Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


 
Produced from the master edition maintained attekinged.com

updated: 6/21/2015   

Palauan-English

 a    b    ch    d    e    f    g    h    i    k    l    m    n    o    p    r    s    t    u    y    z   

u

ua    ub    uc    ud    ue    ui    uk    ul    um    un    uo    ur    us    ut    uu    

ua  mod.like; as.ua a ko er a; ua medal a demal; chad er a Belau e ua bedengel a chad er a ngebard.

ua se  expression.like that.

uaisei  cont.ua se.

 Ke ua ngarang?How are you?

 Ng ua ngarang?How is it?

 A Klekekerengel a Belauad a di dimech ra Map.The smallness of our Belau is like a dot on a map.

 A lsoal a rengum el me kmeed er a renguk, e ng di chad el soal el merael el mo er a chiloil el ngar er a chelmoll.When your heart wants to come close to my heart, it's like a person who wants to travel to the rocks in the reef.

 Ak moalech el chudel.I wither like grass.

 E le a rechad a diak lsal mellomes a rengrir el a recharm.Because humans aren't as smart as animals.
    »additional examples

ua se  expression.like that.

Uab  n.(in Palauan legend) son of Latmikaik. Uab was a giant man who ate many baskets of taro a day. He was deceived by riddles and burned by his servants. When he fell down dead, his body formed the islands of Palau.

uadam  n.old man (term of reference for older male in-law).uadam a chuodel el sechal el bechiil er a blai; "ke bechil ku desik me ke uadam". Chuodel el sechal el bechil a ourrot ra blai.

uades₁  uades a mla beluu, uades el chutem a meketeketa el ngar er ngii; uades el beluu a chuodel el beluu.

uades₂  n.rank.

uadil  n.old woman (used currently in insults; originially used as term of reference for older female in-law).uadil a chuodel el dil; mechas.

uai a decham  expression.as good as you.

uaia  (Eng.)wire.

uaisei  cont.ua se.

Ngidak molai delchil aikang, ngdi eng mecherdochd.Oh don't gut those ones, we're just gonna fry them like that.

uaks  (Eng.)wax.

uang  uang a nger er a okedong; uang ngak tiei.

uaol  n.bait.uaol a klalo me a kall el olechau e olengibes; uaol a omaol a ngikel; urreor a uaol er a udoud; olel.Cf.omaol.

kuaol  n.small fish used as bait.kuaol a mekekerei el ngikel el ko er a mekebud e ng di ngar er a ngoaol; ungil el uaol er a omengereel.

olel  n.poss.3s.olel a uaol er ngii; omaol.

uolam  n.poss.1pe.

uoled  n.poss.1pi.

uolek  n.poss.1s.

uolel  n.poss.3s.

uolem  n.poss.2s.

uolir  n.poss.3p.

uoliu  n.poss.2p.

Kamei aikl. Aikal ngikel a di menga uolek.Pass the bait. The fish keep eating my bait.

uas  n.yawn.uas a ouas; olengchelel a klulaul; mesulaul a ouas.

uasai  n.small adze.uasai a klekedall el melobech, uasai a melasech; kekerei el otilech.

uaselengel  n.poss.3s.uaselengel a uasai er ngii.

uasech  n.aged juice or gravy (from food). Other fluids. Broth.uasech a osechel a kall; uasech er a ngikel, osechel a odoim, osechel a klengoes el babii; urrekerk el uasech.Cf.mosoasech,omekuasech.

osecham  n.poss.1pe.

oseched  n.poss.1pi.

osechek  n.poss.1s.

osechel  n.poss.3s.osechel a uasech er ngii.

osechel a kleu  expression.coconut juice when coconut is kleu.

osechel a lius  expression.coconut juice.

osechel a mengur  expression.coconut juice when coconut is mengur.

osechel a ngebekebokel  expression.coconut juice when coconut is ngebekebokel.

osechem  n.poss.2s.

osechir  n.poss.3p.

osechiu  n.poss.2p.

 Ng ko er a osechel a mengur el di ngar er a milkolk el mo er a milkolk.It's like coconut juice that goes from the dark (of the inside of coconut) to the dark (of the inside of the drinker's mouth). - i.e. It's a matter kept secret or something whose source and use are unknown.

Kede ousbech a oliich el melim a.We use spoons to each soup.

Kede ousbech a ongisb er a el mengisb a.We use ladles for ladling soup.

Kede ousbech a ongisb er a el mengisb a.We use ladles for ladling soup.

uasechuus  n.water left over after boiling ongraol.uasechuus a osechel a ngeliokl el mlo medechel.

uaselengel  n.poss.3s.seeuasai.uaselengel a uasai er ngii.

uasi  n.(Jap.)eagle.

uata  n.(Jap.)cotton balls; cotton.

uatasibune  (Jap.)ferry-boat.

uau  v.s.foolish; crazy.uau a kebelung; kekebelung el chad; mesesuau.

mesesuuau  v.s.redup.rather foolish or crazy.

uauch  n.tree in Periwinkle family.uauch a ta er a bedengel a kerrekar.

ubeng  n.surface of kuoku or uchutem at entrance to house or bai.ubeng a kudel a ulaol el kerrekar er a medal a tuangel; ubeng a telkib el kedidai er a ulaol; diak el kingall a ubeng.

ubid  n.decorative piece projecting from prow of large sailing canoe.ubid a klekedellel a kaeb el mlai er a daob.

uchach  n.thick branch coral. [syn:uchoach]

mengelechel a uchach  expression.be the time of labek (i.e., time of large ocean swells and strong current); remind (usually, about big event).

uchaet  n.leader for fishing line.uchaet a klekedall el omchaet a kereel; omak er a chirocher el mo er a kereel; uchetel.

uchetel  n.poss.3s.uchetel a uchaet er ngii; uchetel a kerelel.

ucham  n.poss.1pe.seeuchel.

ucharm  n.top section of mast of canoe which holds pulley.ucharm a klekedellel a orrakl er a mlai; "menga a ngar a ucharm;" a menga merael el kall el kelel a udoud.

uchauch  n.crotch.uchauch a mesekmel a uchul a ouach; uchuchel; delul a uchul a ouach.

chereomel a uchuchel  expression.have a lot of pubic hair.

uchuchel  n.poss.3s.uchuchel a uchauch er ngii.

uche er a bilas  expression.bow of boat.

uche er a omoachel  expression.upstream.

uchebngall  v.a.s.uchebnall a kirel el mochub; lechengaol a uchub er ngii; omechub er a blai.

uchebngel  n.poss.3s.seeuchub.uchebngel a uchub er ngii; uchebngel a blai; uchebngel a ouach; diak lodengelii a uchebngel a ochil a diak ludesuii el chad.

uched  n.poss.1pi.seeuchel.

uchei  n.area/space (generally) in front/ahead of; before; previous to; ahead of (in time).uchei a medal; ngar er a medal a omerael; ngar uchei er a rurt.

a uche er a  expression.before (used only at beginning of sentence).

er a uche er a  expression.before.

mo er a uchei  expression.come in first; win; go first.

uche er a bilas  expression.bow of boat.

 A Toki a mirrael er a uche er a Droteo.Toki was walking somewhere in front of Droteo./Toki left before Droteo did.

 A uche er a kbo kmerek er a subelek, e a Droteo a mirrael el mo er a blil.Before I finished my homework, Droteo went home.

 Ak mo er a uchei.I'll go first (before anyone else).

Ng soak el mo bechiil era era bol okolm a rekik. I want to get married before I turn 60.

Kabora oreomel e mues aikel rambotang el kmo mla mo mark e mngai a bebil mei. Kemo ungil mart meng disk el ues a rechad el lolengit era era bemrei.Go check the rambutan in the rain forest. If there are ripe ones, bring them home but make sure to hide them so people don't bum them off you.

uchei er a omoachel  upstream.

ucheidel  ucheidel a betok a siuellel; betok a lousbech; oba ngalek me a tul e ucheidel er a skel a chemachel.

uchek  n.poss.1s.seeuchel.

uchel₁  n.poss.3s.middle finger.uchel a ongeru el cheldngelel a chim.

ucham  n.poss.1pe.

uched  n.poss.1pi.

uchek  n.poss.1s.

uchem  n.poss.2s.

uchir  n.poss.3p.

uchiu  n.poss.2p.

uchel₂  n.angel.

uchelall  v.a.s.is to be started or begun.uchelall a kirel el meuchel; otutall; urreor a uchelall, mechelii a omelaml; muchel, uchelel.

uchelam  n.poss.1pe.seeuchelel.

Uchelbeluu  n.reef in Koror.Uchelbeluu a ngosecha el chelechol er a Oreor.

uchelcheball  v.a.s.(cooking food) is to be covered with leaf; bag; etc.

uchelecheball  v.a.s.uchelecheball a kirel el mochelucheb; mechelchebii a ngeliokl; melekedek, omechelucheb, chelechebel.

ucheled  n.poss.1pi.seeuchelel.

uchelek  n.poss.1s.seeuchelel.

uchelel  n.poss.3s.beginning; start; origin; ancestors.uchelel a uchul er ngii; ulemechell; uchelel a rael, uchelel a urreor.

uchelam  n.poss.1pe.

ucheled  n.poss.1pi.

uchelek  n.poss.1s.

uchelel a cheldecheduch  expression.beginning of the meeting.

uchelem  n.poss.2s.

uchelir  n.poss.3p.uchelir a kotir; kmal mera el belulir; uchelir a rechad er a Belau a di kakerous.

uchelir er a rechad er a Belau  expression.origin or the ancestors of the Palauan people.

ucheliu  n.poss.2p.

uchelel a cheldecheduch  expression.beginning of the meeting.

uchelem  n.poss.2s.seeuchelel.

Uchelianged  n.legendary Palauan creator.

uchelir  n.poss.3p.seeuchelel.uchelir a kotir; kmal mera el belulir; uchelir a rechad er a Belau a di kakerous.

uchelir a rechad er a Belau  origin/ancestors of the Palauan people.

uchelir er a rechad er a Belau  expression.origin or the ancestors of the Palauan people.

ucheliu  n.poss.2p.seeuchelel.

uchelkebesadel  n.part of fish under pectoral fin; part of person under armpit.uchelkebesadel a bleob el chad e ouesebek; chad e charm, mengai er a cheldecheduch el chelid.

Ucheltmel  n.legendary inhabitant of Ngetmel who helped Mengailuodel make the Palauan years.

uchem  n.poss.2s.seeuchel.

uchemam  n.poss.1pe.seeuchul.

uchemiu  n.poss.2p.seeuchul.

Ucherbelau  n.title of chiefs in Ngeaur.Ucherbelau a kebekuul; dial a bdelul a beluu er a Ngeaur.

Uchererak  n.(in Palauan legend) son of Latmikaik.

ucherir  n.poss.3p.seeuchul.

Ucherkemul  n.title of legendary chiefs of Ngeaur.

Ucherkemul el bebael  expression.legendary chief of Ngeaur.

Ucherkemul el ulebangel  expression.legendary chief of Ngeaur.

Ucherkemul el bebael  expression.legendary chief of Ngeaur.

Ucherkemul el chai  expression.one of legendary chiefs of Ngeaur.

Ucherkemul el chedeng  expression.one of legendary chiefs of Ngeaur.

Ucherkemul el reked  expression.one of legendary chiefs of Ngeaur.

Ucherkemul el ulebangel  expression.legendary chief of Ngeaur.

uchetall  v.a.s.(fishing line) is to be provided with leader.uchetall a kirel el mochaet; loia uchaet er ngii; mchetii a kereel; mechaet a chetakl, uchetel.

uchetel  n.poss.3s.seeuchaet.uchetel a uchaet er ngii; uchetel a kerelel.

uchetemel  n.poss.3s.seeuchutem.uchetemel a uchutem er ngii; uchetemel a blai; uchetemel a llach.

 A kldung a a klechad.Good deeds are the basis of good living.

ucheuach  ucheuach a chuodel e meklou el merangd; uchach.

uchir  n.poss.3p.seeuchel.

uchisel  uchisel a omchais er ngii; chisel; ouchais.

uchiu  n.poss.2p.seeuchel.

uchoach  seeuchach.

uchouach  uchouach a kmal chuodel e meklou brak; duchouach el brak.

uchub  n.top part of roof of house or bai.uchub a bebul a chado er a blai me a bai; uchebngel a blai.Cf.omchub.

uchebngel  n.poss.3s.uchebngel a uchub er ngii; uchebngel a blai; uchebngel a ouach; diak lodengelii a uchebngel a ochil a diak ludesuii el chad.

uchuchel  n.poss.3s.seeuchauch.uchuchel a uchauch er ngii.

uchud  n.poss.1pi.seeuchul.

uchuk  n.poss.1s.seeuchul.

uchul  n.poss.3s.base (of tree); cause; reason; basis.uchul a uchelel; uchul a kerrekar omuchel a klakoad; uchul a eanged, uchul a lius, uchul a secher a terrekakl.

chad er a uchul a eanged  expression.foreigner.

me isei a uchul e  expression.therefore.

uchemam  n.poss.1pe.

uchemiu  n.poss.2p.

ucherir  n.poss.3p.

uchud  n.poss.1pi.

uchuk  n.poss.1s.

uchul a cheldecheduch  expression.reason for the meeting.

uchul a eanged  expression.horizon.

uchul a kerrekar  expression.base of tree; butt end of log.

uchul a rois  expression.base or foot of mountain.

uchum  n.poss.2s.

 Kengti, a yanged a ea National Emergency Management Office (NEMO) a mla tebedii A Small craft warning ra beluu er belau rokir. Daob ra delongelel a Beliliou ma Ngeaur, Ollei ma Ngcheyangel ma ikrel a elemoll a kmal mekngit er elechal team. MaleuaiseDue to the weather conditions and increasing hazardous surf, the National Emergency Office (NEMO) is issuing a Small Craft Warning for the entire Republic of Palau. Water conditions from outside the reef through all exposures are very rough at this time.

 Ng ngera a me ng di mle kau el tang el me er tiang?Why did you come here all by yourself?

 Ng e ng di blechoel el mo meses a eolt.That's why the wind always gets strong.

 A chitel a Droteo er a omelamech el dekool a me ng mlo ungil.Droteo's giving up smoking is the reason why he got better.
    »additional examples

uchul a chang  expression.foot of jetty.

uchul a cheldecheduch  expression.reason for the meeting.

uchul a chim  expression.shoulder; upper arm.

uchul a chui  expression.root of hair.

uchul a chur  expression.back or root of tongue.

uchul a diil  expression.lower abdomen; gut; intestines.

uchul a eanged  expression.horizon.

uchul a kerrekar  expression.base of tree; butt end of log.

uchul a klengit  expression.cause of bad behavior; original sin.

uchul a klungiaol  expression.(future) benefit or happiness.

uchul a oach  expression.upper thigh.

uchul a orengodel  expression.part of house where orengodel beam is first laid.

uchul a rois  expression.base or foot of mountain.

uchul a tut  expression.lower chest.

Uchulamii  n.channel in Imeliik.

uchum  n.poss.2s.seeuchul.

uchutem  n.foundation (of house; etc.); main floor beam along sides of bai or house; basis (of living).uchutem a mesisiich el klalo el klisichel a klalo me a tekoi; uchutem er a blai; uchetemel a llach; uchutem er a bai.

uchetemel  n.poss.3s.uchetemel a uchutem er ngii; uchetemel a blai; uchetemel a llach.

 A kldung a uchetemel a klechad.Good deeds are the basis of good living.

-ud  affix.our (including your).

udach  n.paralyzing hold in fighting or wrestling.udach a klalo me a tekoi el omdach; chelebed a mdechur a chad; rullii el mo smecher; mekngit el omelekoi a omdach a reng.

udai  udai a klekedall el mengurs, omdai; ekil, bombatel a udai; omdai a ngikel me a klalo, udeul a ngikel.

udall₁  udall a klou a uuid er ngii; meduu a udall el kerrekar.

udall₂  v.a.s.is to be glued or pasted.udall a kirel el obuid, meuid; mo er ngii a uuid; babier a udall; mudii a babier; muid, udel.

udall₃  v.a.s.(fishnet) is to be pulled in.

udechemall  v.a.s.is to be caught or captured.udechemall a kirel el mudechem; kirel el motoir el moreked; mdechemii a malk; mdechem a babii, udechemel.

udechul  udechul a udach er ngii; omdach er ngii; uchul a udechul a chad a meringel el chelebed.

udedmall  v.a.s.is to be spied on or watched for carefully.udedmall a kirel el mudidm; berrotel e mes; mdedmii a merechorech, mdidm a omerotel er a klalo, udedmel.

udedmel  udedmel a udidm er ngii; omdidm.

udel  n.poss.3s.seeuid.udel a uuid er ngii; udel a meduu; udel a babier.

udel a meduu  expression.resin of breadfruit;.

udel a tuu  expression.resin of banan tree.

udelei  n.term of address by male to older male.Cf.ochellei.

udelemall  v.a.s.udelemall a kirel el mudalem; kirel el muklemalt; mo melemalt el bedul ngii; omdalem er a beroel; mdelemii a biskang, udelemel.

udelemel  udelemel a udalem er ngii; omdalem.

udelmall  v.a.s.(weapon) is to be aimed; is to be focused on or at.

uderengall  v.a.s.uderengall a kirel el mudor; kirel metenget er a chull me a sils; mderengii a diak a blil, omdor, uderengel.

uderengel  uderengel a udor er ngii; omderengel; tengetengel er a chull me a sils; omdor.

uderngall  v.a.s.is to be shaded or sheltered.

udesam  n.poss.1pe.seeuudes.

udesed  n.poss.1pi.seeuudes.

udesek  n.poss.1s.seeuudes.

udesel₁  n.poss.3s.seeuudes.udesel a uudes er ngii; udesel a tolechoi.

udesel₂  udesel a belngel; udesel a rael.

udesem  n.poss.2s.seeuudes.

udesir  n.poss.3p.seeuudes.

udesiu  n.poss.2p.seeuudes.

udesuall  v.a.s.is to be thought about or taken into consideration.udesuall a kirel el mudasu; mesiik a rolel el mo ungil; mdesuii a smecher; mdasu, smecher a udesuall a ukeruul er ngii.

udeudel  v.a.s.uduudel a kirel el mudoud; rengelekel a mlad a udeudel; ududel.

udeuid  udeuid a ta er a bedengel a kerrekar.

udeul  udeul a udai er ngii, omdai; udeul a chetakl.

udibech  n.holes or sockets in outrigger for inserting ulai.udibech a belsibs er a mlai el sisebellel a ulai; mlai er a daob.

Udibong  n.legendary woman in Imeliik who gave birth to a pandanus fruit.

udidall₁  v.a.s.is to be bridged.udidall a kirel el mudid; loia did er ngii; omdid er a toachelmid; mdidar, omoachel a udidal a delebechel er a didall.

udidall₂  v.a.s.udidall a kirel mudid; omuchel er ngii; mechelii a tet; omdid er a tet; chedecholl a udidall; udidal.

udidil  udidil a udid er ngii; omdid er a toachelmid.

udil  udil a uuid er ngii; di ngii el ruebet; iedel a ouid, udil a iedel.

udimall  v.a.s.udimall a kirel el mudoim; locha odoim; mdimii a telochel; mdoim a kles, odimel, udimel.

udimel  udimel a omdoim er ngii; msa odimel.

udisall  v.a.s.is to be hidden in bushes.

udiuul  v.a.s.is to be pulled in.udiuul a kirel el mudai; mengurs er ngii el oba udai; omdai er ngii; telemall el ert a udiuul.

udochall  v.a.s.(sea) is to be beaten with pole; (fruit) is to be knocked down with pole.

udong  (Jap.)noodles.udong a kall er a ngobard.

udor  udor a uderengel; diak longebou er a chull; omdor a klalo udor er a sils; udor er a kall.

udoud  n.money; cash.udoud a klalo el usbechall er a klaiuechar; udoud a omechar a kar; udoud er a Belau; bekerrekerongel a merau; udoud a kedmekill el omech a bkaischemrungel; ududel.

ududam  n.poss.1pe.

ududed  n.poss.1pi.

ududek  n.poss.1s.

ududek el lluich el kluk  expression.my twenty dollars.

ududel  n.poss.3s.ududel a udoud el ngii a oudoud.

ududem  n.poss.2s.

ududir  n.poss.3p.

ududir a rengalek  expression.Palauan money given to children by father's family when either parents died.

ududiu  n.poss.2p.

A blai a milseseb er a rubak el ngmai a el insurance.The house was burned down by the old man to collect the insurance money.

 A Toki a mle blechoel el meleng el.Toki always used to borrow money.

 Te medinges er a me a klalo.They have plenty of money and possessions.

 Ak ulengit a ngeseu er a.I need some financial help.
    »additional examples

 udoudungelel  n.dusty parrotfish.udoudungelel a ta er a bedengel a ngikel.

ududall  seeuduudel.ududall a udeudel; kirel mudoud; ngelekel a mlad a ududall; ourreor a ududall.

ududam  n.poss.1pe.seeudoud.

ududed  n.poss.1pi.seeudoud.

ududek  n.poss.1s.seeudoud.

 A kmu ng ngar er ngii a, e ak mecherar a bechel el mlai.If I had money, (then) I'd buy a new car.

 Ng ngar er ngii a kekere el el silber el sebechek el mo msang.I have a small silver coin that I can give him.

 A a mekesai er a ududem.I have less money than you.

 A lengar er ngii a, e ak mo er a Guam.If I had money, (then) I'd go to Guam.
    »additional examples

ududek el lluich el kluk  expression.my twenty dollars.

ududel  n.poss.3s.seeudoud.ududel a udoud el ngii a oudoud.

 A Satsko a ulumulak er a Toki el kmo a John a ngar er ngii a betok el.Satsko told Toki a lie (saying) that John has lots of money.

 A kerierengel a Droteo e ng ririid a.Droteo had the misfortune of losing his money.

 A Toki a kmal soal el mo er a Guam, e ng di ng mla mo diak a.Toki wanted to go to Guam, but her money ran out.

 A lemlak a a Droteo, e ng dimlak lebo er a Guam.If Droteo hadn't had the money, (then) he wouldn't have gone to Guam.
    »additional examples

ududel a besos  expression.money paid to victors in war.

ududem  n.poss.2s.seeudoud.

 Beskak a!Give me your money!

 A ududek a mekesai er a.I have less money than you.

ududir  n.poss.3p.seeudoud.

ududir a rengalek  expression.Palauan money given to children by father's family when either parents died.

ududiu  n.poss.2p.seeudoud.

 uduid  n.tree in Sapodilla family.

uduid a rebekai  expression.plant in Four O'clock family.

uduid a rebekai  expression.plant in Four O'clock family.

uduudel₁  n.a.s.pay day; person to be paid; wage earner.

 Te mirrael el oltirakl er a Jesus e chilitii a demerir er a Sebedeus me a ruduudel el mesiou er a bos.They left their father Zebedee in the boat with the hired servants and followed Jesus.

uduudel₂  v.a.s.is to be given money or paid.

uechelel  n.poss.3s.seeuuchel.

uedil  Ngklel a mesobil el chuodel el redil er a blai.

 uek  n.purple swamphen. uek a ta er a bedengel a suebek el charm el menga chemadech el kukau.; chedelekelek e cherou a btil.

tiel a uek  expression.swamp fern.

 uel  n.turtle.uel a ta er a bedengel a charm er a daob; a chelibel uel a mo toluk.

bad el uel  expression.sound asleep.

uel el chad  n.persistent person.

uel el chad  expression.man who reaches sexual climax slowly.

 A chelibel a a diak kudengei el kmo ng techa a ulemtanget er ngii.The turtle shell, I don't know who was polishing it.

 A chelibel a a kulemes er a resechal el omtanget er ngii.The turtle shell, I was watching the boys who were polishing it.

 A lomtanget er ngii a resechal a chelibel a.The thing that the boys are polishing is the turtle shell.

 Ak oucharm a.I keep turtles as pets.
    »additional examples

uel el chad₁  n.persistent person.

uel el chad₂  expression.man who reaches sexual climax slowly.

ues  n.vision; sight; view.ues a odingel; kedung e kerekikl a meses el omes a rechad; ues el kemeldiil a kall el mo omes er a remengeung.Cf.medeues,osengelel.

kemanget a osengel  expression.staring at; looking at for a long time.

osengam  n.poss.1pe.

osenged  n.poss.1pi.

osengek  n.poss.1s.

osengel  n.poss.3s.osengel a ues er ngii; omes.

osengem  n.poss.2s.

osengir  n.poss.3p.

osengiu  n.poss.2p.

sekoes  v.s.perceptive; sharp-minded; acute; sensitive; aware of one's responsibilities or surroundings; capable of looking at something thoroughly or seeing all the angles and possibilities.

Kabora oreomel e mues aikel rambotang el kmo mla mo mark e mngai a bebil mei. Kemo ungil mart meng disk el a rechad el lolengit era uchei era bemrei.Go check the rambutan in the rain forest. If there are ripe ones, bring them home but make sure to hide them so people don't bum them off you.

uesall  uesall a uokl, kirel el meuus; mo omuus; melekoi me ng meruul; kles a uesall er a beluu, muus a bail; uesel a blai.

uesel  uesel a uus er ngii; uesel a kles; uesall, muus; omuus er a blai.

uetech  n.any object to be thrown; missile; act of throwing.uetech a klekedall el ometech; uetech el bad, uetech a diak el kirel el mo er a blai, otechel.

ereuetech  n.two throws.ereuetech a eru el uetech, ometech el erung.

otechel  n.poss.3s.also, ray (of light); act of pounding.otechel a otoech er ngii, otechii, oltoech.

otechel a Droteo  expression.Droteo's throws or pitches (of ball).

otechel a miich  expression.pounding of nuts of tropical almond.

teletech  n.one throw.

uid₁  num.7 [seven] (counting).uid a ochur el (7), oim; malong, uid.

uid₂  uid a rodech el di ngii el ruebet; mesaik a di meruu a uid el meduu; meduu a ouid; udil a keam.

uid₃  n.glue; resin; fuel for lamp.uid a olbidel el kmard a le milkolk; mekerdii a uuid; mekard a olbidel.

muduid  v.s.sticky; adhesive.

udel  n.poss.3s.udel a uuid er ngii; udel a meduu; udel a babier.

udel a meduu  expression.resin of breadfruit;.

udel a tuu  expression.resin of banan tree.

uiderabekai  n.type of tree.uiderabekai a ta er a bedengel a kerrekar.

 uii  n.jackfish; golden jack.uii a ta er a bedengel a ngikel.

 uilt  n.type of dukl (trigger fish).uilt a ta er a bedengel a ngikel; kemedukl.

uingel  n.tooth.uingel a klekedellel a ngor el meringet; ungelel.

medal a uingel  expression.front teeth.

ungelam  n.poss.1pe.

ungeled  n.poss.1pi.

ungelek  n.poss.1s.

ungelel  n.poss.3s.ungelel a uingel er ngii.

ungelel a chelechol  expression.point where beach ends and ocean floor begins.

ungelel a cheremrum  expression.hard membrane inside one end of sea cucumber.

ungelel a chutem  expression.stone.

ungelel a daob  expression.jelly fish.

ungelel a kia  expression.teeth of gear or cog.

ungelem  n.poss.2s.

ungelir  n.poss.3p.

ungeliu  n.poss.2p.

uisek  seeuisekea.uisek a medu el kirel a metemall; medung el kirel a chous; uisekeang, a bdelul a beluu a medei!

uisekea  interj.Darn it! Oh Shucks! (exclamation used when something being tried fails). [syn:uisek.uisek a medu el kirel a metemall; medung el kirel a chous; uisekeang, a bdelul a beluu a medei!]

uisekeang  uisekeang a uisek; Uisekeang, tia klou el chous er a beluu.

-uk  affix.my.

ukadel  v.a.s.(fish) is to be caught by casting net.

ukaeb  n.shell of crab.ukaeb a medecherecher el ulk er a chemang, kmai me a rekung; ukaeb er a uel a mo toluk.

ukebel  n.poss.3s.also, turtle shell; carapace.ukebel a ukaeb er ngii.

ukai  interj.Uh-oh! (woman's exclamation when accident occurs).ukai a tekingel a kibetiekl; ukai e sechelei! ng miting e diak a chad!

 ukall₁  n.tree in Legume family (good for lumber).ukall a ta er a bedengel a meklou el kerrekar.

ukall a ruchel  expression.small tree whose leaves are used as anti-diarrhea medicine.

ukellel a chedib  expression.small tree similar to ukall a ruchel.ukellel a chedib a ta er a bedengel a kerrekar.

ukall₂  v.a.s.is to be cut or pushed down.

ukall a ruchel  expression.small tree whose leaves are used as anti-diarrhea medicine.

ukar  n.bow (for arrow).ukar a bluoik el kerrekar el oldubech er a balech; ukerul.

ukerul  n.poss.3s.ukerul a ukar er ngii.

ukbechesall  v.a.s.is to be renovated or repaired.ukbechesall a ukbechesuul; kirel mukbeches; mekbechesur a mechut el skuul; mekbeches a llach, ukbechesul.

ukbechesul  ukbechesul a ulekbeches er ngii; omekbeches.

ukbechil  ukbechil a rullii el mo bechiil; omekbuch er ngii.

ukberedel  ukberedel a rullii el mo oberaod; mekberedii a telechellel.

ukberemel  ukberemel a meruul el mo beraom; ukberemel a mesekuuk.

ukbetengall  v.a.s.is to be made easy or cheap.ukbetengall a kirel el mukbeot; remuul el mo beot, mekbetengii a urreor, mekbeot a char, ukbetengel.

ukbetengel  ukbetengel a ulekbeot er ngii; rullii el mo beot; omekbeot.

ukbetil  n.poss.3s.seeomekbat.ukbetil a ulekbat er ngii; omdidm er ngii; omekbat er a merechorech a udoud er a stoang; ukbetil a olterau a ice.

ukchebsall  v.a.s.is to be healed.

ukdebechall  v.a.s.(plant) is to be cultivated; (business, etc.) is to be established or started.

ukdekdall  v.a.s.ukdekdall a kirel el mukdakd; omekdakd er a rengeasek er a kelebsengel a ice ; mekdekdii a ngalek er a rretel a mlai, ukdekdel er a kokok.

ukdekdel  ukdekdel a ulekdakd er ngii; omekdakd.

ukdektall  v.a.s.is to be frightened or scared.

ukdelechall  ukdelechall kirel el mo dmolech; mekdelechii a ralm er a beras; omekdolech er a lmel a kukau.

ukdelechel  ukdelechel a omekdolech er ngii; rullii el mo dmolech.

ukdengchekill  v.a.s.is to be seated.ukdengchekill a kirel el mukedengchokl; mo dengchokl; mekedengcheklii, omekedengchokl er ngii.

ukdengcheklel  ukdengcheklel a okedengchokl er ngii; rullii el mo dengchokl; mekingerir; mo kiei.

ukdengesall  v.a.s.is to be made full or satisfied.ukdengesall a kirel el mukdinges; mekelii el mo medinges; mo diak el sengerenger; mekdengesii, omekdinges er ngii; ulekdengesel.

ukdengesel  ukdengesel a ulekdinges er ngii; uleka el medinges.

ukderebereball  v.a.s.is to be made to sit like a man.ukderebereball a kirel mukderboreb; mekderberebii a chad er a blai e msa ngerachel; mekdereboreb a ochil; ukderberebel; reberebel.

ukdereberebel  ukdereberebel a ulekdereboreb er ngii; mekdereberebii.

ukdertall  v.a.s.is to be dried out.ukedertall a kirel el mukdirt; mo diak el dekimes; mekdertii, mekdirt a bail, ukdertel a bail.

ukdertel  ukdertel a ulekdirt er ngii; omekdirt.

ukebel  n.poss.3s.also, turtle shell; carapace.ukebel a ukaeb er ngii.

ukechebsall  ukechebsall a kirei el mukechubs; omkechubs er a kltkat; mekechebsii; mekechubs a deledes; ukechebsel.

ukechebsel  ukechebsel a ulekechubs er ngii; omkechubs.

uked  uked a klekedall el usbechel a omuked; uuked er a ngikel, mkedii, muked, ukedel a tolochoi a olechiis a rekas.

ukedall  seeukadel.ukedall a kirel el meuked; muked a delebechel el meas; mekebud a ukedall; ukedel.

ukedam  n.poss.1pe.seeuuked.

ukedbechall  seeukdebechall.ukedbechall a kirel el mukdubech; kirel el morengii; mekedbechii a ngalek; mekdubech a urreor el kirir a rengeasek; omekdubech a ungil el skuul; ukedbechel a kerruul.

ukedbechel  ukedbechel a omekdubech; meruul.

ukeded  n.poss.1pi.seeuuked.

ukedek  n.poss.1s.seeuuked.

Ochellek a lilngir a chelechang mla mechiseksikd.My brother borrowed my net and now it's all tangled.

Kmal meral kirek el mo melabk era era mekebud.I really need to mend my sardine/mackerel net.

ukedel  n.poss.3s.seeuuked.ukedel a uked el ngii a ouuked er ngii.

ukedem  n.poss.2s.seeuuked.

ukedengcheklel  ukedengcheklel a okedengchokl er ngii; mekedengcheklii er a blai; rullii el dengchokl.

ukedir  n.poss.3p.seeuuked.

ukediu  n.poss.2p.seeuuked.

ukelel  n.poss.3s.action of cutting down.

ukellel a chedib  expression.small tree similar to ukall a ruchel.ukellel a chedib a ta er a bedengel a kerrekar.

ukellelachedib  ukellelachedib a emull.

ukerael  ukerael a kall er a kemeldiil el chellungel er a redil er a blai; merous a ukerael er a kemeldiil,- omkerael a kall el mo er a redil; ukerolel. Ng ileakl er a blengur el reuikl el kall el ua lo omeksullir a redil el mengelim er a kemeldiil.

ukerolel  ukerolel a ukerael er ngii.

ukerrengel  ukerrengel a omekrur er ngii; rullii el mo merur; rullii el mo chebechobel.

ukerul  n.poss.3s.seeukar.ukerul a ukar er ngii.

ukeruul₁  v.a.s.is to be given medicine; (fish) is to be salted.ukeruul a kirel el mukar; omkar; osbitar a blil a ukeruul el omkar a secher; toktang a omkar a secher.

ukeruul₂  n.a.s.(medical) treatment.ukeruul a kirel el mukar; omkar; osbitar a blil a ukeruul el omkar a secher; toktang a omkar a secher.

uketkall₁  v.a.s.is to be reminded.ukltkall a kirel el muklatk; omeklatk me lak lobes a klumech; mekltkii me lolim a kar, ukltkel.

uketkall₂  n.r.s.keepsake; momento.

ukid  n.poss.1pi.seeuuk.

ukiil  ukiil a ulekiai er ngii; omekiai el diak longa babii; oudelasech a rrom me a dekool.

ukiill₁  v.a.s.is to be stopped or restrained.

ukiill₂  n.a.s.anything to be avoided.

ukik  n.poss.1s.seeuuk.

ukil  n.poss.3s.seeuuk.ukil a uuk er ngii.

ukim  n.poss.2s.seeuuk.

 A!Damn you!

uklematel  v.a.s.is to be made straight.

uklemeltall  v.a.s.uklemeltall a kirel el muklemalt; remuul el mo melemalt, tometii a uldesuel; tuamet a cheldecheduch el mo er a llemeltel, uklemeltel.

uklemeltel  uklemeltel a uleklemalt er ngii; omeklemalt.

ukllemesall  v.a.s.is to be brightened or enlightened.ukllemesall a kirel el mukllomes; omekllomes; ochotii a ungil el rael; meklemesii a milkolk a rengul; mekllomes a real, uklemesel.

ukllemesel  n.poss.3s.enlightenment.ukllemesel a ulekllomes er ngii; omekllomes.

ukllomes  ukllomes a omekllomes.

uklsechall  v.a.s.is to be wished luck.uklsechall a kirel el muklusech; omeklusech er ngii; meklsechii; mo ungil besul; mo melusech; ukbechel.

uklsechel  uklsechel a uleklusech er ngii; omeklusech.

ukltkall  seeuketkall.

ukltkel  ukltkel a uleklatk er ngii; omeklatk.

ukmam  n.poss.1pe.seeuuk.

ukmedal  ukmedal a ulekmad er ngii; omekmad a beldoel el udoud.

ukmedall  v.a.s.(debt) is to be repaid; (favor) is to be returned.ukmedall a medal a bled el udoud me a lechub e ng klalo; techill a bled.

ukmedaol  seeukmedall.ukmedaol a kirel el melecha techil; kirel el mukmad; omekmad a bled el udoud; ukmedal.

ukmedil  ukmedil a ulekmad er ngii; omekmad.

ukmerekel  ukmerekel a ulekmarek er ngii; omekmarek a tuu.

ukmiu  n.poss.2p.seeuuk.

ukngiokl  ukngiokl a ukngisall.

ukngisall  v.a.s.is to be dried out in the sun.ukngisall a kirel mukngiis; ukngiokl, mekngiis a selokel; mekngisii a bail, ukngisel.

ukngisel  ukngisel a ulekngiis er ngii; mekngisii; omekngiis.

ukngosel  ukngosel a ulekngaos er ngii; omekngaos er a oililaol; locha ngaos er a chutem.

ukrael  n.guide to a good life.

ukrolel  n.poss.3s.

ukremekall  v.a.s.ukremekall a kirel el morengii a ramek; omekramek er a mesei; mekremekii a sers; ukremekel.

ukremekel  ukremekel a ulekramek er ngii; omekramek.

ukremekill  ukremekill a ukremekall.

ukrengall  v.a.s.is to be guided, advised or led.

ukrengelel  ukrengelel a ulekringel er ngii; rullii el mo meringelchuarem; omekringel er ngii.

ukrir  n.poss.3p.seeuuk.

ukrolel  n.poss.3s.seeukrael.

uksebekall  v.a.s.is to be made to fly.

uksecherall  v.a.s.is to be made sick.uksecherall a kirel el muksecher; meksecherii; diak el uksecherall a chad me a charem le ng mekull.

uksoangel  v.a.s.is to be made used to or trained.uksoangel a kirel el muksau; omeksau er ngii; meruul er ngii el mo smau, mo soal; omeksau, meksongii ngalek; ngalek a uksoangel er a urreor; uksongel.

uksongel  uksongel a uleksau er ngii; omeksau.

-ul  affix.his; her; its; their.

 ulach₁  n.needle fish (long fish with mouth shaped like butt of coconut frond); cornet fish.

ulach  n.butt of coconut front (sometimes used as roller for canoe); target for practice shooting.ulach a chimal a lius el bereked er ngii a llel; ulach er a lius; ulechal.

ulechal  n.poss.3s.ulechal a ulach er ngii el lius.

 ulach₂  n.hammerhead shark.

ulach₃  n.butt of coconut front (sometimes used as roller for canoe); target for practice shooting.ulach a chimal a lius el bereked er ngii a llel; ulach er a lius; ulechal.

ulad  v.r.s.(rope) made out of coconut cord.

ulai  n.Y-shaped strut joining soaes to outrigger of canoe.ulai a klekedellel a soaes er a mlai er a daob.

ulak  v.r.s.anchored.ulak a urrebet a okul; diak lorael; bilas a ulak me ng diak lobechakl; llechotel; okul.

ulalek  ulalek a such el mla moalek; blurek el such; mla mengodech a bedengel; omalek a such, ulekel.

ulalk₁  v.r.s.dyed purple; purple color/dye; pandanus dyed purple.

ulalk₂  n.r.s.purple color or dye; pandanus dyed purple.

ulaoch  n.(: )prophecy; sign; omen.ulaoch a melekoi a ngar er a medad el tekoi; chad el omlaoch a kmo, "a merserasech el kodall a mo er ngii", mlochii, mlaoch, ulochel.

ulochel  n.poss.3s.ulochel a ulaoch er ngii; omlaoch.

 Ng diak a er a Chedaol el Llechukl el sebechel a chad el di ngii el smaod.No one can explain by himself or herself a prophecy in the Scriptures.

ulaol  n.floor; friendly relationship between two families or clans.ulaol a klekedellel a blai el dengchekill; dengchokl er a ulaol; ulolel a blik a bambuu.Cf.ngalekulaol.

meruul er a ulaol  expression.re-establish friendly relationship between two families or clans (by exchanging money, etc.).

telemall a ulaol  expression.relationship between two families or clans strained or broken.

ulolam  n.poss.1pe.

uloled  n.poss.1pi.

ulolek  n.poss.1s.

ulolel  n.poss.3s.ulolel a ulaol er ngii.

ulolem  n.poss.2s.

ulolir  n.poss.3p.

uloliu  n.poss.2p.

 Ak meriik er a mekesokes, me a Kora a melemed er a.I am sweeping the yard and Kora is mopping the floor.

Mengemedii a.Mop the floor!

Mrikii aSweep the floor!

ulat  v.r.s.put over fire; put; placed; pounded into ground.ulat a loiang; olekang a ulat er a ingukl; ulat a btil a ungil el dengchokl; otil a olekang.

ulat el eabed  expression.high, stationary clouds.

ulchaet  v.r.s.(fishing line) provided with leader.

ulchau  v.r.s.(someone's glance or attention) attracted; called out to.

ulchebelii  v.pf.3s.past.seeolechubel.

ulchelochel  v.r.s.has had object come at one.

ulchelucheb  v.r.s.(cooking food) covered with leaf, bag, etc.

ulchero₁  v.r.s.(turtle) turned face up; (clothes) turned inside out.

ulchero₂  n.r.s.section of taro patch where earth has been turned over.

ulchetekl  v.r.s.messed up.

ulchib  v.r.s.deflected; avoided; (teeth of saw) restored.

ulchiib  v.r.s.lifted up; revealed.

ulchiis  v.r.s.chased away.

ulchis  v.r.s.emptied.

ulchit  v.r.s.advanced past; defeated.

ulchob  v.r.s.brought to surface of water.

ulcholo  v.r.s.(fish) scaled.

ulcholt  v.r.s.shown; revealed.

ulchoud  v.r.s.looked for.

ulchubel₁  v.pf.3p.inan.past.seeolechubel.

ulchubel₂  v.r.s.spilled; bored out; (drink) poured.

ulchucher  v.r.s.(number, amount) increased.

uldai  v.r.s.pulled in.uldai a mla mudai; mla mekurs er a udai, mla motamet; bilas a mla mudai el mei er a cheldukl; udiil.

uldak₁  v.pf.3p.inan.past.seeoldak.uldak a diak le kakerous; udoud a dmak; uldak er a chimo el idib, odak, odekial.

uldak₂  v.r.s.added together; unified; joined.uldak a diak le kakerous; udoud a dmak; uldak er a chimo el idib, odak, odekial.

uldalem  v.r.s.(weapon) aimed; focused on or at.uldalem a mla mudalem; melemalt el bedul ngii; biskang a uldalem el kirel a uel; omdalem er ngii.

uldalem a rengul  expression.responsible; purposeful.

uldanges₁  v.pf.3p.inan.past.seeoldanges.uldanges a mla modanges; kedung a uldanges er a buai; ngmai a odanges me a chetengakl; odengesel.

uldanges₂  v.r.s.praised; honored.uldanges a mla modanges; kedung a uldanges er a buai; ngmai a odanges me a chetengakl; odengesel.

uldaob  v.r.s.(klengoes) salted with sea water;.uldaob a mla mo er ngii a daob; ulsar; mdebii a klengoes, mdaob, udebel a klengoes.

uldaoch  v.r.s.(sea) beaten with pole; (fruit) knocked down with pole.uldaoch a mla mudaoch; mengai, iedel a uldaoch; medochii; medaoch, bedochel.

uldars₁  v.pf.3p.inan.past.seeoldars.uldars a mla modars; oba chimal el mo er a bab; odersii a chimal, odars a udoud, odersel.

uldars₂  v.r.s.lifted up; (arm, leg) stretched or extended.uldars a mla modars; oba chimal el mo er a bab; odersii a chimal, odars a udoud, odersel.

uldars₃  n.r.s.ceremony of preparing food as homage to ancestors or gods; sacrifice; offering.uldars a kall el modars el mo er a chelid; kelel a deleb a uldars; uldersel.

uldersel  n.poss.3s.uldersel a uldars er ngii; oldars.

uldasu₁  v.r.s.thought about; taken into consideration.uldasu a omdasu, omelebedebek; urrereel a rael a ngar a uldasu; udesuel a beches el skuul.

uldasu₂  n.thought; idea.Cf.bekudasu.

tekoi er a uldesuek  expression.what I believe or think to be true.

uldesuam  n.poss.1pe.

uldesued  n.poss.1pi.

uldesuek  n.poss.1s.

uldesuel  n.poss.3s.uldesuel a uldasu er ngii el chad; mdesuii, omdasu.

uldesuem  n.poss.2s.

uldesuir  n.poss.3p.

uldesuiu  n.poss.2p.

 Ng diak a luldasu.It doesn't make any sense./He's completely disoriented.

 Ng ngar er ngii a uldesuek.I have an idea.

uldbechii  v.pf.3s.past.seeoldubech.

uldebedob₁  uldebedob a betok a uldob er ngii; betok a delluchel er ngii; diak el melemalt; diak el tabesul.

uldebedob₂  n.rut in road.

uldebengii  v.pf.3s.past.seeoldob.

uldebodeb  uldebodeb a ngar eou; odebedebii el mo er eou; ngar er a urebetellel; odebodeb a klalo er a chelsel a mlai; odebedebel.

uldechelakl₁  v.pf.3p.inan.past.seeoldechelakl.uldechelakl a mla modechelakl; chellebed a bedengel; odecheleklii, odecheleklel.

uldechelakl₂  v.r.s.fought.uldechelakl a mla modechelakl; chellebed a bedengel; odecheleklii, odecheleklel.

uldechem  v.r.s.caught; captured.uldechem a mla mudechem; mdechemii, orekedii, chemiis e tir a mdechemii;volterau a mariuana a uldechem; udechemel.

uldechemechem  uldechemechem a uldechem; uldechomel.

uldechul  uldechul a uldach er a meringel el urreor; uldechulel a urreor.

uldechulel  n.r.s.poss.3s.strained or injured part of body.uldechulel a uldechuul er ngii.

uldechuul  v.r.s.burdened with heavy work; strained; (appetite, sleep, etc.) spoiled.uldechuul a telemall a bedengel; uldechuul er a klakoad, mlotilech a uldechuul, oberaod el urreor a mla mdechur; uchul a secherel a uldechuul er a klakoad.

uldedebedob  uldedebedob a betok el uldob; urreberebet a dertedebechel er a delongelel; rael a uldedebedob; diak el melemalt.

uldedebodeb  uldedebodeb a telkib el uldebodeb.

uldedechuul  uldedechuul a telkib el uldechuul.

uldedekedek  uldedekedek a telkib el uldekedek; telkib el ulsarech.

uldedelid  v.r.s.(message, etc.) passed from one person to another and distorted.uldedelid a uldelid; mla merael a betok el chim; mesei a uldedelid e merael a klaiueribech er ngii.

uldedellomel  uldedellomel a telkib el uldellomel; telkib el ultebechel.

uldekdak  uldekdak a betok el uldak; odekiar, odekdak a derengel a kall.

uldekedek₁  v.pf.3p.inan.past.seeoldekedek.uldekedek a mla modekedek; ulsarech, oserechii; ngmasech er ngii; uldekedek e oubekeu er ngii.

uldekedek₂  v.r.s.chased; run after; caught up with; fought.uldekedek a mla modekedek; ulsarech, oserechii; ngmasech er ngii; uldekedek e oubekeu er ngii.

uldekedekii  v.pf.3s.past.seeoldekedek.uldekedekii a mla odekedekiij oserechii e ngmasech er ngii; oldekedek er ngii; odekedekel.

uldekial  n.poss.3s.total; sum.uldekial a cherrengelel; uldekial a udoud er a ocheraol a $40,000.00.

 A Hawaii a uldekial a eim el iungs.Hawaii includes or consists of five (main) islands.

uldekiar  v.pf.3s.past.seeoldak.

uldeklar  v.pf.3s.past.seeoldak.

uldelebii  v.pf.3s.past.seeolduleb.

uldelecheklii  v.pf.3s.past.seeoldechelakl.

uldelid  uldelid a mla modelid; ngar er a ta el mo er a tang; chutem a uldelid e ngar er a diak louchutem er ngii.

uldellomel  uldellomel a kldmokl a rengul; ultebechel a rengul, kekerei e uldellomel a rengul.

uldellomel a rengul  v.r.s.responsible; purposeful; mature.

uldengelengel₁  v.pf.3p.inan.past.seeoldengelengel.uldengelengel a urrebet er a eou; mla modengelengel; odengelengelel a mlai.

uldengelengel₂  v.r.s.sent or thrown down slope; sailed downwind.uldengelengel a urrebet er a eou; mla modengelengel; odengelengelel a mlai.

uldengelengelii  v.pf.3s.past.seeoldengelengel.uldengelengelii a uleldengelengel er ngii; ulrebetii.

uldengesii  v.pf.3s.past.seeoldanges.

uldeod  v.r.s.repaired; re-attached.

ulderchii  v.pf.3s.past.seeoldurech.

 Ak a John el mekodir a Toki.I told John to kill Toki.

uldereklel  seeuldureklel.

uldermerem₁  v.pf.3p.inan.past.seeoldermerem.ulderemerem a mla moderemerem; ulsarech el ultuu er a daob; ert a ulderemerem er a daob; odermeremel.

uldermerem₂  v.r.s.pushed or forced (under water, into ground, etc.).ulderemerem a mla moderemerem; ulsarech el ultuu er a daob; ert a ulderemerem er a daob; odermeremel.

uldermeremii  v.pf.3s.past.seeoldermerem.

uldermermii  uldermermii a uleldermerem er ngii; ulserechii el osisebii.

uldersel  n.poss.3s.seeuldars.uldersel a uldars er ngii; oldars.

uldersii  v.pf.3s.past.seeoldars.

uldesebii  v.pf.3s.past.seeoldoseb.

uldesuam  n.poss.1pe.seeuldasu.

uldesued  n.poss.1pi.seeuldasu.

uldesuek  n.poss.1s.seeuldasu.

 Ng ngar er ngii a.I have an idea.

uldesuel  n.poss.3s.seeuldasu.uldesuel a uldasu er ngii el chad; mdesuii, omdasu.

uldesuem  n.poss.2s.seeuldasu.

Ngera er tial sengkyio? what are your thoughts about the upcoming election?

uldesuir  n.poss.3p.seeuldasu.

 A rokui el chad er a buai a ongtiall el mo lmuches a.All interested persons are invited to submit comments.

uldesuiu  n.poss.2p.seeuldasu.

uldeu₁  v.pf.3p.inan.past.seeoldeu.uldeu a mla mo ungil a rengul; mla modeu a rengul, deulreng.

uldeu₂  v.r.s.made happy; pleased.uldeu a mla mo ungil a rengul; mla modeu a rengul, deulreng.

uldibsebsii  v.pf.3s.past.seeodibsobs.

uldibsobs₁  v.pf.3p.inan.past.seeodibsobs.

uldibsobs₂  v.r.s.filled to overflowing; poured out.

uldid  v.r.s.bridged.uldid a mla mudid; ngar er ngii a did er ngii el omoachel; didil.

uldidellel  uldidellel a did el ngii ulemdid er ngii.

uldiderekl₁  v.pf.3p.inan.past.seeoldiderekl.

uldiderekl₂  v.r.s.loaded into (boat, etc.).uldiderekl a mla modiderekl; mla mongasech er a bilas; klalo a ulengasech; ultak er a mlai.

uldidereklii  v.pf.3s.past.seeoldiderekl.

uldidiuls  uldidiuls a telkib el uldiuls.

uldidm  v.r.s.spied on; watched for carefully.uldidm a mla mudidm; mla moues; rrechorech el udoud a uldidm; mdedmii; mdidm; udedmel.

uldik  v.r.s.banished; exiled; sent away.uldik a ultobed; mla modik; mla motobed, odikii er a blai; mla dmik; odikel.

uldikel₁  n.r.s.trouble in household or community; restlessness; social disorder or disruption.Cf.ouedikel,oldikel.

uldkelel  n.poss.3s.uldkelel a uldikel er ngii; uldikel er a urreor a ses, meses; odikel el ngalek a mesisiich a bedengel.

uldikel₂  v.r.s.made to move/shake; (person) made active.uldikel a ouedikel; mengidebtib; mengitengtik; uldikel er a rengalek cholechotel a bedengir el mesisiich.

uldikel₃  v.pf.3p.inan.past.seeouedikel.uldikel a ouedikel; mengidebtib; mengitengtik; uldikel er a rengalek cholechotel a bedengir el mesisiich.

uldiketerir  v.pf.3p.human.past.seeoldik.

uldikii  v.pf.3s.past.seeoldik.

uldimukl  v.s.including (someone; something).uldimukl a uldekdak; delengchokl er a Belau a uldimukl a rechad er a kmal betok el beluu.

uldingel₁  v.pf.3p.inan.past.seeoldingel.uldingel a mla modingel; ules, mla moues; smecher a uldingel; odngelii a smecher; odngelel.

uldingel₂  v.r.s.visited.uldingel a mla modingel; ules, mla moues; smecher a uldingel; odngelii a smecher; odngelel.

uldioll  uldioll a uldak; kukau a uldioll er a dait; diak el cheleseb. Kukau el uldeod ra ditel ma llel.

uldirekerek  v.pf.3p.inan.past.seeoldirekorek.

uldirekerekii  v.pf.3s.past.seeoldirekorek.

uldirekorek  v.r.s.overdone.uldirekorek a diak a delebedebelel; kmal betok, medeel a kall; kesai a rechad e a kall uldirekorek; uldirekorek a kall e kesai a belduchel; odirkerekel a kall.

uldisii  v.pf.3s.past.seeoldiuls.

uldiu₁  v.pf.3p.inan.past.seeoldiu.uldiu a mla modiu; melekoi el klou ngerel; olecholt a ildisel a belduchel; beldechelel a uldiu; odiul.

uldiu₂  v.r.s.shouted or yelled to.uldiu a mla modiu; melekoi el klou ngerel; olecholt a ildisel a belduchel; beldechelel a uldiu; odiul.

uldiuls₁  v.r.s.hidden in bushes, etc.uldiuls a mla modiuls; berrotel er a delul a kerrekar, ngar er a delul a betok el klalo; osib a uldiuls er a tkul a sers; odilsel.

uldiuls₂  v.pf.3p.inan.past.seeoldiuls.

uldiur₁  v.pf.3s.past.seeoldeu.

uldiur₂  v.pf.3s.past.seeoldiu.

uldkelel  n.poss.3s.seeuldikel.uldkelel a uldikel er ngii; uldikel er a urreor a ses, meses; odikel el ngalek a mesisiich a bedengel.

uldkelii₁  v.pf.3s.past.seeouedikel.

uldkelii₂  v.pf.3s.past.seeoldikel.

uldkiketerir  seeuldiketerir.

uldkikii  seeuldikii.

uldmedum  uldmedum a telkib el uldum.

uldmir  v.pf.3s.past.seeoldum.

uldngelii  v.pf.3s.past.seeoldingel.

uldob₁  v.r.s.dropped through hole; delayed.uldob a mla modob; ulrebet er a delongelel; oles a uldob er a chemrungel; odebengii, odebengel.

uldob₂  v.pf.3p.inan.past.seeoldob.

uldoim  v.r.s.has odoim added to it; given odoim.uldoim a ngar er ngii a odimel; uldoim a telochel, kles a uldoim; mdimii, mdoim, udimel.

uldois  v.r.s.increased; added to.uldois a mla mudois; mla morngii a dechelel; remechitechut a obdois a blingelir er a kall; udisel a kelir.

uldongelel  uldongelel a klekedall er a bedul er a chad; ngar er a olechellel a bdelul; uldongelel a tolechoi a medemedemek.

uldor  v.r.s.shaded; sheltered.uldor a mla mudor; ngar er ngii a blil; telenget er a chull me a sils; mderengii, uderengel.

uldoseb₁  v.pf.3p.inan.past.seeoldoseb.uldoseb a mla modoseb; diak le charm a bedengel me a rengul; uldoseb e le chedam me a chedil a ulurreor el kirir; mla suobel; mla imiit er ringel; odesebel.

uldoseb₂  v.r.s.relieved from pain, overwork, etc..uldoseb a mla modoseb; diak le charm a bedengel me a rengul; uldoseb e le chedam me a chedil a ulurreor el kirir; mla suobel; mla imiit er ringel; odesebel.

uldoud  v.r.s.given money; paid.uldoud a mla mudoud; uldoud er a demal; mla ngmai a ududel; mdudii; mildudii; ududel.

uldubech₁  v.pf.3p.inan.past.seeoldubech.uldubech a mla modubech; ulsesei, uldubech el mo er a uchei; mlai a uldubech, odbechii, odubech, odbechel.

uldubech₂  v.r.s.pushed.uldubech a mla modubech; ulsesei, uldubech el mo er a uchei; mlai a uldubech, odbechii, odubech, odbechel.

ulduduum  ulduduum a telkib e betok a ulduum er ngii.

ulduleb₁  v.pf.3p.inan.past.seeolduleb.ulduleb a mla moduleb; ngar er a chelsel a daob, ngalek a ulduleb er a ralm, odelebii, odelebel.

ulduleb₂  v.r.s.dipped into water.ulduleb a mla moduleb; ngar er a chelsel a daob, ngalek a ulduleb er a ralm, odelebii, odelebel.

uldum₁  v.r.s.made to appear.uldum a mla modum; ulecholt, ngalek a uldum a bdelul er a daob; mla tmoech; odmii, odum, sils a uldum; odmil.

uldum₂  v.pf.3p.inan.past.seeoldum.

uldumii  v.pf.3s.past.seeolduum.

uldurech₁  v.pf.3p.inan.past.seeoldurech.uldurech a mla modurech; ullab a tekoi el mong; Calista a uldurech; oderechii; odurech, oderechel.

uldurech₂  v.r.s.told, asked or encouraged to do something; sent on an errand.uldurech a mla modurech; ullab a tekoi el mong; Calista a uldurech; oderechii; odurech, oderechel.

uldureklel  n.poss.3s.seeuldurokl.uldureklel a uldurokl el ngii a ululdurokl.

uldureklii  v.pf.3s.past.seeoldurokl.

uldurokl₁  v.pf.3p.inan.past.seeoldurokl.uldurokl a klalo el mla er a chad el mo er a ta er a chad; oldurokl a udoud, odureklii a babier, uldureklel.

uldurokl₂  v.r.s.seeoldurokl.uldurokl a klalo el mla er a chad el mo er a ta er a chad; oldurokl a udoud, odureklii a babier, uldureklel.

uldurokl₃  n.r.s.package; parcel.uldurokl a klalo el mla er a chad el mo er a ta er a chad; oldurokl a udoud, odureklii a babier, uldureklel.

uldureklel  n.poss.3s.uldureklel a uldurokl el ngii a ululdurokl. [syn:uldereklel]

ulduum₁  v.r.s.seeolduum.ulduum a blet, ulet; mlik a mla moduum; odumii a olekang, oduum; olduum; odumel a olekang.

ulduum₂  v.pf.3p.inan.past.seeolduum.

uleached₁  v.r.s.seeoleached.uleached a mla moeached; okiu a uchei er ngii; ulerreched el melai; mlengaidesachel; oleached er a dolech, oechedii; oechedel a dolech.

uleached₂  v.pf.3p.inan.past.seeoleached.

ulebang  v.pf.3s.past.seeobang.

ulebeng  ulebeng a mla obeng; ouchel er a renguk e medekdang; a renguk a kdu lak molai a ice e ke rongesak e a lechub e ke melekoi a chelebedek; a kulebengeang.

ulebengeang  ulebengeang a mla obeng; renguk a omerellek a mle ungil e a lechub e ng mla ngmasech a rengum; a kulebengea el kmo a bilem a bellutel.

ulebeterir  v.pf.3p.human.past.seeobang.

ulebetiterir  seeulebeterir.

ulebongel  n.forever; end; completion. [syn:ullebongel.ullebongel a rsel; uriul; ullebongel er a chad a kodall; ullebongel er a urreor a orekiolel/rekil, ullebengelel.]

ullebengelam  n.poss.1pe.

ullebengeled  n.poss.1pi.

ullebengelek  n.poss.1s.

ullebengelel  n.poss.3s.ullebengelel a ullebongel er ngii; orekiolel; ullebengelel a skulel e ng me remei.

ullebengelem  n.poss.2s.

ullebengelir  n.poss.3p.

ullebengeliu  n.poss.2p.

ulech₁  seeblech.ulech a blech; mla mouech; odak erung el mo tang; mechir el mo kemanget; rael a ulech el mo er a Melekeok.

ulech₂  ulech a oseldel a ouach; ulech er a ulaol; ulechel.

ulech₃  ulech a redil el mudechem er a mekemad; mengai el mo er a cheraro; uulech a blil a a rsechal.

ulechadu  v.r.s.cut with scissors; picked up with tongs.ulechadu a mla mochadu; delebes er a ochadu, mecheduii, mechadu a mamed, ocheduel a bail.

ulechaet  ulechaet a mla muchaet; ngar ngii; uchetel; mchetii a kereel, mchaet a chetakl; uchetel.

ulechais  v.r.s.(news) told; announced, etc.ulechais a mla muchais; mchisii a urrelel a rael; uchisel.

ulechal  n.poss.3s.seeulach.ulechal a ulach er ngii el lius.

 Ak dengchokl er a a lius.I'm sitting on a coconut frond.

ulecham  n.poss.1pe.seeuulech.

ulechar₁  v.r.s.filled with liquid.ulechar a mla mochar; ulekeek; ollumel a ulechar er a ralm; mecherur a butiliang.

ulechar₂  v.r.s.bought.ulechar a mla mochar; chutem a ulechar; mla mecherar, mechar, cheral, ocheral.

ulecharo  n.irregular section of taro patch.ulecharo a ta er a omingelel a mesei; ulechereuel a mesei.

ulechas  ulechas a mla mochas; llechukl, blai a ulechas me di ioll a urrereel; uchesengel;.

ulechau  v.pf.3p.inan.past.seeolechau.ulechau a mla mochau; mla olechau er ngii; ulekedong, bilas a ulechau me ng meremang.

ulechebechib  v.r.s.redup.(teeth of saw) partially restored.ulechebechib a betok el ulechib; diak le melemalt; medal a olecholech a ulechebechib.

ulechebir  v.pf.3s.past.seeolechib.

ulechebngii  v.pf.3s.past.seeolechob.

uleched  n.poss.1pi.seeuulech.

ulechedecher  ulechedecher a ta er a bedengel a cheleuikl; ulechedecher el oruikl.

ulechederiib  v.r.s.messed up.ulechederiib a mla mochederiib; ulechoid; mechederibii a blai; mechederiib, ochederibel.

ulechedii  v.pf.3s.past.seeoleached.

ulecheduelel  n.poss.3s.cut (of pattern or clothes); pattern being cut.

ulechedulel  ulechedulel a ulechadu er ngii; ungil a ulechedulel el bail a beot el merasm.

ulechek  n.poss.1s.seeuulech.

ulechel₁  n.poss.3s.seeuulech.

ulechel₂  ulechel a klekedall el omak er ngii; ulechel a kim; ulechel a oruer.

ulechel₃  ulechel a diokang a ngar a chelsel a techel a diokang el ko er a besebes; ulechel a kim a omak a teblo el ulekngellel a kim me ng blutek.

ulechel₄  n.r.s.poss.3s.heart; core.

ulechel a kim  expression.muscle of clam.

ulechel a ongor  expression.core of pineapple.

ulechel a tekoi  expression.heart of the matter.

ulechel a kim  expression.muscle of clam.

ulechel a ongor  expression.core of pineapple.

ulechel a tekoi  expression.heart of the matter.

ulechelechelii  v.pf.3s.past.seeolechelochel.

ulecheled  v.r.s.provided with fish.ulecheled a mla ngmai a cheldil; meltom a ulecheled er a sechelil; mla mucheled, omecheled er ngii.

ulecheliu  v.r.s.looked after.ulecheliu a ulekerreu, mla mucheliu; mla mutebechel; kerekikl el mengedmokl er ngii, ulecheliu a chiuesel a beltik el reng; ulecheliu ngar uchei el omengedmokl er a beluu.

ulechell  n.child related to particular family through father.ulechell a melekoi er a chedam; ulechell er a Merikel a ngelekel a sechal er a Merikel; ulechell er a Saibal a ngelekel a sechal er a Saibal; ulechellel. Ngelekel a ochell el sechal er a blai.

ulechellel  n.poss.3s.son of family (through father).ulechellel a ngelekel ngii el sechal.

ulechellel  n.poss.3s.son of family (through father).ulechellel a ngelekel ngii el sechal.

ulechelochel₁  ulechelochel a mla mochelochel; dimlak lodengelii e duum; ulechelochel me ng mocha omelduchel er a ocheraol.

ulechelochel₂  v.pf.3p.inan.past.seeolechelochel.

ulechelucheb  ulechelucheb a mla muchelucheb; ngar er ngii a chelechebel; dekedekel.

ulechem₁  n.poss.2s.seeuulech.

ulechem₂  v.r.s.(fish or tapioca) tied and wrapped.ulechem a mla mochem; mla mechem a ngikel; odoim a ulechem el ngikel.

ulecheoch  v.r.s.asked for persistently.ulecheoch a mla mocheoch; mla mesisiich el ongtir; mla mechechii a klok er ngak; ochechel a klok.

ulecheracheb  n.mistreatment; bullying; usurpation.ulecheracheb a oba kisiich el orrouk, omekdakd; mla mucheracheb; mecherechebii a metitur e nguu a chetemel; omecheracheb er a mechitechut.

ulecherangel  n.number (of people). ulecherangel a ulechur; mla mengai a ildois; rengalek a ulecherungel; ulecherengelel.Cf.ulecherungel.

ulecherangel er a rechad  expression.census.

ulecherangel er a rechad  expression.census.

ulecherecher  v.pf.3p.inan.past.seeocherecher.

ulecherecherii  v.pf.3s.past.seeocherecher.

ulecherengelel  ulecherengelel a ulecherangel.

ulechero₁  ulechero el mesei a mla mo diak a kukau er ngii.

ulechero₂  v.r.s.seeomchero.ulechero a mla mochero; bellutel; bail a ulechero; uel a dengarech; uel a ulechero er a chelechol.

ulecherouel  ulecherouel a ulecharo er ngii el mesei.

ulechertii  v.pf.3s.past.seeolechert.

ulecherungel  n.number (of things).ulecherungel a ulecherangel.

ulechesoches  v.pf.3p.inan.past.seeolechesoches.

ulechetekl  ulechetekl a mla mochetekl; blai a ulechoid, klalo a ulechetekl; ocheteklel a klalo.

ulechetemel  n.poss.3s.seeulechutem.

ulechetir  v.pf.3s.past.seeolechit.

ulecheuekl₁  v.pf.3p.inan.past.seeolecheuekl.ulecheuekl a ngar a mocheuekl; meringel el moues; blik a ulecheuekl.

ulecheuekl₂  v.r.s.held or put behind one; hidden.ulecheuekl a ngar a mocheuekl; meringel el moues; blik a ulecheuekl.

ulecheueklel  ulecheueklel a ulecheuekl er ngii el blai.

ulecheueklii  v.pf.3s.past.seeolecheuekl.

ulechib  v.pf.3p.inan.past.seeolechib.ulechib a mla mochib; diak el sbechii er ngii; imiit; biskang a ulechib er a ngikel; ochebir, ochib a mlai.

ulechibel  ulechibel a ochibel; kall a ulechiib a dekedekel; blkais a dekedekel.

ulechidel  ulechidel a ulechoid er ngii; olechoid.

ulechidii  v.pf.3s.past.seeolechoid.

ulechiib  ulechiib a mla mochiib; blkais a dekedek; dekedekel a kall a ulechiib; mechibii, mechiib, ochibel.

ulechiis  v.pf.3p.inan.past.seeolechiis.ulechiis a mla mochiis, chemiis; olechiis er ngii; charm a ulechiis er a ngerel a boes; ochisel.

ulechir  n.poss.3p.seeuulech.

ulechis₁  seeulchis.ulechis a mla mochis; ng bechachau; medirt; mechachau a olekang; ollumel a ulechis; chemis, ochisil.

ulechis₂  v.pf.3p.inan.past.seeolechis.

ulechisii  v.pf.3s.past.seeolechiis.

ulechisir  v.pf.3s.past.seeolechis.

ulechit  v.pf.3p.inan.past.seeolechit.ulechit a mla mochit; mla ngmanget; ngar er a uriul, ochetir a sechelil; ochit er ngii; ochetil.

ulechiu  n.poss.2p.seeuulech.

ulechob₁  seeulchob.ulechob a mla mochob; mla mengai el me er a bebul a daob; ochebngii a chert, ochebngel.

ulechob₂  v.pf.3p.inan.past.seeolechob.

ulechoid₁  v.pf.3p.inan.past.seeolechoid.ulechoid a mla mochetekl; mla mochoid; kloleklek a ulechetekl; mla mengodech a le ngar ngii.

ulechoid₂  v.r.s.messed up.ulechoid a mla mochetekl; mla mochoid; kloleklek a ulechetekl; mla mengodech a le ngar ngii.

ulechoid₃  v.s.(ankle, joint, etc.) twisted; sprained.

ulecholo  ulecholo a mla mocholo; mecheleuii, mecholo; nglai a chelouel a maml.

ulecholt  v.pf.3p.inan.past.seeolecholt.ulecholt a mla mocholt; chemolt; ules el diak le berrotel; duch er ngii er a urreor a ulecholt.

Ulechong  n.area of ocean in front of Oikull named as such because (in Palauan legend) when the seven Tekiimelab were searching for those who had stolen Temdokl's eye, a burned coconut split as sign of where the perpetrators were located.

ulechotii  v.pf.3s.past.seeolecholt.

ulechouch₁  n.coconut meat roasted in the nut; cinder.ulechouch a delul el lius; omechouch a lius e mengang.

ulechouch₂  n.type of porcupine fish.ulechouch a ta er a bedengel a derudm.

ulechouch₃  n.type of tree.ulechouch a ta er a bedengel a kerrekar.

ulechoud  v.pf.3p.inan.past.seeolechoud.ulechoud a mla mochoud; mla mesiik; olab, merau e le demal a ulechoud a kldachelbai el msang.

ulechubel  ulechubel a mla mochubel; mla moitel, ochubel; ralm a ulechubel er a ulaol; ochebelel a ralm.

ulechucher  ulechucher a mla mochucher; mla mengai a ngeiul el ildois; udoud a ulechucher el $30,000; ochecherel.

ulechudii  v.pf.3s.past.seeolechoud.

ulechuir  v.pf.3s.past.seeolechau.

ulechulel  n.poss.3s.seeomechull.ulechulel a ulechull er ngii el kebut.

ulechull  v.r.s.tied into a bundle.ulechull a uldak e llechotel, llechet; idungel a ulechull; mla mochull; ulechulel.

ulechur  v.r.s.counted; included.ulechur a ulecherungel; mla mochur; nglai a ildisel.

ulechutem  n.(filled in) foundation (of house; etc.).ulechutem a mla morengii a chutem; rael a ulechutem el rokir; uchetemel.

ulechetemel  n.poss.3s.

ulei  n.coconut candy.ulei a kles el lius e chelsureor er a ilaot, sukal; uleld el lius.

uleiong  uleiong a mla eulii; mla melaul er ngii; sersel a mekesokes a uleiong er a merechorech; oiengur a sers; oleiong er ngii.

uleiul  uleiul a nglai er ngii; uleiul a eolt a telemellel a eolt; nglai er a eolt; uleiul a eolt el beluu a telemall a blil me a rokui.

ulekabes₁  v.pf.3p.inan.past.seeolekabes.ulekabes a mekebekabes; ngar er a bab e ultengel a tedebechel; cheteklek a ulekabes er a daob; okebesii a chetakl; okabes akerelir e mengereel; okebesel.

ulekabes₂  v.r.s.let to hang down; hanging down.ulekabes a mekebekabes; ngar er a bab e ultengel a tedebechel; cheteklek a ulekabes er a daob; okebesii a chetakl; okabes akerelir e mengereel; okebesel.

ulekako  n.seeulkako.ulekako a tekoi el rullii a chad el mo kesib a rengul; sebechel el ngellakel; omekako er a sechelil; rengalek a kaiuekako; ulekekouel.

ulekang  v.r.s.fed; made to eat.ulekang a mla mokang; mla omengur; smecher a ulekang; mekelii, omekang er tir; okelel.

ulekar  v.pf.3p.inan.past.seeolekar.ulekar a mla mokar; mla okerengii; cherrodech a mla okisii a mlechiuaiu el ngalek; okerengel a mlechiuaiu el ngalek.

ulekard  ulekard a kmard; mla mokard a olbidel; mekerdii a otoel; locha ngau er a ngeliokl; okeredel a uid.

ulekbat  v.r.s.seeomekbat.ulekbat a meringel el osiik; bulis a omekbat er a olsiseb mekngit el kar er a Belau; ulekbat er a milosii a president; mla mukbat.

ulekbeches  v.r.s.renovated; repaired.ulekbeches a mle mechut e meruul el mo beches; blimam a mla mukbeches; mla mekbechesur, mla mo diak el mechut; ukbechesul.

 A blai a mera el omekedelad el.The house is really carefully renovated.

ulekbeot  v.r.s.made easy/cheap.ulekbeot a rruul el beot; diak el meringel el urreor; urreor a ulekbeot me a rechad a meses a rengrir; ukbetengel.

ulekbetengel  ulekbetengel a ulekbeot er ngii; beot.

ulekbetul  n.poss.3s.seeulekbut.ulekbetul a ulekbut er ngii el boes el lild.

ulekbuch  v.r.s.married (by arranged marriage); mated.ulekbuch a mla rullii el bo bechiil; mla mukbuch; babii a ulekbuch; omekbuch er a babii; ukbechil a babii.

ulekbuk  ulekbuk a ungil el uldasu e blechobech; ng ulekbuk a mo cheral a skulel a ngelekek me a cheral a dengki, ralm me a dengua me kelam.

ulekbut  n.ammunition (small spear with cotton wad at rear end) for blow-gun.ulekbut a kekerei el biskang el usbechall er a boes el lild; ulekbetul.

ulekbetul  n.poss.3s.ulekbetul a ulekbut er ngii el boes el lild.

ulekchedaol  v.r.s.made holy.

ulekchubs  v.r.s.(having been) healed.ulekchubs a mla mukar el mo mechubs; mla mo diak a telemall er ngii; cheltechat a ulekchubs.

ulekdakd  seeulekdakt.ulekdakd a omekdakd; rullii a chad el mo medakd; "chediul a kokok" a ulkdakd er a ngalek.

ulekdakt  v.r.s.frightened; scared.

ulekdechor  v.r.s.made to stand; built.ulekdechor a mla mo dechor; mla mekedcherur; mla mekedchor a blai; okedcherul a blai.

ulekdekdel  ulekdekdel a ulekdakd er ngii.

ulekdelid  v.r.s.inherited.

ulekdengarech  v.r.s.placed or set rightside up; turned face up.ulekdengarech a mle chebecheb e mla mo dengarech; mla mekedengerechii; diak el chebecheb.

ulekdengchokl  v.r.s.made to sit down.ulekdengchokl a mla mukdengchokl; mla rullii el mo kiei; diak el ulekedurs.

ulekderberbel  ukderberbel a ukderboreb er ngii; derberebii.

ulekderboreb  ulekderboreb a rruul el reboreb; mekderberbii er a blai el mengkar; kiei er a blai; dereberebel.

ulekdereborb  v.r.s.made to sit like a man.

ulekdid  v.r.s.hereditary.ulekdid a uldid; rruul a rolel; ngar ngii a did er ngii.

ulekdinges  v.r.s.made full; satisifed.ulekdinges a ungil el ulekang; ~ chuodel a kldmokl e medinges; diak el sengerenger; mla mukdinges; ukdngesel.

ulekdirt  v.r.s.dried out.ulekdirt a ungil el medirt; mla mukdirt; diak el dekimes; ukdertel.

ulekdolech  v.r.s.deepened.ulekdolech a rruul el dmolech; ungil besul a ralm er ngii; ungil a delechel a klengoes; ukdelechel.

ulekdubech  v.r.s.(plant) cultivated; (business, etc.) established or started.ulekdubech a ngar ngii; di mla mukdubech; Belau a ulekdubech a skuul er ngii; klaingeseu er a ocheraol el blai a ulekdubech er a rechuodel el mei.

ulekdubs₁  ulekdubs a tekoi er a rechuodel el mei; klaiuekang er a Belau ulekdubs el teletael; ocheraol el blai a ulekdubs er a Belau; siukang.

ulekdubs₂  ulekdubs a teletael a mla er a uchul e melemolem el ngar ngii; ulekdubs er a Belau a kaingeseu el omechar a blai; ocheraol a ulekdubs er a Belau; siukang.

ulekeangel₁  v.s.(child, etc.) spoiled; (person) tactless.ulekeangel a diak el delodau; diak a omengull er ngii er a rechad; melekoi el di mochu er a eanged.

ulekeangel₂  v.pf.3p.inan.past.seeolekeangel.

ulekebekabes  ulekebekabes a mekebekabes; ultobed el telkib el cheroid; ochil a chad a ulekebekabes er a mlai.

ulekebesii  v.pf.3s.past.seeolekabes.

ulekedechor  v.r.s.built.

ulekedelad  v.r.s.carried or transmitted with care; (person or animal) spoiled.ulekedelad a ungil el kldmokl; diak el terrekakl; ngalek a ungil el ulekedelad a okerulel; mla mukedelad.

ulekedeldal  ulekedeldal a ulekdelad er ngii.

ulekedengarech  seeulekdengarech.

ulekedii  v.pf.3s.past.seeolekeed.

ulekedmokl  seeuleketmokl.ulekedmokl a rruul el ungil; mla mekedmokl; kldmokl a blai, kudmeklii a beluu, mengedmokl a rael; kedmeklel.

ulekedong  v.r.s.called.ulekedong a mla mokedong; mla oleker er ngii; beluu a ulekedong er a cheldecheduch.

ulekedurs  v.r.s.laid, put or knocked down; put to bed.ulekedurs a mla mokedurs; mla mo mechiuaiu; rengalek a ulekedurs er a blai.

ulekeed  v.pf.3p.inan.past.seeolekeed.ulekeed a mla mokeed; mla mo kmeed; mlil a omerael a ulekeed er a blai.

ulekeek₁  ulekeek a mla mokeek; mla mo mui; ollumel a ulekeek er a ralm.

ulekeek₂  ulekeek a mla mokeek; mla mo mui; mekekii a ollumel, mekeek a olekang, okekel.

ulekekeangel  ulekekeangel a betok el kaokeangel el diak el blechobech; kerrekar a ulekekeangel er a rael.

ulekekeed  seeolekeed.ulekekeed a mla mokekeed el rokui; mla mekedmokl; kall er a mechesang a ulekekeed.

ulekekengioll  ulekekengioll a betok el kaokeangel; chelimeluk, berberriid; uleul a eolt el kerrekar a ulekekengioll er a blngel a rael.

ulekekoel  n.poss.3s.seeulkako.ulekekoel a ulekako er ngii; omekako.

ulekelakel  n.plant in snapdragon family.ulekelakel a mekerei el emull; oumesingd el emellel a mesei.

ulekellakl₁  v.r.s.held on slant or at angle.ulekellak a dkois; turekorek, tingoi a ochil a ulekellak a omerolel; olekang a ulekellak.

ulekellakl₂  v.pf.3p.inan.past.seeolekellakl.

ulekelleklii  v.pf.3s.past.seeolekellakl.

ulekengelii  v.pf.3s.past.seeolekeangel.

ulekerd  v.pf.3p.inan.past.seeolekerd.ulekerd a mla mokerd; rechad a ulekerd er a skoki; te mla kmerd; okerd a klalo; okerdel.

ulekerdii  v.pf.3s.past.seeolekerd.

ulekereoll  ulekereoll a ta er a bedengel a ngikel.

ulekerir  v.pf.3s.past.seeoleker.

ulekerngii  v.pf.3s.past.seeolekar.

 A derumk a a ngalek.The thunder woke up the child.

ulekeroul  v.r.s.raised; cultivated.ulekeroul a mla mukeroul; ungil a ulekerulel; ungil el ulekeroul a omekdubech er a ungil buai.

ulekerreu  v.r.s.(person or animal) taken care of or protected; obeyed; cared about; respected; obedient.ulekerreu a klaubeltik el reng; kelatk, omecheliu a rechad; omekerreu a klauchd; ulekerreuil.

ulekerreuil  n.poss.3s.seeomekerreu.ulekerreuil a ulekerreu er ngii; omekerreu a rechad; kerekikl a tekoi; melatk a rechad.

ulekerterir  v.pf.3p.human.past.seeoleker.

ulekerulel  n.r.s.poss.3s.seeomekeroul.ulekerulel a ulekeroul el ngii a milekerulii.

ulekes₁  seeolekesebakl.ulekes a mla mokes; kmes, ulekes a lechetel a telechull; okesengii, okes, okesengel.

ulekes₂  v.pf.3p.inan.past.seeolekes.

ulekesbas  v.r.s.littered; covered with trash.ulekesbas a mla mukesbas; mekesbesir a mekesokes; ngar er ngii a besbas; ulekesbas el beluu a blil a rakd.

ulekesebakl₁  v.r.s.(fingers) snapped; (hands) clapped.ulekesebakl a kesebakl; mokesebakl a chimal; okesebeklii; okesebakl a chimal el omrotech; kosebakl a ngerel el oungeroel; kesebeklel.

ulekesebakl₂  v.pf.3p.inan.past.seeolekesebakl.

ulekesebech  v.r.s.controlled; (price) lowered.ulekesebech a telkib el mo er a bab me a lechub eou; mla mokesebech; mekesebechii a iklel; mekesebech a oruikl e osiik a soal.

ulekesebeklii  v.pf.3s.past.seeolekesebakl.

ulekesengii  v.pf.3s.past.seeolekes.

ulekesiu  v.r.s.copied; imitated; made the same.ulekesiu a meruul el mo ua ngii; mla mokesiu; mekesiur a bilel er a bilek; omekesiu a llecheklel a sensei; okesiul.

ulekesiul  n.poss.3s.seeomekesiu.ulekesiul a ulekesiu er ngii; okesiul.

uleketmokl₁  v.pf.3p.inan.past.seeoleketmokl.

uleketmokl₂  v.r.s.arranged; put in proper place; neat, well-organized.

ulekiai  v.r.s.stopped; restrained.ulekiai a oudelasech; mla mukiai; cheroid er ngii, omekiai a babii; mekiai a ice ; ulekiai er a rrom; ukiil a dekool.

ulekibetiekl  ulekibetiekl a mla mokibetiekl; okibeteklii; rullii el kibetiekl, okibeteklel.

ulekidakl  v.s.innocent; free of blame.

ulekidii  v.pf.3s.past.seeolekiid.

ulekiid₁  v.r.s.consumed; used; eaten up.ulekiid a mla mokiid; mla mo diak; mla mekang a kall; okiid a kall me a illumel; mekikiid a blai; bechachau.

ulekiid₂  v.pf.3p.inan.past.seeolekiid.

ulekiik  ulekiik a mla mokiik; okiik a kall el merael; ngmai el rokui; okikel a kall.

ulekiil  ulekkiil a ulekiai er ngii; omekiai a merekos e le ng mekngit er a rekdel.

ulekiis  v.pf.3p.inan.past.seeolekiis.ulekiis a mla mokiis; okisii a mo er a chei; okiis; okisel a mo er a skuul.

ulekik  v.pf.3p.inan.past.seeolekik.

ulekikd  seeulekikt.ulekikd a klekedall er a mlai er a daob; ulekikd a blil a dekel me a biskang.

ulekikt  n.board on side of canoe used to keep things from falling overboard. [syn:ulekikd.ulekikd a klekedall er a mlai er a daob; ulekikd a blil a dekel me a biskang.]

ulekingar  v.r.s.seated; appointed.ulekingar a kiei a rengul; diak el beot el mo kesib a rengul; ulekingar a rengul a meduch el omudech a beluu.

ulekingil  ulekingil a ulekingar; ulekingil a rengul.

ulekioud  v.r.s.delayed.ulekioud a mla mo meoud; kles a ulekioud me a rechad a songerengerang; meudang.

ulekisii  v.pf.3s.past.seeolekiis.

uleklalo  uleklo a ngar ngii a kloleklel; ngelekel a mad a uleklalo er a chutem me a mesi.

uleklatk₁  v.r.s.reminded.uleklatk a omeklatk; lmuut el mesubed; mla muklatk a beluu; mekltkii er a miting, uleklatk er a urreor a mo er a beluu; ukltkel.

uleklatk₂  n.r.s.reminder.uleklatk a omeklatk; lmuut el mesubed; mla muklatk a beluu; mekltkii er a miting, uleklatk er a urreor a mo er a beluu; ukltkel.

ulekltkel  n.poss.3s.ulekltkel a uleklatk er ngii; omeklatk.

uleklemalt  v.r.s.made straight.uleklemalt a telamet; mla muklemalt; rruul el melemalt; chetil a uleklemalt el tekoi e soal a chebirukel; tometii a rengul, tuamet; llemeltel.

ulekllomes  v.r.s.brightened; enlightened.ulekllomes a mla mukllomes; diak el milkolk; mekllemesii a blai, mekllomes a reng; ukllemesel.

uleklool  uleklool a telechull, klalo; chert a ruumk er a uleklool.

ulekltkel  n.poss.3s.seeuleklatk.ulekltkel a uleklatk er ngii; omeklatk.

uleklusech  v.r.s.wished luck.uleklusech a mla muklusech; rruul el melusech; diak el mekerior ngeltengat; meklsechii a omenged; meklusech a omerael; uklsechel.

ulekmad  v.r.s.(debt) repaid; (favor) returned.ulekmad a mla mukmad; mla mekmad a bled el udoud; ukmedal.

ulekmedil  ulekmedil a ulekmad er ngii; kekedeel a udoud; omekmad.

ulekngall₁  n.discarded coconut shell after meat has been removed (used for kindling).ulekngall a lius el bleu e lliich a techel el nglai. [syn:ulekngang]

ulekngellel  n.poss.3s.ulekngellel a ulekngall er ngii.

ulekngellel a kim  expression.empty clam shell.

 ulekngall₂  ulekngall a medecherecher er a rdechel a lius el mle bereked a techel a lius er ngii; ulekngellel.

ulekngang  seeulekngall.

ulekngellel  n.poss.3s.seeulekngall.ulekngellel a ulekngall er ngii.

ulekngellel a kim  expression.empty clam shell.

ulekngeltengat  v.r.s.blessed.ulekngeltengat a uleklusech; mla mukngeltengat; ngeltengat; ngeltengeteel.

ulekngemed₁  v.r.s.consumed; used up.ulekngemed a mla mokngemed; mla mo diak; mla nguemed, okngemedii, okngemed; chei era Belau a ulekngemed a ngikel er ngii, okngemedel.

ulekngemed₂  v.pf.3p.inan.past.seeolekngemed.

ulekngemedii  v.pf.3s.past.seeolekngemed.

ulekngiis  seeblekngiis.ulekngiis a mla mukngiis; mla ngar er a sils; mekngisii, mekngiis a bail, ukngisel.

ulekngisel  ulekngisel a ulekngiis er ngii.

ulekoad₁  v.s.dead; extinguished; paralyzed; (ocean) barren.ulekoad a mla mad; chad a ulekoad; mla mo diak a telil; kodellel.

ulekoad₂  v.r.s.killed.ulekoad a uleldechelakl; okoad.

ulekodellel  ulekodellel a ngii a milkodir; ulekodellel a rrom.

ulekord  v.r.s.completed; perfected.ulekord a blekord; ungil a rrellel; itabori a ulekord.

ulekrael₁  v.r.s.guided; advised; led;.ulekrael a mla mukrael; ngar er ngii a rolel; mlai a ulekrael el mo tuobed.

ulekrael₂  n.r.s.funeral feast.ulekrael a mla mukrael; ngar er ngii a rolel; mlai a ulekrael el mo tuobed.

ulekrolel  n.poss.3s.ulekrolel a ulekrael er ngii; omekrael.

ulekramek  v.r.s.treated with compost.ulekramek a mla mukramek; mla locha ramek; kloeas; mekremekii a mesei, omekramek, ukremekel.

ulekrames  v.r.s.made far apart.ulekrames a mla mukrames; merames; diak el mekudem; dait a ulekrames a delemel.

ulekremekel  ulekremekel a ulekramek er ngii; omekramek.

ulekremesel  ulekremesel a ulekrames er ngii; merames.

ulekrolel  n.poss.3s.seeulekrael.ulekrolel a ulekrael er ngii; omekrael.

ulekrur  v.r.s.embarrassed.ulekrur a mla mukrur; omekrur, mekerrengii; ulekrur a berrotel e le ng merur; rrengel.

uleksau  v.r.s.made used to; trained.uleksau a mla muksau; soal el ourreor; smau el mesuub; semeriar, meksongii a ngalek er a oureor, meksau a reng er a omesuub, uksongel.

uleksebek  v.r.s.made to fly.

uleksecher  v.r.s.made sick.uleksecher a mla muksecher; rrom a mla meksecherii; uleksecher er a omeloko el dekool.

uleksengerenger  v.r.s.made to go hungry.uleksengerenger a ulsengerenger; blechoel el songerenger a mad er a sbekekl; osengerengerii; sengerengerel.

ulekses  v.r.s.(child) active/diligent.ulekses a mla mukses; meses er a ungil el ulecheliu; ungil el omelekoi a meksesengii a chad; omekses, uksesengel.

uleku  uleku a ulekung.

ulekum  mod.if (only). [syn:chulekum,lechulekum]

 Ulekum ak kau, e ak mo er a Siabal.If only I were you, then I'd go to Japan.

 Ulekum ng ngar er ngii a ududek, me ng mo sebechek el mo er a Merikel.If only I had some money, then I'd be able to go to America.

ke ngelekek eak mla kodmungau!If you were my kid, I would have whooped you already!

ulekung  ulekung a urrenguul; oureng er a soal; uleku me ak mo er a skuul er a ngebard, uleku.

ulelbengel  ulelbengel a ulelbongel er ngii el ralm.

ulelbongel  n.res.dirtied water after washing dishes.ulelbongel a mechut el ralm el mlellib a belatong; ulelbengel a belatong.

uleld₁  v.r.s.(coconut candy) made.

uleld₂  n.r.s.coconut candy.uleld a ulei.

ulelkael  ulelkael a derengel a meltuk; ulelkael er a kerrekar.

ulellitel  n.res.things remaining after choice is made; things rejected.ulellitel a mla mengilt a ungil e ngii a medechel; ulellitel el bail.

ulellumel  n.res.disposable container after contents have been drunk (e.g.; beer/soft drink can; coconut shell; etc.).ulellumel a blil a mla mengim; ulellumel el mengur; ulellumel el ulelmelel.Cf.ollumel.

ulelmelel  n.poss.3s.ulelmelel a ullelumel er ngii.

ulelmelel  n.poss.3s.seeulellumel.ulelmelel a ullelumel er ngii.

ulelterebek  ulelterebek a ulterebekii; olterebek, ulterebekel.

uleluidel  uleluidel a mlo derengel a meltiud; meltutiud; uleluidel el brak.

ulemachel  seeullemachel.

ulemcheroll  v.s.(woman) having already borne children.

ulemcherotel  v.s.(woman) reputed to be promiscuous.

ulemechall  ulemechall a uchelel; ulemechall er a cheldecheduch a kedmekill el ungil; ulemechellel a urreor.

ulemechellel  ulemechellel a ulemechall er ngii.

ulemecheoch  ulemecheoch a mla omecheoch; mechechii a klok; mecheoch a udoud er a demal; oba orimel e melai; milechechii; ulechechel.

ulemecheroll  ulemecheroll a mla omechell el dil.

ulemecherotel  ulemecherotel a ulemecheroll.

ulemechoel  ulemechoel a sei el ulech er ngii; omechelel, omechoel.

ulemetchelel  n.poss.3s.seeulemetochel.ulemetchelel a ulemetochel er ngii.

ulemetochel  n.res.discarded cracked shell of tropical almond.ulemetochel a budel a uletech el miich; ulemetchelel.

ulemetchelel  n.poss.3s.ulemetchelel a ulemetochel er ngii.

ulengader  ulengader a urrebet; mla ngmader; ulengader er a mo er a skuul; urrebet a ngklel; ulengederel.

ulengakd  ulengakd a nglai; mla mongakd; mla mongemai, ongkdii a idungel; ongakd, ongkdel; kall a ulengakd; ongkdel a kles.

ulengakt  v.pf.3p.inan.past.seeolengakt.

ulengall  n.res.inedible remains of food, garbage.ulengall a der el di kelel a babii kung; babii a menga ulengall, ulengolel.

ulengolel  n.poss.3s.

ulengang  n.small house (or part of house) reserved for childbirth and inhabited by ancestral spirits.ulengang a blil a chelid.

ulenganged₁  v.r.s.lowered by sliding.ulenganged a mla monganged; ultorech el me er eou; chutem a ulenganged el mei er a rael; ngengedel.

ulenganged₂  ulenganged a mla ngmanged; ngilanged er ngii; beluu a semeriar er a cheldechedechal; ngengedel.

ulenganged₃  v.pf.3p.inan.past.seeolenganged.

ulenganget₁  v.pf.3p.inan.past.seeolenganget.ulenganget a mla ngmanget; ngar a uriul; ulenganget er a rurt; ngengetel.

ulenganget₂  v.r.s.lowered; demoted; held or kept back.ulenganget a mla ngmanget; ngar a uriul; ulenganget er a rurt; ngengetel.

ulengaok₁  v.pf.3p.inan.past.seeolengaok.ulengaok a mla mongaok; mla ongokii a ngaok; ongaok, ngokel, ongokel.

ulengaok₂  v.r.s.whistled to.ulengaok a mla mongaok; mla ongokii a ngaok; ongaok, ngokel, ongokel.

ulengarek  ulengarek a nglai a telkib er ngii; blached a telkib; telib; ongerekii; kukau a ulengarek.

ulengasech₁  v.pf.3p.inan.past.seeolengasech.ulengasech a mla mongasech; ongesechii a bilas; kloi; ongasech a banderang; ongesechel.

ulengasech₂  v.r.s.raised; sued; ascended.ulengasech a mla mongasech; ongesechii a bilas; kloi; ongasech a banderang; ongesechel.

ulengasesoi  n.r.s.teasing.

ulengbesel  ulengbesel a ulengibes er ngii; olengibes.

ulengchedelel  n.poss.3s.seeulengchidel.ulengchedelel a ulengchidel er ngii.

ulengchengchel  ulengchengchel a ulengchongch er ngii; terrob el telkib; ongchengchii a bul e ngmai a odoim el uel.

ulengchengchii  v.pf.3s.past.seeolengchongch.

ulengchetelel  ulengchetelel a ulengchutel er ngii.

ulengchidel  n.res.coconut husk (often used for kindling).ulengchidel a bilel a ulekngall; ulengchidel a suld; ulengchedelel a lius.

ulengchedelel  n.poss.3s.ulengchedelel a ulengchidel er ngii.

ulengchongch₁  v.r.s.dropped down from tree; (restriction) removed.ulengchongch a mla mongchongche telerrob el telkib; ongchengchii a bul, ongchongch a chesimer, ongchengchel a bul er a uel.

ulengchongch₂  v.pf.3p.inan.past.seeolengchongch.

ulengchutel₁  ulengchutel a ulengolel a cheluchet el deb; ulengchetelel.

ulengchutel₂  ulengchutel a ulengolel a mlechuchet; ulengchutel el deb.

ulengeasek₁  v.pf.3p.inan.past.seeolengeasek.ulengeasek a ungil el blechobech; ngar a kot el mo tuo er a uriul.

ulengeasek₂  seeulngeasek.

ulengebeet  v.pf.3p.inan.past.seeolengebeet.ulengebeet a mla ngobeet; ongebetii mo er a eou; smecher a ulengebeet a ngerel.

ulengebesii  v.pf.3s.past.seeolengibes.

ulengebetel  ulengebetel a ulengebeet er ngii.

ulengebetii  v.pf.3s.past.seeolengebeet.

ulengees  ulengees a meketeket el melemolem el sesongerenger; ulengees el ngalek a diak el mesisiich a bedengel; olengess; olengesonges a omengelel.

ulengektii  v.pf.3s.past.seeolengakt.

ulengellel  n.poss.3s.seeulengull.ulengellel a ulengull er ngii; olengull.

ulengellii₁  v.pf.3s.past.seeolengill.

ulengellii₂  v.pf.3s.past.seeolengull.

ulengelt₁  v.r.s.sunk (into soft ground).ulengelt a mla mongelt; ngar er a chelsel a chutem; mechas a ulengelt er a mesei, ongeltii, olengelt, ongeltel.

ulengelt₂  v.pf.3p.inan.past.seeolengelt.

ulengeltii  v.pf.3s.past.seeolengelt.

ulengemai₁  v.r.s.carried; transported.ulengemai a ulengakd; mla mongemai; olengakd a klalo; betok el omerael; olengemai; ongemil a klalo.

ulengemai₂  v.pf.3p.inan.past.seeolengemai.

ulengemek  v.pf.3p.inan.past.seeongemek.

ulengemekii  v.pf.3s.past.seeongemek.

ulengemkii  v.pf.3s.past.seeongumk.

ulengemulel  n.poss.3s.seeulengemuul.ulengemulel a mlo derengel a mlecham; ulengemuul el kerrekar.

ulengemuul  n.r.s.broken off piece of long object.ulengemuul a betok el chelemecham; derengel a mlecham; kedung a mengedmokl a ulengemuul el deel.

ulengemulel  n.poss.3s.ulengemulel a mlo derengel a mlecham; ulengemuul el kerrekar.

ulengeng  v.pf.3p.inan.past.seeolengeng.ulengeng a mla olengeng; kemanget e chelellakl el ues; ongengii a chad; ongeng a klalo er a stoang, ulengengel.

ulengengedii  v.pf.3s.past.seeolenganged.

ulengengel  ulengengel a ulengeng er ngii; olengeng.

ulengengetii  v.pf.3s.past.seeolenganget.

ulengengii  v.pf.3s.past.seeolengeng.

ulengengur  v.pf.3s.past.seeoleong.

ulengereklii  v.pf.3s.past.seeolengeriakl.

ulengerematel  ulengerematel a bechachau; mla mecherumet el mo diak; Sangdei er a uriul er a udeudel e a idib a ulengermatel; uriu er a betok el mechesang a ulengerematel a idib.

ulengerengars  ulengerengars a dersesei; kesai, kirel el betok e bai ulengerengars a remekel.

ulengeriakl₁  v.pf.3p.inan.past.seeolengeriakl.ulengeriakl a mla ngoriakl; engelakl el mong; ngosechekl, olengeriakl er a temel; choridii, sisebel a skuul a ulengeriakl el mo Ongeteruich el buil.

ulengeriakl₂  v.r.s.moved forward.ulengeriakl a mla ngoriakl; engelakl el mong; ngosechekl, olengeriakl er a temel; choridii, sisebel a skuul a ulengeriakl el mo Ongeteruich el buil.

ulengerselel  ulengerselel a ulengurs er ngii; ultil a ert; llechul a mlekurs, ulengerselel a ert er a chelechol.

ulengeruaol  n.joint of body.ulengeruaol a omechoel er a chiuis; meringel a ulengeruaol er a bedengek; bkul a uach ulengeruaol, bkul a chim me a berober a ulengeruaol er a chad.

ulengesebelel  n.poss.3s.seeulengesobel.ulengesebelel a ulengesobel er ngii el dait.

ulengesechekl₁  v.r.s.(pants, etc.) pulled up; moved up to particular position; praised; elevated.ulengesechekl a ulengeriakl.

ulengesechekl₂  v.pf.3p.inan.past.seeolengesechekl.

ulengesecheklel  ulengesecheklel a ngii a ullengesechekl er ngii.

ulengesecheklii  v.pf.3s.past.seeolengesechekl.

ulengesechel  ulengesechel a ulengasech er ngii; olengasech er a kort.

ulengesechii  v.pf.3s.past.seeolengasech.

ulengesekii  v.pf.3s.past.seeolengeasek.

ulengesenges₁  v.r.s.obeyed.ulengesenges a mla mongesenges; remenges; mla morenges e tekingel; motirakl; olengesenges, llach a ulengesenges.

ulengesenges₂  v.pf.3p.inan.past.seeolengesenges.

ulengeseu  v.r.s.helped; assisted.ulengeseu a a ngeso; mla mongeseu er a udoud; olengeseu er a chim; ulengeseu er a chelebuul; ulengeseuil.

A bechik a er ngak era tutau. Ngkmal meral mesaul.My wife helped me this morning. Im so grateful.

Ngak mea rebebil er ngak a er okdemelam era bebil era udoud era mechesengul a bechil.My cousins and I helped with some money for my uncle's wife.

ulengeseuil   ulengesuil a ulengeseu er ngii.

ulengesiil  ulengesiil a lius el di dimlak el mekes el rokir; sei el mlo medechel a ulengesiil.

ulengesilel  ulengesilel a ulengesiil er ngii.

ulengesobel  n.res.(replantable) stem after taro, tapioca, sugarcane, etc. is cut.ulengesobel a cheleseb el dellomel; ulengesobel el dait a delomel; ulengesebelel.Cf.mengeseb.

ulengesebelel  n.poss.3s.ulengesebelel a ulengesobel er ngii el dait.

ulengesoi  ulengesoi a blechoel el ulengesonges a omengelel; ulengesoi el ngalek a ngemokel e ochemoll; ulengesoi a sesmecher e mekngit a bedengel.

ulengial  ulengial a mechut el bedengel a ullengui; ulengial a chemang.

ulengibes  v.pf.3p.inan.past.seeolengibes.ulengibes a mla mongibes; ongbesii er a udoud a mla oterur a chetemel; ngbesel er a omerael.

ulengielel  ulengielel a ulengiil er ngii.

ulengiil   ulengiil a dait el mlengai a techel; mlengai er a omengusem; ulengielel.

ulengill  v.r.s.knocked down or off.ulengill a mla mongill; ulengill el orebet; olengill, ongill a iedel.

ulengim  v.r.s.given drink; made to drink.ulengim a mla mongim; mngelmii a ngalek; omngim, ungelmel a ngalek.

ulengimech  ulengimech a mla mongimech; olengimech a kar er a mad, ulengimech er a medal, ngmechel.

ulengirt  v.pf.3p.inan.past.seeongirt.

ulengit  v.pf.3p.inan.past.seeolengit.ulengit a mla mongit; mla ongtir a udoud; ongit a kall, ongtil.

 Ak a ngeseu er a chim.I need a helping hand.

 Ak a ngeseu er a udoud.I need some financial help.

ulengkangk  ulengkangk a mla mongkangk el mei er eou; bai a ulengkangk, ongkengkii a blai; ongkangk a mengur; ongkengkel.

ulengkengkel  ulengkengkel a ulengkangk er ngii.

ulengkengkii  v.pf.3s.past.seeolengkongk.

ulengkongk₁  seeulengkangk.ulengkongk a ulengkangk.

ulengkongk₂  v.pf.3p.inan.past.seeolengkongk.

ulengkongk₃  v.r.s.pushed down; made to fall; torn down.

ulengmedelel  ulengmedelel a ulengmudel er ngii; derengel a mlekimd el such.

ulengmengmel  ulengmengmel a ulengmongm er ngii; ulengmengmel a cheremrum.

ulengmengmii  v.pf.3s.past.seeolengmongm.

ulengmongm₁  v.r.s.lowered slowly and carefully.ulengmongm a mla mongmongm; cheremrum a ulengmongm;. oeang er a lius a ulengmongm, ongmengmel.

ulengmongm₂  v.pf.3p.inan.past.seeolengmongm.

ulengmudel  ulengmudel a mlo derengel a mlekimd; ulengmudel er a chui.

ulengoid₁  v.pf.3p.inan.past.seeolengoid.ulengoid a mla merael a betok el chim; mla mongoid a chutem; ulengoid el cheleuid a rolel; ulechoid; cheliseksikd kung; ongidii a chutem, ongoid a udoud, ongidel.

ulengoid₂  v.r.s.(food) given or exchanged ceremonially; messed up; put in wrong place.ulengoid a mla merael a betok el chim; mla mongoid a chutem; ulengoid el cheleuid a rolel; ulechoid; cheliseksikd kung; ongidii a chutem, ongoid a udoud, ongidel.

ulengokii  v.pf.3s.past.seeolengaok.

ulengokl  ulengokl a meldung; merruul er a ta el chad; ulecholt el ngii.

ulengokllel  ulengokllel a ulengokl er ngii; Ngiraiuosech a kmo, "A sechelik bai mei me domuchel el dualem a lius er a bdelud er uchei er a omelemotem".

ulengolel  n.poss.3s.seeulengall.

ulengtir  v.pf.3s.past.seeolengit.

ulengull₁  n.ulengull a ongull a urreor; meterob; taem el diak a urreor a ulengull; ulengellel a amt.Cf.olengull.

ulengellel  n.poss.3s.ulengellel a ulengull er ngii; olengull.

ulengull₂  v.pf.3p.inan.past.seeolengull.

ulenguotel  n.res.garbage, trash, debris from clearing.ulenguotel a besbesil a omengiut; emull; llel a kerrekar a ulenguotel; ulengutelel.Cf.mengiut.

ulengutelel  n.poss.3s.

ulengurs   ulengurs a llechul; ultil a mlekurs el klalo; ulengerselel.

ulengutelel₁  ulengutelel a ulenguotel er ngii.

ulengutelel₂  n.poss.3s.seeulenguotel.

ulentertii  v.pf.3s.past.seeongirt.

uleong₁  v.pf.3p.inan.past.seeoleong.

uleong₂  v.r.s.jumped or vaulted over.

 ulerratel₁  n.slaty-legged crake.ulerratel a ta er a bedengel a suebek el charm.

ulerratel₂  ulerratel a mlo medechel er a medort; ulerratel a kukau a cheitell ulerretelel.

ulerratel₃  ulerratel el kebui a mlo medechel er a meldort; di ulerratel kung a medechel.

ulerretelel  ulerretelel a ulerratel er ngii.

ules  v.r.s.seen; looked at.ules a mla moues; mechuiu; babiel er a chutem a ules; omes, osengel.

ulet  v.r.s.pressed; squeezed; (food) soft (from hitting ground).ulet a mla mouet; lius a ulet, tul a kerebou a ulet, omet, met, meseos, omeseos.

uletech  uletech a mla mouetech; mla metechii a bilis, metech a mlai, ometech, otechel.

uleuoll  v.a.s.uleuoll a kirel el mulaol; omlaol er ngii; mla melecha a ulolel; mlolii a blai, mlaol, ulolel.

uliached  v.r.s.rushed against.

ulibekii  v.pf.3s.past.seeoliubek.

ulibkaol  n.res.ends of knot (to be cut off).ulibkaol a ulibkolel; sei el delibuk er ngii.

ulibkolel  n.poss.3s.

ulibkolel  n.poss.3s.seeulibkaol.

ulibngii  v.pf.3s.past.seeoliub.

ulidel  n.poss.3s.seeuluid.ulidel a uluid er ngii; ulidel er a chull.

ulidii  v.pf.3s.past.seeoliuid.

uliisech₁  v.pf.3p.inan.past.seeoliisech.uliisech a mla moisech; ulecholt a ildisel; oliisech er a blai; urrereel a rael a uliisech.

uliisech₂  v.r.s.shown; instructed.uliisech a mla moisech; ulecholt a ildisel; oliisech er a blai; urrereel a rael a uliisech.

uliit₁  v.pf.3p.inan.past.seeoliit.uliit a mla moiit; mla imiit er a rael; diak lokiu a rolel; cheleuid a osisecheklel er a ochur a uliit, ietel a osisechakl.

uliit₂  v.r.s.deflected; turned away.uliit a mla moiit; mla imiit er a rael; diak lokiu a rolel; cheleuid a osisecheklel er a ochur a uliit, ietel a osisechakl.

uliitel₁  v.r.s.(liquid) poured (into container).uliitel a mla moitel; mla mochubel; ilumel a uliitel er a kob; oitelii a ralm; oitel a ilumel; olechubel; oitelel.

uliitel₂  v.pf.3p.inan.past.seeoliitel.

uliiu₁  v.r.s.dodged.uliiu a mla moiu; oiur a uetech el bad; dimlak el sbechii er ngii; uliiu er a blai; uetech a iliit; oiu a uetech, oiul.

uliiu₂  v.pf.3p.inan.past.seeoliiu.

uliiur  v.pf.3s.past.seeoliiu.

ulil  ulil a ulai er ngii el mla er a daob.

Ulimang  n.hamlet in Ngerard.Ulimang a ta er a rengedel a beluu er a Ngeraard.

ulimdall  n.res.clothes taken off (after wearing and requiring cleaning).Cf.oliuid.

ulimdellel  n.poss.3s.ulemidellel a ulimidall er ngii.

ulimdellel  n.poss.3s.seeulimdall.ulemidellel a ulimidall er ngii.

ulimidall  ulimidall a mla mo mechut el klalo ulimidall el bail; ulimidellel.

ulimimii  v.pf.3s.past.seeolimoim.

ulimoim₁  v.r.s.(: )lowered; (boat) moved out to deep water; (food) brought to meteet.ulimoim a mla moimoim; ngar bab el mei; oimimii, oimoim a mengur, "menga ulimoim" a menga a ulechar e merael el kall, oimimel.

ulimoim₂  v.pf.3p.inan.past.seeolimoim.

ulimoim₃  n.r.s.food brought to meteet.

ulingatech₁  v.r.s.sat on and squashed; won; beaten.ulingatech a mla moingatech; kall a ulingatech er a ulaol; ulteremed, ultorech; ngalek a oingetechii a beras; oingatech a odoim; oingetechel.

ulingatech₂  v.pf.3p.inan.past.seeolingatech.

ulingetechel  ulingetechel a ulingatech er ngii; olingatech; oteremed, chusechusemii.

ulingetechii  v.pf.3s.past.seeolingatech.

uliokel  n.grated coconut that has been squeezed through milk.

ulis₁  n.edge of yard.Ulis a ulisul; ullebengelel; ulis era mekesokes a tkul a mekesokes; ulis era sers a tkul a sers; omis, misur a tkul.Cf.imis,oleis.

ulis  mod.extremely; on the extreme end of the spectrum for an emotional or physical condition.ulis a ulisul; ullebengelel; ulis er a mekesokes a tkul a mekesokes; ulis er a sers a tkul a sers; omis, misur a tkul.

ulis el songerenger  expression.extremely hungry.

ulisul  n.poss.3s.ulisul a ulis er ngii.

ulis₂  mod.extremely; on the extreme end of the spectrum for an emotional or physical condition.ulis a ulisul; ullebengelel; ulis er a mekesokes a tkul a mekesokes; ulis er a sers a tkul a sers; omis, misur a tkul.

ulis₃  v.pf.3p.inan.past.seeoleis.

ulis el songerenger  expression.extremely hungry.

ulisall  n.res.water remaining after boiling ongraol.

ulisechii  v.pf.3s.past.seeoliisech.

ulisul  n.poss.3s.seeulis.ulisul a ulis er ngii.

ulisur  v.pf.3s.past.seeoleis.

ulitech₁  n.r.s.old-style woven hanging door.ulitech a chelaus el dui; kingall me a chesimer; ouchesimer a ulitech.

ulitech₂  v.r.s.made to lean to side; capsized; lying on one's side.ulitech a mla muitech; omitech; dengchokl el dkois; ulitech e le ng meringel a sengchel; utechel.

ulitii  v.pf.3s.past.seeoliit.

uliub₁  v.r.s.sneaked away from; hidden from.uliub a mla moiub; mla mecheuid; oibngii a ngalek; mengeuid er ngii; cheleuid; ngar a "Ngetecheuid".

uliub₂  v.pf.3p.inan.past.seeoliub.

uliubek₁  v.r.s.broken or smashed through.uliubek a mla moiubek; lling; ngar ngiia metetoech; chesimer a uliubek; oibekii, oiubek, oibekel.

uliubek₂  v.pf.3p.inan.past.seeoliubek.

uliuid₁  v.pf.3p.inan.past.seeoliuid.uliuid a mla moiuid; oidii a bilel, oiuid a chutem el mo er a ngodech el chad; oidel.

uliuid₂  v.r.s.copied; translated; transferred.uliuid a mla moiuid; oidii a bilel, oiuid a chutem el mo er a ngodech el chad; oidel.

uliulii  v.pf.3s.past.seeoliuul.

uliull  n.mud flat.uliull a ueld el bluotel a medal er a taoch me a medal a merab; chedil a chei e a uliull a chuob.

uliuul₁  v.pf.3p.inan.past.seeoliuul.uliuul a mla imuul; mla moiuul; rechad el mlara telemall el mlai a uliuul er a ungil mlai; oiuelii, oliuul a rechad; oiuelel.

uliuul₂  v.r.s.transferred; transported.uliuul a mla imuul; mla moiuul; rechad el mlara telemall el mlai a uliuul er a ungil mlai; oiuelii, oliuul a rechad; oiuelel.

ulkako₁  v.r.s.teased.

ulkako₂  n.r.s.teasing.

ulekako  n.ulekako a tekoi el rullii a chad el mo kesib a rengul; sebechel el ngellakel; omekako er a sechelil; rengalek a kaiuekako; ulekekouel.

ulekekoel  n.poss.3s.ulekekoel a ulekako er ngii; omekako.

ulkekoel  n.poss.3s.

ulkam  n.poss.1pe.seeuulk.

ulkar  v.r.s.given (medicine); (fish) salted; n.r.s. salted, preserve fish.ulkar a mla mukar; mkerur a cheltechat; mkar a smecher el mad; ukerul a smecher el ngul.

ulkard  v.r.s.lighted.

ulkebai₁  v.r.s.restrained; held back.ulekebai a terrob; mla mokebai; bul a ullekebai a ngeiul a belochel; olekebai a merrob a ngeiul a uel, okebir, okebai a omelim; okebil.

ulkebai₂  v.pf.3p.inan.past.seeolekebai.

ulkebekabes  v.r.s.hanging or dangling continually.

ulkebeteklii  v.pf.3s.past.seeolekibetiekl.

ulkebir  v.pf.3s.past.seeolekebai.

ulked  n.poss.1pi.seeuulk.

ulkeed  v.r.s.brought near.

ulkeek  v.r.s.filled up.

ulkek  n.poss.1s.seeuulk.

ulkeklel  seeulkokl.ulkeklel a ulkokl er ngii; omkokl.

ulkekoel  n.poss.3s.seeulkako.

ulkel  n.poss.3s.seeuulk.ulkel a ulk er ngii; kulukel a ulkel.

ulkem  n.poss.2s.seeuulk.

ulkerd  v.r.s.unloaded.

ulkerii  v.pf.3s.past.seeokor.

ulkes  v.r.s.tightened.

ulkibetiekl₁  v.pf.3p.inan.past.seeolekibetiekl.

ulkibetiekl₂  v.r.s.startled; scared; surprised.

ulkiis  v.r.s.awakened.

ulkik  v.r.s.transported; brought.

ulkir  n.poss.3p.seeuulk.

ulkiu  n.poss.2p.seeuulk.

ulkokl  n.r.s.action of rising early in the morning.ulkokl a omkokl; sekukokl a mekiis er a mouais; mekiis er a milkolk; sechiuaiu a meringel er ngii a ulkokl, ulkeklel a meses el mo ourreor.

ulkor  v.pf.3p.inan.past.seeokor.

ullab  v.pf.3p.inan.past.seeobang.

ullam  n.poss.1pe.seeullel.

ullangel  v.pf.3p.inan.past.seeollangel.

ullaoch  v.r.s.prophesied about.ullaoch a ma mulaoch; ouchais a chisel a mo duubech; mlochii a bosech, omlaoch er a merserasech el kodall el mo er ngii; ulochel.

ullaol  v.r.s.(house) has had floor put on.ullaol a mla mulaol; ngar ngii a ulolel, mla mlolii, ulolel.

 ulleangel₁  n.sunrise goatfish.ulleangel a ta er a bedengel a ngikel.

ulleangel₂  ulleangel a ullebesabel; ulleangel a tuobed, nglai er a delongelel a meldebes, meltuk; ulleangel er a chesbocheb; ullengelel a mamed.

ullebachel  n.res.pieces chopped off.ullebachel a derengel a meldobech; mla mengai e di ullebachel a medechel; ullebechelel.

ullebakel  n.res.wood shavings from planing.ullebakel a tebtib er a mlengabek; ullebakel er a mlengabek el chesbocheb; ullebekelel.Cf.melabek.

ullebekelel  n.poss.3s.ullebekelel a ullebakel er ngii.

ullebechelel  ullebechelel a ullebachel er ngii.

ullebekelel  n.poss.3s.seeullebakel.ullebekelel a ullebakel er ngii.

ullebelulel  n.poss.3s.seeullebeluul.ullebelulel a ullebeluul er ngii el mellebal a ralm.

ullebeluul  n.res.dirtied water after washing/dunking hands.ullebeluul a llebal el ralm; idokel el ralm el chad a mellebal; ullebelulel.Cf.melebal,olbeluul.

ullebelulel  n.poss.3s.ullebelulel a ullebeluul er ngii el mellebal a ralm.

ullebengelam  n.poss.1pe.seeulebongel.

ullebengeled  n.poss.1pi.seeulebongel.

ullebengelek  n.poss.1s.seeulebongel.

ullebengelel  n.poss.3s.seeulebongel.ullebengelel a ullebongel er ngii; orekiolel; ullebengelel a skulel e ng me remei.

ullebengelem  n.poss.2s.seeulebongel.

ullebengelir  n.poss.3p.seeulebongel.

ullebengeliu  n.poss.2p.seeulebongel.

ulleboel  n.section of taro patch; large school of fish.ulleboel a kot el klou el omingelel a mesei; ullebellel.

ullebokl  n.res.cut-off pieces of log, cloth, string, etc., to be discarded.ullebokl a mla medebes; ullebokl el mengchongch a nglaibuuch.

ullebongel  seeulebongel.ullebongel a rsel; uriul; ullebongel er a chad a kodall; ullebongel er a urreor a orekiolel/rekil, ullebengelel.

ullechadel  ullechadel a lloched; kemtimt a ullechadel er a ralm; mla mo diak, mla mo kesai; ullechadel er a ralm er a Oreor, ullechedelel.

ullechedelel  ullechedelel a ullechadel er ngii, lloched, llechidel.

ullecheduchel₁  n.res.sawed-off ends of log, board, etc.

ullecheduchel₂  n.res.remainder of what was used for patching.

ullechelbelel  n.poss.3s.seeullechelubel.ullechelbelel a ullechelubel er ngii.

ullechelubel  n.res.dirtied water after bathing.ullechelubel a mechut el ralm el mlo medechel er a omelecholb.

ullechelbelel  n.poss.3s.ullechelbelel a ullechelubel er ngii.

ullecheluchel  n.res.sawdust.ullecheluchel a tebtib er a omelecholech; tbetbil a kerrekar; uliecheluchel er a chesbocheb.

ullecheluches  n.redup.striped cloth or clothing.

ullechidel  n.res.broken off lengths of string; etc.ullechidel a ullechadel.Cf.meloched.

ulled  n.poss.1pi.seeullel.

ulledel  ulledel a uleld er ngii; ulei.

ullek  n.poss.1s.seeullel.

ullekedakel  n.scraps of odoim after slicing.ullekedakel a derengel a melsekosek; medekodek, ulekedakel er a babii, ullekedekelel.

ullekedekelel  n.poss.3s.ullekedekelel a ullekedakel er ngii.

ullekedekelel  n.poss.3s.seeullekedakel.ullekedekelel a ullekedakel er ngii.

ulleketekelel  ulleketekelel a ulleketokel er ngii.

ulleketokel  n.res.debris or things left over from assembling something.ulleketokel a mlo derengel a melteketek; a ika ulleketokel el kukau;.ulleketokel el chesbocheb.

ullekeungel  ullekeungel a mla medung; melekoi a ullekeungel a omekseselk reng.

ullekiungel  n.res.something repetitive said after a discussion has ended.

katekoi  v.recip.talk to each other or converse about something.katekoi a didu el melekoi; kachedecheduch, ngera te katekoi?

olekiungel  n.megaphone, microphone, telephone, any instrument for talking.

ullel  n.poss.3s.back; area or space (directly) in back of.ullel a uriul er ngii; ng techa ngar ullel a Calista?

ullam  n.poss.1pe.

ulled  n.poss.1pi.

ullek  n.poss.1s.

ullem  n.poss.2s.

ullir  n.poss.3p.

ulliu  n.poss.2p.

 A Toki a dilengchokl er a ullel a Droteo.Toki sat right in back of Droteo.

ullelkael  n.res.cut off parts of log to be discarded.

ullem  n.poss.2s.seeullel.

ullemachel  n.res.discarded cud of betel nut.ullemachel a mla mechamech el chemachel; ullemechelel. [syn:ulemachel]

ullemechelam  n.poss.1pe.

ullemecheled  n.poss.1pi.

ullemechelek  n.poss.1s.

ullemechelel  n.poss.3s.ullemechelel a ullemachel er ngii.

ullemechelem  n.poss.2s.

ullemechelir  n.poss.3p.

ullemecheliu  n.poss.2p.

ullemachel el beab  expression.small mouse; field mouse.

ullemadel  n.res.dirtied water after mopping.Cf.ullemedull. [syn:ullemodel.ullemodel a idokel el ralm er a omelemed.]

ullemchoel  n.res.broken parts of joint or coupling to be discarded.

ullemechelam  n.poss.1pe.seeullemachel.

ullemecheled  n.poss.1pi.seeullemachel.

ullemechelek  n.poss.1s.seeullemachel.

ullemechelel  n.poss.3s.seeullemachel.ullemechelel a ullemachel er ngii.

ullemechelem  n.poss.2s.seeullemachel.

ullemechelir  n.poss.3p.seeullemachel.

ullemecheliu  n.poss.2p.seeullemachel.

ullemedamel  n.res.scrapings/debris from road making.ullemedamel a mla medemedem; mla meruul el mo ta besul.

ullemedull  n.res.dirtied water after mopping.

ullemellel  n.poss.3s.seeullemull.ullemellel a ullemull er ngii.

ullemetamel  n.res.discarded branches.ullemetamel a kerrekar el telemotem; omngar a ullemetamel, ullemetemelel a idengelek.Cf.melemotem.

ullemetemelel  seeullemetamel.ullemetemelel a ullemetamel er ngii.

ullemikel  n.res.leaves stripped off coconut rib.ullemikel a besbesil a meltamk el dui; ullemikel er a skobang.Cf.olamk.

ullemodel  seeullemadel.ullemodel a idokel el ralm er a omelemed.

ullemull  n.res.cut grass, weeds, etc., to be thrown away.ullemull a mla mengaml el emull; ullemull er a sers; ullemellel. [syn:ullengemull]

ullemellel  n.poss.3s.ullemellel a ullemull er ngii.

ullengchutel  n.res.discarded cud after chewing sugarcane, etc.Cf.menguchet,ongchutel.

ullengelii  v.pf.3s.past.seeollangel.

ullengemull  seeullemull.

ullengersel  n.poss.3s.its path or track left behind from pulling heavy object.

ullengesiil  n.res.coconut meat remaining on shell after scraping.

ullengesill  n.res.coconut meat remaining on shell after scraping.

ullengill  v.pf.3p.inan.past.seeolengill.

ullengmudel  n.res.hair that is cut off; trimmings from shrubs, etc.

ulleoll  seeullaol.

ullesachel  n.res.chips; remains of carving;.ullesachel a blachel; tebtib er a meldasech el kerrekar; ullelsechelel.

ullesechelel  n.poss.3s.ullelsechelel a ullelsachel er ngii.

ullesechelel  n.poss.3s.seeullesachel.ullelsechelel a ullelsachel er ngii.

ulleselokel  n.res.dirtied water after washing clothes.

ullesengelel  ullesengelel a ullesongel er ngii el ngikel.

ullesobel  n.res.remains of a fire; embers.

ullesongel  n.res.leftover bones, etc. after cutting fish, meat, etc.ullesongel a tengdel a meldes, ullesongel er a ngikel, ullesengelel.

ulletachel  n.res.dirt that has been scrubbed away.ulletachel a mechut el ralm er a omelatech.

ulletechelel  n.poss.3s.ulletechelel a ulletachel er ngii.

ulletech  v.r.s.having gotten thrown at; pounded; cracked.

ulletechelel  n.poss.3s.seeulletachel.ulletechelel a ulletachel er ngii.

ulletengelel  n.poss.3s.seeulletongel.ulletengelel a ulletongel er ngii el mamed.

ulletochel  ulletochel a ulemetochel; miich el mla mengai a techel; ulletochel el miich a budel a miich.

ulletongel  n.remains of cutting cloth; shreds.ulletongel a derengel a mlochado el mamed; ulletengelel.Cf.tetengel,tetat.

ulletengelel  n.poss.3s.ulletengelel a ulletongel er ngii el mamed.

ulleuechel  n.res.chips from steps in coconut tree; remains of keam after being cut open.ulleuechel a budel a meldauch; ulleuechel el keam.

ulleuoll  ulleuoll a ullaol.

ullir  n.poss.3p.seeullel.

ullitall  n.res.pierced container to be discarded.

ulliu  n.poss.2p.seeullel.

ulluidel  n.res.pieces left over after cutting something lengthwise.

ullutii  v.pf.3s.past.seeolluut.

ulluut₁  v.r.s.returned; sent back.ulluut a mla moluut; mla mengader; udoud a ulluut, olutii, oluut, olutel a udoud.

ulluut₂  v.pf.3p.inan.past.seeolluut.

ulmam  n.poss.1pe.seeulul.

ulmiu  n.poss.2p.seeulul.

ulngakl₁  v.r.s.named.ulngakl a mla mungakl; ngar er ngii a ngklel; ngalek a ulngakl.

ulngakl₂  ulngakl a udoud, klalo el mlotobed el melutk er a kirel; udoud a ulngakl el ududel a ngalek; ulngakl el chutem a ultebechel a ouklalo er ngii.

ulngakt  v.r.s.carried; transported.

ulngamk  v.r.s.set right or straight.ulngamk a mla mungamk; mla locha ungamk er ngii; ulngamk a omekedecheraol, ungemkel a rael.

ulngeasek  v.r.s.controlled, reduced, or limited particular action or behavior; slowed down or did limit conversation.

ulngebeet  v.r.s.pushed under water; (wick of lamp) turned down.

ulngeng  v.r.s.stared at.

ulngibes  v.r.s.tempted; teased; seduced.

ulngit  v.r.s.begged or asked for.

ulngull  v.r.s.having rested or relaxed oneself.

uloch  v.r.s.stepped on and crushed; crouched down.uloch a berrotel; mechengii er a delul a chudel; uloch e omdidm er a merechorech.

ulochall  v.a.s.is to be prophesied about.ulochall a kirel el mulaoch; omlaoch er ngii; mlochii a meringel el kodall; mlaoch a klebelung; ulochel.

ulochel  n.poss.3s.seeulaoch.ulochel a ulaoch er ngii; omlaoch.

 uloi  n.archer fish.uloi a ta er a bedengel a ngikel.

ulolam  n.poss.1pe.seeulaol.

uloled  n.poss.1pi.seeulaol.

ulolek  n.poss.1s.seeulaol.

ulolel  n.poss.3s.seeulaol.ulolel a ulaol er ngii.

 Ke ko el mla merael er a a ngoaol?Have you walked on the floor of the ocean?

 Ng mle sment a tia el skuul.This school had a cement floor.

 Tia el skuul a mle sment a.This school had a cement floor.

ulolem  n.poss.2s.seeulaol.

ulolir  n.poss.3p.seeulaol.

uloliu  n.poss.2p.seeulaol.

Ulong  n.rock island in Koror (now uninhabited).Ulong a chelebacheb er a Oreor.

ulosall  n.foundation of house.ulosall a kingellel a blai me a bai; omkedecheraol; ulosel.

ulosel  ulosel a ulosall er ngii.

ulouachel  ulouachel a ko er a ngodech el tekoi; ngikei ei mlong a ulouachel le ng merael e merirekrik a medal.

ulout  n.res.cigarette butt; burned piece of wood, stick, etc..ulout a idungel el kilard e mad; rsel a meldoko el dekool a ulout; ulutel.

ulutel  n.poss.3s.ulutel a ulout er ngii.

ulrir  n.poss.3p.seeulul.

ulsaker  v.r.s.girded with loincloth; tied around;.ulsaker a mla musaker; ngar ngii a usekerel; ousaker, ulsekoll, rubak a ulsaker, msekerii, msaker, usekerel.

ulsarech₁  v.pf.3p.inan.past.seeolsarech.ulsarech a ulsongeb er eou; mla mosarech; ngar er a ulsarechg er a oberaod; oserechii, osarech, oserechel.

ulsarech₂  v.r.s.pressed down; pinned onto.ulsarech a ulsongeb er eou; mla mosarech; ngar er a ulsarechg er a oberaod; oserechii, osarech, oserechel.

ulsarech a rengul  expression.(emotions etc.) held in.

ulsaso  v.r.s.obtained through barter or trade.ulsaso a mla musaso; mla koreker; msesouii a delengcheklel, msaso a udoud; ulsaso a kelel; usesouel.

ulsau  v.r.s.bent down.ulsau a mla musau; mla okeed er ngii; dullokl el morengii; rachel a ulsau; omsau, mseur a chad el mo chedal, msau a rachel, useuul a reng.

ulsebek₁  v.r.s.made to fly.ulsebek a mla mosebek; malk a ulsebek, mla suebek; osebekii, osebek a skoki.

ulsebek₂  v.pf.3p.inan.past.seeolsebek.

ulsebekii  v.pf.3s.past.seeolsebek.

ulsebelel  ulsebelel a ngii a ulsebelii.

ulsebelii  v.pf.3s.past.seeolsobel.

ulsechem  v.r.s.grabbed with the fist.ulsechem a mla musechem; ilsechem; orreked el mesisiich; ulsechem er a udoud, isechemii.

ulsechemel  ulsechemel a usechem er ngii; ngii a omsechem.

ulsecherii  v.pf.3s.past.seeolsecher.

ulsechesech₁  v.pf.3p.inan.past.seeolsechesech.ulsechesech a berrotel; omart; osechesechii er a kosekodel; mla mosechesech a bail, osechesech, osechesechel.

ulsechesech₂  v.r.s.stuffed into; hidden in corner, dark, etc.; held in narrow space.ulsechesech a berrotel; omart; osechesechii er a kosekodel; mla mosechesech a bail, osechesech, osechesechel.

ulsechesechii  v.pf.3s.past.seeolsechesech.

ulsedem  v.s.(objects, etc.) fitted tight (against each other); arranged with no space in between. [syn:ulsedomel]

ulsedomel  seeulsedem.

ulseked₁  Telekangel ma duch el reng.

ulseked₂  v.r.s.squeezed in; crowded out.ulseked a mla moseked; ngar a delongelel a eru el klalo el meseked; diak le medidai; ulseked er a delongelel a mlai; osekedel.

ulsekedel  ulsekedel a ulseked er ngii; ngii a olseked.

ulselekelel  ulselekelel a ulselokel er ngii.

ulselokel₁  ulselokel a mechut el ralm el melsikel; ulselekelel.

ulselokel₂  ulselokel a sob el medechel er a omesilek; ulselokel el sob.

ulselsarech  ulselsarech a telkib el ulsarech.

ulsemuul  ulsemuul a mesisiich e meduch a rokui; dachelbai a tekoi me a omeruul; oumesingd el rengeasek er a Belau a ulsemuul.

ulsengebii  v.pf.3s.past.seeolsongeb.

ulsengerenger₁  v.r.s.allowed to go hungry.ulsengerenger a blechoel el songerenger, smecher er sengerenger; ulsengerenger a sebechel el mad er a sbekekl.

ulsengerenger₂  v.pf.3p.inan.past.seeolsengerenger.

ulsengerengerel  ulsengerengerel a songerenger el ngii a ulsengerengerii.

ulsengerengerii  v.pf.3s.past.seeolsengerenger.

ulseos  v.r.s.squeezed; pressed.ulseos a mla moseos; ulet; mla meuet, lius a ulseos; mesesii, meseos, omeseos; osesel a lius.

ulserechakl₁  v.r.s.stepped on (and giving off sound).ulserechakl a klou a rengul; ulsarech a rengul; diak el beot el ngmasech a rengul; ulserecheklel.

ulserechakl₂  v.pf.3p.inan.past.seeolserechakl.

ulserechakl a rengul  expression.calm; unexcitable.

ulserecheklel  ulserecheklel a ulserechakl el rengul.

ulserecheklii  v.pf.3s.past.seeolserechakl.

ulserechii  v.pf.3s.past.seeolsarech.

ulsesei₁  v.r.s.moved a little bit or ways.ulsesei a mla mosesei; smesei; telkib el uldubech; blil a ulsesei el mei.

ulsesei₂  v.pf.3p.inan.past.seeolsesei.

ulsesengii  v.pf.3s.past.seeolsesei.

ulsiaol₁  v.r.s.(drawer, suitcase, etc.) closed; (clothes) have seam sewn; (fire) fed; (people) incited to fight; n.r.s. seam.ulsiaol a ulsiolel; sei el mo ulsiu er ngii; a ikei el mo kaisiuekl; okul a tet a ngar er a ulsiaol.

ulsiaol₂  n.r.s.seam.Cf.olsiu.

ulsiolel  n.poss.3s.ulsiolel a ulsiaol er ngii.

ulsichii  v.pf.3s.past.seeolsiich.

ulsiich₁  v.r.s.(nut, screw) tightened.ulsiich a mla mosiich; seraub a smiich; mesisiich, ulsiich a seraub; osichii a uasech, osichel.

ulsiich₂  v.pf.3p.inan.past.seeolsiich.

ulsikm  ulsikm a mla mosikm; blutek a chelsimer; smecher a ulsikm a ngerel; osikm a chesimer, olsikm.

ulsiolel  n.poss.3s.seeulsiaol.ulsiolel a ulsiaol er ngii.

ulsirs₁  v.pf.3p.inan.past.seeolsirs.ulsirs a mla mosirs; mla osisii, osirs a chutem; chetemek a ulsirs er a bank; ulsisel.

ulsirs₂  v.r.s.(money) pawned or pledged; leaned against.ulsirs a mla mosirs; mla osisii, osirs a chutem; chetemek a ulsirs er a bank; ulsisel.

ulsirs₃  n.r.s.Palauan money as pawn when borrowing; collateral.ulsirs a ta er a bedengel a udoud er a Belau.

ulsisel  n.poss.3s.

ulsiseb₁  v.r.s.put, pushed or forced in.ulsiseb a mla mosiseb; ultuu; ulsiseb er a urreor; mla osisebii; osiseb; osisebel.

ulsiseb₂  v.pf.3p.inan.past.seeolsiseb.

ulsisebel  ulsisebel a ngii a ulelsiseb; ulsisebel el udoud a betok; osiseb, osisebel.

ulsisebelel  ulsisebelel a ulsisebel.

ulsisebii  v.pf.3s.past.seeolsiseb.

ulsisechakl₁  v.pf.3p.inan.past.seeolsisechakl.ulsisechakl a a meduch; mla mosisechakl; ulekrael, ulsisechakl er a mera el tekoi, ulsisecheklel.

ulsisechakl₂  v.r.s.taught; instructed; trained.ulsisechakl a a meduch; mla mosisechakl; ulekrael, ulsisechakl er a mera el tekoi, ulsisecheklel.

ulsisecheklel  ulsisecheklel a urrekedellel; ngii ulsisechakl er ngii.

ulsisecheklii  v.pf.3s.past.seeolsisechakl.

ulsisechelel  n.poss.3s.piece of food with part bitten away.ulsisechelel a ulsisuchel er ngii.

ulsisel₁  n.poss.3s.seeulsirs.

ulsisel₂  ulsisel a ulsirs er ngii.

ulsisii  v.pf.3s.past.seeolsirs.

ulsisuchel  ulsisuchel a kall el selechosech; klard el iedel, ulsisuchel el kukau, mla mesechosech; ulsisechelel.

ulsiu₁  v.pf.3p.inan.past.seeolsiu.ulsiu a ulsikm; blutek; mla mosiu; ulsiu a berdel a ngerel.

ulsiu₂  v.r.s.(drawer, suitcase, etc.) closed; (clothes) have seam sewn; (fire) fed; (people) incited to fight.ulsiu a ulsikm; blutek; mla mosiu; ulsiu a berdel a ngerel.

ulsiuekl₁  v.pf.3p.inan.past.seeolsiuekl.ulsiuekl a mla mosiuekl; klechedaol a ulsiuekl er a kerodel; osiueklii, osiuekl, osiueklel a klechedaol.

ulsiuekl₂  v.r.s.met; collided or hit into.ulsiuekl a mla mosiuekl; klechedaol a ulsiuekl er a kerodel; osiueklii, osiuekl, osiueklel a klechedaol.

ulsiuklii  v.pf.3s.past.seeolsiuekl.

ulsiul  ulsiul a ulsiu er ngii; ulsiul a ngerel; blutek, btekel a ngor.

ulsiur  v.pf.3s.past.seeolsiu.

ulskeskii  v.pf.3s.past.seeolskosk.

ulskosk₁  v.pf.3p.inan.past.seeolskosk.ulskosk a mla moskosk; mla modubech; uldubech el mong; oskeskii, olskosk er ngii, oskeskel.

ulskosk₂  v.r.s.pushed vigorously.ulskosk a mla moskosk; mla modubech; uldubech el mong; oskeskii, olskosk er ngii, oskeskel.

ulsobel₁  v.pf.3p.inan.past.seeolsobel.ulsobel a mla mosobel; beluulechad a ulsobel er a kodellel a ngelekel a Dios; ulsebelii, osobel, osebelel.

ulsobel₂  v.r.s.saved, rescued or taken care of.ulsobel a mla mosobel; beluulechad a ulsobel er a kodellel a ngelekel a Dios; ulsebelii, osobel, osebelel.

ulsongeb₁  v.pf.3p.inan.past.seeolsongeb.ulsongeb a ulseked; mla mosongeb; mla moseked, osengebii a chimal; osongeb a kud, osengebel.

ulsongeb₂  v.r.s.held or pressed down.ulsongeb a ulseked; mla mosongeb; mla moseked, osengebii a chimal; osongeb a kud, osengebel.

ultab₁  ultab a diak le meketeket el dengchokl; ak di ultab er a tuangel; otebengii e olengull, otab a klebngel; otebengel.

ultab₂  v.r.s.placed on raised surface; hindered or delayed temporarily; seated (in doorway) with legs dangling outside.ultab a mla motab; diak el lerrekui; otebengii; dirkak lebo el merek; otab, otebengel a cheldecheduch.

ultab₃  ultab a mochelochel; tmurek a ouach er a bad, ochik a ultab me ng meringel.

ultab₄  v.pf.3p.inan.past.seeoltab.

ultab₅  v.r.s.fixed or focused upon.

ultak₁  v.pf.3p.inan.past.seeoltak.ultak a ultekiall; mla motak; kldoel er bebul; medechel er a bab, otak a babier, ultak er a mlai, otekil.

ultak₂  v.r.s.carried aboard; transported in vehicle.ultak a ultekiall; mla motak; kldoel er bebul; medechel er a bab, otak a babier, ultak er a mlai, otekil.

ultamet₁  v.pf.3p.inan.past.seeoltamet.ultamet a mla motamet; klurs; ert a ultamet el mong; mla otemetii, otamet a kerrekar, otemetel.

ultamet₂  v.r.s.pulled at; drawn tight or taut.ultamet a mla motamet; klurs; ert a ultamet el mong; mla otemetii, otamet a kerrekar, otemetel.

ultang  ultang a dengchokl el selaod a eru el ochil er a bebul a kerrekar; mla mutang; mla mtengar a bambuu; utengal a bambuu.

ultaor  v.r.s.dropped and stuck in crotch of tree.ultaor a telenget; mla motaor; ert a ultaor me ng diak lorael, urrached el bambuu a mla mtorii a ert; utorel.

ultaut₁  v.r.s.(spear, gun, etc.) aimed at target; (law) enforced; (fire) lighted; (job) started; hooked. ultaut a mla motaut; uluchel, urreor a ultaut, ngau a ultaut.

ultaut₂  v.pf.3p.inan.past.seeoltaut.

ultebechel  v.r.s.held steady; controlled; confirmed; moored; (person) certain or sure to; (person) serious or responsible.ultebechel a mla mutebechel; ulterekokl; diak el beot el mesim; mtebechelii a taem, mtebechel a tekoi, utebechelel.

 A di kkilungii a renguk el telkib el meketeket e ng el ngar er ngii a mo ungil el kudesuii.Whenever I was just patient and waited for a little while, I was certain to have a good idea.

 Ak el me er a klukuk.I'll certainly come tomorrow.

ultebechel a blekerdelel  expression.honest; mature and responsible.

ultebechel a rengul  expression.honest; mature and responsible.

ultebechel el tekoi  expression.confirmed matter.

ultebedii  v.pf.3s.past.seeoltobed.

ultebengii  v.pf.3s.past.seeoltab.

ultebetab  ultebetab a ultab.

ultebur  v.pf.3s.past.seeoteb.

ultechakl₁  v.r.s.intimated; insinuated; stuck (on beach against dock, etc.) after floating ashore; staying in another house or village.ultechakl a mla motechakl; diall a mla oberius el mei motechakl er a chelmoll; metecheklii otecheklel. Delengchokl me a lechub eng chad el mo ultuil er a ta er a delengchokl e leng chelitechetul a delengcheklel, el omid a ngamk e chui el klauchad.

ultechakl₂  ultechakl a diak el sebechel el ileakl me ng melik a delengchokl; ultuil er a rechad.

ultechakl₃  ultechakl a chad er a ngodech el beluu e mlei el diak a delengcheklel a motechakl er a blai; blailsiich a ometechakl er a ultechakl le ng kirel; klteket e a ultechakl a mochad er a ilteet; Belau a ua isei.

ultechedii  v.pf.3s.past.seetmoched.

ultechei₁  v.r.s.changed; replaced; succeeded; abnormal; crazy.ultechei a mla mutechei; ulengoid, omtechei; mtechir a chutem er a mlai; klok a ultechei er a klilt.

ultechei₂  ultechei a ngalek el mechell el kuk ngodech; ngar ngii a ngesonges er ngii; a lechub e ng medeel ng kedols a bdelul me a kuk bebil el ngodech.

ultecheklel  ultecheklel a ngii a ulemetechakl er ngii; ngiluu el mo er a blil.

ultechelbakl₁  v.pf.3p.inan.past.seeoltechelbakl.ultechelbakl a mla mutechelbakl; ngar a chelsel a daob; sidosia a urresors; otechelbeklii, otechelbeklel.

ultechelbakl₂  v.r.s.pushed into water.ultechelbakl a mla mutechelbakl; ngar a chelsel a daob; sidosia a urresors; otechelbeklii, otechelbeklel.

ultechelbeklii  v.pf.3s.past.seeoltechelbakl.

ultechet  ultechet a omtechet; oker el diak el melemalt a keril; ngii di lolekoi; melebisech a cheldecheduch; rikuts.

ultechii  v.pf.3s.past.seeoltoech.

ultechull  ultechull a outechull; ngar ngii a techellel el delidai el lab; omechell a ultechull el tobedang.

ultekangel  v.r.s.argued with.ultekangel a mla mutekangel, mla mtekengelii a ngelekel el mo er a skuul; ngalek a chetil e ng di ultekangel me ng mlong; ultekenge.

ultekau₁  v.r.s.held in lap; (house) supported (by foundation, etc.).ultekau a mla motekau; ngar er a ouach; mechas a ultekau er a ngalek, otekur, oltekau a chimal, otekul.

ultekau₂  v.pf.3p.inan.past.seeoltekau.

ultekengel  ultekengel a ultekangel er ngii.

ultekerekl₁  v.pf.3p.inan.past.seeoltekerekl.ultekerekl a mlongasech; mla oltekerekl er ngii er a mesei; mo diak loumesei.

ultekerekl₂  v.r.s.taken out of water.ultekerekl a mlongasech; mla oltekerekl er ngii er a mesei; mo diak loumesei.

ultekereklii  v.pf.3s.past.seeoltekerekl.

ultekiall  seeultak.ultekiall a rechad, klalo el ultak; mla motak; klou a ultekiall me a ert a ruumk; otekir, otak, oltak a telechull, otekil.

ultekii  v.pf.3s.past.seeoltak.

ultekillel  ultekillel a kllungel, berredel a ultekiall; klou a ultekillel a otak a betok.

ultekir  seeultekii.

ulteklall  seeultak.

ultektak  ultektak a betok el ultak.

ultektok  ultektok a betok el ultok; berrotel el ultektok e diak lotobed er a olsechelel me le mesaod.

ultekullel  ultekullel a ngii a oltekau.

ultekur  v.pf.3s.past.seeoltekau.

ultekuul  ultekuul a oltekau; ultekuul er a ngalek e omengur.

ultelbal  ultelbal a ultelub er ngii; omtelub.

ultelechakl₁  v.pf.3p.inan.past.seeoltelechakl.ultelechakl a mla ngmai mekngit el diak le bleketakl; mla motelechakl er a rechorech; ultelechakl a mekngit; ultelecheklel.

ultelechakl₂  v.r.s.accused; suspected.ultelechakl a mla ngmai mekngit el diak le bleketakl; mla motelechakl er a rechorech; ultelechakl a mekngit; ultelecheklel.

ultelecheklel  ultelecheklel a ultelechakl er ngii; oltelechakl er a dimlak lesang.

ultelecheklii  v.pf.3s.past.seeoltelechakl.ultelecheklii a uleltelechakl er ngii; oltelechakl.

ultelechii  v.pf.3s.past.seeoltilech.

ultelii  v.pf.3s.past.seeoliitel.

ultelub  v.r.s.teased.ultelub a omtelub; ngellakel el melekoi a berotel el omilil er ngii; mtelbar a sechelil, beruadel a omtelub el oltobed a cherrir a recheldebechel; ultelbal.

ultememech  ultememech a madelangel; betimemech a medal; diak el ungil a rengul; madeltememech.

ultemengii  v.pf.3s.past.seeoltom.

ultemetel  ultemetel a ngii a ultamet.

ultemetii  v.pf.3s.past.seeoltamet.

ultengel₁  v.r.s.taken or brought down.ultengel a mla motengel; ngar eou; diak lulengasech.

ultengel₂  v.pf.3p.inan.past.seeoltengel.

ultengelakl  ultengelakl a ultengel a medal; chelisngull er a seked; ngera ng ultengelakl a medal er ngii?

ultengelel  ultengelel a ngii a uleltengel; mla otengelii a bangderang.

ultengelii  v.pf.3s.past.seeoltengel.

ulterau₁  v.pf.3p.inan.past.seeolterau.ulterau a mla moterau; mla mochar; mla oterau a chutem, oterur a mesei; oterul a klolekled e kid a chelbed.

ulterau₂  v.r.s.sold; given away.ulterau a mla moterau; mla mochar; mla oterau a chutem, oterur a mesei; oterul a klolekled e kid a chelbed.

ulterbekii  ulterbekii a ulelterebek er ngii; oterebekel.

ulterebek₁  v.pf.3p.inan.past.seeolterebek.ulterebek a mla moterebek; mla oterebekii, oterbekel.

ulterebek₂  v.r.s.raped.ulterebek a mla moterebek; mla oterebekii, oterbekel.

ulterebekel₁  ulterebekel a ngii a uleterebek.

ulterebekel₂  ulterebekel a ngii a ulelterebek.

ulterebekii  v.pf.3s.past.seeolterebek.

ulterechii  v.pf.3s.past.seeoltorech.

ulterekeklel  ulterekeklel a ulterekokl er ngii.

ulterekeklii  v.pf.3s.past.seeolterekokl.

ulterekokl₁  v.pf.3p.inan.past.seeolterekokl.ulterekokl a mla moterekokl; ultebechel el kmal ngii; mloterekokl el mengkar a chutem; oterekeklii a omerolel, oterekokl a okelel a babii er ngii; ulterekeklel.

ulterekokl₂  v.r.s.entrusted to someone; given for safekeeping; (specific time) set; sincere, real; genuine; really; surely; for sure; definitely.ulterekokl a mla moterekokl; ultebechel el kmal ngii; mloterekokl el mengkar a chutem; oterekeklii a omerolel, oterekokl a okelel a babii er ngii; ulterekeklel.

ulteremed₁  v.pf.3p.inan.past.seeolteremed.ulteremed a mla moteremed; marek el sausab a ulteremed; blet, otermedel.

ulteremed₂  v.r.s.pressed down; crushed.ulteremed a mla moteremed; marek el sausab a ulteremed; blet, otermedel.

ulteremedii  v.pf.3s.past.seeolteremed.

ulterkeklii  ulterekeklii a ulelterekokl er ngii.

ulterkii₁  v.pf.3s.past.seeolturk.

ulterkii₂  v.pf.3s.past.seeolturk.

ultermedii  ultermedii a ulelteremed er ngii.

ulterur  v.pf.3s.past.seeolterau.ulterul a ulelterau er ngii; ngii a ulterur.

ulteruul  ulteruul a mla moterau; mla oterur a chutem; mla mo diak el chetemel.

ultetechei  v.r.s.redup.tetched (mildly deranged); somewhat crazy.

ultidii  v.pf.3s.past.seeoltiid.

ultiid₁  v.pf.3p.inan.past.seeoltiid.

ultiid₂  v.r.s.made to ejaculate; brought to orgasm.

ultiil₁  v.pf.3p.inan.past.seeoltiil.ultiil a ultuil; ngalek a ultiil er a demal; otilii, otiil, otilel er a demal.

ultiil₂  v.r.s.leaned or laid against; lying down.ultiil a ultuil; ngalek a ultiil er a demal; otilii, otiil, otilel er a demal.

ultikillel  n.poss.3s.volume; space available; capacity.

 Ng ua ngara a ultikillel a bilsengem?How many passengers can your boat carry?/What's the capacity of your boat?

ultil  n.poss.3s.imprint; track.ultil a llechul; urrolel; betok a ultil a ouach er a chelechol.

ultil a oach  expression.footprint.

 A Droteo a di omdid a a ochil a demal.Droteo is following in his fathers footsteps (i.e., following his father's way of life).

Kmal mle betok a a ochik er sel omoachel.I had many footsteps at the river.

Ng betok a a kelkat era bedengek.I have a lot of scars all over my body.

ultil a oach  expression.footprint.

ultilech₁  v.pf.3p.inan.past.seeoltilech.ultilech a ulsarech, mla motilech, ultilech er a mlai; mlai a ngar er a bebul; otelechii.

ultilech₂  v.r.s.has had something put on top of it.ultilech a ulsarech, mla motilech, ultilech er a mlai; mlai a ngar er a bebul; otelechii.

ultilel  ultilel a ultuil er ngii; ultiil.

ultilii₁  v.pf.3s.past.seeoltiil.

ultilii₂  v.pf.3s.past.seeoltuil.

ultingaol  v.r.s.lied to.ultingaol a mla mutingaol; sechelil a ulumulak er ngii; miltingolii, ultingaol e diak lodengei; telingolel.

ultirakl₁  v.r.s.followed; pursued.ultirakl a mla motirakl; llach a ultirakl; llach a ulengesenges er a remekedngil a beluu; otireklel a llach.

ultirakl₂  v.pf.3p.inan.past.seeoltirakl.

ultireklii  v.pf.3s.past.seeoltirakl.

ultirel  n.poss.3s.seeultoir.ultirel a ultoir er ngii; oltoir.

ultirii  v.pf.3s.past.seeoltoir.

 Te me ng obekall el tmuu er a chereomel.They chased him so he was driven into the jungle.

ultitech₁  v.pf.3p.inan.past.seeoltitech.

ultitech₂  ultitech a ulseked; rechad er a Belau a mla motitech er a klou el ildois er a rechedal a kakerous el beluu; Oreor a kosekodel er a kemerruumekemerrau el chad; rechad er a Belau a ultitech; tia udesuall; ultitechel.

ultitechakl₁  v.pf.3p.inan.past.seeoltitechakl.

ultitechakl₂  v.r.s.put or pushed aside.

ultitecheklii  v.pf.3s.past.seeoltitechakl.

ultitechel  ultitechel a ultitech er ngii; oltitech, omekseked.

ultitechii  v.pf.3s.past.seeoltitech.

ultitenganged  v.pf.3p.inan.past.seeoltitenganged.

ultitengedii  v.pf.3s.past.seeoltitenganged.

ultngakl₁  v.pf.3p.inan.past.seeoltngakl.ultngakl a mla motngakl; ulluut; dimlak a kengei; otngakl a udoud mloluut; otngeklii, otngeklel.

ultngakl₂  v.r.s.rejected; returned; declined; pushed back.ultngakl a mla motngakl; ulluut; dimlak a kengei; otngakl a udoud mloluut; otngeklii, otngeklel.

ultngeklel  ultngeklel a ultngakl er ngii; ulellut.

ultngeklii  v.pf.3s.past.seeoltngakl.ultengeklii a uleltngakl er ngii.

ultobed₁  v.pf.3p.inan.past.seeoltobed.

ultobed₂  v.r.s.taken out.

ultobed₃  ultobed a mla motobed; mlodik, mlotobed, sechelid a ultobed er a urreor, otebedii, tilobed, otebedel.

ultoched₁  v.r.s.(spearhead) provided with barbs; jerked or pulled at.ultoched a mla motoched; ngar ngii a techedel, mtechedii a biskang, mtoched a orus, utechedel.

ultoched₂  v.pf.3p.inan.past.seetmoched.

ultoched₃  v.r.s.made to give up.

ultoech₁  v.r.s.pierced or drilled through.ultoech a mla motoech; mla mo chemolt; tmoech, otechii er a belsibs, ultoech er a bitang; otechel.

ultoech₂  v.pf.3p.inan.past.seeoltoech.

ultoi₁  v.r.s.included.ultoi a mla motoi; obengterir; uldimukl er tir; otongii er a rengalek, mla otoi a ilumel er a kall, otongel.

ultoi₂  v.pf.3p.inan.past.seeoltoi.

ultoir₁  v.pf.3p.inan.past.seeoltoir.

ultoir₂  n.r.s.love.ultoir a sau; beltik el reng; ultirel er a soal; ultoir er a klengeasek, klaiuetoir er a klaungalek.

ultirel  n.poss.3s.ultirel a ultoir er ngii; oltoir.

 A ultirek er kau a di uai a chudel er a mekesokes.My love for you is boundless.

 A ultirek er kau a kmal meringel er ngak.My love for you causes me pain.

ultok  v.r.s.sticking out; projecting; opposed; gone against.ultok a mla mutok; diak loltirakl; mtekengii a llach; diak lekengei; chetil; ultok a omuchel a mekngit, mtok a telbiil; utekengel.

ultom₁  v.pf.3p.inan.past.seeoltom.ultom a mla motom; otemii a medal; ochotii a medal er a seked; otom a mederir, otemengel.

ultom₂  v.r.s.poked or stuck out.ultom a mla motom; otemii a medal; ochotii a medal er a seked; otom a mederir, otemengel.

ultongii  v.pf.3s.past.seeoltoi.

ultorech₁  v.pf.3p.inan.past.seeoltorech.ultorech a rruul el ketiterachel; mla motorech; mla oterechii me ng ketiterachel; oterechii; a rael, oltorech oterchel.

ultorech₂  v.r.s.made to slip.ultorech a rruul el ketiterachel; mla motorech; mla oterechii me ng ketiterachel; oterechii; a rael, oltorech oterchel.

ultour₁  v.pf.3p.inan.past.seeoltour.ultour a ngar a ulk; mla motour; mla oturii a ngelekel; cheleoch el ngalek a ultour, oltour er a til; oturel.

ultour₂  v.r.s.carried on the back; held behind the back.ultour a ngar a ulk; mla motour; mla oturii a ngelekel; cheleoch el ngalek a ultour, oltour er a til; oturel.

ultuat  ultuat a mla motuat; ultuat el mo er bab e me er eou; smecher a ometuat er a mlai.

ultuatel  n.holes or sockets in outrigger for inserting ulai.ultuatel a belsibs er a mlai er a daob el blil a ulai me a udibech.

ultubeklel  ultubeklel a ultubokl er ngii; orrael er ngii er eou.

ultubeklii  v.pf.3s.past.seetuubokl.

ultubii  v.pf.3s.past.seeoltuub.

ultubokl₁  v.r.s.made to walk under something; humbled.ultubokl a mla motubokl; okiu eou; otubeklii a chimal; otubokl a bderrir er a tebel; tuuebokl; otubeklel.

ultubokl₂  v.pf.3p.inan.past.seetuubokl.

ultuchakl₁  v.r.s.deflected; detained.ultuchakl a ulekedong; mla motuchakl; mla touchakl; otucheklii a sechelil el mei er a blai; otuchakl a mlai, touchakl, otucheklel.

ultuchakl₂  v.pf.3p.inan.past.seeoltuchakl.

ultucheklel  ultucheklel a ngii a ultucheklii; ngii a ulemekedong.

ultucheklii  v.pf.3s.past.seeoltuchakl.

ultuil₁  v.pf.3p.inan.past.seeoltuil.ultuil a mla motuiil; otilii a bdelul er a tebel e olengull; ulsirs; otilel.

ultuil₂  v.r.s.laid down; lying down; dependent on.ultuil a mla motuiil; otilii a bdelul er a tebel e olengull; ulsirs; otilel.

ultuir  seeultuil.

ultungii  v.pf.3s.past.seeoltuu.

ulturech  v.r.s.bent and tied.ulturech a bluoik; mla moturech; mterechii a ukar, mla mturech, ulturech er a urreor a bluoik a ulkel, uterechel.

ulturek₁  ulturek a bereked; mla moturek; bilas ulturek er a cheldukl; ulteroter; oterekii a bilas, oturk a mlai, oterekel.

ulturek₂  ulturek a mla mengai a kengei er ngii; mla moturek; mla oturek er a usbechel a chutem; ouchutem a ulturek, oterekii, oterekel.

ulturek₃  ulturek a mla mo keterekokl; diak lodengei a lolekoi; tmurek a ngerel, ulturek a ngerel; oterekii a blulekngel; oterekel.

ulturii  v.pf.3s.past.seeoltour.

ulturk₁  v.pf.3p.inan.past.seeolturk.

ulturk₂  v.pf.3p.inan.past.seeolturk.

ulturk₃  v.r.s.argued down; (boat) moored; (eyes) fixed upon or staring at.

ulturk₄  v.r.s.has to be asked for permission.

ultut₁  v.pf.3p.inan.past.seeoltut.ultut a mla otutur; mla tmut, otutur a tolechoi; otutul.

ultut₂  v.r.s.suckled; nursed.ultut a mla otutur; mla tmut, otutur a tolechoi; otutul.

ultut₃  v.pf.3p.inan.past.seeomtut.

ultut₄  v.r.s.suckled; nursed.

ultutakl₁  v.pf.3p.inan.past.seeoltutakl.ultutakl a mla motutakl; merechorech a ultutakl; ulecholt a recherechel er a bulis; ultuteklel a ngar a omiochel.

ultutakl₂  v.r.s.told on; accused.ultutakl a mla motutakl; merechorech a ultutakl; ulecholt a recherechel er a bulis; ultuteklel a ngar a omiochel.

ultutakl₃  n.r.s.accusation.ultutakl a tekoi el medechel er omiochel el oltutakl er a merechorech; ultuteklel er a tiluu er a stoang er ngii.

ultuteklel  n.poss.3s.ultuteklel a ultutakl er ngii; oltutakl, mlotutakl.

ultuteklel  n.poss.3s.seeultutakl.ultuteklel a ultutakl er ngii; oltutakl, mlotutakl.

ultuteklii  v.pf.3s.past.seeoltutakl.ultuteklii a uleltutakl er ngii; olengasech er ngii er a kerrekeriil.

ultutelam  n.poss.1pe.seeultutelel.

ultuteled  n.poss.1pi.seeultutelel.

ultutelek  n.poss.1s.seeultutelel.

ultutelel  n.importance; significance; function; meaning; purpose; reason; value.ultutelel a usbechall er ngii; ngar ngii a belkul, usbechel; skuul ngar er ngii a ultutelel.?

diak a ultutelel  expression.useless; meaningless; trivial.

klou a ultutelel  expression.important.

ultutelam  n.poss.1pe.

ultuteled  n.poss.1pi.

ultutelek  n.poss.1s.

ultutelem  n.poss.2s.

ultutelir  n.poss.3p.

ultuteliu  n.poss.2p.

 klou aimportant

ultutelem  n.poss.2s.seeultutelel.

ultutelir  n.poss.3p.seeultutelel.

ultuteliu  n.poss.2p.seeultutelel.

ultutii  v.pf.3s.past.seeoltaut.

ultutk  v.r.s.(plant) supported by stick put into ground; (site of house, etc.) marked with sticks and string.ultutk a mla mututk; mla locha ututk; ngar er ngii a ututkel; mtetkii a omekedecheraol; mtutk a dellomel, utetkel.

ultutur₁  v.pf.3s.past.seeoltut.

ultutur₂  v.pf.3s.past.seeomtut.

ultuu₁  v.pf.3p.inan.past.seeoltuu.ultuu a mla motuu; ulsiseb; mla soiseb; ultuu a deel er a ochil; babii a ultuu er a blil; otungii; otungel.

ultuu₂  v.r.s.made to enter; put into.ultuu a mla motuu; ulsiseb; mla soiseb; ultuu a deel er a ochil; babii a ultuu er a blil; otungii; otungel.

ultuub₁  v.pf.3p.inan.past.seeoltuub.ultuub a mla motuub; oba el melekoi a terechedel me a klebelngul; ultuub er a rsechelil; otubel.

ultuub₂  v.r.s.degraded; insulted; slandered.ultuub a mla motuub; oba el melekoi a terechedel me a klebelngul; ultuub er a rsechelil; otubel.

ultuull₁  v.r.s.carried on the back; held behind the back; carrying (person, thing) on the back; holding (hands) behind the back.

ultuull₂  ultuull a ultour; ultuull er a ngelekel, oltour er a til.

ultuut  seebltuut.ultuut a mla motuut; klekedall er a blai a ultuut; mla mtutii, metuut, otutel a kerrekar.

uluchais  seeouchais.uluchais a ngii a melekoi; uluchais er a omerael el mo er a buil a uchisel a omerael.

uluchel  v.r.s.bluchel.uluchel a ultaut; mla meuchel, omuchel; mechelii a urreoer, muchel a omesuub; uchelel a cheldecheduch, ulemuchel er ngii.

uluchelel  uluchelel a ngii a milechelii; ulemuchel er ngii.

ulud  n.poss.1pi.seeulul.

Ului  n.channel mouth in Ngeong.

uluid₁  n.raincoat.uluid a bail el omderungel er a chull; deluus; buik a uldor er a uluid; ulidel.Cf.ouluid.

ulidel  n.poss.3s.ulidel a uluid er ngii; ulidel er a chull.

uluid₂  v.r.s.glued; pasted.uluid a mla obuid; mla mudii a babier; bereked; omuid, er a babier el oba uid; muid, udel.

uluit₁  v.r.s.boiled several times.uluit a mla obuit; brak el meketeket el ngar a ngeliokl a uluit; omuit a brak.

uluit₂  uluit a mla obuit; delobech; deb a mla obuit; bitel a deb.

uluk  n.poss.1s.seeulul.

uluked₁  uluked a mla meuked; tolechoi a uluked er a uked er a rekas; mkedii, ukedel a ngalek.

uluked₂  v.r.s.(fish) caught by casting net.uluked a mla meuked; mekebud a uluked er a chelii.

ulukel  seeblukel.ulukel a mla mukel el me moiit; mla mkelii a lius; mukel a kerrekar, ukelel; lius a ulukel er a eolt.

ulul  n.poss.3s.chest (of human being). ulul a klekedall er a chad; ulul a bebul a diil e eou er a cheiukl.

chiuesel a ulul  expression.breastbone.

mengesbreber a ulul  expression.have tight feeling in chest.

mesengul a ulul  expression.center of chest; sternum.

omor er a ulul  expression.(baby) crawl or creep on ground, etc.; lie face down.

omotech er a ulul  expression.make content; satisfy; appease.

ulmam  n.poss.1pe.

ulmiu  n.poss.2p.

ulrir  n.poss.3p.

ulud  n.poss.1pi.

uluk  n.poss.1s.

ulum  n.poss.2s.

ulum  n.poss.2s.seeulul.

uluokl  uluokl a uluus; mla obuus; bail a uluokl; mla musii a blil.

uluoll  v.a.s.(house) is to have floor put on.

ulus₁  ulus a mengai a dersesei el mo er a diak er ngii; ngar er a ulus el omcheled er a meltom.

ulus₂  ulus a mla obus; mla mengai; such a ulus; usngel a such.

ulutel  n.poss.3s.seeulout.ulutel a ulout er ngii.

 uluu  n.diamond-scale mullet.uluu a ta er a bedengel a ngikel.

uluud₁   uluud a mla obuud; mla meterob, mudii a urreor, mla mo merek a urreor; omuud er a cheroll, udel a urreor.

uluud₂  v.r.s.(fishnet) pulled in.

uluus  seebluus.uluus a uluokl.

-um  affix.your.

umad  n.end of roof of house (at front and back).umad a klekedellel a blai me a bai ngar er a bita me a bitang e kaisiuekl ngii me a chado.

bad el umad  expression.crossbeams supporting floor at ends of bai.

umedal  umedal a umad er ngii; umedal a bai.

umengam  n.poss.1pe.seeuum.

umenged  n.poss.1pi.seeuum.

umengek  n.poss.1s.seeuum.

umengel  n.poss.3s.seeuum.umengel a uum er ngii.

umengem  n.poss.2s.seeuum.

umengir  n.poss.3p.seeuum.

umengiu  n.poss.2p.seeuum.

ungamk  n.straight line to mark location of something (e.g., foundation of house).ungamk a mesil; kerreel el usbechall el omngamk; omeklemalt er a ruoll; mngemkii a rael, mngamk, ungemkel.

ungelam  n.poss.1pe.seeuingel.

ungeled  n.poss.1pi.seeuingel.

ungelek  n.poss.1s.seeuingel.

Ak mle buras a er a eliiI brushed my teeth yesterday

Ak buras aI'm brushing my teeth.

Ak mlo meruul a era haishia.I went to fix my teeth at the dentist.

ungelel  n.poss.3s.seeuingel.ungelel a uingel er ngii.

ungelel a bduu  expression.core of a boil.

ungelel a chelechol  expression.point where beach ends and ocean floor begins.

ungelel a cheremrum  hard membrane inside one end of cheremrum.

ungelel a cheremrum  expression.hard membrane inside one end of sea cucumber.

ungelel a chutem  expression.stone.

ungelel a daob  expression.jelly fish.

ungelel a ibuchel  expression.hard membrane inside sea urchin.

ungelel a kia  expression.teeth of gear or cog.

ungelel a molech  expression.hard membrane inside one end of sea cucumber.

ungelel a olecholech  expression.teeth of saw.

ungelel a taib  n.ball of (electric) typewriter.

ungelem  n.poss.2s.seeuingel.

ungelir  n.poss.3p.seeuingel.

ungeliu  n.poss.2p.seeuingel.

ungelmall  v.a.s.is to be given drink or made to drink.ungelmall a kirel el mongim; msa imelel; omngim er ngii; ungelmel.

ungelmel  ungelmel a omngim er ngii.

ungemkel  ungemkel a ungamk er ngii; omngamk.

ungia el tutau  expression.early morning shortly after dawn.

ungial  n.poss.3s.goodness; joy.ungial a klungiolel; menga ungial a kall.Cf.Ungilreng.

ungial a rengul  expression.happiness; joy.

ungial a rengul  expression.happiness; joy.

ungiang  v.s.inch.is becoming good; improving.ungiang a mla mo ungil besul; cheldecheduch a ungiang.

 Ng?Is it enough/better/satisfactory?

ungibesul  seeungilbesul.ungilbesul a ungil a delengcheklel; ungil a teletelel; merireueru er ngii el dmeu a rengul; ungil besul el bechiil.

ungil  v.s.good; nice; satisfactory; advantageous.ungil a meringelechad, ungil el ues; beruadel a ungil omerellel; klebokel; diak le mekngit; ungial.Cf.klungiaol,ungilbesul,ungial,Ungilreng.

mo ungil el smecher  expression.get better (from illness).

ungia el tutau  expression.early morning shortly after dawn.

ungiang  v.s.inch.is becoming good; improving.ungiang a mla mo ungil besul; cheldecheduch a ungiang.

ungil a bdelul  expression.smart.

ungil a eanged  expression.weather is good.

ungil a rengul  expression.happy; glad; kind.

ungil el chodochosong  expression.good afternoon.

ungil el kebesengei  expression.good evening.

ungil er a rengul  expression.fine or all right with.

 A eanged a ungia me dorael.The weather's improving, so let's go.

 Ng di ungil er a renguk.It's fine/OK with me.

 Ng ungiang?Is it enough/better/satisfactory?

 A di kkilungii a renguk el telkib el meketeket e ng ultebechel el ngar er ngii a mo el kudesuii.Whenever I was just patient and waited for a little while, I was certain to have a good idea.

 A kllourreng a kuk er a kldidaierreng.Patience is better than pride.

 A klou a rengul a kuk er a mesisiich el chad.It is better to be patient than powerful.

 A rebek el babii el mla mo el odoim a leblechoel el omekoad se el lebo lemekelekolt a beluu.All the pigs that are ready to eat are always killed in the winter.
    »additional examples

ungil a bdelul  expression.smart.

ungil a chelechedal  expression.have a good figure.

ungil a eanged  expression.weather is good.

ungil a rengul  expression.happy; glad; kind.

ungil el chodochosong  expression.good late morning (at a time approaching noon).

ungil el chodochosong  expression.good afternoon.

ungil el iit a sils  expression.good (early) afternoon.

ungil el kebesengei  expression.good evening.

ungil el klebesei  expression.festive occasion.

ungil el llechukl  expression.well-written.

ungil el sueleb  expression.good noon.

ungil el tutau  expression.good morning.

ungil er a rengul  expression.fine or all right with.

ungil ieta sils  expression.good early afternoon (after chodochosong).

ungil kebesengei  expression.good evening.

ungilbesul  v.s.comfortable; fortunate; getting along well; in a good position. [syn:ungibesul.ungilbesul a ungil a delengcheklel; ungil a teletelel; merireueru er ngii el dmeu a rengul; ungil besul el bechiil.]

Ungilreng  n.(in Palauan legend) child of Dirrakoranges who was born out of a magic flower.

 Mletkak, el oeak a diak lemengodech el bltkil a rengum me a er kau.In your constant love and goodness, remember me.

ungkill  v.a.s.is to be named.ungkill a kirel el mungakl; mngeklii, loia a ngklel; omngakl er ngii; tolechoi a ungkill.

ungou  n.type of sea urchin.ungou a ta er a bedengel a cheled; mekekerei el ko er a ibuchel.

untens  n.(Jap.)driver.

uoi  mod.rather; quite; to some extent.

 Ak mekerior.How unlucky I am.

 Ng di beot el tekoi, e ke obedobed.It's really quite a trivial matter, but you're getting too irritated over it.

 Ng soak a bilem.I rather like your clothes.

Ng soak a bilem. Ke milecherar a bilem er ker?I really like your dress. Where did you buy it?

uolam  n.poss.1pe.seeuaol.

Uoleai  n.Woleai.Uoleai a ta er a ingsel a Belulechab.

uoled  n.poss.1pi.seeuaol.

uolek  n.poss.1s.seeuaol.

Kamei aikl uaol. Aikal ngikel a di menga.Pass the bait. The fish keep eating my bait.

uolel  n.poss.3s.seeuaol.

uolem  n.poss.2s.seeuaol.

uolir  n.poss.3p.seeuaol.

uoliu  n.poss.2p.seeuaol.

Uong  n.title of chiefs in Ngerechelong or Ngiual.

Uorchetei  n.title of chiefs in Ngerechelong.

Uorechetei  Uorechetei a kebekuul; dial a bdelul a beluu er a Ngerechelong; Uong er a Chetei.

uos  n.(Eng.)horse.

Ngarngii a chermel.He has horses.

Ak medakd a chermel.Im a bit afraid of his horses.

 uosech  n.tree in fig family.uosech a ta er a bedengel a kerrekar el kall a rdechel.

 uosech er a redeleb  seeuosecheleb er a redeleb.

uosechedeleb  n.tree in fig family (without edible fruit).uosechedeleb a ta er a bedengel a kerrekar.

uosecheleb er a redeleb  n.tree in the fig family.

uosecherardeleb  uosecherardeleb a ta er a bedengel a uosech el diak el kall.

-ur  affix.him; her; it.

urachem  something used as a mix or mixer; mixer for drinks.urachem a klalo el usbechall el urachem; brak a ungil el urachem er a diokang; urechemel.

urechemam  n.poss.1pe.

urechemed  n.poss.1pi.

urechemek  n.poss.1s.

urechemel  n.poss.3s.urechemel a urachem er ngii.

urechemem  n.poss.2s.

urechemir  n.poss.3p.

urechemiu  n.poss.2p.

uram  v.s.(J.)be jealous of (someone); begrudge or be begrudging (of someone).

 Ak kmal er kau leng kmal ungil a rokui er a kau.I am very envious (or begrudging) of you because everything you have is very nice.

urars  n.section of taro patch.urars a ta er a bliongel er a chelsel a mesei; urresel.

urdechall  v.a.s.is to be buttoned/inlaid.urdechall a kirel el murodech; locha urdechel; merdechii, mrodech a bail; urdechel.

urdechel  seeuredechel.urdechel a urodech er ngii.

Urdmau  n.hamlet in Ngardmau.Urdmau a Urdmang; ordomel er a beluu er a Ngardmau.

urebetellel  n.poss.3s.organization or arrangement of things; the way things are put together.

urech  n.nits; eggs of lice.urech a ngisel a kud; urechel.

chad er a urech  expression.midget.

urechel  n.poss.3s.urechel a urech er ngii.

urechel  n.poss.3s.seeurech.urechel a urech er ngii.

urechemall  v.a.s.is to be mixed.urechemall a kirel murachem; omrachem a diokang er a brak, meruul a billum; urechemel.

urechemam  n.poss.1pe.seeurachem.

urechemed  n.poss.1pi.seeurachem.

urechemek  n.poss.1s.seeurachem.

urechemel  n.poss.3s.seeurachem.urechemel a urachem er ngii.

urechemem  n.poss.2s.seeurachem.

urechemir  n.poss.3p.seeurachem.

urechemiu  n.poss.2p.seeurachem.

urechomel  seeurechemall.urechomel a urechemall.

uredechel  n.poss.3s.seeurodech.

urelmall  v.a.s.(clothes) are to be rinsed.urelmall a kirel el muralm; omralm, mralm a selokel, mrelmii a klengoes, urelmel.

urelmel  urelmel a uralm er ngii; omralm.

urenguoll  urenguol a ko er a metacherebesul; diak e lungil er a ues; metengchokl, urenguoll a lsecher a chad e ngak urael el milil.

ureor  n.work; job; task.Cf.oureor.

bekureor  v.s.work a lot; hard-working; diligent.

ureram  n.poss.1pe.

urered  n.poss.1pi.

urerek  n.poss.1s.

urerel  n.poss.3s.

urerem  n.poss.2s.

urerir  n.poss.3p.

urerir a redil  expression.work meant for women.

urerir a resechal  expression.work meant for men.

ureriu  n.poss.2p.

 A kot el blil a el omerek er a tekoi el chelid er tia el beluu.the first house of work to spread God's word in this country

 a mekngit el ralm er a sewer el me tuobed er se er a Ongedei me a Ongeuang el er tia el mlo merek el sandeithe bad sewer water that came out on Wednesday and Thursday of last week

 Ngii di el chad a sebechel el rullii tia el.Anyone at all could do this work.

 A ngiaos e ng ongetela el?What is the day after tomorrow?
    »additional examples

urerall  v.a.s.is to be worked at.

ureram  n.poss.1pe.seeureor.

urered  n.poss.1pi.seeureor.

urerek  n.poss.1s.seeureor.

 Ng melechebekl er a.This is hindering my work.

A ochedak a mle blechoel el mesauch a buuch. Chelechal bla lorael eng kuk.My brother used to get the betelnuts. Now that he left, its my duty.

urerel  n.poss.3s.seeureor.

 Ng mla mo diak a a rubak.The old man lost his job.

 Ng mle seiko er a.He succeeded in his work.

A a chad er a omeruul el kall a meruul a kelir a rengalek er a skuul.The job of a cook is to make the food.

A a chad er a komi a melai a komi e mengetmok er a skuul.The job of a janitor or is to collect trash and keep the school clean.
    »additional examples

urerem  n.poss.2s.seeureor.

 Ng ua ngara a blekerdelel a?How are your working conditions?

Ngarang a er a blim?What chores do you do at home?

urerii  v.pf.3s.seeoureor.

urerir  n.poss.3p.seeureor.

Kmal betok a diirrir a rechad era kabelment eldi osisiu a.Government has many redudant job titles with likely the same job duties.

urerir a redil  expression.work meant for women.

urerir a resechal  expression.work meant for men.

ureriu  n.poss.2p.seeureor.

uriul  n.area or space (generally) in back of or behind; after; later; following.

a uriul er a  expression.after (used only at beginning of sentence).

er a uriul er a  expression.after.

er a uriul er a cheldecheduch  expression.after the meeting.

me a uriul  expression.good-bye; see you later; until later.

oba a uriul  expression.pole boat at stern.

uriul er a bilas  n.stern of boat.

 A uriul er a loureor er a sers a Toki, e ng tilellib a chimal.After Toki worked in the garden, she washed her hands.

 Ak mlo mechiuaiu er a uriul er a lorael a Toki.I went to sleep after Toki left.

 A Toki a dilengchokl er a er a Droteo.Toki sat somewhere behind Droteo. / Toki sat down after Droteo did.

 Ak mlo mechiuaiu er a er a loreal a Toki.I went to sleep after Toki left.

 Ak mo omengur er a.I'll eat later (i.e. after doing some other things).

 Becherie me.Leave it until later.
    »additional examples

uriul el omengiit  expression.Last Sacrament.

uriul er a bilas  n.stern of boat.

uriul er a omoachel  expression.downstream.

urodech  n.button; inlay.

uredechel  n.poss.3s. [syn:urdechel.urdechel a urodech er ngii.]

urrached  urrached a mlengai er a dolech el mei motechakl; urrached el lius.

urrachem  v.r.s.mixed.urrachem a modak; diokang a urrachem.

urrael₁  v.r.s.cracked; fractured.urrael a soal el obeu; obouch; belatong a urrael; sokol el obeu; urrolel a belatong.

urrael₂  v.pf.3p.inan.past.seeorrael.

urrael₃  v.r.s.(animal) led; (boat, car etc.) driven.urrael a mla morael; mla orolii a mesil, mla orael a kerbou; orolel.

urrael₄  n.res.track; imprint.

urrolel  n.poss.3s.urrolel a urrael er ngii; ultil; llechul a ochil er a chelechol.

urralm  v.r.s.(clothes) rinsed.urralm a mla muralm; mla mralm a selokel; urelmel.

urrebet₁  v.r.s.dropped.urrebet a mla morebet; mla me er a eou; orrebet a mengur; orebetii, orebetel.

urrebet₂  v.pf.3p.inan.past.seeorrebet.urrebet a mla morebet; mla me er a eou; orrebet a mengur; orebetii, orebetel.

urrebetellel  urrebetellel a kirel el mo er ngii; meduch er a urreor a ngar a urrebetellel; tengeng a mengkekereaule ng diak mo urrebetellel.

urrebetii  v.pf.3s.past.seeorrebet.

urrechedel  urrechedel a urrached er ngii.

urrechedeterir  v.pf.3p.human.past.seeorreched.

urrechedii  v.pf.3s.past.seeorreched.

urrecherachem  v.r.s.redup.all mixed together; variegated.urrecherachem a betok el kakerous el dmak, kemerruu me kemerrau a urrecherachem el chad; urrecherachem el kall.

urrecherechii  v.pf.3s.past.seeorrechorech.

urrechomel₁  seeurrachem.urrechomel a urrachem.

urrechomel₂  n.r.s.curved Palauan money of various mixed colors (type of bachel less valuable than berrak).

urrechomel a rengul  expression.indecisive.

urrechorech₁  v.r.s.sunk.urrechorech a mla ruchorech; ngar a bertakl; beches el mlai a urrechorech; orecherechel.

urrechorech₂  v.pf.3p.inan.past.seeorrechorech.

urrediil  n.res.remaining stalk (after flower or leaves have been removed).urrediil a derengel a mla merad; te mla remad me ng di urrediil kung.Cf.merad.

urreek₁  v.r.s.touched (lightly).urreek a mla moreek; mla telkib el subechii er ngii; urekii a tonget a chelut; urreek er a tonget a mla mechut.

urreek₂  v.pf.3p.inan.past.seeorreek.

urreked₁  v.pf.3p.inan.past.seeorreked.urreked a urrekodel; mla orkedii a chutem; urreked a mesei e mekreos; orekedel a klalo.

urreked₂  v.r.s.held onto; grasped.urreked a urrekodel; mla orkedii a chutem; urreked a mesei e mekreos; orekedel a klalo.

urrekedellel  urrekedellel a ngii a ulebang er a chimal, ngalek el urrekedellel a meses a duubech el meses.

urrekedii  v.pf.3s.past.seeorreked.

 Ng a chimal a Rehina e chilteklii.She held Rehina's hand and sang it.

 A Droteo a er a ekil.Droteo held (himself) onto the rope.

urrekemelel  n.poss.3s.seeurrekomel.urrekemel a urrekomel er ngii.

urrekerek  v.r.s.(juice, gravy) reboiled and thickened.urrekerek a mla morekerek; mla mo medirt; urrekerek el uasech, merkerekii a miich, orekerekel.

urrekerek el uasech  expression.very thick gravy from fish stew, boiled for a long time and put up as preserves.

urrekerekii  v.pf.3s.past.seeorrekorek.

urrekii  v.pf.3s.past.seeorreek.

urrekodel  v.r.s.holding or grasping for a long time.urrekodel a urreked; orreked.

urrekomel  n.broken pieces, shards.urrekomel a mlo medechel er a merrukem; betok el blebeu; urrekomel er a belatong; urrekemelel.

urrekemelel  n.poss.3s.urrekemel a urrekomel er ngii.

urrekorek₁  v.r.s.pushed sideways.urrekorek a mla morekorek, ulsesei el mong; chutem a urrekorek; orekerekii a chelechol, orekorek a besbas; orekerekel a chutem.

urrekorek₂  v.pf.3p.inan.past.seeorrekorek.

urremelii  v.pf.3s.past.seeorrimel.

 A Droteo a a Maria me ng ko el mocha er a bulis.Droteo persuaded Maria to finally go to the police.

urremelterir  v.pf.3p.human.past.seeorrimel.

urremkii  v.pf.3s.past.seeorrumk.

urreor  urreor a ngar ngii a klalo el ruoll; urreor el meruul er a rael; urreor a olel a udoud; meses er a urreor a ungil besul; urrereel.

urrereel  urrereel a urreor el ngii a ourreor er ngii.

urrerii  v.pf.3s.past.seeoureor.

urresachel  n.res.residue after pounding taro; tapioca; etc.urresachel a mlo derengel a merrusech; urresachel el kukau.

urresel  n.poss.3s.trace; mark; sign.

urresersii  v.pf.3s.past.seeorresors.

urresors₁  v.pf.3p.inan.past.seeorresors.urresors a mla rusors; mla morsors; ngar er a chelsel a daob, urresors el mlai; orsesii, orsors, orsersel.

urresors₂  v.r.s.drowned; made to sink.urresors a mla rusors; mla morsors; ngar er a chelsel a daob, urresors el mlai; orsesii, orsors, orsersel.

urretel  urrutel a urrurt er ngii.

urretelel  n.poss.3s.seeurrutel.urretelel a urrutel er ngii.

urreteret₁  v.r.s.(desire) suppressed; pushed into ground.urretert a ulsarech er eou; mla mo rotert; mla me er eou a rengul; orrenges a tekoi kung; ortertii a dengerenger; orretert er tir; ortertel.

urreteret₂  v.pf.3p.inan.past.seeorreteret.

urretertii  v.pf.3s.past.seeorreteret.

urretii  v.pf.3s.past.seeorrurt.

urridii  v.pf.3s.past.seeorriid.

urriid₁  v.r.s.lost.urriid a mla remiid; dibus; mla oridii a klok, oriid a udoud, oridel.

urriid₂  urriid a diak a ngera el lodengei; diak el ngai a tekoi; diak lomtab a tekoi; metitur a urriid.

urriid₃  v.pf.3p.inan.past.seeorriid.

urriik₁  v.r.s.chased out; expelled; gotten rid of.urriik a mla moriik; modik; orikii a bilis, oriik a katuu, orikel.

urriik₂  n.gravel.

urriik₃  v.pf.3p.inan.past.seeorriik.

urrikii  v.pf.3s.past.seeorriik.

urrimel  v.r.s.urged; forced.urrimel a mla morimel; ulecheoch; mla oremelii el mo er a skuul, orrimel er ngii el mo ourreor; oremelel a omelecholb.

urrirech₁  v.pf.3s.past.seeorrirech.urrirech a mla morirech; mla motitech; mla moribech er a chetemel, orribech a diak el chetemel, orirechel.

urrirech₂  v.r.s.taken; snatched.urrirech a mla morirech; mla motitech; mla moribech er a chetemel, orribech a diak el chetemel, orirechel.

urrirechel  urrirechel a orribech er ngii; orribech a chutem.

urrodech  v.r.s.buttoned; inlaid.urrodech a mla murodech; ngar ngii a urdechel.

urrolel  n.poss.3s.seeurrael.urrolel a urrael er ngii; ultil; llechul a ochil er a chelechol.

urrolii  v.pf.3s.past.seeorrael.

 A ngelbesel a rengul a el mo mkidekelii.Her lust led her to defile herself.

urros₁  v.r.s.drowned.urros a mla remos; bilis a urros er a daob; mla remos.

urros₂  v.pf.3p.inan.past.seeorros.

urrukel  n.place for safe-keeping in house; inside-corner.urrukel a mesechesechel; ulsechesech; urrukel er a blai a omerotel er a klalo.

urrumk  v.pf.3p.inan.past.seeorrumk.

urrurt₁  n.war expedition; warrior.urrurt a cheldellel a klsoldau; urrurt a mengkar a beluu; urretel. Mekemad.

urrurt₂  v.pf.3p.inan.past.seeorrurt.

urrutel  n.res.decayed tree stump.urrutel a mechut el kerrekar, lius.

urretelel  n.poss.3s.urretelel a urrutel er ngii.

ursngii  v.pf.3s.past.seeorros.

usaker  n.loincloth.usaker a klekedall el melekedek, omart a eou el beluu er a sechal; bilir a rsechal; ousaker, msekerii, usekerel.

usekeram  n.poss.1pe.

usekered  n.poss.1pi.

usekerek  n.poss.1s.

usekerel  n.poss.3s.usekerel a usaker er ngii el rubak.

usekerem  n.poss.2s.

usekerir  n.poss.3p.

usekeriu  n.poss.2p.

usaker er a techelbakl  expression.loincloth for diving.

usall  v.a.s.is to be ordered/imported.

usam  n.poss.1pe.seeuus.

usangi  n.rabbit.

usaso  n.bartered goods.usaso a kerreker; omengereker; ourreor el osiik a udoud; omsaso er a ikrel a Belau; msaso a udoud, usesoel.

usbechall  v.a.s.having a purpose; is to be used.usbechall a ngar ngii a belkul; ngar ngii a ultutelel; kall a usbechall er a blengur; oles a usbechall er a omelebes; oluches a usbechall er a omeluches, usbechel.

usbecham  n.poss.1pe.seeusbechel.

usbeched  n.poss.1pi.seeusbechel.

 A er a dengki a di meleketek.Our consumption of electricity is increasing.

 Ng di meleketek a er a dengki.Our consumption of electricity is increasing.

usbechek  n.poss.1s.seeusbechel.

usbechel  n.poss.3s.his/her/its use, purpose, or function (of something).usbechel a usbechall er ngii; belkul, ultutelel, bail er a kelekolt a diak a usbechel er a Belau.

usbecham  n.poss.1pe.

usbeched  n.poss.1pi.

usbechek  n.poss.1s.

usbechem  n.poss.2s.

usbechir  n.poss.3p.

usbechiu  n.poss.2p.

usbechem  n.poss.2s.seeusbechel.

usbechir  n.poss.3p.seeusbechel.

usbechiu  n.poss.2p.seeusbechel.

usechem  n.action of grabbing with fist.usechem a omsechem; orreked el mekreos, msechemii a chutem, ulsechem er a uduod el diak el ududel; mla orekedii a mesei; usechemel.

usechemel  n.poss.3s.usechemel a usechem er ngii.

usechemall  v.a.s.is to be grabbed with the fist.usechemall a kirel el musechem; mla moreked, diak momsechem er a diak el ududem.

usechemel  n.poss.3s.seeusechem.usechemel a usechem er ngii.

used  n.poss.1pi.seeuus.

usek  n.poss.1s.seeuus.

usekerall  v.a.s.is to be girded with loincloth; is to be tied around.usekerall a kirel el musaker; msekerii; loia usekerel.

usekeram  n.poss.1pe.seeusaker.

usekered  n.poss.1pi.seeusaker.

usekerek  n.poss.1s.seeusaker.

usekerel  n.poss.3s.seeusaker.usekerel a usaker er ngii el rubak.

usekerel a iechadedaob  expression.long, transparent sea snake.

usekerem  n.poss.2s.seeusaker.

usekerir  n.poss.3p.seeusaker.

usekeriu  n.poss.2p.seeusaker.

usel  n.poss.3s.seeuus.

usem  n.poss.2s.seeuus.

usesoall  v.a.s.usesoall a kirel el musaso, kirel el mekereker; udoud er a ikrel Belau a usesoall; usesoel.

usesool  usesool a usasoall.

usesouel  usesouel a usaso er ngii; omengereker er ngii. omsaso.

usesuall  v.a.s.is to be obtain through barter or trade.

usir  n.poss.3p.seeuus.

usiu  n.poss.2p.seeuus.

utaor  utaor a ngii di lorreked a kirel me a diak; raod er a tkul a taoch a utaor el mtaor a ert me a urrached; chelebed er a utaor a ngii di lebong; a kedung me a dengerenger a di mechelebed; utorel.

utebechall  v.a.s.is to be held steady, controlled, confirmed or moored.

utebechelall  v.a.s.utebechelall a kirel el mutebechel; omtebechel er ngii; kudmokl; kudmeklii; mtebechel a skulir a rengalek, mtebechelii, utebechelel.

utebechelel  utebechelel a utebechel er ngii; ulekerreuil; omtebechel.

utebengall  v.a.s.is to be fixed or focused upon.utebengall a kirel el mutab; kirel el mo medengelii; mtab a meldung, mtebengii a rael; remenges e nguelem a tekoi; utebengel.

utebengel  utebengel a utab er ngii; omtab.

utechedall  v.a.s.(spearhead) is to have barbs made; is to be jerked or pulled.utechedall a kirel el mutoched; locha techedel; mtoched a biskang, mtechedii a ongerekor; utechedel.

utechedel  n.poss.3s.also, action of making barb of spear.utechedel a utoched er ngii; omtoched a biskang,.

utechioll  v.a.s.utechioll a kirel el mutechei; kirel el mengodech; mtechei a babier, mtechir a chado; omekbeches.

utekengall  seeotekengall.utekengall a kirel el mutok; mo omtok er ngii; mtok a osisebel a ice me a kemerruu me kemerrau el chad er a Belau; utekengel.

utekengel  n.poss.3s.seeutok.utekengel a utok er ngii; omtok.

utekngel  n.poss.3s.seeutok.

uterechall  v.a.s.is to be bent and tied.uterechall a kirel el muturech; omturech a ukar; mturech a ungamk, uterechel.

uterechel  n.poss.3s.seeuturech.uterechel a uturech er ngii; omturech a ukar.

utetkall  v.a.s.(plant) is to be supported by stick put into ground; (site of house, etc.) is to be marked with sticks and strings.utetkall a kirel el mututk; locha ututk; mtetkii a rael, mtutk, utetkel.

utetkam  n.poss.1pe.seeututk.

utetked  n.poss.1pi.seeututk.

utetkek  n.poss.1s.seeututk.

utetkel  n.poss.3s.seeututk.utetkel a ututk er ngii; utetkel a dellomel; omtutk, mtutk.

utetkem  n.poss.2s.seeututk.

utetkir  n.poss.3p.seeututk.

utetkiu  n.poss.2p.seeututk.

utichel  utichel a utiich er ngii; omtiich; utichel a tet.

utichioll  v.a.s.is to be changed, replaced or succeeded.

utiich  utiich a udoud el olengeseu er a chad el mo er a mechesang; utichel a tet.

utiichetet   utiichetet a utichel a tet.

utiil  v.a.s.is to be put over fire; is to be put or placed; is to be pounded into ground.utiil a ngklel a irimd. utiil a klalo el kirel el mouat; omat a irimd; melai a mekoll er a budel.

utoched  n.barb of spear.utoched a klekedall el meruul a toched; utoched er a biskang; utechedel.

utechedel  n.poss.3s.also, action of making barb of spear.utechedel a utoched er ngii; omtoched a biskang,.

utok  n.projecting object; booby trap; opposition; objection.utok a kedorem el klalo el mukedechor me a cheraro a metemall er ngii; mad er a utok, mtekengii, mtok, utekengel.

utekengel  n.poss.3s.utekengel a utok er ngii; omtok.

utekngel  n.poss.3s.

utorel  utorel a utaor er ngii; raod er a tku a taoch a omtaor a brer me a urrached el lius; chert a ultaor; utorel a chert.

utsinangio  n.(Jap.)territory of Japanese Pacific mandate.

uturech  n.bow-string.uturech a kerreel el meleu er a ukar; mengebirukel er ngii; utoched a kerreel e omeklemalt er a ungamk; uterechel.

uterechel  n.poss.3s.uterechel a uturech er ngii; omturech a ukar.

ututk  n.stick put into ground as support for plant or as marker.ututk a klalo el mukedechor el olecholt, omeketakl; ututk er a mo rael, utetkel.

utetkam  n.poss.1pe.

utetked  n.poss.1pi.

utetkek  n.poss.1s.

utetkel  n.poss.3s.utetkel a ututk er ngii; utetkel a dellomel; omtutk, mtutk.

utetkem  n.poss.2s.

utetkir  n.poss.3p.

utetkiu  n.poss.2p.

utuutel  v.s.(firewood) slow-burning.

uuchel  n.action of reminding someone of past mistake.uuchel a melekoi er a dikea cheldechulel; omilt er a mla metemall, ouuchel el kmo, ngera uchul er ngii; uechelel.

uechelel  n.poss.3s.

uudes  n.navel.uudes a ta er a klekedellel a chad; udesel a tolechoi a debokl.Cf.melatemudes.

udesam  n.poss.1pe.

udesed  n.poss.1pi.

udesek  n.poss.1s.

udesel  n.poss.3s.udesel a uudes er ngii; udesel a tolechoi.

udesem  n.poss.2s.

udesir  n.poss.3p.

udesiu  n.poss.2p.

Uudes  uudes a kingellel a kebekuul er a Melekeok; blai er a uudes.

uudes  uudes a belngel a rael; udesel a rael a ngemellir a remechebuul; remeteet a melaml a delebedeb el meringel.

uuk  n.vagina.uuk a klekedellel a bedengel a chad; eoulbeluu er a dil; uuk a usbechall er a betok el telengtengil a klechad; kikoi, kikil; ukil, "ukil a delam".

ukid  n.poss.1pi.

ukik  n.poss.1s.

ukil  n.poss.3s.ukil a uuk er ngii.

ukim  n.poss.2s.

ukmam  n.poss.1pe.

ukmiu  n.poss.2p.

ukrir  n.poss.3p.

 A ukim!Damn you!

uuked  n.fish or mosquito net.

ukedam  n.poss.1pe.

ukeded  n.poss.1pi.

ukedek  n.poss.1s.

ukedel  n.poss.3s.ukedel a uked el ngii a ouuked er ngii.

ukedem  n.poss.2s.

ukedir  n.poss.3p.

ukediu  n.poss.2p.

uul₁  uul a klebelngul; kebelung, uau, mla tmuu a uul me ng mengesengsang.

 uul₂  n.small mountain bird.uul a ta er a bedengel a suebek el charm.

uulech  n.rag for cleaning feet.

ulecham  n.poss.1pe.

uleched  n.poss.1pi.

ulechek  n.poss.1s.

ulechel  n.poss.3s.

ulechem  n.poss.2s.

ulechir  n.poss.3p.

ulechiu  n.poss.2p.

uulk  n.back (of body).uulk a klekedellel a chad; ngar er a omdael el mo er a idekel a but; ulkel.

menga a ulkel  expression.(person) who eats a lot but whose stomach does not expand; (person) having "hollow leg".

ulkam  n.poss.1pe.

ulked  n.poss.1pi.

ulkek  n.poss.1s.

ulkel  n.poss.3s.ulkel a ulk er ngii; kulukel a ulkel.

ulkem  n.poss.2s.

ulkir  n.poss.3p.

ulkiu  n.poss.2p.

uum  n.kitchen; cookhouse.uum a blil a blengur, blil a omeliokl me a omeruul el kall; uum a ileakl er a blai, umengel.

umengam  n.poss.1pe.

umenged  n.poss.1pi.

umengek  n.poss.1s.

umengel  n.poss.3s.umengel a uum er ngii.

umengem  n.poss.2s.

umengir  n.poss.3p.

umengiu  n.poss.2p.

 A delak a ngar er a uum.My mother is in the kitchen.

A er ngii a klouIt's kitchen is large

uus  n.ordering of goods.uus a oldurech me ng meruul; muus a kall, musii a blai; musii a bilel, omuus a tet, uesel a kall.

usam  n.poss.1pe.

used  n.poss.1pi.

usek  n.poss.1s.

usel  n.poss.3s.

usem  n.poss.2s.

usir  n.poss.3p.

usiu  n.poss.2p.

ua    ub    uc    ud    ue    ui    uk    ul    um    un    uo    ur    us    ut    uu    

 a    b    ch    d    e    f    g    h    i    k    l    m    n    o    p    r    s    t    u    y    z   

TOP

 


[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp