verloop. Teen die provinsiale keurspanne het hulle ses oorwinnings aangeteken en vier nederlae gely. Die toetsreeks was ná twee toetswedstryde gelykop, maar dit is nogtans verloor, nadat die All Blacks die derde en laaste toetswedstryd maklik met 30–12 gewen het.[65][66]

Toe die Leeus in 1997 (twee jaar ná die rugbysport se professionalisering) vir elf wedstryde na Suid-Afrika getoer het, is hulle as buiteperde beskou. Die Leeus het egter al die verwagtinge oortref en hulle het van die tien wedstryde teen provinsiale keurspanne slegs een verloor. Hulle het ook die eerste twee toetswedstryde teen die Springbokke (die1995-wêreldkampioen) gewen en die derde verloor, waardeur hulle die toetsreeks met 2–1 beklink het.[67] Twee jaar later is die dokumentêre rolprentLiving with Lions uitgereik, wat oor die oefenkamp en die 1997-toer handel.[68]

Ontwikkelinge in die 21ste eeu

[wysig |wysig bron]
Nederlaag teen die Nieu-Seeland Māori in 2005
Nederlaag teen die Blues in 2017
Oorwinning oor die Wallabies in 2025

Die Leeus se eerste toer in die nuwe millennium was in 2001 vir tien wedstryde na Australië. Van die sewe wedstryde teen plaaslike keurspanne het hulle ses gewen. Die toetsreeks teen die Wallabies (die1999-wêreldkampioen) het glo ook goed verloop, nadat die Leeus die eerste van drie toetswedstryde gewen het. Maar ná twee nederlae het hulle dié toetsreeks met 1–2 verloor en vir die eerste keer het Australië ’n toetsreeks beklink.[69]

Die Leeus se 2005-toer het met ’n “opwarmingswedstryd” in Cardiff teen Argentinië afgeskop wat met 25–25 gelykop geëindig het.[70] Daarna het die Leeus deur Nieu-Seeland getoer, waar hulle daarin geslaag het om al die sewe wedstryde teen provinsiale keurspanne te wen. Hulle is egter nie net deur die Nieu-Seeland Māori geklop nie, maar hulle was ook in die toetsreeks teen die All Blacks sonder enige kans en het drie duidelike nederlae gely.[71] Die erge toetsuitslae het skerp kritiek aan die afrigterClive Woodward ontlok, veral oor sy spelerkeuring, en dit het deskundiges die Leeus se toekoms laat bevraagteken.[72]

Die Leeus se 2009-toer het na Suid-Afrika vertrek, waartydens die SkotIan McGeechan vir die vierde keer ná 1989, 1993 en 1997 as hoofafrigter gedien het. Die Leeus het in al die sewe wedstryde teen provinsiale keurspanne onoorwonne gebly. Die twee eerste toetswedstryde teen die Springbokke (die2007-wêreldkampioen) is naelskraap verloor. Sodoende het die gasheer dié toetsreeks reeds vroeg beklink. Die Leeus het in die derde en laaste toetswedstryd met ’n maklike oorwinning wraak geneem en dié toetsreeks met 1–2 verloor.[73][74]

Aan die begin van hul 2013-toer het die Leeus inHongkong vir die eerste keer sedert 1977 teen die Barbarians te staan gekom en hulle maklik met 58–9 verslaan.[75] In Australië, dié toer se eindelike bestemming, het hulle ook die plaaslike keurspanne deels maklik oorheers. Slegs teen dieBrumbies uitCanberra het hulle ’n naelskraapse nederlaag gely. In die toetsreeks teen die Wallabies het hulle die eerste toetswedstryd naelskraap met 23–21 gewen, terwyl hulle die tweede met 15–16 verloor het. In die derde en beslissende toetswedstryd het die Leeus met 41–16 geseëvier (gelykstaande aan die Leeus se hoogste oorwinning ooit) en sodoende dié toetsreeks met 2–1 beklink.[76]

In 2017 het die Leeus na Nieu-Seeland getoer, waarby die sewe wedstryde teen provinsiale spanne taai was. Die Leeus het teen beide dieBlues uitAuckland en dieHighlanders uitDunedin naelskraapse nederlae gely, terwyl hulle teen dieHurricanes uitWellington gelykop gespeel het. Die toetsreeks teen die All Blacks (die2015-wêreldkampioen) was ook gebalanseerd. Nadat die Leeus in die eerste toetswedstryd verslaan is, het hulle die tweede gewen. Die gasheer het in die laaste toetswedstryd teen halftyd voorgeloop, maar die Leeus het in die doodsnikke van dié wedstryd ’n gelykop behaal. Gevolglik het ook die toetsreeks gelykop geëindig.[77]

As gevolg van die wêreldwyeCovid-19-pandemie moes al die wedstryde tydens die 2021-toer in Suid-Afrika agter geslote deure plaasvind. Vir die derde agtereenvolgende keer is die Leeus deurWarren Gatland afgerig.[78] Voor hul vertrek het die Leeus inEdinburg vir die eerste keer teenJapan gespeel en met 28–10 gewen. Die Leeus het die Suid-Afrikaanse provinsiale keurspanne in die vyf wedstryde oorheers, maar hulle is deur die Springbokke se reserwespan geklop. Nadat hulle die eerste toetswedstryd gewen het, is die Leeus in die tweede geklop. Die toetsreeks is in die derde toetswedstryd se twee laaste minute beslis, toe die Suid-Afrikaners (die2019-wêreldkampioen) ’n strafdoel aangeteken het, waardeur hulle die wedstryd met 19–16 gewen en die toetsreeks met 2–1 beklink het.[79]

In 2024 is aangekondig datAndy Farrell by Gatland oorneem as die Leeus se hoofafrigter vir die 2025-toer na Australië.[80] Voor hul vertrek het die Leeus vir die eerste keer in Ierland op dieDublinseAviva-stadion teen Argentinië gespeel, maar met 24–28 verloor.[81] Tydens die eerste toetswedstryd teen die Wallabies was agt Iere in die beginspan, hul gesamentlik hoogste ooit, terwyl Wallis vir die eerste keer sedert 1896 geen beginspeler gestel het nie.[82] Die Leeus het die eerste toetswedstryd met 27–19 gewen en nadat hulle in die tweede toetswedstryd ’n agterstand van 5–23 in ’n 29–26-oorwinning kon omdraai het hulle die toetsreeks beklink. Ná ’n 12-22-nederlaag in die derde wedstryd het die toetsreeks met 2–1 geëindig.[83]

Toekoms

[wysig |wysig bron]

In die verlede is dit as ’n groot eer vir ’n speler beskou om vir die Leeus gekeur te word – selfs groter as om vir een van die vier nasionale spanne te speel. Vir die onderskeidelike opponent was dit ook ’n unieke gebeurtenis. Die Leeus se toekoms word egter in ’n toenemende mate deur spelers, verantwoordelikes en die pers bevraagteken, veral ná die deels swak prestasies op die Australiese 2013- en Nieu-Seelandse 2017-toere. Die weeklange toere word dikwels as ’n oorblyfsel uit die amateurtydperk in die hoogs professionele rugbywêreld beskou. Aan die ander kant verteenwoordig die Leeus vir baie die ou rugbytradisie, waarom die Leeustoere onveranderd moet voortgaan en die toetswedstryde amptelike status moet hê. ’n Minderheid is van mening dat die Leeus moet voortbestaan, maar eerder net soos ander keurspanne soos dieBarbarians meer vir die pret van die spel pleks van ’n ernstige span met internasionale status. Met die opkoms van Argentinië as een van die beste rgubylande word daar ook meer gepleit vir toere of minstens toetswedstryde teen die Poemas, die Argentynse nasionale span.[84][85]

In 2021 het die Leeus se bestuurders aangekondig dat die moontlikhede van ’n vrouespan van die Britse en Ierse Leeus ondersoek sal word.[86][87] Dit is in 2024 gestig en hul eerste toer is in 2027 na Nieu-Seeland beplan.[88]

Trofeë

[wysig |wysig bron]

Die Britse en Ierse Leeus het tydens hul Australiese toere in 2001 en 2013 teen die Wallabies om die Tom Richards-beker meegeding.[89] Tydens hul Nieu-Seelandse toere in 2005 en 2017 teen die All Blacks was die New Zealand Lions Series-trofee op die spel.[90] Albei trofeë is in 2021 met die Lions Series-trofee vervang, wat aan die wenner van elke vierjaarlikse Leeus-reeks oorhandig word.[91] In dieselfde jaar is die 1888-beker vir die opwarmingswedstryd voor elke Leeus-toer ingestel.[92]

Toetswedstryde

[wysig |wysig bron]

Die Britse en Ierse Leeus het 55 van hul 129 toetswedstryde gewen, ’n wenrekord van 42,64%. Die Leeus se statistieke in toetswedstryde teen alle lande, in alfabetiese volgorde, is soos volg (korrek op 3 Augustus 2025):[93]

OpponentGespeelGewenVerloorGelykop% Gewen
Vlag van ArgentiniëArgentinië760185,71
Vlag van AustraliëAustralië26197073,08
Vlag van FidjiFidji10100,00
Vlag van FrankrykFrankryk1100100,00
Vlag van JapanJapan1100100,00
Vlag van KanadaKanada1100100,00
Vlag van Nieu-SeelandNieu-Seeland41730417,07
Vlag van Suid-AfrikaSuid-Afrika491825636,73
Vlag van Sri Lanka Sri Lanka1100100,00
Algeheel12955631142,64

Toere

[wysig |wysig bron]
OpponentGespeelGewenVerloorGelykop% Gewen
Vlag van ArgentiniëArgentinië3300100,00
Vlag van AustraliëAustralië1082080,00
Vlag van Nieu-SeelandNieu-Seeland1211018,00
Vlag van Suid-AfrikaSuid-Afrika1348131,00
Algeheel381620242,11

Uitslae

[wysig |wysig bron]

O = Oorwinning; G = Gelykop; N = Nederlaag; * as toetswedstryd erken

ToerBestemmingKapteinAfrigterAantal
wedstryde
ToetswedstrydeAnder wedstrydeAnder toetswedstryde
ReeksUitslagMeeste punte aangeteken
1888Nieu-Seeland
en Australië
Vlag van EngelandRobert Seddon
Vlag van EngelandAndrew Stoddart
Vlag van EngelandAlfred Shaw
Vlag van EngelandArthur Shrewsbury
35geen toetswedstryde gespeel nie27 O – 6 G – 2 N
1891Suid-AfrikaVlag van SkotlandWilliam MaclaganVlag van Engeland Edwin Ash29Gewen3 OVlag van EngelandArthur Rotherham (4)17 O
1896Suid-AfrikaVlag van EngelandJohnny Hammond
Vlag van IerlandThomas Crean
Vlag van EngelandRoger Walker21Gewen3 O – 1 NVlag van EngelandJ. F. Byrne (12)16 O – 1 G
1899AustraliëVlag van EngelandMatthew Mullineux
Vlag van EngelandFrank Stout
Vlag van Engeland Matthew Mullineux21Gewen3 O – 1 NVlag van EngelandCharlie Adamson (17)15 O – 2 N
1903Suid-AfrikaVlag van SkotlandMark MorrisonVlag van EngelandJohnny Hammond22Verloor2 G – 1 NVlag van SkotlandJohn Gillespie (4)11 O – 1 G – 7 N
1904Australië en
Nieu-Seeland
Vlag van SkotlandDavid Bedell-Sivright
Vlag van WallisTeddy Morgan
Vlag van Nieu-SeelandArthur O’Brien19Gewen (AUS)
Verloor (NZL)
3 O
1 N
Vlag van WallisPercy Bush (20)13 O – 1 G – 1 N
1908Nieu-Seeland
en Australië
Vlag van WallisArthur HardingVlag van Engeland George Harnett26Verloor (NZL)
geen toetswedstryd teen AUS nie
1 G – 2 N
Vlag van WallisReggie Gibbs (3)
Vlag van WallisJack Jones (3)
16 O – 7 N
1910Suid-AfrikaVlag van IerlandTommy Smyth
Vlag van WallisJack Jones
Vlag van EngelandWilliam Cail
Vlag van WallisWalter E. Rees
24Verloor1 O – 2 NVlag van EngelandJack Spoors (9)12 O – 3 G – 6 NVlag van Suid-RhodesiëSuid-Rhodesië
1910ArgentiniëVlag van EngelandJohn RaphaelVlag van Engeland R. V. Stanley6Gewen1 OVlag van EngelandHarold Monks (10)5 O
1924Suid-AfrikaVlag van EngelandRonald Cove-SmithVlag van WallisHarry Packer21Verloor0 O – 3 G – 1 NVlag van EngelandTim Voyce (6)9 O – 2 G – 6 NVlag van Suid-RhodesiëSuid-Rhodesië
1927ArgentiniëVlag van SkotlandDavid MacMynVlag van EngelandJames Baxter9Gewen4 OVlag van EngelandErnest Hammett (40)5 O
1930Nieu-Seeland
en Australië
Vlag van EngelandDoug Prentice
Vlag van EngelandCarl Aarvold
Vlag van Engeland James Baxter29Verloor (NZL)
Verloor (AUS)
1 O – 3 N
1 N
Vlag van Engeland Carl Aarvold (9)20 O – 4 NVlag van Sri LankaCeylon
1936ArgentiniëVlag van EngelandBernard GadneyVlag van Engeland Doug Prentice10Gewen1 OVlag van EngelandJohn Brett (7)9 O
1938Suid-AfrikaVlag van IerlandSam WalkerVlag van EngelandBernard Hartley24Verloor1 O – 2 NVlag van WallisVivian Jenkins (9)16 O – 5 NVlag van Suid-RhodesiëSuid-Rhodesië (2×)
1950Nieu-Seeland
en Australië
Vlag van IerlandKarl Mullen
Vlag van WallisBleddyn Williams
Vlag van Engeland Leslie Osborne30Verloor (NZL)
Gewen (AUS)
1 G – 3 N
2 O
Vlag van WallisLewis Jones (26)22 O – 2 NVlag van Sri LankaCeylon
1955Suid-AfrikaVlag van IerlandRobin Thompson
Vlag van WallisCliff Morgan
Vlag van IerlandJack Siggins25Gelykop2 O – 2 NVlag van EngelandJeff Butterfield (12)17 O – 1 G – 3 NVlag van Suid-AfrikaSuidwes-Afrika
Vlag van Suid-RhodesiëSuid-Rhodesië (2×)
Vlag van Kenia Oos-Afrika
1959Australië en
Nieu-Seeland
Vlag van IerlandRonnie DawsonVlag van Ierland O. B. Glasgow33Gewen (AUS)
Verloor (NZL)
2 O
1 O – 3 N
Vlag van IerlandDavid Hewitt (16)24 O – 3 N
1962Suid-AfrikaVlag van SkotlandArthur Smith
Vlag van EngelandDickie Jeeps
Vlag van IerlandHarry McKibbin25Verloor1 G – 3 NVlag van EngelandJohn Willcox (5)16 O – 3 G – 2 NVlag van Suid-AfrikaSuidwes-Afrika
Vlag van Suid-RhodesiëSuid-Rhodesië
Vlag van Kenia Oos-Afrika
1966Australië en
Nieu-Seeland
Vlag van WallisDavid Watkins
Vlag van SkotlandMike Campbell-Lamerton
Vlag van WallisJohn Robins35Gewen (AUS)
Verloor (NZL)
2 O
4 N
Vlag van SkotlandStewart Wilson (30)21 O – 3 G – 5 NVlag van KanadaKanada
1968Suid-AfrikaVlag van IerlandTom Kiernan
Vlag van EngelandDickie Jeeps
Vlag van Ierland Ronnie Dawson20Verloor1 G – 3 NVlag van Ierland Tom Kiernan (35)15 O – 1 NVlag van Suid-AfrikaSuidwes-Afrika
Vlag van RhodesiëRhodesië
1971Nieu-SeelandVlag van WallisJohn DawesVlag van WallisCarwyn James26Gewen2 O – 1 G – 1 NVlag van WallisBarry John (30)21 O – 1 NVlag van Suid-AfrikaSuidwes-Afrika
1974Suid-AfrikaVlag van IerlandWillie John McBrideVlag van IerlandSyd Millar22Gewen3 O – 1 GVlag van WallisPhil Bennett (26)18 OVlag van RhodesiëRhodesië
1977Nieu-SeelandVlag van Wallis Phil BennettVlag van Wallis John Dawes26Verloor1 O – 3 NVlag van Wallis Phil Bennett (18)20 O – 2 NVlag van FidjiFidji
Barbarians
1980Suid-AfrikaVlag van EngelandBill BeaumontVlag van IerlandNoel Murphy18Verloor1 O – 3 NVlag van IerlandTony Ward (18)14 O
1983Nieu-SeelandVlag van IerlandVlag van SkotlandJim Telfer18Verloor4 NVlag van IerlandOllie Campbell (15)12 O – 2 N
1989AustraliëVlag van SkotlandFinlay CalderVlag van SkotlandIan McGeechan12Gewen2 O – 1 NVlag van SkotlandGavin Hastings (28)9 O
1993Nieu-SeelandVlag van Skotland Gavin HastingsVlag van Skotland Ian McGeechan13Verloor1 O – 2 NVlag van Skotland Gavin Hastings (38)6 O – 4 N
1997Suid-AfrikaVlag van EngelandMartin JohnsonVlag van Skotland Ian McGeechan13Gewen2 O – 1 NVlag van WallisNeil Jenkins (41)9 O – 1 N
2001AustraliëVlag van Engeland Martin JohnsonVlag van Nieu-SeelandGraham Henry10Verloor1 O – 2 NVlag van EngelandJonny Wilkinson (36)6 O – 1 N
2005Nieu-SeelandVlag van IerlandBrian O’Driscoll
Vlag van WallisGareth Thomas
Vlag van EngelandClive Woodward11Verloor3 NVlag van WallisStephen Jones (14)7 O – 1 NVlag van ArgentiniëArgentinië *
2009Suid-AfrikaVlag van IerlandPaul O’ConnellVlag van Skotland Ian McGeechan10Verloor1 O – 2 NVlag van Wallis Stephen Jones (39)6 O – 1 U
2013AustraliëVlag van WallisSam Warburton
Vlag van WallisAlun Wyn Jones
Vlag van Nieu-SeelandWarren Gatland10Gewen2 O – 1 NVlag van WallisLeigh Halfpenny (49)6 O – 1 NBarbarians
2017Nieu-SeelandVlag van Wallis Sam Warburton
Vlag van IerlandPeter O’Mahony
Vlag van Nieu-Seeland Warren Gatland10Gelykop1 O – 1 G – 1 NVlag van EngelandOwen Farrell (31)4 O – 1 G – 2 N
2021Suid-AfrikaVlag van Wallis Alun Wyn JonesVlag van Nieu-Seeland Warren Gatland9Verloor1 O – 2 NVlag van WallisDan Biggar (23)5 O – 1 NVlag van JapanJapan
2025AustraliëVlag van EngelandMaro ItojeVlag van EngelandAndy Farrell10Gewen2 O – 1 NVlag van SkotlandFinn Russell (17)8 O – 2 NVlag van ArgentiniëArgentinië
2029Nieu-Seeland

Oor die algemeen word slegs die wedstryde teen die toergasheer se nasionale span as amptelike toetswedstryde erken, die Leeus se reëlkomitee is verantwoordelik vir die erkenning van toetswedstryde. Só is die 2005-opwarmingswedstryd teen Argentinië as ’n amptelike toetswedstryd erken, maar nie die opwarmingswedstryde in 2021 en 2025 teen onderskeidelik Japan en Argentinië nie.[94]

Spelers

[wysig |wysig bron]

Toerspan 2025

[wysig |wysig bron]

Die volgende spelers het die Leeusspan gevorm tydens die Australiese 2025-toer:[95]

Agterspelers(backs)
SpelerPosisieNasionale spanKlubToetswedstryde (Leeus)
Jamison Gibson-ParkSkrumskakelIerse Rugbyvoetbalunie-vlag IerlandLeinster43
Alex MitchellSkrumskakelVlag van EngelandEngelandNorthampton Saints23
Tomos WilliamsSkrumskakelVlag van WallisWallisGloucester65
Finn RussellLosskakelVlag van SkotlandSkotlandBath87 (1)
Fin SmithLosskakelVlag van EngelandEngelandNorthampton Saints11
Marcus SmithLosskakelVlag van EngelandEngelandHarlequins44
Bundee AkiSenterIerse Rugbyvoetbalunie-vlag IerlandConnacht65 (1)
Huw JonesSenterVlag van SkotlandSkotlandGlasgow Warriors58
Garry RingroseSenterIerse Rugbyvoetbalunie-vlag IerlandLeinster67
Sione TuipulotuSenterVlag van SkotlandSkotlandGlasgow Warriors30
Tommy FreemanVleuelVlag van EngelandEngelandNorthampton Saints21
Mack HansenVleuelIerse Rugbyvoetbalunie-vlag IerlandConnacht28
James LoweVleuelIerse Rugbyvoetbalunie-vlag IerlandLeinster88
Duhan van der MerweVleuelVlag van SkotlandSkotlandEdinburgh49 (3)
Elliot DalyHeelagterVlag van EngelandEngelandSaracens73 (5)
Hugo KeenanHeelagterIerse Rugbyvoetbalunie-vlag IerlandLeinster46
Blair KinghornHeelagterVlag van SkotlandSkotlandToulouse60
Stürmer(forwards)
SpelerPosisieNasionale spanKlubToetswedstryde (Leeus)
Luke Cowan-DickieHakerVlag van EngelandEngelandSale Sharks49 (3)
Rónan KelleherHakerIerse Rugbyvoetbalunie-vlag IerlandLeinster38
Dan SheehanHakerIerse Rugbyvoetbalunie-vlag IerlandLeinster32
Zander FagersonStutVlag van SkotlandSkotlandGlasgow Warriors75
Tadhg FurlongStutIerse Rugbyvoetbalunie-vlag IerlandLeinster79 (6)
Ellis GengeStutVlag van EngelandEngelandBristol Bears71
Andrew PorterStutIerse Rugbyvoetbalunie-vlag IerlandLeinster75
Pierre SchoemanStutVlag van SkotlandSkotlandEdinburgh42
Will StuartStutVlag van EngelandEngelandBath50
Tadhg BeirneSlotIerse Rugbyvoetbalunie-vlag IerlandMunster61 (2)
Ollie ChessumSlotVlag van EngelandEngelandLeicester Tigers28
Scott CummingsSlotVlag van SkotlandSkotlandGlasgow Warriors42
Maro ItojeKapteinSlotVlag van EngelandEngelandSaracens93 (6)
Joe McCarthySlotIerse Rugbyvoetbalunie-vlag IerlandLeinster19
James RyanSlotIerse Rugbyvoetbalunie-vlag IerlandLeinster72
Jack ConanLosvoorspelerIerse Rugbyvoetbalunie-vlag IerlandLeinster51 (3)
Tom CurryLosvoorspelerVlag van EngelandEngelandSale Sharks61 (3)
Ben EarlLosvoorspelerVlag van EngelandEngelandSaracens42
Jac MorganLosvoorspelerVlag van WallisWallisOspreys23
Henry PollockLosvoorspelerVlag van EngelandEngelandNorthampton Saints01
Josh van der FlierLosvoorspelerIerse Rugbyvoetbalunie-vlag IerlandLeinster73

Bekende spelers

[wysig |wysig bron]
Clive Woodward
Brian O’Driscoll
Ieuan Evans
Gavin Hastings

Baie spelers van die Britse en Ierse Leeus is vir hul uitstekende prestasies in Wêreldrugby se Heldesaal opgeneem. Van hulle het ook vir hul onderskeidelike nasionale span gespeel. Daarbenewens is die span van die 1888-toer ingeskryf.[96]

Die volgende lys bevat dié lede in die Heldesaal wat vir die Leeus gespeel het. In hakkies die jaar van hul deelname aan ’n Leeustoer.[97]

Engeland

Ierland

Skotland

Wallis

Spelerstatistieke

[wysig |wysig bron]

Vervolgens die belangrikste statistieke van die Leeus se spelers. Die spelers wat met * gekenmerk is, is nog aktief en kan hul statistieke verbeter.

(Korrek teen Augustus 2025)

Meeste wedstryde in die toerspan[98]
RangNaamLandTydperkWedstryde
01Willie John McBrideIerland1962–197417
02Dickie JeepsEngeland1955–196213
03Mike GibsonIerland1966–197112
04Alun Wyn JonesWallis2010–202112
05Graham PriceWallis1977–198312
06Tony O’ReillyIerland1955–195910
07R. H. WilliamsWallis1955–195910
08Gareth EdwardsWallis1968–197410
09Syd MillarIerland1955–195909
10Mako VunipolaEngeland2013–202109
Meeste wedstryde as kaptein[99]
RangNaamLandTydperkWedstryde
01Ronnie DawsonIerland19596
02Martin JohnsonEngeland1997–20016
03Bill BeaumontEngeland19804
04Phil BennettWallis19774
05Mike Campbell-LamertonSkotland19664
06Ronald Cove-SmithEngeland19244
07John DawesWallis19714
08Ciaran FitzgeraldIerland19834
09Tom KiernanIerland19684
10Willie John McBrideIerland19744
Meeste punte aangeteken[2]
RangNaamLandTydperkPunte
01Andy IrvineSkotland1974–1980281
02Phil BennettWallis1974–1977236
03Bob HillerEngeland1968–1971214
04Gavin HastingsSkotland1989–1993192
05Barry JohnWallis1968–1971188
06Ollie CampbellIerland1980–1983184
07Malcolm ThomasWallis1950–1959152
08Leigh HalfpennyWallis2009–2017145
09Neil JenkinsWallis1997–2001142
10Charles AdamsonEngeland1899136
Meeste drieë gedruk[2]
RangNaamLandTydperkDrieë
01Tony O’ReillyIerland1955–195937
02Randolph AstonEngeland189130
03Jim UnwinEngeland193823
04Andrew StoddartEngeland195922
05J. J. WilliamsWallis1974–197722
06Mike GibsonIerland1966–197122
07Andy IrvineSkotland1974–198021
08Carl AarvoldEngeland1927–193020
09Lawrence BulgerIerland189619
10Peter JacksonEngeland195919

Sien ook

[wysig |wysig bron]
Rugbyportaal

Notas

[wysig |wysig bron]

a.geen Naam van die Britse en Ierse Leeus in die tale van die deelnemende lande:

Verwysings

[wysig |wysig bron]
  1. (en)"Most matches". ESPNscrum. Besoek op3 Augustus 2025.
  2. 2,02,12,22,3(en)"Player Stats". Britse en Ierse Leeus. Besoek op3 Augustus 2025.
  3. (en)"Lions Tour to Australia 2025". Britse en Ierse Leeus. Besoek op3 Augustus 2025.
  4. (en)Katie Sands (25 Januarie 2021)."The nine men deciding the fate of the 2021 Lions tour as Warren Gatland returns to UK". Wales Online. Besoek op3 Augustus 2025.
  5. (en)Gerry Thornley (6 Julie 2021)."Fewer midweek games could cause trouble in Lions camp".The Irish Times. Besoek op3 Augustus 2025.
  6. (en)Richard Seeckts (19 Desember 2013)."Why the Lions quota system will never happen". ESPNscrum. Besoek op3 Augustus 2025.
  7. (en)Terry Godwin; Chris Rhys (1981).The Guinness Book of Rugby Facts & Feats. Londen: Guinness Superlatives. p. 231.ISBN 0-85112-214-0.{{cite book}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link)
  8. (en)Donal Lenihan (2016).Donal Lenihan: My Life in Rugby. Random House. p. 214.ISBN 1-84827-225-1.
  9. (en)Tryst Williams (21 Mei 2005)."Lions still mulling stadium anthems". Western Mail. Besoek op3 Augustus 2025.
  10. (en)Phil Harlow (23 Mei 2005)."Sing when you're winning".BBC. Besoek op3 Augustus 2025.
  11. (en)"Boot that anthem into touch – but less so the ball".The Guardian. 19 Junie 2005. Besoek op3 Augustus 2025.
  12. 12,012,112,212,3(en)"Lions change stripes". Britse en Ierse Leeus. 17 April 2005. Geargiveer vanafdie oorspronklike op 7 Junie 2008. Besoek op7 Junie 2008.
  13. 13,013,1(en)Richard Bath (2008).The British & Irish Lions Miscellany. Londen: Vision Sports Publishing. p. 76.
  14. (en)Richard Bath (2008).The British & Irish Lions Miscellany. Londen: Vision Sports Publishing. p. 1.
  15. 15,015,1(en)Richard Bath (2008).The British & Irish Lions Miscellany. Londen: Vision Sports Publishing. p. 77.
  16. (en)"Lions name is a source of great pride".The Times. 19 Junie 2009. Besoek op3 Augustus 2025.[dooie skakel]
  17. (en)"2013 British Lions Shirt Launched". Rugby Shirts. 29 Oktober 2012. Geargiveer vanafdie oorspronklike op 1 November 2012. Besoek op3 Augustus 2025.
  18. (en)"Pics: Lions Release New Jersey Ahead of 2017 Tour To New Zealand". Pundit Arena. 1 November 2016. Geargiveer vanafdie oorspronklike op 5 Oktober 2017. Besoek op5 Oktober 2017.
  19. (en)"From the changing room to the boardroom, our team has your back". Howden. Besoek op3 Augustus 2025.
  20. (en)John Griffiths (1987).The Phoenix Book of International Rugby Records. Londen: Phoenix House. pp. 9:3.ISBN 0-460-07003-7.
  21. (en)John Griffiths (1987).The Phoenix Book of International Rugby Records. Londen: Phoenix House. p. 15.ISBN 0-460-07003-7.
  22. (en)Phil Gifford (2004).The Passion: The Stories Behind 125 years of Canterbury Rugby. Christchurch: Wilson Scott Publishing. pp. 29–30.ISBN 0-9582535-1-X.
  23. (en)Alex McClintock (27 Junie 2013)."The forgotten story of … the 1888 Lions tour".The Guardian. Besoek op3 Augustus 2025.
  24. (en)"First Lions captain Robert Seddon remembered".BBC. 12 Junie 2013. Besoek op3 Augustus 2025.
  25. (en)"1888-1899 – Touring tradition begins in 19th century". Britse en Ierse Leeus. Geargiveer vanafdie oorspronklike op 30 Junie 2018. Besoek op30 Junie 2018.
  26. (en)"1891 South Africa". Lions-Tour.com. Besoek op3 Augustus 2025.
  27. (en)"Sir Donald Currie and his Cup". rugby365.com. 25 Oktober 2017. Besoek op3 Augustus 2025.
  28. (en)"1896 South Africa". Lions-Tour.com. Besoek op3 Augustus 2025.
  29. (en)"1899 Australia". Lions-Tour.com. Besoek op3 Augustus 2025.
  30. (en)"1903 South Africa". Lions-Tour.com. Besoek op3 Augustus 2025.
  31. (en)Dean Allen (2007)."Tours of Reconciliation: Rugby, War and Reconstruction in South Africa, 1891–1907". Sport in History, 27:2, 172 – 189. Besoek op3 Augustus 2025.
  32. (en)"British & Irish Lions Results: 1904 Australia & New Zealand". rugbyfootballhistory.com. Besoek op3 Augustus 2025.
  33. (en)"1904 Australia & New Zealand". Lions-Tour.com. Besoek op3 Augustus 2025.
  34. (en)David Smith, Gareth Williams (1980).Fields of Praise, The Official History of the Welsh Rugby Union 1881–1981. Cardiff: University of Wales Press. p. 175.ISBN 0-7083-0766-3.
  35. (en)John Griffiths (2008).British Lions. Swindon: Crowood Press. p. 52.ISBN 1-85223-541-1.
  36. (en)"1910 South Africa". Lions-Tour.com. Besoek op3 Augustus 2025.
  37. (es)"El centenario del debut". Clarín. 13 Junie 2010. Besoek op3 Augustus 2025.
  38. (en)"The Captian who gave South Africa it's National Colours". Angelfire. Besoek op3 Augustus 2025.
  39. (en)"1924 South Africa". Lions-Tour.com. Besoek op3 Augustus 2025.
  40. (en)"1927 Argentina". Britse en Ierse Leeus. 2013. Geargiveer vanafdie oorspronklike op 21 Januarie 2012. Besoek op21 Januarie 2012.
  41. (en)Winston McCarthy (1968).Haka! The All Blacks Story. Londen: Pelham Books. pp. 132–134.
  42. (en)"1936 Argentina". Britse en Ierse Leeus. 2013. Geargiveer vanafdie oorspronklike op 22 November 2012. Besoek op22 November 2012.
  43. (en)"1938 South Africa". Lions-Tour.com. Besoek op3 Augustus 2025.
  44. (en)"1950 Australia & New Zealand". Lions-Tour.com. Besoek op3 Augustus 2025.
  45. (en)"1955 South Africa". Lions-Tour.com. Besoek op3 Augustus 2025.
  46. (en)Clem Thomas, Greg Thomas (2001).The History of The British and Irish Lions. Edinburg: Mainstream Books. pp. 100–117.ISBN 1-84018-498-1.
  47. (en)"1959 Australia & New Zealand". Lions-Tour.com. Besoek op3 Augustus 2025.
  48. (en)Clem Thomas, Greg Thomas (2001).The History of The British and Irish Lions. Edinburg: Mainstream Books. pp. 117–125.ISBN 1-84018-498-1.
  49. (en)"1962 South Africa". Lions-Tour.com. Besoek op3 Augustus 2025.
  50. (en)"1966 Australia & New Zealand". Lions-Tour.com. Besoek op3 Augustus 2025.
  51. (en)Clem Thomas, Greg Thomas (2001).The History of The British and Irish Lions. Edinburg: Mainstream Books. pp. 133–141.ISBN 1-84018-498-1.
  52. (en)"1968 South Africa". Lions-Tour.com. Besoek op3 Augustus 2025.
  53. (en)Clem Thomas, Greg Thomas (2001).The History of The British and Irish Lions. Edinburg: Mainstream Books. pp. 141–148.ISBN 1-84018-498-1.
  54. (en)"1971 Australia & New Zealand". Lions-Tour.com. Besoek op3 Augustus 2025.
  55. (en)"Match Centre – British Isles in New Zealand".All Blacks. Besoek op3 Augustus 2025.
  56. (en)Paul Doyle (6 Oktober 2006)."Small Talk: JPR Williams".The Guardian. Besoek op3 Augustus 2025.
  57. (en)"1977 New Zealand". Lions-Tour.com. Besoek op3 Augustus 2025.
  58. (en)Clem Thomas, Greg Thomas (2001).The History of The British and Irish Lions. Edinburg: Mainstream Books. pp. 175–183.ISBN 1-84018-498-1.
  59. (en)Richard Seeckts (30 Mei 2013)."Lions prevail in Queen's silver jubilee celebrations". ESPNscrum. Besoek op3 Augustus 2025.
  60. (en)"1980 South Africa". Lions-Tour.com. Besoek op3 Augustus 2025.
  61. (en)"1983 New Zealand". Lions-Tour.com. Besoek op3 Augustus 2025.
  62. (en)Clem Thomas, Greg Thomas (2001).The History of The British and Irish Lions. Edinburg: Mainstream Books. p. 202.ISBN 1-84018-498-1.
  63. (en)"1989 Australia". Lions-Tour.com. 6 Junie 2012. Besoek op3 Augustus 2025.
  64. (en)Alan Dymock (13 Maart 2021)."Remembering the day France played the Lions". Rugby World. Besoek op3 Augustus 2025.
  65. (en)"1993 New Zealand". Lions-Tour.com. Besoek op3 Augustus 2025.
  66. (en)"Lions tour 1993".Sky Sports. 22 April 2013. Besoek op3 Augustus 2025.
  67. (en)"1997 South Africa". Lions-Tour.com. Besoek op3 Augustus 2025.
  68. (en)Bradley West (2 Oktober 2020)."Living with Lions: A special lookback at the Second Test of the 1997 Tour". Britse en Ierse Leeus. Geargiveer vanafdie oorspronklike op 3 Oktober 2022. Besoek op3 Oktober 2022.
  69. (en)"2001 Australia". Lions-Tour.com. 6 Junie 2012. Besoek op3 Augustus 2025.
  70. (en)"Lions 25–25 Argentina".BBC. 23 Mei 2005. Besoek op3 Augustus 2025.
  71. (en)"2005 New Zealand". Lions-Tour.com. Besoek op3 Augustus 2025.
  72. (en)Sean Davies (20 Junie 2008)."History of the Lions: New Zealand 2005".BBC. Besoek op3 Augustus 2025.
  73. (en)"2009 South Africa". Lions-Tour.com. Besoek op3 Augustus 2025.
  74. (en)Bryn Palmer (4 Julie 2009)."South Africa 9–28 Lions".BBC. Besoek op3 Augustus 2025.
  75. (en)Bryn Palmer (1 Junie 2013)."Barbarians 8–59 Lions".BBC. Besoek op3 Augustus 2025.
  76. (en)"British and Irish Lions run up record points total as series is secured in Sydney".Sky Sports. 6 Julie 2013. Besoek op3 Augustus 2025.
  77. (en)Tom Fordyce (8 Julie 2017)."British and Irish Lions draw 15–15 with New Zealand as series ends level at 1–1".BBC. Besoek op3 Augustus 2025.
  78. (en)Gerard Meagher (12 Junie 2019)."Warren Gatland rules out taking England job after 2021 Lions tour".The Guardian. Besoek op3 Augustus 2025.
  79. (en)Becky Grey (7 Augustus 2021)."South Africa 19–16 British and Irish Lions: Morne Steyn's late penalty wins series".BBC. Besoek op3 Augustus 2025.
  80. (en)"Andy Farrell named British and Irish Lions head coach for 2025 tour to Australia".BBC. 11 Januarie 2024. Besoek op3 Augustus 2025.
  81. (en)Matt Gault (21 Junie 2025)."Lions must learn from errors in Pumas loss – Farrell".BBC. Besoek op3 Augustus 2025.
  82. (en)Tom English (17 Julie 2025)."All-Scottish midfield named for first Lions Test".BBC. Besoek op3 Augustus 2025.
  83. (en)Lee Calvert (2 Augustus 2025)."Australia beat British & Irish Lions 22-12 in third Test after weather delay – as it happened".The Guardian. Besoek op3 Augustus 2025.
  84. (en)Sarah Mockford (12 Julie 2021)."Should the Lions tour different countries?". Rugby World. Besoek op3 Augustus 2025.
  85. (en)"Argentina vs British & Irish Lions in 2021 and 2025?". Americas Rugby News. 5 Julie 2021. Besoek op3 Augustus 2025.
  86. (en)Adam Kyriacou (8 Maart 2021)."British & Irish Lions women's team in the pipeline". Planet Rugby. Besoek op3 Augustus 2025.
  87. (en)"Launch of British & Irish Lions Women's team 'just a matter of time'". Nation Cymru. 10 Augustus 2021. Besoek op3 Augustus 2025.
  88. (en)"British and Irish Lions to face New Zealand in first women's tour in 2027".BBC. 16 Januarie 2024. Besoek op3 Augustus 2025.
  89. (en)"Tom Richards". Britse en Ierse Leeus. Besoek op2 Augustus 2025.
  90. (en)"Lions trophy unveiled". ESPNscrum. 29 Mei 2005. Besoek op2 Augustus 2025.
  91. (en)"Lions and Springboks to play for new Tour trophy created by Thomas Lyte".Britse en Ierse Leeus. 4 Mei 2021. Besoek op2 Augustus 2025.
  92. (en)"Designers and Makers of the Vodafone Lions 1888 Cup". Thomas Lyte. Besoek op2 Augustus 2025.
  93. (en)"International Rugby Union Statistics – British and Irish Lions". ESPNscrum. Besoek op3 Augustus 2025.
  94. (en)Richard Edwards (20 Junie 2025)."Have the British & Irish Lions ever played in the UK or Ireland?". Rugby World. Besoek op3 Augustus 2025.
  95. (en)"Lions Squad announced for the 2025 Tour to Australia". Britse en Ierse Leeus. 8 Mei 2025. Besoek op3 Augustus 2025.
  96. (en)"1888 British Touring Team".World Rugby Hall of Fame.Wêreldrugby. Besoek op3 Augustus 2025.
  97. (en)"Inductees".Wêreldrugby. Besoek op3 Augustus 2025.
  98. (en)"Total matches played (descending)". ESPNscrum. Besoek op3 Augustus 2025.
  99. (en)"Total matches played as captain (descending)". ESPNscrum. Besoek op3 Augustus 2025.

Bronnelys

[wysig |wysig bron]
  • (en)Richard Bath (2008).The British & Irish Lions Miscellany. Londen: Vision Sports Publishing.ISBN 978-1-905326-34-1.
  • (en)John Griffiths (2008).British Lions. Swindon: Crowood Press.ISBN 1-85223-541-1.
  • (en)Clem Thomas, Greg Thomas (2001).The History of The British and Irish Lions. Edinburg: Mainstream Books.ISBN 1-84018-498-1.
  • (en)John Griffiths (1987).The Phoenix Book of International Rugby Records. Londen: Phoenix House.ISBN 0-460-07003-7.
  • (en)Terry Godwin; Chris Rhys (1981).The Guinness Book of Rugby Facts & Feats. Londen: Guinness Superlatives.ISBN 0-85112-214-0.{{cite book}}: AS1-onderhoud: meer as een naam (link)

Eksterne skakels

[wysig |wysig bron]
Wikimedia Commons bevat media in verband metBritse en Ierse Leeus.
Nasionalerugbyspanne
Vlak 1-spanne (11)
Lid- en geassosieerde unies van Wêreldrugby
Vlak 2-spanne (12)
Vlak 3 (Ontwikkeling Een) spanne (10)
Vlak 4 (Ontwikkeling Twee) spanne
Amerikaans-Samoa • Andorra • Armenië • Azerbeidjan • Bahamas • Barbados • Bermuda • Bosnië en Herzegowina • Botswana • Britse Maagde-eilande • Broenei • Bulgarye • Burundi • Chinees-Taipei • Colombia • Cookeilande • Costa Rica • Denemarke • Eswatini • Filippyne • Finland • Ghana • Griekeland • Guam • Guyana • Hongarye • Indië • Indonesië • Iran • Israel • Jamaika • Kaaimanseilande • Kambodja • Kameroen • Kasakstan • Kirgisië • Kroasië • Laos • Letland • Litaue • Luxemburg • Madagaskar • Maleisië • Mali • Malta • Marokko • Mauritanië • Mauritius • Meksiko • Moldowa • Monaco • Mongolië • Nigerië • Niue • Noorweë • Oekraïne • Oesbekistan • Oostenryk • Pakistan • Papoea-Nieu-Guinee • Paraguay • Peru • Pole • Rwanda • Salomonseilande • Senegal • Serwië • Singapoer • Sint Lucia • Sint Vincent en die Grenadines • Siprus • Slowenië • Sri Lanka • Swede • Switserland • Tahiti • Tanzanië •Thailand • Togo • Trinidad en Tobago •Vlag van TsjeggiëTsjeggië • Tunisië • Uganda • Vanuatu • Venezuela • Verenigde Arabiese Emirate • Volksrepubliek China • Zambië
Franse Rugbyfederasie
Guadeloupe • Martinique • Mayotte • Nieu-Kaledonië • Réunion • Wallis en Futuna
Nie geaffilieer by Wêreldrugby nie
Algerië • Benin • Burkina Faso • Curaçao • Demokratiese Republiek die Kongo • Dominikaanse Republiek • Ecuador • Egipte • El Salvador • Estland • Gaboen • Gibraltar • Guatemala • Jordanië • Katalonië • Katar • Libanon • Libië • Macau • Montenegro • Niger • Panama • Republiek die Kongo • San Marino • Sentraal-Afrikaanse Republiek • Sint Kitts en Nevis • Slowakye • Tsjad • Turkye • Turks- en Caicoseilande • Tuvalu
Saamgestelde spanne
Afrikaanse Luiperds •Britse en Ierse Leeus • Pasifiese Eilanders • Suid-Amerikaanse XV
Voormalige spanne
Arabiese Golf • Gemenebes van Onafhanklike State • Joego-Slawië • Njassaland (Malawi) • Oos-Afrika • Oos-Duitsland • Sowjetunie • Tsjeggo-Slowakye • Wes-Duitsland

Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=Britse_en_Ierse_Leeus&oldid=2829877"
Kategorieë:
Versteekte kategorieë:

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp