Movatterモバイル変換

5 Mei

in Wikipedia, die vrye ensiklopedie

5 Mei is die 125ste dag van die jaar in dieGregoriaanse kalender (126ste inskrikkeljare). Daar volg nog 240 dae in die jaar.

Gebeure

[wysig |wysig bron]

200 – In China sterf generaal Sun Ce van dieHan-dinastie, nadat hy tydens 'n jagtog dodelik beseer is. Voordat hy sterf benoem hy sy broer Sun Quan (182–252) as sy opvolger.
553 – DieTweede Konsilie van Konstantinopel vind plaas.
1260 –Kublai Khan word na die dood van sy broerMongke tot heerser van dieMongoolse ryk verkies. Sy broer Arigkbugha Khan en sy aanhangers kom in opstand teen sy verkiesing.
1292 – Hertog Adolf van Nassau word inAken tot Romeins-Duitse koning verkies nadat hy groot beloftes aan die koer-vorste maak.
1313 –Pous Clemens V verklaarPous Celestinus V heilig.
1389 – Die Romeins-Duitse koning Wenzel van die huis Luxemburg onderteken in Eger die Vrede van Eger. Die Swabiese bond van stede word verbied wat tans oorlog teen die hertoë in Suid-Duitsland gevoer het.
1521 – Die Verdrag van Ewige Vrede tussenFrankryk en die Switserse Bondgenootskap word uitgebrei tot 'n nie-aanvals- en verdedigingsverdrag tussenSwitserland en Frankryk. Die Franse koning word toegelaat om tot 16 000 huursoldate in Switserland te werf.
1525 –Martin Luther, wat tot dusver met die saak van die opstandige boere tydens dieDuitse Boereoorlog gesimpatiseer het, distansieer homself van die opstandiges in die geskrifWider die Mordischen und Reubischen Rotten der Bawren, na die bloedbad van Weinberg.
1592 – Imjin-oorlog: In die seeslag van Okpo naby die Koreaanse eiland Geojedo oorwin die Koreaanse vloot die Japannese vloot.
1645 –Dertigjarige-oorlog: Franz von Mercy oorwin die Franse troepe onder Henri de Turenne, met 'n heelwat kleiner mag, tydens die slag by Herbsthausen, nadat sy troepe se bewegings die Franse onkant betrap.
1739 – Die Persiese troepe onder Nadir Shah verlaat die Indiese stadDelhi nadat hulle dit vir etlike weke geplunder het. Naas duisende slawe word die pou-troon en die diamant bekend as dieKoh-i-noor uit dieMogolryk naPersië weggevoer.
1749 –Pous Benedictus XIV publiseerPeregrinantes waarin die Heilige Jaar 1750 geproklameer word.
1762 –Sewejarige-oorlog:Pruise enRusland sluit die vrede van Sint Petersburg. Die vrede is moontlik nadat TsaarPieter III van Rusland Russiese heerser word na die dood van sy tanteElisabeth van Rusland. Tsaar Pieter was ´n groot bewonderaar vanFrederik II van Pruise.
1809 – Die Switserse kantonAargau ontneemJode hulle burgerskap.
1824 –Pous Leo XII publiseerUbi Primum oor sy pontifikaat en die pligte van biskoppe.
1827 – Na die dood van sy broer Friedrich August I word Anton I tot koning van Sakse gekroon.
1835 – InBelgië word 'n treinspoor tussenBrussel enMechelen geopen, die eerste treinspoor in kontinentaleEuropa.
1862 – DieMeksikaanse weermag verslaan dieFranse weermag in die Slag van Puebla (op9 Mei is hierdie dag verklaar as die Cinco de mayo-vakansiedag).
1912 – Die1912 Somer Olimpiese Spele open inStockholm,Swede.
1916 – 'n Groot vloed tref dieBaviaanskloof, dieCampbell-monument word opgerig ter ere van die slagoffers.
1916 – DieAmerikaanse Weermag val dieDominikaanse Republiek binne.
1918 – Finse Burgeroorlog: Na die verowering van Viipuris deur die Witleër eindig die burgeroorlog wat op27 Januarie begin het. Die Finse Bolsjewieke vlug naPetrograd (voormaligeSint Petersburg).
1922 – Konstruksie begin aan die Yankee-stadion inThe Bronx.
1936 –Italiaanse troepe besetAddis Abeba,Ethiopië.
1941 – KeiserHaile Selassie keer terug naAddis Abeba.
1942 –Tweede Wêreldoorlog: Tydens die slag van Cholm inRusland ontset Duitse troepe die stad Cholm wat deur die Russe vir reeds 2015 dae onder beleg geplaas is.
1944 –Mahatma Gandhi word uit die gevangenis vrygelaat.
1945 – Tweede Wêreldoorlog: Die opstand van Praag begin. Die Tsjeggiese burgers vanPraag kom in opstand teen die Duitse besetting. Op 6 Mei dieRooi-leër die Operasie Praag ("Prager Operation").
1945 – Tweede Wêreldoorlog: Die oorgawe van die Duitse troepe in Noordwes-Duitsland,Denemarke en dieNederlande begin.
1945 – Tweede Wêreldoorlog: Mauthausenkonsentrasiekamp en die kampe in Gusen word deur die 11de Amerikaanse pantserdivisie bevry. Dit is die laaste konsentrasiekamp in dieDuitse Ryk wat bevry word.
1945 – Tweede Wêreldoorlog:Kanadese troepe ontset die stadAmsterdam van Duitse besetting na die Duitse kapitulasie in werking getree het
1949 – DieRaad van Europa word gevorm.
1950 –Bhumibol Adulyadej gekroon as koning Rama IX vanThailand.
1954 – GeneraalAlfredo Stroessner neem d.m.v. 'nstaatsgreep die bewind inParaguay oor.
1955 –Wes-Duitsland verkry volle soewereiniteit.
1961 –Alan Shepard word die eersteAmerikaner wat 'nruimtevaart meemaak inMercury-Redstone 3. Sy ruimtevaart duur 15 minute, minder as 'n volledige omwenteling.
1992 – Die rekenaarspeletjieWolfenstein 3D word uitgereik.
2000 – Alle tradisionele planete word in 'n reguit lyn gesien vanaf die aarde, (Mercurius,Venus,Mars,Jupiter,Saturnus,Maan en dieSon).

Geboortes

[wysig |wysig bron]

1747 –Leopold II, Heilige Romeinse Keiser, aartshertog van Oostenryk, hertog van Toskane, koning van Bohemië, Kroasaië en Hongarye (†1792).
1813 –Søren Kierkegaard, Deense filosoof (†1855).
1818 –Karl Marx, Duitse ekonoom en politiese filosoof (†1883).
1819 –Stanisław Moniuszko, Poolse komponis (†1872).
1831 –Gezina Kruger, tweede vrou van pres.Paul Kruger (†1901).
1846 –Henryk Sienkiewicz, Poolse skrywer, ontvanger van dieNobelprys vir Letterkunde 1905 (†1916).
1847 –Alois Hugo Nellmapius, Suid-Afrikaanse sakeman, nyweraar en baanbrekerbewaringskundige (†1893).
1913 –Tyrone Power, Amerikaanse akteur (†1958).
1915 –Alice Faye, Amerikaanse aktrise (†1998).
1922 –Elize Botha, Suid-Afrikaanse voormalige presidentsvrou (†1997).
1922 –Fanie Botha, 'n Suid-Afrikaanse politikus en voormalige Minister van Waterwese en Bosbou (†2010).
1927 –Pat Carroll, Amerikaanse aktrise (†2022).
1929 –Willie Marais, NG Kerk predikant en skrywer (†2014).
1941 –Eric Burdon, Britse rock-sanger (The Animals,War).
1943 –Michael Palin, komediant (Monty Python).
1944 –John Rhys-Davies,Walliese akteur.
1950 –Googoosh,Irannese sangeres en aktrise.
1957 –Richard E. Grant, Swazi-Engelse akteur.
1986 –Bokang Montjane, Suid-Afrikaanse model enMej Suid-Afrika 2010.
1988 –Adele, Britse sangeres.

Sterftes

[wysig |wysig bron]

1525 –Frederik III van Sakse, Keurvors van Sakse (*1463).
1705 –Leopold I, Heilige Romeinse Keiser (*1640).
1821 –Napoleon Bonaparte, keiser vanFrankryk (*1769).
1944 –Bertha Benz, Duitse motorkarpionier en vrou vanKarl Benz (*1849).
1948 –Austin Roberts,Suid-Afrikaanse dierkundige enornitoloog (*1883).
1981 −Robert Gerard Sands, lid van die ProvisioneleIerse Republikeinse Leër (IRA) wat aan 'n hongerstaking gesterf het (*1954).
2002 –Hugo Banzer, Boliviaanse politikus, generaal en president vanBolivië (*1926).
2003 –Walter Sisulu, anti-apartheid aktivis (*1912).
2023 –George Louw, Suid-Afrikaanse uitgewer, digter, en dramaturg (*1939).
2023 –Klaas de Jonge, Nederlandse menseregte-aktivis en Afrikanis (*1937).

Vakansies, vierings, en waarnemingsdae

[wysig |wysig bron]

Denemarke: Bevrydingsdag (1945)
Nederland: Bevrydingsdag (1945)
Ethiopië: Bevrydingsdag (1941)
Noordelike Gebied,Australië: Mei Dag
Japan: Tango no Sekku - Kinderdag (oorspronklik die 'seuns se fees')
Meksiko: Cinco de Mayo (1862)
Guyana: Indiese Immigrasiedag (1838)
Oorspronklike feesdag vanPous Pius V in dieRooms-Katolieke Kerk. In1969 verskuif na30 April.

Ontsluit van "https://af.wikipedia.org/w/index.php?title=5_Mei&oldid=2710842"

Mei

[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp