Movatterモバイル変換


[0]ホーム

URL:


 
Produced from the master edition maintained attekinged.com

updated: 6/21/2015   

Palauan-English

 a    b    ch    d    e    f    g    h    i    k    l    m    n    o    p    r    s    t    u    y    z   

r

ra    rd    re    ri    ro    rr    rs    rt    ru    

r-  affix.used to indicate a plurality of people.

ra  cont.er a.

 A buik a milecheed delongelel a tuu; a biskang a cheleed delongelel a bad.The boy was stuck precariously in the banana tree; the spear is stuck precariously in the coral rocks.

 A Klekekerengel a Belauad a di ua dimech Map.The smallness of our Belau is like a dot on a map.

 A ngelekek a cheleid delongelel a ikel kerrekar.My child is stuck in a precarious position in those trees.
    »additional examples

rabek  n.spy.rabek a ouerabek; rabek a dmidui el mes a berotel; soiseb el robekii a beluu e dongchii; rebekel.

ourabek  v.i.spy out (in advance).

rebekel  n.poss.3s.

rached  n.afterbirth.rached a kelel a tolechoi er a chelsel a diil; rechedel. Klekedall el oeak uriul ra tolechoi el me tuobed ra diil el ulak ra besobes.

rechedel  n.poss.3s.rechedel a rached er ngii; rechedel a tolechoi.

rachel  n.branch; bough; branch of government.rachel a oltekau a llel a kerrekar; rechelel a titimel; rechel a uldeod er a chelechedal a kerrekar.

rechelam  n.poss.1pe.

recheled  n.poss.1pi.

rechelek  n.poss.1s.

rechelel  n.poss.3s.rechelel a rachel er ngii el kerrekar.

rechelem  n.poss.2s.

rechelir  n.poss.3p.

recheliu  n.poss.2p.

rachem  n.food or drink with which some other food or drink is to be mixed; mixer for drinks.

rechemam  n.poss.1pe.

rechemed  n.poss.1pi.

rechemek  n.poss.1s.

rechemel  n.poss.3s.

rechemem  n.poss.2s.

rechemir  n.poss.3p.

rechemiu  n.poss.2p.

rael  n.road; path; way; canal; means; solution; way out (of); way to someone's heart; connection (between families, etc.).rael a ulekrael el usbechall er a omerael; ledes a rael el mo er a blai; rolel a mlai; ngar ngii a ungil rolel a omengedecheduch, rolel a tekoi.Cf.ukrael,urrael.

chad er a rael  expression.outsiders.

ng diak a rolel e  expression.there's no way to/have no way to.

ngalek er a rael  expression.fatherless child; bastard.

Rael Kedam  n.The mountain range that runs North-South on Babeldaob. In Palauan legend, it comes from Uab's spine. It marks the boundary of many states in Babeldaob. The name literally means the flight path of the kedam.Ng ikel rois el meliud er a Keiukl me a Desbedall.

rolam  n.poss.1pe.

roled  n.poss.1pi.

rolek  n.poss.1s.

rolel  n.poss.3s.rolel a rael er ngii.

rolel a ralm  expression.ditch.

rolem  n.poss.2s.

rolir  n.poss.3p.

roliu  n.poss.2p.

 Ng di kea a rolel e lluut.There's no longer any way for him to return.

 Ng diak a rolek e kbo er a Merikel.I don't have any way of going to America.

 Ngera roliu el mo kauchad?How are you related to each other?

 Ng tiluchakl er a el mo omes er a laion el lulekodir, e mlo mechas a rengul er a lebetik a betok el bee el ketitech er ngii.He left the road to look at the lion he had killed, and he was surprised to find a swarm of bees.

 A ollachireng a ngar er a.You'll learn the hard way (if you don't heed your family's advice, etc.)

Tirkal ngalk er a skuul a meral mekedung, te meruu a komi er a tkul a.The kids from school are so well behaved, they are picking up the trash on the sides of the road.

Ngkal bechik a kumdasu eng ousechelei era.I suspect that my spouse is having an affair.
    »additional examples

Rael Kedam  n.The mountain range that runs North-South on Babeldaob. In Palauan legend, it comes from Uab's spine. It marks the boundary of many states in Babeldaob. The name literally means the flight path of the kedam.Ng ikel rois el meliud er a Keiukl me a Desbedall.Cf.kedam.

raelbeab  n.beams/rafters at ends and sides of house (on which rats often run).raelbeab a klekedall er a blai el oltekau a seches; didilacharm.

raelkeobel  seekeobel.raelkeobel a ulekrael er a kereker el rolel a mlai.

raelorengodel  n.anything used to tie basket, bag, etc. shut; crossbeams at ends of house.raelorengodel a semosem er a chado er a blai.

railchoi  n.beach Naupaka plant.

railechol  railechol a kirrai; kerrekar er a chelechol.

rais  n.root.rais a orreked er a kerrekar er a chutem; risel a lius, kerrekar a ourais.

risel  n.poss.3s.risel a rais er ngii; ollemelel.

raiskare  (Jap.)rice curry.

rak  n.year; age; a long while ago (Each Palauan year contains 6 months and corresponds to a period of continuing easterly or westerly winds).rak a uldekial a 12 el buil; ngar er ngii a 360 el klebesei er a chelsel a ta el rak; kot el rak el ngalek a ta rekil.

er se el me el rak  expression.the year after next.

er se el mlo merek el rak  expression.the year before last.

er tia el me el rak  expression.next year.

er tia el mlo merek el rak  expression.last year.

rekil  n.poss.3s.rekil a rak er ngii; ildisel a rak el le ngar; tela rekil a ngelekem?

 Ng tela a rekim?How old are you?

Ng iit a.The year is over.

 Te rua techa tirke el mle kesib a rengul er tir a Dios el 40 el?With whom was God angry for forty years?

rakd  rakd a secher, kemkom a kdekudel el rakd; ourakd er a ngul, rekdel.

rakket  (Eng.)racquet.

rakket er a tenis  expression.tennis racquet.

rakt  n.sickness; disease.Cf.merakt.

olab rektel  expression.pregnant.

rektam  n.poss.1pe.

rekted  n.poss.1pi.

rektek  n.poss.1s.

rektel  n.poss.3s.

rektel a chesebreng  expression.broken-heartedness.

rektel a redil  expression.menstruation.

rektem  n.poss.2s.

rektir  n.poss.3p.

rektir a rechad er a Doisu  expression.German measles.

rektiu  n.poss.2p.

ralm₁  n.fresh water; level (carpenter's tool); easy or simple matter.ralm a ilumel; ralmchull, ralm er a omoachel; lmel a ngeliokl.Cf.ralmetaoch,beralm,omralm. [syn:rang]

chedaol el ralm  expression.holy water.

imelek el ralm  expression.my drink of water.

lmam  n.poss.1pe.

lmed  n.poss.1pi.

lmek  n.poss.1s.

lmel  n.poss.3s.lmel a ralm er ngii; lmel a klengoes.

lmem  n.poss.2s.

lmir  n.poss.3p.

lmiu  n.poss.2p.

melimralm  n.fish found in sea where river flows into sea.melimralm ta er a bedengel a ngikel el beralm a techel.

ralmchull  n.rainwater.

 Aika di ralm.That's as easy as pie.

ralm₂  n.type of tree.ralm a ta er a bedengel a kerrekar.

ralmchull  n.rainwater.

ralmetaoch  n.river used as channel; area of mangrove channel where salt and fresh water mix; fish of mangrove area.ralmetaoch a ralm er a taoch el beralm el daob; ralmetaoch a rengul a beot a rengul.

ralmetaoch a rengul  expression.insensitive; not easily affected; easygoing; casual; prone to avoiding responsibility.

 A lemechell a ngalek e ng a rengul.When a child is born, his heart is a channel, unobstructed.

ralmetaoch a rengul  expression.insensitive; not easily affected; easygoing; casual; prone to avoiding responsibility.

 rambotang  n.plant in soapberry family (with edible but thorny fruit).rangbotang a kerrekar el merekos a rdechel.

Kabora oreomel e mues aikel el kmo mla mo mark e mngai a bebil mei. Kemo ungil mart meng disk el ues a rechad el lolengit era uchei era bemrei.Go check the rambutan in the rain forest. If there are ripe ones, bring them home but make sure to hide them so people don't bum them off you.

ramek  n.compost.ramek a llel a kerrekar el mo er a chutem el olengird a dellomel; remekel.

remekel  n.poss.3s.

rames₁  n.(long, high-piched) fart.rames a ngmoech el chold; diak el lolechesuar e ng tuobed; mla ruames, remesel.

meremerames  v.i.redup.fart continually.meremerames a mekudem el ruames; mechelechold; rames; remesel.

remesel  n.poss.3s.remesel a rames er ngii, ruames.

rames₂  rames a delongelel; rames er a dellomel el dait; merames a delemel el dait; ungil a remesel.

rami₁  (Eng.)rummy.

ourami  v.i.play rummy.

rami₂  n.ramie plant.

rang  seeralm.

ranningngu  n.(Jap.< Eng.)tank-top; sleeveless T-shirt.

raod  n.aerial root of tebechel, mangrove tree.raod a risel a tebechel er a keburs.

menguchet a raod  expression.be homosexual.

rasech₁  n.blood.rasech a bekerekard el lmel a bdengel a outeliil; osechel a klengar; rasech a usbechall er a klengar; merserasech; rsechel.

melim a rasech  expression.bloodsucking.

merael a rasech  expression.bleed continously; have hemmorrhage.

rasech  v.s.bloody.rasech a bekerekard el lmel a bdengel a outeliil; osechel a klengar; rasech a usbechall er a klengar; merserasech; rsechel.

rsecham  n.poss.1pe.

rseched  n.poss.1pi.

rsechek  n.poss.1s.

rsechel  n.poss.3s.rsechel a rasech er ngii.

rsechem  n.poss.2s.

rsechir  n.poss.3p.

rsechiu  n.poss.2p.

 Ng di rasech a bilel.His clothes are covered with blood.

rasech₂  v.s.bloody.rasech a bekerekard el lmel a bdengel a outeliil; osechel a klengar; rasech a usbechall er a klengar; merserasech; rsechel.

rasechebeab  v.s.rasechebeab a diak a klechubechub er a rengul; diak el ongebechub el chad; dmeu a rengul el mesa chuarem.

rasechebeab el chad  expression.cruel; heartless; ungrateful person.

rasechebeab el chad  expression.cruel; heartless; ungrateful person.

rasm  n.needle.rasm a klekedall er a omerasm; resmel.Cf.rsimel,rresimel.

rasm er a chim  expression.needle for hand-sewing.

rasm er a mesil  expression.needle for machine-sewing.

resmel  n.poss.3s.resmel a omerasm er ngii; merasm.

 Ng diak rriid a resmel.She's very thorough./She doesn't miss anything.

rasm er a chim  expression.needle for hand-sewing.

rasm er a mesil  expression.needle for machine-sewing.

rat  rat a merat; diak el mekereker; rtul a kerrekar; ulekoad el kerrekar a merat; ratureomel el bambuu. Merat el rechelel a kerrekar.

ratureomel  n.tree which has withered or died naturally.ratureomel a kerrekar, bambuu el mo merat er a oreomel.

raud  n.closing; last month of Palauan year (when winds are variable).raud a orekiolel a ullebongel el buil er a rak er a Belau.

raud a rengul  expression.variable; indecisive.

raud a rengul  expression.variable; indecisive.

Raus  n.Ngeraus (used in certain fixed expressions).

 Tia el party er a Tokia a ko er a omenga el, el sosokod e di keang.Toki's party was just getting interesting when it ended.

razieta  (Eng., Jap.)radiator.

razio  n.(Jap., Eng.)radio.

rdall₁  v.a.s.rdall a kirel el merodel; rodelii a nguu er a ingukl; remodel a klengoes; rdelel a olekang.

rdall₂  v.a.s.rdall a kirel el merodel; rodelii a ngelekel a chad el mo ngelekel; redellel a ngalek.

rdall₃  v.a.s.(flowers, etc.) are to be picked.

rdechall₁  v.a.s.rdechall a kirel merodech; rodechii a diak lesang e omurech, rdechel a ngikel.

rdechall₂  blosech a omerolel a rdechall; rodechii a ilengelakl el kmo, ak milsekau el tiluu er a blik me ke rirechorech a ududek; merodech er ngii.

rdechel₁  rdechel a rodech er ngii el iedel.

rdechel₂  rdechel a omerodech er ngii; rodechii er a usbechel a mekngit el kar e ng kongei.

Rdechor  n.title of chiefs in Ngcheangel.Rdechor a kebekuul; dial a bdelul a beluu er a Ngcheangel.

rdekekill  rdekekill a sebechel el merdekekl; ridekeklii; suchesokl er ngii.

rdemel  rdemel a omeredem er ngii el oles.

rderdall  seerederdall.rederdall a kirel el merderd; osebokel er a rrat a rderdall.

rderdechel  rderdechel a rderodech er ngii; seseb a merderodech; ngerel a seseb.

rderdel  rederdei a omerderd er ngii; merderd.

rderodech  rderodech a ngerel a seseb me a chull el merderodech; orrenges a rderodech.

rdiil  seerdall.rdiil a kirel el merad; ngiuul; bung a rdiil, rodir a kebui, remad a kar; rdil a bung.

rdil  rdil a omerad er ngii; merad a kar; rodir a bung; rdil a kebui.

rdimel  v.a.s.redimel a kirel el meridm; ridmii a tuu, ruidm, rdmel a tuu,.

re  re a melekoi el kirir a rebetok; rechad, rebuik, rekebil, rebeluu a kldibel.

 A rechad er a Benjamin a mla mekodeterir a re30 el chad er a Israel.The Benjaminites had already killed the thirty Israelites.

 ng di ngar er ngii a re450 el profet er a Baal.but there are 450 prophets of Baal.

re-  affix.used to indicate a plurality of people.

r-  affix.used to indicate a plurality of people.

rechad  n.people.

rekebil  n.girls.

resensei  n.teachers.

reakl  n.bamboo poles laid on imuul beams of house (used for storage).reakl a ulleuoll er a bebul a imuul; el blil a kall me a klalo; reklel.

reall₁  n.snapper.reall a ta er a bedengel a ngikel.

reall₂  v.a.s.(particular distance) is to be walked, traveled or covered.reall a kirel el merael; ng reall a kekemanget e mochu er a Ngerechelong; remolii.

rebai  n.backyard; area or space in back (of a building).rebai a diak le medal; diak le ngelong er a blai; rebai er a blai.

ourebai  v.i.walk by the rear of house; defecate (in bushes, etc., in back of house).ourebai a chemei e mengemochem, smecher a di ourebai er a blai.

rebai er a blik  expression.in back of my house.

rebai er a blik  expression.in back of my house.

rebek  mod.each or every (referring to human beings only).rebek a melekoi er a toklechad; rebek el chad, rebek el ngalek, rebeluu, rebebil.

 A rebek el ngalek a kirir el mo er a skuul.Every child must attend school.

 Ak milsterir a rebek el chad a bresengt.I gave each person a present.

 A el babii el mla mo ungil el odoim a leblechoel el omekoad se el lebo lemekelekolt a beluu.All the pigs that are ready to eat are always killed in the winter.

 A el charm a ko er a kmal ungia a rengrir me te ko er a di mle chellaod.All the animals were starting to be really glad and they were somewhat comforted.

rebekall  v.a.s.is to be groped at.rebekall a kirel el merebek; ochab er a chemang a rebekall; robekii el oba orebek; ruebek, rebekel.

rebekeklel  rebekeklel a omerebekakl er ngii; suchesokl el mo reboreb; merebekakl.

rebekel₁  rebekel a omerebek er ngii el ochab; merebek.

rebekel₂  n.poss.3s.seerabek.

rebeluu  n.pl.villagers; people of the village.rebeluu a rechad er a beluu.

reberebekall  v.a.s.is to be groped for.reberebekall a kirel el mereberebek; merreuaech el osiik er ngii.

reberebekel  reberebekel a omereberebek er ngii; mereberebek.

reberebokel  reberebokel a rereuchel kung; ko er a moeau a rengul; di ruterurech a klalo; beot el oriid a kloleklel.

rebet  n.action of falling.rebet a ruebet; imiit er a kerrekar; rebetel, ngmill.

rebetam  n.poss.1pe.

rebeted  n.poss.1pi.

rebetek  n.poss.1s.

rebetel  n.poss.3s.rebetel a rebet er ngii; ruebet.

rebetem  n.poss.2s.

rebetir  n.poss.3p.

rebetiu  n.poss.2p.

rebetam  n.poss.1pe.seerebet.

rebeted  n.poss.1pi.seerebet.

rebetek  n.poss.1s.seerebet.

rebetel  n.poss.3s.seerebet.rebetel a rebet er ngii; ruebet.

rebetem  n.poss.2s.seerebet.

rebetii  n.type of chant.rebetii a ta er a bedengel a chelitakl, ourebetii a mengitakl a mo er a klsau.

ourebetii  v.i.sing rebetii.ourebetii a mengitakl a rebetii, rubak a ourebetii er a bai.

rebetir  n.poss.3p.seerebet.

rebetiu  n.poss.2p.seerebet.

rebetok  v.s.many (required before noun referring to human beings).rebetok a betok, rebetok el ngalek; rebetok el chad.

rebetok el chad  expression.many people.

rebetok el sensei  expression.many teachers.

rebil₁  rebil a rebai er ngii el blai.

rebil₂  rebil a dechil; smecher a ourebai er a blai.

Rebodel  n.Ngerebodel (used in certain fixed expressions).

reborb  v.i.sit (on floor) like a man (i.e. with both knees up, or with one knee up and other on the floor); squat; (birds) sit or perch.Cf.omekdereborb.

dereberebel  n.poss.3s.also sitting position.

dereborb  n.action of sitting like a man.

mededereborb  v.s.redup.(man) sit around.

mekdereberebii  v.pf.3s.

mekdereborb  v.pf.3p.inan.

milekdereberebii  v.pf.3s.past.

milekdereborb  v.pf.3p.inan.past.

reborb a daob  expression.tide stands still.

reborb a dolech  expression.tide stands still.

ukderebereball  v.a.s.is to be made to sit like a man.ukderebereball a kirel mukderboreb; mekderberebii a chad er a blai e msa ngerachel; mekdereboreb a ochil; ukderberebel; reberebel.

ulekdereborb  v.r.s.made to sit like a man.

 Mreborb a kurael.See you (said to those remaining by person leaving; said to person sitting by person passing by).

reborb a daob  expression.tide stands still.

reborb a dolech  expression.tide stands still.

rebord a daob  expression.tide stands still.

rebord a dolech  expression.tide stands still.

reboreb  reboreb a ulekdereboreb a ochil; delengcheklel a sechal; dereberebel.

 rebotel₁  n.wax apple.rebotel a ta er a bedengel a kerrekar el kall a redechel.

rebotel₂  n.sea crab.

menga a rebotel  expression.make noise or clamor (as if arguing over getting rebotel fruits).

rebotel  n.wax apple.rebotel a ta er a bedengel a kerrekar el kall a redechel.

rechad  n.people.

 A kekeringel a kerekerenged a er Belau a kirel ngosechekl.The minimum wage in Palau should go up.

 A president a ngilai a rengrir a er a Olbiil er a Kelulau el mle kedidai a rengrir.The president persuaded the senators that were being stubborn. The president obtained the hearts of the senators that had high hearts.

 A er a Benjamin a mla mekodeterir a re30 el chad er a Israel.The Benjaminites had already killed the thirty Israelites.

 A er a osbitarg a chad el smecher.The hospital patients are sick people.
    »additional examples

reched  n.earliness; promptness; haste.reched a mereched; orechedii el mei, oreched a tekoi el mong; rechedel.

rechedel  n.poss.3s.rechedel a reched er ngii; mereched a chimal; merechereched.

 A reched a ioud.Those who start early may finish late./Haste makes waste.

 Ngara reched?What's the hurry?

rechedad er a irechar  expression.our ancestors.

rechedel₁  n.poss.3s.seerached.rechedel a rached er ngii; rechedel a tolechoi.

rechedel₂  n.poss.3s.seereched.rechedel a reched er ngii; mereched a chimal; merechereched.

rechel  n.poss.3s.part of something; genitals.rechel a kloklel; diak el bleketakl el kmo, ng ngerang.

rechelam  n.poss.1pe.seerachel.

recheled  n.poss.1pi.seerachel.

rechelek  n.poss.1s.seerachel.

rechelel  n.poss.3s.seerachel.rechelel a rachel er ngii el kerrekar.

 A Droteo a mengimd a se el kerrekar.Droteo is cutting off that tree's branches.

 Ng mo menged a a ngii di el kerrekar a Droteo?Is Droteo going to cut off branches from a tree?

 Ng mo ua kerrekar el mla medul er a ngau a, me a bngal a mosebek er a eolt el mo cheroid.They will be like trees whose branches are burned by fire, whose blossoms are blown away by the wind.

rechelem  n.poss.2s.seerachel.

rechelir  n.poss.3p.seerachel.

recheliu  n.poss.2p.seerachel.

rechelong  n.pl.inhabitants of Ngerechelong.

rechemam  n.poss.1pe.seerachem.

rechemed  n.poss.1pi.seerachem.

rechemek  n.poss.1s.seerachem.

rechemel  n.poss.3s.seerachem.

rechemem  n.poss.2s.seerachem.

rechemir  n.poss.3p.seerachem.

rechemiu  n.poss.2p.seerachem.

recherached₁  recherached a kngtil a tekoi; mekngit er a ues me a orenges; terached, merecherached era reng; recherechedel.

recherached₂  n.great trevally.

recherechall  v.a.s.is to be stolen.recherechail a recheruchel; kirel el merechorech; babii a recherechall.

recherechedel  recherechedel a recherached er ngii; merecherached a renguk.

recherechel  n.poss.3s.seerechorech.recherechel a rechorech er ngii el chad; merechorech.

recheruchel  seerecherechall.recheruchel a recherechall.

rechiaur  n.pl.inhabitants of Angaur.

rechibelau  n.pl.Palauans.

rechibeliliou  n.pl.inhabitants of Peleliu.

rechibolabe  n.pl.inhabitants of Ponape.

rechidois  n.pl.Germans.

rechihuiribing  seerechihuribing.

rechihuribing  n.pl.inhabitants of the Philippines. [syn:rechihuiribing]

rechiil  n.cone shell.rechiil a ta er a bedengel a cheled.

rechimelekeok  n.pl.inhabitants of Melekeok.

rechimeliik  n.pl.inhabitants of Imeliik.

rechimeriil  n.pl.inhabitants of Meriil.

rechimerikel  n.pl.Americans.

rechimiungs  n.pl.inhabitants of Miungs.

rechioreor  n.pl.inhabitants of Koror.

rechirrai  n.pl.inhabitants of Airai.

rechiruk  n.pl.Trukese people.

rechisiabal  n.pl.Japanese (people).

rechitechobei  n.pl.inhabitants of Tobi island.

rechiungs  n.pl.islanders.

rechorech  n.stealing; theft; robbery; selfishness.rechorech a merechorech; berrotel el melai a diak el kloleklel; rucherechii a udoud; ruchorech a kall; recherechel.

delibuksurechorech  v.s.(knot) tied securely so as not be loosened.

recherechel  n.poss.3s.recherechel a rechorech er ngii el chad; merechorech.

sekerechorech  v.s.prone to stealing.

rechudelel  n.poss.3s.her older sisters.

rechul  rechul a omerech er ngii; rochur a blil a smecher.

rechull  n.type of shellfish.rechull a ta er a bedengel a cheled.

rechuodel  n.very ancient times.

Te mekebelung el blai era el mei.Theyre from stupid family from eons ago.

rechuul  v.a.s.is to be moved, readied or set in order.rechuul a kirel el merech; udesuall, siokel a rolel, rochur a blil a melekdik a delengchokl; rechuul a delengcheklel.

redall  v.a.s.(child) is to be adopted; (pot) is to be lifted from fire.

redechall  v.a.s.is to be tried or aimed at blindly.

redecham  n.poss.1pe.seerodech.

redeched  n.poss.1pi.seerodech.

redechek  n.poss.1s.seerodech.

redechel  n.poss.3s.seerodech.

redechel a char  very small sea cucumber (cheremrum).

redechel a char  expression.very small sea cucumber.

redechem  n.poss.2s.seerodech.

redechir  n.poss.3p.seerodech.

redechiu  n.poss.2p.seerodech.

Redechor  n.Palauan name; title of chief in Kayangel.

redekekill  v.a.s.(distance) is to be jumped.

redemall  v.a.s.is to have handle put on; is to be installed or attached.

rederdall  v.a.s.is to be stepped on; (bicycle) is to be peddled.

rediil  v.a.s.(wound) is to be irritated.

redil₁  n.woman; women; queen (in cards).redil a chad el diak el sechal; redil er a Belau a meduch el mengitakl e meloik.Cf.modil.

redil₂  redil a merad er ngii, redil a kebui.

redil el bambuu  expression.bamboo pole holding redil el kerrikr.

 redil el chemang  expression.female crab.

redil el kerrikr  expression.concave joint of sail into which hooked joint fits.

redomel  seeredemall.

reek  seeorreek.reek a orreek; beab a merereek; rekel a eolt me a chull; merechorech a merereek er a blai.

reer  reer a tekangel; diak el orrenges a tekoi; blil a ngerroel el ngalek a mo reer.

rekas  n.mosquito.rekas a llkolk; mekerei el charm el omangch.

 Tia a kmal blil a.This place is infested with mosquitoes.

rekau  n.main slanting beams of canoe shed whose bottom ends touch ground and top ends meet to form buadel.rekau a ta er a klekedall er a mlai er a daob.

rekdel  rekdel a secherel; meringel el rakd.

rekebelurir  n.poss.3p.(their) settlements of people.

rekebil  n.girls.

 reked  n.ocelalted orange spinefoot.reked a ta er a bedengel a ngikel.

Ucherkemul el reked  expression.one of legendary chiefs of Ngeaur.

rekekl  n.alarm or alert for war.rekekl a tautediu; ktekudel el duubech; meluduus el mekemad; rengelbechull a kldmokl el kirel a rekekl.

rekel₁  n.poss.3s.rustling sound (of leaves, footsteps, etc.); sound of moving water.rekel a merereek; rerekel a beab.Cf.rereek,orreek.

rekel₂  n.poss.3s.ripe stage (of fruit when fruit is suitable to eat); cooked stage (of food).rekel a mark; rekel a tuu; mark el bobai; merekang.

marek  v.s.ripe; ready to eat; cooked; be in a half standing position (with legs bent) when dancing.marek a ngeliokl; diak lechemadech; marek el kukau, marek el bobai, tuu; rekel.

merkang  v.s.inch.is just becoming ripe or cooked.

 Bo marek!Bend your legs!/Get down (into a good dancing position)!

rekemall  v.a.s.is to be broken into pieces or smaller denomination; (money) is to be exchanged.

Rekemesik  n.title of chiefs in Ngetbang.Rekemesik a kebekuul; dial a bdelul a beluu er a Ngatbang.

rekereked₁  n.redup.sucker fish.rekereked a ta er a bedengel a ngikel.Cf.omereked. [syn:rekereker.rekereker a ta er a bedengel a ngikel]

rekereked  n.type of sea cucumber that exudes sticky white substance when touched. [syn:rekereker.rekereker a ta er a bedengel a ngikel]

rekereked₂  n.type of sea cucumber that exudes sticky white substance when touched.

rekerekemel  n.poss.3s.seerekerukem.rekerekemel a rekerukem er ngii; merekerukem.

rekereker  seerekereked.rekereker a ta er a bedengel a ngikel.

rekerukem  n.noise (from feet, dropping things, etc.).rekerukem a merekerukem; merreturech er a blai; rekerekemel a ulaol; teltelechel a belatong me a klalo a rekerukem.

rekerekemel  n.poss.3s.rekerekemel a rekerukem er ngii; merekerukem.

rekesengel  n.poss.3s.seerekos.rekesengel a rekos er ngii; ilumel a ungil a rekesengel.

rekesou  n.pl.inhabitants of Ngerekesou.

rekiaol  v.a.s.is to be finished (completely).rekiaol a kirel el merekui; urreor a di rekiaol kung; mochu merek.

rekil  n.poss.3s.seerak.rekil a rak er ngii; ildisel a rak el le ngar; tela rekil a ngelekem?

 Ng locha bekord el tela a a rubak.I wonder what the approximate age of the old man may be.

Ng teruich me a eai aHe's 18 years old.

Ng tela a merrengem?How old is your younger sister? (only said by a female)

Ng tela a udelem?How old is your older sister? (only said by a female)
    »additional examples

rekill  v.a.s.is to be picked up out of pot.rekill a kirel el mengakr; ngeliokl a rekill; merakl, ngmakr a ngeliokl; mla mengakr.

Reklai  n.title of chiefs in Melekeok.Reklai a Kebekuul, dial a bdelul a beluu er a Melekeok; merreder er a Bitalianged.

Eya, a kurrenges eng morngii a klou el blengur leng tansiobi era.I heard there is a big party for Reklai's birthday.

reklel  reklel a reakl er ngii.

rekodellel  n.poss.3s.seerekodoll.rekodellel a rekodoll er ngii el dil.

rekodo  (Jap.)phonograph record.

blil a rekodo  expression.record jacket; record cabinet.

rekodoll  n.thread; string.rekodoll a mesisiich el besebes el usbechall er a omerasm el bail; rekodellel.

rekodellel  n.poss.3s.rekodellel a rekodoll er ngii el dil.

rekoi  n.struts of bai attached to and projecting from chellabed.rekoi a klekedall er a bai.

rekomel  seerekemall.rekomel a kirel el merukem; rukemii a bachel; ruukem a $100.o( el mo ders $1.00; rekemel.

rekos  n.degree (of sweetness); benefit.rekos a merekos; rekos er a sukal me a ilaot; rekesengel.

merekos a cheldechedechal  expression.talking sweetly or pleasantly (but usually, insincere or calculating).

rekesengel  n.poss.3s.rekesengel a rekos er ngii; ilumel a ungil a rekesengel.

reksi  (Jap.)history (used interchangeably with history).

rektam  n.poss.1pe.seerakt.

rekted  n.poss.1pi.seerakt.

rektek  n.poss.1s.seerakt.

rektel  n.poss.3s.seerakt.

rektel a bilis  expression.rabies.

rektel a chesebreng  expression.broken-heartedness.

rektel a redil  expression.menstruation.

rektem  n.poss.2s.seerakt.

rektir  n.poss.3p.seerakt.

rektir a rechad er a Dois  expression.German measles.

rektir a rechad er a Doisu  expression.German measles.

rektiu  n.poss.2p.seerakt.

 rekung  n.land crab.rekung a charm el mekekerei er a chemang; kakum.Cf.meleklas.

bekerekung  v.s.smell of crabs (after cooking or eating crabs, etc.).

mengerekung  v.i.collect land crabs.mengerekung a melai a rekung.

rekung el beab  expression.land crab.

rekung el beluu  expression.small land crab.

rekung el daob  expression.sea crab.

Ak mo meruu aI'm going crab hunting

 rekung el beab  expression.land crab.

 rekung el beluu  expression.small land crab.

 rekung el daob  expression.sea crab.

remach  v.pf.3p.inan.seemerach.

remachel  v.a.s.is to be squeezed (out), grasped or clutched.

remad  v.pf.3p.inan.seemerad.remad a merad; melai a bung, remad a kar; rodir a kebui, rdil.

remakl  v.pf.3p.inan.seemerakl.remakl a merakl; melai a kukau me a diokang er a olekang; remakl a ngeliokl.

remar  v.pf.3p.inan.seemerar.

remaud  v.pf.3p.inan.seemeraud.remaud a meraud; melemosem; remaud a chelais; rudel a chelais.

remchudelel  seerechudelel.

remech  v.pf.3p.inan.seemerech.remech a merech; sumechokl; smiik a rolel el mo ungil; mdasu, remech a blil a klalo; rochur a oba smecher; rechul.

remechakl  n.type of fishnet.remechakl a ta er a bedengel a omenged; ouremechakl.

ouremechakl  v.i.fish with remechakl.ouremechakl a ouemenged; ngar a chei el olab a remechakl.

remechall  seeremachel.remechall a remochel; kirel el meremech; omeseos, lius a remechall; ngeuul a disech er ngii; remechel.

remechebuul  n.pl.those of low family; the poor.remechebuul a betok el chad el chebuul; ngar er eou el chad el mengebuul, chelebuul.

 A irechar e a remeteet a millabek a blsir a.In earlier times the rich paid the fines of the poor.

A Belau a teluidel, a remerrau ma, dikea klaukerreu era delongeled.Belau is divided into two; the rich and wealthy and the poor, theres no caring amongst the people.

Ar mesiich a kmal meral mesiich e kung me a a kmal meral mechebulang.Wealthy are getting wealthier and the poor are getting poorer.

remechel  remechel a omeremech er ngii, meremech; omeseos.

remei  v.i.go or come home. remei a lmuut el mo er a blil; remei er a blirir.

Be mrei!  expression.Come home!

Bo derei!  expression.Let's go!

Bo mrei!  expression.Go home!

kairirei  v.recip.go home all at once (from remei).kairirei a rokui el chad a mo er a blirir; mo remei.

me remei  expression.come home.

mo remei  expression.go home.

 Ak mlo omes er a Droteo e dimlak lemei, me ak okor e mo.I went to meet Droteo, but he didn't come, so I went home instead.

remekel  n.poss.3s.seeramek.

remekemad  n.pl.soldiers; warriors.

remenged  v.pf.3p.inan.seemerenged.remenged a merenged; melechet, melemosem, remenged a chebechiil; rongedii, rengedel.

remenges  v.pf.3p.inan.seeorrenges.remenges a orrenges; oderengesel a tekoi; remenges a derremkel a mlai; remenges e mo medengei.

 Tirka el chad a mla el kmo kau, e Rubak, a obengkemam.These people have already heard that you, Lord, are with us.

remengii  v.pf.3s.seemereu.

remeremochel  seemeremet.remeremochel a kmal medakd; remeremotel er a dakd.

remeremotel  v.a.s.redup.totally weakened by fright.remeremotel a remeremochel.

remesall  v.a.s.is to be poked at; (food) is to be tested.remesall a kirel el merumes; kukau a remesall; rumesii, ruumes.

Remesechau  n.legendary person who was eaten by a divine snake.

remesel  n.poss.3s.seerames.remesel a rames er ngii, ruames.

remeteet  n.pl.those of high family; the rich.remeteet a meteet; rechad er a meteet el kebliil, blai; rechad el ngar a kingall er a omerreder.

 A irechar e a remeteet a millabek a blsir a remechebuul.In earlier times the rich paid the fines of the poor.

remeu  v.pf.3p.inan.seemereu.

remiang  n.cycade.remiang a ta er a bedengel a dellomel.

remiid  v.i.get lost; wander off; leave; go astray.remiid a mla mo dibus; riiedang, merael mo cheroid, mla remiid a udoud, oridii, oriid, rureulngau.

remiid a bdelul  expression.lose one's mind.

riedang  v.i.inch.is just leaving.riedang a mla remiid; dibus.

riedung  v.i.pred.is just about to leave.riedung a merolung; kmeed el remiid.

se el ririid el sandei  expression.the week before last.

tia el ririid el sandei  expression.last week.

remiid a bdelul  expression.lose one's mind.

remiik  v.pf.3p.inan.seemeriik.remiik a meriik; remiik a besbas.

reminget  v.pf.3p.inan.seemeringet.reminget a meringet; reminget a kall, ringetii a chemelel.

remiso  remiso a melubs el olab a ralm; meriso a ochil; risouii; melatech.

remisu  v.pf.3p.inan.seemerisu.

remochel  n.grouper.

remodech  v.pf.3p.inan.seemerodech.remodech a merodech, mla remodech a merangd el osiik a ngikel.

remodel  v.pf.3p.inan.seemerodel.remodel a merodel; mla rodelii a ngeliokl; remodel a klengoes; choroid er a ingukl; rdelel.

remolii  v.pf.3s.seemerael.remolii a mla merael er ngii; mla remolii a cheroid.

remorem a ngerel  v.s.prone to gossiping.

remos  v.i.drown.remos a rusors er a daob me a ralm; ngalek a mla remos, rosengang.

merseros  v.t.keep drowning (i.e.; alternately submerge and come up to surface when drowning); easy to drown in.merseros a merael er a daob el soal el remos; ros er ngii.

rosngang  v.i.inch.is beginning to drown.rosngang a mla remos.

rosngung  v.i.pred.is about to drown.rosngung a kmeed el remos; remos kung.

 A chad el diak lemeduch el mengikai a mo.Anyone who doesn't know how to swim will drown.

 A ngelekek a kilo.My child almost drowned.

remot  v.pf.3p.inan.seemerot.remot a merot; merusech, merot a deel, rotengii, rtengel.

remotel  v.a.s.is to be kneaded.remotel a kirel meremet; rometii, ruemet a belsiich; brak a remotel; remetel.

remouk  v.s.afraid of (in fighting); cautious; hesitant.remouk a medakd; rouk er a klou el bilis; rukel er a bilis.

roukang  v.s.inch.is becoming afraid of (in fighting).roukang a mla mo remouk; medekdang; rouka er ngii.

remous  v.pf.3p.inan.seemerous.remous a merous; merukel, mla remous a kall er a blengur, remous a terekill; rusel a terekill.

remul  remul a omeram er ngii; meram a beras er a sukal.

remurous  seerourous.(: )

remurt  v.t.run; (fish) move/swim.remurt a kolekel; kaikerurt; rengalek a remurt er a rael; kaiderurt; rurt.Cf.kerurt,rurt.

kaididerurt  v.recip.redup.run together.kaididerurt a kaikerurt. [syn:kaiderurt.kaiderurt a kaikerurt; betok el remurt; rengalek a kaiderurt er a mekesokes.kaikerurt]

mediderurt  v.redup.constantly running from one place to another.

mrurt  v.imp.(You) run!

rirertii  v.pf.3s.past.

rurtang  v.inch.is starting to run.rurtang a mocha remurt; kolekelang.

rurtii  v.pf.3s.rurtii a remurt er ngii; mla rurtii a cheroid.

rurtung  v.pred.is about to run.rurtung a mochu remurt; kolekelung.

 Ak el mo er a tuangel.I'm running to the door.

Ak el mo er a tuangel.I'm running to the door.

remus₁  v.pf.3p.inan.seemerus.remus a merus el oba orus; remus a betok el ngikel, rusur, rsul.

remus₂  remus a merech; osiik a rolel.

remus₃  remus a meduu el ourodech er a dairrak; rodech er a diak el sim a remus.

remusech  v.pf.3p.inan.seemerusech.remusech a merusech, ke mla remusech a belsiich? rusechii, rsechel a blsiich.

remutech  v.pf.3p.inan.seemerutech.remutech a merutech; mereked a chim; toktang a mla remutech a bedengel a smecher; rtechel.

remuu  v.pf.3p.inan.seemeruu.remuu a melai a rirebet; mla remuu a lius; rouar a iedel; rual.

remuul₁  v.a.s.is to be mixed.remuul a kirel meram; kirel el modak, romur, ruam, kall a remuul er a sukal, remul a kall.

remuul₂  v.pf.3p.inan.seemeruul.remuul a meruul; mla remuul a kall, rullii, siungii a kall; rellel.

reng₁  n.heart; spirit; feeling; soul; seat of emotions; will; desire; decision.reng a tebechelel a chad; reng a omesiur er a chad; rengul, rengelngalek.

a renguk e  expression.I think/thought that.

ochemchuml a rengul  expression.seething inside with anger or hate.

omai er a rengul  v.t.hesitate; be unsure about.

rengmam  n.poss.1pe.

rengmiu  n.poss.2p.

rengrir  n.poss.3p.rengrir a reng er tir.

rengud  n.poss.1pi.

renguk  n.poss.1s.renguk a reng er ngak.

rengul  n.poss.3s.his/her/its heart; spirit; feeling; soul; seat of emotions.rengul a reng er ngii.

rengum  n.poss.2s.

 A renguk ke mlo smecher.I thought (mistakenly) that you were sick.

 A rengul a Droteo ng ko er a kebelu a Toki.Droteo has the idea that Toki is a little crazy.

 Me rengum el omengur!Try to eat more!

 Ng di renguk el mo er a Merikel.It's my own desire or decision to go to America.

reng₂  n.turmeric (grated and boiled with oil and used as women's skin treatment).reng a rengul a kesol el mo chilt; rengul a diokang el kall, rengul a ngais.

renga  seerengnga.(Jap.)

rengall  rengall a reongel; kirel el mereu, mengai a klemanget me a teu.

rengebard  n.pl.Westerners.

renged  n.anything used to tie long objects together; group; union; hamlet belonging to a particular municipality; reign; authority.renged a lechet; omak, rengedel a klalo, renged er a chebechiil; rongedii, remenged. Ngklel a ikei el mekekerei el rengedel a beluu.Cf.merenged.

chad er a ta el renged  expression.members of the same religious group; inhabitants of hamlets belonging to same municipality.

Renged er a chol  expression.hamlet in Ngerard.

rengedam  n.poss.1pe.

rengeded  n.poss.1pi.

rengedek  n.poss.1s.

rengedel  n.poss.3s.rengedel a renged er ngii.

rengedem  n.poss.2s.

rengedem  n.poss.2s.

rengedir  n.poss.3p.

rengediu  n.poss.2p.

 Ng ngar er ngii a elolem el rengedel a Ngchesar.There are six hamlets in Ngchesar.

Renged er a chol  expression.hamlet in Ngerard.

rengedam  n.poss.1pe.seerenged.

rengeded  n.poss.1pi.seerenged.

rengedek  n.poss.1s.seerenged.

rengedel  n.poss.3s.seerenged.rengedel a renged er ngii.

 Ng ngar er ngii a elolem el a Ngchesar.There are six hamlets in Ngchesar.

rengedem₁  n.poss.2s.seerenged.

rengedem₂  n.poss.2s.seerenged.

rengedir  n.poss.3p.seerenged.

rengediu  n.poss.2p.seerenged.

rengel₁  rengel a rongel; rou er ngii; rengel a sils er a tutau.

rengel₂  rengel a omereu er ngii; mereu.

rengelam  n.poss.1pe.seeringel.

rengeled  n.poss.1pi.seeringel.

rengelek  n.poss.1s.seeringel.

rengelel  n.poss.3s.seeringel.

rengelem  n.poss.2s.seeringel.

rengelir  n.poss.3p.seeringel.

rengeliu  n.poss.2p.seeringel.

rengetall  v.a.s.is to be chewed or crushed.rengetall a kirel el meringet; ringetii a kall, rengotel, reminget; rengetel.

rengetel  rengetel a omeringet er ngii; meringet.

rengmam  n.poss.1pe.seereng.

 Ng ko er a mlo telkib el suebek a.We sort of became a little bit worried.

rengmiu  n.poss.2p.seereng.

 Lak bo medakt er a recherrouiu; di blechoel el mesisiich a.Don't be afraid of your enemies; always be courageous.

 Ng kuk oberaod er a chelechol er a rriil, me lak lemechas a er a tekoi el kulekoi.They would weigh more than the sands of the sea, so my wild words should not surprise you.

 Ng techa a mo odiur a renguk, a lak lekemiui el bla ktemall a.Who would be left to cheer me up? Only the very persons I had made sad.

rengnga  (Jap.)brick (red ones are renga, white ones are blocks). [syn:renga]

rengodel  v.a.s.(long objects) are to be tied together.rengodel a kirel el merenged; rongedii a chebechiil, ungil el deleongel er a Merikel me a Belau a rengodel; rengedel.

rengotel  seerengetall.rengotel a rengetall; ringetall.

rengrir  n.poss.3p.seereng.rengrir a reng er tir.

 A Belau er Kid a blak a el mo mechitakl.Our Palau will be sung eagerly.

 A David a milsubed a a rechedal el kmo ng kmal diak lekirir el oldechelakl er a Saul.David convinced his men that they should not attack Saul.

 A dellebeakl lebo er a ngsechel a, e le ng kmal kdekudel.May a curse be on their hearts' climbing, because

 A president a ngilai a a rechad er a Olbiil er a Kelulau el mle kedidai a.The president persuaded the senators that were being stubborn. The president obtained the hearts of the senators that had high hearts.
    »additional examples

rengsall  v.a.s.(hair) is to be pomaded.rengsall a kirel merenguus; mekedelial el chui a rengsall, runguus, rengsel.

rengsel  rengsel a omerenguus er ngii;rungsii, merenguus.

rengud  n.poss.1pi.seereng.

 Me ng soak el nguu tia el techall el lochotii a deuil a.I want to take this opportunity to show our gratitude.

Dimlak kudengei el kmo kede kmal mekedidai a.I didnt really realize that we are so darn stubborn.

renguk  n.poss.1s.seereng.renguk a reng er ngak.

 A di kkilungii a el telkib el meketeket e ng ultebechel el ngar er ngii a mo ungil el kudesuii.Whenever I was just patient and waited for a little while, I was certain to have a good idea.

 A lsoal a rengum el me kmeed er a, e ng di ua chad el soal el merael el mo er a chiloil el ngar er a chelmoll.When your heart wants to come close to my heart, it's like a person who wants to travel to the rocks in the reef.

 Ak di melemolem el dmeu a.I will continue to be happy.

 Ak dirrek el mo omrotech a chimak , e mo dobodeb a ngsechel a.I also will clap my hands, and my anger will be over.
    »additional examples

rengul  n.poss.3s.his/her/its heart; spirit; feeling; soul; seat of emotions.rengul a reng er ngii.

 A blai a blak a el milseseb er a rubak.The house was eagerly burned down by the old man.

 A cherengel a sils el me mong e ng cherengel a klungiolel a a Fern.As the days went by, Fern became a happier and happier.

 A Elilai a kmal millasem el melisiich er a.Elilai was really trying to be courageous.

 A klou a a kuk ungil er a mesisiich el chad.It is better to be patient than powerful.
    »additional examples

rengul a cheluch  expression.dregs of coconut oil.

rengul a diokang  expression.starch.

rengul a kerrekar  expression.center/core of tree.

rengul a ngais  expression.yolk of egg.

Rengulbai  n.title of chiefs in Imeliik.Rengulbai a kebekuul; dial a bdelul a beluu er a lmeliik.

rengum  n.poss.2s.seereng.

 A bocha lemeched a rengu e ke melim a bodes er a bngal a kerrekar.Whenever you get thirsty, you drink nectar from the flowers in the trees.

 A lsoal a el me kmeed er a renguk, e ng di ua chad el soal el merael el mo er a chiloil el ngar er a chelmoll.When your heart wants to come close to my heart, it's like a person who wants to travel to the rocks in the reef.

 Kau ng blak a el merirem er a renguk el ua a omoachel el mo medirt er a blsechel a kleald?Do you intend to disappoint me like a stream that goes dry in the summer?

 Lak bechititerir a remekngit el chad me losebekii a.Don't let evil people worry you.
    »additional examples

renguokl  n.a.s.pimples; acne. renguokl a tebtebull el dubech er a klidm.

bekerenguokl  v.s.pimply.bekerenguokl a betok a renguokl er a medal.

renguus  v.pf.3p.inan.seemerenguus.

renrak  (Jap.)area of Koror where (formerly) ferry crossed to Babeldaob; also 'organize, to set in motion' (place name for the area near the bridge (on the Koror side); also used for 'make preparations between two people').

reongel  n.distance between ends of two outstretched arms.reongel a rengall; mereu el osiik a klemanget me a teu; meluk el oba omereu; rrengelel.

rer  v.s.unruly.

rerechuchel  v.s.redup.easily excited or made nervous.

 rereek₁  n.small crab which makes rustling sound.rereek a mekekerei el charem el ko er a rekung el ngar er a chelebacheb me a keburs.Cf.orreek.

rereek₂  rereek a cherrodech; merereek.

rerekel  rerekel a rekel; rereek er ngii; merereek.

rerengel  n.poss.3s.ray (of sun); moonbeam; glow (of fire, etc.).

rerengel a buil  expression.moonbeam.

rerengel a ngau  expression.glow of fire.

rerengel a sils  expression.ray of sun.

rerengel a buil  expression.moonbeam.

rerengel a ngau  expression.glow of fire.

rerengel a sils  expression.ray of sun.

rereuchel  rereuchel a orrechereched; meselsel el mengedmokl; rereuchel el kirel a klechedaol.

rerongel  v.a.s.(food) is to be heated so as not to spoil; (hands, etc.) are to be warmed over or next to fire.

rertel  n.poss.3s.seerurt.rertel a rurt er ngii; remurt.

resel  n.poss.3s.seeears.resel a ears er ngii; ears er a mlai er a daob.

resensei  n.teachers.

 A chesimer a ulebok er a ta er a el mengelekolt er a klas.The door was opened by one of the teachers to cool down the classroom.

Lidisir a er tia el skuul.Number of teachers at this school.

resimel  resimel a mla merasm; rrekui.

resmel  n.poss.3s.seerasm.resmel a omerasm er ngii; merasm.

 Ng diak rriid a.She's very thorough./She doesn't miss anything.

resmelel  n.poss.3s.seersimel.

restorangd  n.(Eng.)restaurant.

 Ng diak lsoam el mo er a mubi, me a ka lsoam el mo er a, e kau a di ngara a soam?You don't want to go to the movies, and you don't even want to go to the restaurant, so what do you really want to do?

retengel  n.poss.3s.action of pounding.

reterutech  v.s.redup.prone to touching people (sexually); lecherous; prone to touching things (esp., out of curiosity).

sekerutech  v.s.prone to touching people (sexually); lecherous.

sekerutech  v.s.prone to touching things (esp., out of curiosity).

 riamel₁  n.football fruit (Pangi; Payan).riamel a ta er a bedengel a kerrekar el kall a rdechel.

bekeriamel  v.s.smell like football fruit; sweaty; have a strong body odor (especially, as result of diet or poor hygiene).bekeriamel a bau el ko er a bul a riamel.

riamel  n.trunk fish (i.e.; square fish which looks like football fruit).riamel a ta er a bedengel a ngikel.

 riamel₂  n.trunk fish (i.e.; square fish which looks like football fruit).riamel a ta er a bedengel a ngikel.

ribarb  n.boastful; bragging; deceptive; prone to fabricating or inventing stories; prone to taking undue credit for.

ribareb₁  ribareb a berrotel e melai; merechorech, riberebii a udoud, ribareb a kall; riberebel.

ribareb₂  ribareb a bulak el chad.

ribereball  ribereball a omdasu a merebareb; riberebii a idbengel a merau; merechorech.

riberebel  riberebel a omerebareb er ngii; ribareb.

riberebii  riberebii a merebareb er ngii; ngii di longedecheduch.

ribkungel  n.giant fluted clam (tridacna squamosa).ribkungel a ta er a bedengel a kim.

ridam  n.poss.1pe.seeriid.

rided  n.poss.1pi.seeriid.

ridek  n.poss.1s.seeriid.

ridekekill  ridekekill a diak le cheroid; sebechel el merdekekl.

ridekekl  v.pf.3p.inan.seemerdekekl.ridekekl a merdekekl; suchesokl; melechesokl, ridekeklii a cheroid, ridekekl er a cheldukl.

ridekeklel  ridekeklel a omerdekekl er ngii; merdekekl.

ridekeklii  v.pf.3s.seemerdekekl.ridekeklii a merdekekl er ngii.

ridel₁  n.poss.3s.seeriid.ridel a riid er ngii; remiid; ridel a chad er a daob.

ridel₂  ridel a omeroid er ngii el chad; meroid a mesebek.

ridem  n.poss.2s.seeriid.

ridir  n.poss.3p.seeriid.

ridiu  n.poss.2p.seeriid.

ridmii  v.pf.3s.seemeridm.ridmii a meridm er ngii; ridmii a tuu.

riedang  v.i.inch.is just leaving.riedang a mla remiid; dibus.

riedung  v.i.pred.is just about to leave.riedung a merolung; kmeed el remiid.

riekii  riekii a meriik er ngii el mekesokes.

riemel  riemel a omeriim er ngii; melai kloleklel e merael.

riemii  riemii a meriim er ngii; ngmai a klalo el mo diak; riemii a blai, ruiim.

riid  n.departure; action of getting lost.riid a remiid; mo dibus; belsechel a riid.

ridam  n.poss.1pe.

rided  n.poss.1pi.

ridek  n.poss.1s.

ridel  n.poss.3s.ridel a riid er ngii; remiid; ridel a chad er a daob.

ridem  n.poss.2s.

ridir  n.poss.3p.

ridiu  n.poss.2p.

riiekii  v.pf.3s.seemeriik.

riiemii  v.pf.3s.seemeriim.

rikarek  rikarek a kolekel; keberruul el remurt; rengeasek a mla rikarek el mo er a kurangd.

rikark  v.i.dash up/by.

riked  n.state of being busy/harried with many things.riked a meriked; imiis el mechesang; riked er a blai me a rengalek, riked er a urreor.

rikel  rikel a omeriik er ngii; meriik.

rikl  n.bold/violent behavior.rikl a merikl; bekeu el chad, diak a besebes er a medal; merechereched; mekekeam.Cf.oumerikl.

merikl  v.s.bold; violent; restless.merikl a mesisiich e mekekeam e bekeu; merikl a mengkar er a beluu.

rikr  seeiikr.

rimall₁  v.a.s.is to be collected/gathered and transported.

rimall₂  seeriomel.

rimbio  (Jap.)venereal disease.

ringel  n.pain; suffering; high cost; spiciness; strength (of wind); turbulence or roughness (of ocean).ringel a meringel; oberaod el tekoi; ringel er a urreor; ringelel a uldasu.Cf.meringel,meringel.

rengelam  n.poss.1pe.

rengeled  n.poss.1pi.

rengelek  n.poss.1s.

rengelel  n.poss.3s.

rengelem  n.poss.2s.

rengelir  n.poss.3p.

rengeliu  n.poss.2p.

 A bdeluk a merengelang.I'm getting a headache.

 Ng kmal meringel a renguk er a kall.I feel bad about the (wasted) food.

 Te menga a meringel.They're Koreans (who eat peppery food).

 Ak chelebangel er a.I'm faced with difficulties.

 E solae ng mlo er ngii a bosech er a Ekipten el rokir me a Kanaan el rokir, el mlo uchul a klou el.Then a famine struck all Egypt and Canaan, bringing great suffering.

ringelel  ringelel a ringel er ngii; meringel.

ringetall  v.a.s.ringetall a kirel el meringet; ringetii a chemelel; reminget a kelel.

ringetel  ringetel a omeringet er ngii; meringet.

ringetii  v.pf.3s.seemeringet.ringetii a meringet er ngii.

ringngo  (Jap.)apple.

 Ak milengang aike el tuu me se el.I was eating those bananas and that apple.

 Ak milengang er se el me aike el tuu.I was eating that apple and those bananas.

 Ak mo kmang aike el tuu me se el.I am going to eat up those bananas and that apple.

 Ak mo kolii se el me aike el tuu.I am going to eat up that apple and those bananas.
    »additional examples

riokel  v.a.s.is to be swept.riokel a kirel el meriik; besbas a riokel; riekii a blai; remiik a besbas; rikel a rael.

riomel₁  seerimall.

riomel₂  v.a.s.is to be collected or gathered and transported.riomel a kirel el meriim; kloleklel a riomel, riemii, reuiim; ngmai el rokui el otobed; riemel.

rir  n.fallen leaves of kebui.rir a merir; llel a kerrekar el mochu merat a rir; ourir.

merir  v.s.(leaves) yellow.merir a rir; merir a mochu merat el llel a kerekar; merir a bibrurek.

merir  n.the color yellow.merir a rir; merir a mochu merat el llel a kerekar; merir a bibrurek.

-rir  affix.their.

rirach  v.pf.3p.inan.past.seemerach.

rirad  v.pf.3p.inan.past.seemerad.

rirakl  v.pf.3p.inan.past.seemerakl.

riram  v.pf.3p.inan.past.seemeram.

rirar  v.pf.3p.inan.past.seemerar.

rirasm  v.pf.3p.inan.past.seemerasm.

riraud  v.pf.3p.inan.past.seemeraud.

rirch  n.breaking dawn. (reddish) light of breaking dawn.

rirchir  v.pf.3s.past.seemerach.

rirdir  v.pf.3s.past.seemerad.

rirebek  v.pf.3p.inan.past.seemerebek.

rirebekii  v.pf.3s.past.seemerebek.

rireberebek  v.pf.3p.inan.past.seemereberebek.

rireberebekii  v.pf.3s.past.seemereberebek.

rirech  v.pf.3p.inan.past.seemerech.

rirecherechii  v.pf.3s.past.seemerechorech.

rirechorech  v.pf.3p.inan.past.seemerechorech.

rirechur  v.pf.3s.past.seemerech.

riredechii  v.pf.3s.past.seemerodech.

riredekekl  v.pf.3p.inan.past.seemerdekekl.

 A katuu a el ongengur a chertochet.The cat has gone out to mate (lit. The cat jumped over the pandanus tree).

riredekeklii  v.pf.3s.past.seemerdekekl.

riredelii  v.pf.3s.past.seemerodel.

riredem  v.pf.3p.inan.past.seemeredem.

riredemii  v.pf.3s.past.seemeredem.

rirederd  v.pf.3p.inan.past.seemerderd.

rirederdii  v.pf.3s.past.seemerderd.

riredmii  v.pf.3s.past.seemeridm.

rirekemii  v.pf.3s.past.seemerukem.

rirekir  v.pf.3s.past.seemerekui.

rireklii  v.pf.3s.past.seemerakl.

rirekui  v.pf.3p.inan.past.seemerekui.

 Ng di.He died instantly.

rirellii  v.pf.3s.past.seemeruul.

 A Rubak a a Farao el mo medecherecher a rengul.The Lord made the king stubborn.

 A Rubak a a rengul a Faraoi el mo medecherecher.The Lord made the king stubborn.

riremech  v.pf.3p.inan.past.seemeremech.

riremechii  v.pf.3s.past.seemeremech.

riremengii  v.pf.3s.past.seemereu.

riremesii  v.pf.3s.past.seemerumes.

riremet  v.pf.3p.inan.past.seemeremet.

riremetii  v.pf.3s.past.seemeremet.

riremur  v.pf.3s.past.seemeram.

rirenged  v.pf.3p.inan.past.seemerenged.

rirengedii  v.pf.3s.past.seemerenged.

rirenges  v.pf.3p.inan.past.seeorrenges.

 Ak el kmo a sensei a smecher.I heard that the teacher is sick.

rirengesii  v.pf.3s.past.seeorrenges.

rirengetii  v.pf.3s.past.seemeringet.

rirengsii  v.pf.3s.past.seemerenguus.

rirenguus  v.pf.3p.inan.past.seemerenguus.

rirertii  v.pf.3s.past.seeremurt.

riresmii  v.pf.3s.past.seemerasm.

riretengii  v.pf.3s.past.seemerot.

rireterot  v.pf.3p.inan.past.seemerterot.

rireu  v.pf.3p.inan.past.seemereu.

ririau  v.pf.3p.inan.seemeririau.ririau a meririau; oreked e melmesim el mo e mei; meririau er a iedel; ririul.

riridm  v.pf.3p.inan.past.seemeridm.

ririik  v.pf.3p.inan.past.seemeriik.

ririim  v.pf.3p.inan.past.seemeriim.

ririkii  v.pf.3s.past.seemeriik.

ririmii  v.pf.3s.past.seemeriim.

riringet  v.pf.3p.inan.past.seemeringet.

ririsii  v.pf.3s.past.seemerirais.

ririsu  v.pf.3p.inan.past.seemerisu.

ririul  ririul a omeririau er ngii; meririau.

ririur  v.pf.3s.seemeririau.ririur a meririau er ngii.

ririuul  v.a.s.is to be shaken.ririuul a kirel el meririau; berikd el iedel a ririuul; ririur me ng ruebet a rdechel.

rirkengii  v.pf.3s.past.seemerek.

rirodech  v.pf.3p.inan.past.seemerodech.

rirodel  v.pf.3p.inan.past.seemerodel.

rirolii  v.pf.3s.past.seemerael.

rirot  v.pf.3p.inan.past.seemerot.

rirous  v.pf.3p.inan.past.seemerous.

rirrengii  v.pf.3s.past.seemerar.

rirriau  v.pf.3p.inan.past.seemeririau.

rirriur  v.pf.3s.past.seemeririau.

 rirs  n.tree heliotrope.rirs a ta er a bedengel a kerrekar.

rirsechii  v.pf.3s.past.seemerusech.

rirsuii  v.pf.3s.past.seemerisu.

rirsur  v.pf.3s.past.seemerus.

 Te er a omechiuaiu.They gave him an injection to put him to sleep./They anaesthetized him.

rirtechii  v.pf.3s.past.seemerutech.

 Ng mla er ngii a rebebil el chad el dimlak leklikiid e le te a bedengel a ulekoad chad.There were some people who were ritually unclean because they had touched a corpse.

rirtertengii  v.pf.3s.past.seemerterot.

rirtir  v.pf.3s.past.seemerat.

riruar  v.pf.3s.past.seemeruu.

rirudii  v.pf.3s.past.seemeraud.

rirukem  v.pf.3p.inan.past.seemerukem.

rirumes  v.pf.3p.inan.past.seemerumes.

riruoru  v.pf.3p.inan.past.seemeruoru.

riruruii  v.pf.3s.past.seemeruoru.

rirus  v.pf.3p.inan.past.seemerus.

rirusech  v.pf.3p.inan.past.seemerusech.

rirusii  v.pf.3s.past.seemerous.

rirutech  v.pf.3p.inan.past.seemerutech.

riruu  v.pf.3p.inan.past.seemeruu.

riruul  v.pf.3p.inan.past.seemeruul.

risel  n.poss.3s.seerais.risel a rais er ngii; ollemelel.

riseuel  riseuel a omeriso er ngii; meriso.

riseuii  riseuii a meriso er ngii.

risois  n.large flat rock.risois a meklou el cherrungel el bad.

risuii  v.pf.3s.seemerisu.

riuch  n.type of tree.

riuerall  v.a.s.is to be fanned.

riueruall  v.a.s.is to be fanned.riueruall a kirel el meruoru, msa eolt; riueruii a smecher; riueruel.

riueruel  riueruel a omeruoru er ngii; meruoru.

riueruii  riueruii a meruoru er ngii.

riuoru  v.pf.3p.inan.seemeruoru.riuoru a meruoru.

riuruii  v.pf.3s.seemeruoru.

roachel  v.s.indecisive; whimsical; prone to changing one's mind.

roachel a chimal  expression.(child) prone to grabbing at things.

roachel a chimal  expression.(child) prone to grabbing at things.

 roall  n.crested tern.roall a ta er a bedengel a suebek el charm.

roba  n.(Jap.)donkey; ass.

robai  robai a mengoit; dengerenger a di robai a llach me a kelebus e olterau a mekngit el kar. Chemoit a tekoi.

robekakl  robekakl a suebek e ridekekl el reboreb; malk a mla robekakl er a rachel; rebekeklel.

robekii  v.pf.3s.seemerebek.robekii a merebek er ngii; robekii a ochab el oba biskang.

roberbekii   roberebekii a mereberebek er ngii, meiko e di roberebekii a blai; reberebekel.

roberebek  v.pf.3p.inan.seemereberebek. roberebek a mereberebek; diak el omes e merutech; miko a meduch el roberebek a klalo.

roberebekii  v.pf.3s.seemereberebek.

robetang  v.inch.is starting to fall.robetang a mla ruebet; rebetel.

robetung  v.pred.is about to fall.robetung kmeed el ruebet; robetung er a skoki.

rochir  v.pf.3s.seemerach.

rochur  v.pf.3s.seemerech.rochur a merech er ngii; osiik a rolel; mo blil a smecher.

rodech  n.fruit; seed pod.Cf.ourodech,bekerredechel.

redecham  n.poss.1pe.

redeched  n.poss.1pi.

redechek  n.poss.1s.

redechel  n.poss.3s.

redechel a char  expression.very small sea cucumber.

redechem  n.poss.2s.

redechir  n.poss.3p.

redechiu  n.poss.2p.

 Te di oumesingd el menga a me a chemadech el kall.They tend to eat fruits and raw food.

 Ng diak a ungil el kerrekar el ourodech a mekngit el, el ka mekngit el kerrekar el ourodech a ungil.No good tree bears bad fruit, nor does a bad tree bear good fruit.

Ng soak a.I would like fruits for desserts.
    »additional examples

rodecheterir  v.pf.3p.human.seemerodech.

rodechid  v.pf.1p.incl.seemerodech.

rodechii  v.pf.3s.seemerodech.rodechii a merodech er ngii el temekai.

rodelii  v.pf.3s.seemerodel.rodelii a merodel er ngii el tolochoi.

rodemii  v.pf.3s.seemeredem.rodemii a meredem er ngii el biskang.

roderd  v.pf.3p.inan.seemerderd.roderd a mesarech; merderd, mla roderd a dellomel; rderdel.

roderdii  v.pf.3s.seemerderd.roderdii a merderd er ngii; mesarech.

rodii  v.pf.3s.seemeraud.

rodir  v.pf.3s.seemerad.rodir a merad er ngii; rodir; mengais, remad a kar.

roech₁  n.small fire.roech a rou; rongel a sils, ngau; roech er a sils a tmuu er a tuangel.Cf.rirch.

beroroech  v.s.redup.(sky) reddish at sunrise or sunset.beroroech a mesisiich el roech; beroroech a eanged er a ngeltel a sils.

roech₂  n.type of fish.roech a ta er a bedengel a ngikel.

roirisii  v.pf.3s.seemerirais.roirisii a merirais er ngii; mengisois, roirisii a idungel.

rois  n.mountain.rois a metongakl e kedidai el chutem me a risois; Roisersuul.

 eungel afoot of the mountain

 Ng di mle ngii el tang el mo ngmasech er a el mo meluluuch. Me se er a bocha lekebesengei, e a Jesus a di mle ngii el tang.He went up a hill by himself to pray. When evening came, Jesus was there alone.

Rois  n.hamlet in Ngeaur.Rois a chimo er a rengedel a beluu er a Ngeaur.

 eungel afoot of the mountain

 Ng di mle ngii el tang el mo ngmasech er a el mo meluluuch. Me se er a bocha lekebesengei, e a Jesus a di mle ngii el tang.He went up a hill by himself to pray. When evening came, Jesus was there alone.

rois a ngerel  veracious; confident of what one is saying.

Roischesar  Roisechesar a rois er a Ngchesar.

Roisechesar  n.mountain in Ngchesar.

rokengii  v.pf.3s.seemerek.

roketa  seeoketa.

rokir₁  pro.all of it.rokir a merekui er ngii; churrengelii; beluu el rokir a mong.

rokir₂  v.pf.3s.seemerekui.rokir a merekui er ngii; churrengelii; beluu el rokir a mong.

roklel  n.poss.3s.sound of rattling.

roklii  v.pf.3s.seemerakl.

rokui  pro.all of them.rokui a rebek el chad; rokui el ngalek; ngerachel el rokui a skulir.

 A el chad er a buai a ongtiall el mo lmuches a uldesuir.All interested persons are invited to submit comments.

 a el smecher el chad er ngii el beluuall the other sick people on the island

 Ak kmal uram er kau leng kmal ungil a er a kau.I am very envious (or begrudging) of you because everything you have is very nice.

 Ng di omais el dimeau me kede kmal ungil mes a el ilekemellel.He just walks around naked so we can all see all of his parts.
    »additional examples

rokui el taem  expression.all the time; always.

rolam  n.poss.1pe.seerael.

roled  n.poss.1pi.seerael.

rolek  n.poss.1s.seerael.

 Ng diak a e kbo er a Merikel.I don't have any way of going to America.

rolel  n.poss.3s.seerael.rolel a rael er ngii.

 Ngii a el mo chemolt aike el rokui el mekreos el tekoi el lodengei a Dios er a llemesel a rengul.He is the key that opens all the hidden treasures of God's wisdom and knowledge.

 A cherridel a Droteo er a a ochur a diak lmotoir er a resechelil.Droteo is so so advanced in math that his friends can't catch up with him.

 Ng di kea a e lluut.There's no longer any way for him to return.

 Ng blak a rengul el osiik a er a Toki.He's intent upon finding a way to Toki's heart.
    »additional examples

rolel a ralm  expression.ditch.

rolem  n.poss.2s.seerael.

 Lak lesebek a rengum e ng kmal diak a e bo mad.Don't worry; there's really no way you're going to die.

Ngera el mo chedal?How are you related?

rolir  n.poss.3p.seerael.

roliu  n.poss.2p.seerael.

 Ngera el mo kauchad?How are you related to each other?

romechii  v.pf.3s.seemeremech.romechii a meremech er ngii; ruemech el oltobed a disech; remechel.

rometii  v.pf.3s.seemeremet.rometii a meremet er ngii.

romur  v.pf.3s.seemeram.romur a meram er ngii.

rongedii  v.pf.3s.seemerenged.rongedii a merenged, melechet.

rongel  n.poss.3s.reflected light of sun or moon (e.g. colors reflected by clouds after sunset).rongel a rou er ngii; dichel.Cf.oumerorou.

rongel a buil  expression.reflected light of moon (e.g., when moon is behind trees, mountain, etc.).

rongel a sils  expression.reflected light of sun at dawn or sunset.

rongel a buil  expression.reflected light of moon (e.g., when moon is behind trees, mountain, etc.).

rongel a sils  expression.reflected light of sun at dawn or sunset.

rongerenges  v.s.redup.(person) cooperative or agreeable.

 A Droteo a tekoi.Droteo is a cooperative or agreeable person.

rongesang  v.inch.begin or get to hear.rongesang a kekedel e ak mocha medengei; rongesii, remenges.

rongesid  v.pf.1p.incl.seeorrenges.

rongesii  v.pf.3s.seeorrenges.rongesii a orrenges er ngii.

 Ke a chad el oukita?Do you hear someone playing a guitar?

rongesterir  v.pf.3p.human.seeorrenges.

rooklel  rooklel a rroakl er ngii; merroakl.

rooklii  rooklii a merroakl er ngii.

rorengii  v.pf.3s.seemerar.

roro  n.Indian coral tree.roro a ta er a bedengel a kerrekar.

rosario  n.(Spa.)rosary.

Rosia  (Jap.)Russia.

A sechelimam a mo merael el mo era er tial mei el sandei.Our friend is leaving to Russia next week.

rosmii  v.pf.3s.seemerasm.rosmii a merasm er ngii el bail.

rosngang  v.i.inch.is beginning to drown.rosngang a mla remos.

rosngung  v.i.pred.is about to drown.rosngung a kmeed el remos; remos kung.

rot  (Eng.)piston rod.

rotengii  v.pf.3s.seemerot.rotengii a merot er ngii.

roterot  v.pf.3p.inan.seemerterot.roterot a betok el omerot; merot, roterot a chimal, merterot, rotertengii.

rotertengii  v.pf.3s.seemerterot.rotertengii a merterot er ngii; merot.

rotir  v.pf.3s.seemerat.

rou  rou a diich; dichel a sils a omororou, brorou; rongel a sils.

rouar  v.pf.3s.seemeruu.rouar a meruu er ngii; rouar a lius.

roudii  roudii a meraud er ngii; melemosem a chelais, roudii a oruikl; rudel.

roukang  v.s.inch.is becoming afraid of (in fighting).roukang a mla mo remouk; medekdang; rouka er ngii.

roureur  v.s.be everywhere; be pervasive.roureur a mla obriid; sokedii, mekelekelii a beluu; kmal betok el berriid.

rourous  rourous a merurous; betok el rrous; omibii, rourous a udoud, merous.

rourusii  rourusii a merurous er ngii el babii.

rousii  v.pf.3s.seemerous.rousii a merous er ngii,omii er a ngii; remous, rusel.

rrach  n.term of address between males or spouses.rrach a klaokedong er a chebechiil; me a klausechelei; rrach, e rrang. [syn:rrang]

rrad  v.r.s.(flowers; etc.) picked.rrad a mla merad; nglai a kebui a remad, redil a kebui.

rrael  v.r.s.(particular distance) walked/traveled/covered.rrael a mla remolii; beches el rael a rrael, ki mla merael er ngii.

 rrai  n.flounder.rrai a ta er a bedengel a ngikel.

Rrai  rrai a ngklel a beluu er a Ngersuul.

rrai  rrai a ngar eou; ert a rrai er eou er a rumk.

rrakl  v.r.s.picked up out of pot.rrakl a nglakr; nglai er a olekang; mla mengakr; ngokrii, ngkrel a ngeliokl el kukau.

rram₁  v.r.s.mixed.rram a urrachem; mla meram; rram a uldekdak; rram a beras er a odoim, romur, ruam, remul.

rram₂  v.r.s.mixed.

rrang  seerrach.

rrar  v.r.s.(food) heated so as not to spoil; (hands, etc.) warmed over or next to fire.

rrasm  v.r.s.sewn.rrasm a mla merasm; bilel a rrasm a rrekui; rosmii, ruasm.

rrat  n.(Ger.)bicycle.rrat a eru a ochil el mlai er a beluu.

ourrat  v.i.own or have or ride a bicycle.ourrat a ngar er ngii a rrat er ngii.

rretengam  n.poss.1pe.

rretenged  n.poss.1pi.

rretengel  n.poss.1s.

rretengel  n.poss.3s.

rretengem  n.poss.2s.

rretengir  n.poss.3p.

rretengiu  n.poss.2p.

 A a mla er ngii.The bicycle was there.

 A a mla er sei.The bicycle was over there.

 A a mla er tiang.The bicycle was right here.

 A ng mla er tiang?The bicycle was right here?
    »additional examples

rrau  seeomekerrau.rrau a mechedeng a rengul; rrau a rengul a diak ludesuii a ngerang.

rrau a rengul  v.s.confused/puzzled by/about.

rraud  v.r.s.(fishnet) closed.rraud a mla mesemosem; roudii a chelais, remaud, chelasel a rraud, rudel.

rraureng  n.mental confusion; puzzlement.

rraurreng  seeomekerrau.rraurreng a rrau a rengul; rraureng er ngii a uchul me ng di dechor; mechedeng a rengul.

rrebek  v.r.s.groped at.rrebek a mla merebek; mla robekii a ochab el oba biskang.

rrech  v.r.s.moved; readied; set in order.rrech a kldmokl; mla mudasu; mla merech a rolel a blengur; mlil a omerael a rrech; rechul.

rrechorech  v.r.s.stolen; robbed.rrechorech a nglai; mla merechorech a udoud, rucherechii a mlai; recherechel.

rredall₁  v.r.s.(child) adopted; (pot) lifted from fire.

rredall₂  v.r.s.(flowers; etc.) picked.

rredekekl  v.r.s.(distance) jumped.

rredekeklel  rredekeklel a ngii a rirdekeklii; mlerdekekl er ngii.

rredelel  n.poss.3s.seerrodel.

rredellel  rredellel a ngalek el ngii a rirdelii.

rredem  v.r.s.has had handle put on; installed; attached.rredem a ngar ngii a ordemelel; mla meredem; rredomel; osib a rredem.

rredemelel₁  rredemelel a tekoi el ngii a meduch; sebechel el meruul; diak a rredemelel a omerreder.

rredemelel₂  n.poss.3s.seerredomel.rredemelel a ngii a rirdemii; rredemelel el oles.

rrederad₁  rrederad a betok el kakerous; rrederad el kall; omerael a rrederad a rechedal.

rrederad₂  v.r.s.(flowers, etc.) picked here and there.

rrederd  v.r.s.stepped on; (bicycle) peddled.rrederd a mla merderd; selarech, dellomel a rrederd er a mlai; roderd, rderdel a dellomel.

rredomel₁  seerredem.rredomel a rredem.

rredomel₂  n.r.s.someone's work in putting handle on knife, spear, etc.

rredemelel  n.poss.3s.rredemelel a ngii a rirdemii; rredemelel el oles.

rreklel  n.poss.3s.seerrukl.rreklel a ruukl er ngii; rrukl er a bilas; tkul a bilas.

rrekui  v.r.s.finished (completely).rrekui a mla merekui; blai a rrekui a urrerel; mla mo merek; rekil.

rrellel  n.poss.3s.seerruul.rrellel a ngii a rirellii; riruul, ungil a rrellel el chad.

 A a Droteo a blechoel el ungil.Droteo always makes things well.

rremech  v.r.s.squeezed (out); clutched; grasped.rremech a ulseos; mla meremech lius a rremech, nglai a disech, romechii, ruemech, remechel.

rremet  rremet a rremotel; mla meremet el modak er a disech; rremetel a brak, rometii, ruemet, remetel.

rrengam  n.poss.1pe.seerur.

rrenged₁  n.poss.1pi.seerur.

rrenged₂  v.r.s.(long object) tied together; joined.rrenged a rrengodel; llechet, mla merenged; ebakl a rrenged.

rrengek  n.poss.1s.seerur.

rrengel  n.poss.3s.seerur.

rrengem  n.poss.2s.seerur.

rrengir  n.poss.3p.seerur.

rrengiu  n.poss.2p.seerur.

rrengodel₁  seerrenged.rrengodel a rrenged.

rrengodel₂  rrengodel a blai; ngar er ngii a blil; kiei er a rrengodel.

rrenguus  v.r.s.(hair) pomaded.rrenguus a chelilt er a cheluch; mla merenguus; rrenguus a bdelul, rungsii, runguus, rengsel.

rresiil  rresill a di oba er a bab kung; kengbokl el chad a di loba er a rresiil.

rresimel₁  v.r.s..rresimel a rrasm.

rresimel₂  n.r.s.something sewn.

rresmelel  n.poss.3s.

rresmelel  n.poss.3s.seerresimel.

rretel  n.poss.3s.his/her/its running speed.rretel a klisichel a rurt er ngii; medakd a rretel a mlai.

rretengam  n.poss.1pe.seerrat.

rretenged  n.poss.1pi.seerrat.

rretengel₁  n.poss.1s.seerrat.

rretengel₂  n.poss.3s.seerrat.

rretengem  n.poss.2s.seerrat.

rretengir  n.poss.3p.seerrat.

rretengiu  n.poss.2p.seerrat.

rreterot  v.r.s.pounded or smashed in several places.rretrot a mla merterot; betok el rrot, roterot, rotengii, rtengel.

rreterutech  rreterutech a betok el omerutech mla rutechii el kmal betok; merterutech a bedengel.

rreuikl  rreuikl a mla meorus; mla obii; bliongel, rruklel a mechas el babii; blingelel.

rridm  v.r.s.(fruit) harvested.rridm a rredimel; mla meridem; nglai a tuu; tuu a rridm.

rriik  v.r.s.swept.rriik a kliut; mla meriik; mekesokes a rriik, riekii, remiik.

rriil  n.sandy beach above high water mark.rriil a kederang; chelechol.

 Ng kuk oberaod er a chelechol er a, me lak lemechas a rengmiu er a tekoi el kulekoi.They would weigh more than the sands of the sea, so my wild words should not surprise you.

rriim  v.r.s.collected or gathered and transported.rriim a nglai; mla meriim; riemii a blai me ng diak a klalo; ruim a kall.

rrimelel  rrimelel a rriomel el ngii a merriim.

rringet  v.r.s.chewed; crushed.rringet a mla meringet; kelel a rringet, ringetii, reminget.

rriomel₁  v.r.s.collected/gathered and transported.rriomel a klalo el ngii a meriim; klalo el mlengai a rriomel; rrimelel.

rriomel₂  seerriim.

rririau  v.r.s.shaken.rririau a mla meririau er ngii; iedel a rririau me ng mla ruebet a rdechel.

rriso  rriso a nglatech er a ralm; mla meriso; ngikel a rriso; remiso, rseuel.

rrisu  v.r.s.washed or rinsed off.

 rriu  n.mangrove trumpet tree.rriu a ta er a bedengel a kerrekar.

rroakl  rroakl a merroakl; rekerukem; rroklel a belatong me a olekang.

rrodech  v.r.s.tried or aimed at blindly; tricked into giving information.rrodech a mla merodech; rodechii mla medangch.

rrodel₁  n.r.s.adopted child.Cf.merodel.

rredelel  n.poss.3s.

rrodel₂  v.r.s.(child) adopted; (pot) lifted from fire.rrodel a mlengai el mo ngelekel a ngodech; mla merodel; rirdelii, rrodel el ngalek.

rrom  n.(Eng.)alcoholic drink.rrom a ta er a bedengel a ilumel el mengetelaol; rrom a omolim e ng chotelolau; ongetelaol el ilumel.

 A Droteo a mlad er a rrom.Droteo got so drunk (that he didn't know what he was doing, etc.).

 A Droteo a mla mo kitsingai er a omelim el.Droteo has gotten obsessed with drinking.

 Ng cherrad a omelim el er tiei.Drinking is rampant here./People are drinking up a storm (at this party).

Diak el ungil sel molim a e momekall, ng mekull.Its not wise to drink alcohol and drive, its agaisnt the law.

rrot  v.r.s.pounded; smashed; crushed.rrot a mla merot; bilis a rrot er a mlai, rotengii, motilech; rtengel.

rrou a rengul  v.s.suddenly confused or perplexed.

rroueklel  rroueklel a rroakl er ngii.

rrous  v.r.s.divided up; distributed.rrous a blii; mla merous; mii a kall er a kemeldiil; kall a rrous.

rrual  rrual a rruu er ngii; bleketelel el udoud; ngar er a rruu el omechar er a babii.

rruikl  seerrous.rruikl a mla merous; kall er a klobak a rruikl; rruklel.

rrukem₁  v.r.s.(money) split into smaller denomination; (money) exchanged.rrukem a mla merukem; bachel a rrukem er a $1,000.00, rukemii, ruukem; rekemel.

rrukem₂  v.r.s.(object) broken into pieces.rrukem a bleu; bekai a rrukem; rrukem a tkul.

rrukl  n.narrow sides of deck of canoe or boat (used for walking).rrukl a bita me a bitang er a mlai me a bilas.

rreklel  n.poss.3s.rreklel a ruukl er ngii; rrukl er a bilas; tkul a bilas.

rruklel  rruklel a rreuikl er ngii; blingelel.

rrull  n.rayfish.rrull a ta er a bedengel a charm er a chei.

rrulluriul  n.type of shark.rrulluriul a ta er a bedengel a chedeng.

rrumes  v.r.s.poke at; (food) tested.rrumes a chelsuches; mla merumes; kukau a rrumes, rumesii, ruumes.

rruoru  v.r.s.fanned.rruoru a chelluut er a eolt; mla meruoru; riueruii a smecher, riuoru, riueruel a smecher.

rrurous  v.r.s.redup.sorted out.rrurous a mla merurous; obibii; babii a rrurous, rourusii, remurous.

rrurt  rrurt a mla merurt; mla rurtii a beluu, kurangd a rrurt er a rengeasek.

rrus  v.r.s.pierced; stabbed; injected; inoculated.rrus a mla merus; rrus a ulkel er a oles; rusur, remus, rsul a ulk.

rrusech₁  v.r.s.(food, betel nut, medicine) pounded; punched.rrusech a mla merusech; remusech a kukau el mo belsiich; rusechii, rsechel; cherrad.

rrusech₂  n.spiny (poisonous) sea urchin.rrusech a cheled el ko er a btuch el menga klengar er a bad er a chei.

rrutech  v.r.s.touched.rrutech a mla merutech; loia chimal er ngii; rutechii, remutech.

rruu₁  v.r.s.collected; gathered.rruu a mla remuu; miich a rruu; nglai el rokui; rouar, remuu, rual.

rruu₂  rruu a blekatel; beketel a udoud; $10.00 a rrual er a cheral a babii.

rruu el klalo  expression.something found and kept.

rruul₁  v.r.s.made; done; prepared; (person) born to or made for; (person) trained or conditioned (to do something); (person) born to or made for; (person) trained or conditioned (to do something).

rruul₂  n.something made/done; way of making things.rruul a kldmokl; mla meruul; rrekui, blai a rruul, rullii, remuul.Cf.orellel.

rrellel  n.poss.3s.rrellel a ngii a rirellii; riruul, ungil a rrellel el chad.

rsachel  v.a.s.(food, betel nut, medicine) is to be pounded; is to be punched.rsachel a kirel el merusech; kukau a rsachel; remusech a belsiich.

rsaol₁  n.border between deep and shallow areas of sea.rsaol a delongelel a ngeraol me a meched.

rsaol₂  v.a.s.rsaol a kirel merus; smecher a rsaol; rsul a smecher.

rsecham  n.poss.1pe.seerasech.

rseched  n.poss.1pi.seerasech.

rsechek  n.poss.1s.seerasech.

rsechel  n.poss.3s.seerasech.rsechel a rasech er ngii.

rsechem  n.poss.2s.seerasech.

rsechir  n.poss.3p.seerasech.

rsechiu  n.poss.2p.seerasech.

rsel  n.poss.3s.end.rsel a ullebongel er ngii; rsel a bambuu; rsel a dui.

rsel a cheldecheduch  expression.end of the meeting.

rsel a chim  expression.end of the arm; hand.

rsel a kerrekar  expression.top of the tree.

rsel a oach  expression.end of the foot.

rsel a ureor  expression.end of work.

rsel a cheldecheduch  expression.end of the meeting.

rsel a chim  expression.end of the arm; hand.

rsel a chui  expression.end of a hair.

rsel a kerreel  expression.(other) end of the string.

rsel a kerrekar  expression.top of the tree.

rsel a oach  expression.end of the foot.

rsel a orengodel  expression.corner of house diagonally opposite from uchul a orengodel where cooking is done.

rsel a ureor  expression.end of work.

rsersel  rusersel a rusors er ngii er a daob.

rsersuul  rsersuul a rengul a meringel el omdasu; merus er a rengul; rsersuul a rengul er a mo er a skuul me a mo ourreor.

rserus  n.cigar.

rseuel  rseuel a omeriso er ngii; meriso; rseuel a chim.

rsimel₁  v.a.s.is to be sewn.

rsimel₂  n.a.s.something to be sewn.Cf.rresimel.

resmelel  n.poss.3s.

rsoal  v.a.s.is to be washed or rinsed off.

rsochel  rsochel a betok a rasech er a bedengel; rsechel.

rsool  seersoal.rsool a kirel meriso; chim a rsool er a uchei er a blengur; risouii, remiso.

rsull  v.a.s.is to be pierced, stabbed, injected or inoculated.

rsuul₁  v.a.s.rsuul a kirel el merus; ngikel a rsuul, rusur, remus; rsaol.

rsuul₂  rsuul a udesuall; kirel el metib; okdecherul a bai a rsuul er a klobak.

rtachel  v.a.s.is to be touched.rtachel a mo rutechii; kirel el merutech; delenguchel a rtachel er a rurt; rutechii; rtechel.

rtangel  v.a.s.is to be pounded, smashed or crushed.rtangel a kirel el merot; medal a biskang a rtangel, rotengii, remot.

Rteluul  n.old name for Ngerechelong.Rteluul a chuodel el ngklel a Mengellakl; Ngerechelong.

rtengel  rtengel a omerot er ngii; merot.

rtertiil  n.peperomia plant.rtertiil a ta er a bedengel a emull.

rtochel₁  n.a.s.log dividing front of fireplace from rest of house or bai.rtochel a delongelel a chab me a ulaol; bita er a chab er a blaibelau.

rtochel₂  seertachel.

rtuchel  seertachel.rtuchel a rtachel.

rtul  n.poss.3s.dry or withered state (of tree).rtul a rat er ngii; rtul a kerrekar; merat.Cf.urrutel.

merat  v.s.(tree) dry or withered.merat a rat; diak le chemadech; merat el kerrekar; rtul.

merterat  v.s.redup.(body) withered.merterat a telkib el merat; merterat a bedengel el chad a mesengaked.

ratureomel  n.tree which has withered or died naturally.ratureomel a kerrekar, bambuu el mo merat er a oreomel.

rua  = re + ua: 'like as'; used to refer to a group of human beings.

 Ak milsterir a rua Toki er a stoang.I saw Toki and her friends at the store.

 Tirke el teru el chad te rua techang?Who are those two people (i.e. what are their names)?

 Te techa tirke el mle kesib a rengul er tir a Dios el 40 el rak?With whom was God angry for forty years?

 Tirka te techang?Who are these people?

 Tirke te techang?Who are those people (over there)?
    »additional examples

ruabs  v.i.(sun) set; sink (smoothly).ruabs a rusors; ruebet er a chelsel a daob; mlai a mla ruabs; dibus, urrabs; rebsel.

ruam  v.pf.3p.inan.seemeram.ruam a meram; omrachem a kakerous; ruam a beras er a odoim; romur; remul a kall.

ruames  v.i.make (long; high pitched) fart; break wind.ruames a rames; remesel.

 Alii. Ke di ocherchur el mo el ruames.Watch out; you're laughing so hard you'll split your sides.

ruaol  v.a.s.rimall.ruaol a kirel el meruu; lius a ruaol, rouar, remuu.

ruasm  v.pf.3p.inan.seemerasm.ruasm a merasm; mla ruasm a bail.

rubak₁  n.elder; old man; chief; foreign man; boyfriend; husband.rubak a chuodel el sechal; telechull a kebekuul a rubak; ngeasek e telechull a dui a rubak.Cf.ourubak.

bekerubak  v.s.smell like an old man.

demal el rubak  expression.(someone's) grandfather.

rubak  v.s.having the qualities of an old man.rubak a chuodel el sechal; telechull a kebekuul a rubak; ngeasek e telechull a dui a rubak.

rubak er kemam  expression.husband of one of my relatives; father-in-law.

rubak er ngak  expression.my boyfriend or husband.

rubekngam  n.poss.1pe.

rubekngang  v.s.inch.becoming an old man.

rubeknged  n.poss.1pi.

rubekngek  n.poss.1s.

rubekngel  n.poss.3s.

rubekngem  n.poss.2s.

rubekngir  n.poss.3p.

rubekngiu  n.poss.2p.

rubak₂  v.s.having the qualities of an old man.rubak a chuodel el sechal; telechull a kebekuul a rubak; ngeasek e telechull a dui a rubak.

rubak er a eanged  expression.god.

rubak er kemam  expression.husband of one of my relatives; father-in-law.

rubak er ngak  expression.my boyfriend or husband.

rubakldil  n.female counterpart to each male title-holder in a clan.rubakldil a ongingil a a dui el loluchel er ngii a rubak er a blai me a kebliil.

rubeang  n.type of banana.rubeang a ta er a bedengel a tuu.

rubekengel  rubekengel a rubak er ngii.

rubekmam  n.poss.1pe.seerubekul.

rubekmiu  n.poss.2p.seerubekul.

rubekngam  n.poss.1pe.seerubak.

rubekngang  v.s.inch.becoming an old man.

rubeknged  n.poss.1pi.seerubak.

rubekngek  n.poss.1s.seerubak.

rubekngel  n.poss.3s.seerubak.

rubekngem  n.poss.2s.seerubak.

rubekngir  n.poss.3p.seerubak.

rubekngiu  n.poss.2p.seerubak.

rubekrir  n.poss.3p.seerubekul.

rubekud  n.poss.1pi.seerubekul.

rubekuk  n.poss.1s.seerubekul.

 Ng mekemanget a chimorir a.My older brothers' arms are long.

A a terungI have two older brothers. (Can only be said by a male).

rubekul  n.poss.3s.older brothers of male.rubekul a merreder a beluu; rubekengel a beluu.Cf.rubak,ourubak.

rubekmam  n.poss.1pe.

rubekmiu  n.poss.2p.

rubekrir  n.poss.3p.

rubekud  n.poss.1pi.

rubekuk  n.poss.1s.

rubekul a Belau  expression.elders of Palau.

rubekum  n.poss.2s.

rubekul a Belau  expression.elders of Palau.

rubekul a ordomel  Tirkel rubekul a ordomel ra beluu.

rubekul a renged  seerenged.Tirkel rubekul a rengedel a beluu.

rubekum  n.poss.2s.seerubekul.

ruchad  n.pl.siblings of opposite sex; related persons of opposite sex.ruchad a ochad, sechal me a redil el ngalektang; ruchad a kauchad.

ruchel  n.demigod.ruchel a rechelid.Cf.ruchelel.

ruchelel  n.poss.3s.ancestors.

ruchellam  n.poss.1pe.seeruchellel.

ruchelled  n.poss.1pi.seeruchellel.

ruchellek  n.poss.1s.seeruchellel.

ruchellel  n.poss.3s.younger brothers of male.ruchellel a mekekerei er ngii el sechal.

ruchellam  n.poss.1pe.

ruchelled  n.poss.1pi.

ruchellek  n.poss.1s.

ruchellem  n.poss.2s.

ruchellir  n.poss.3p.

ruchelliu  n.poss.2p.

ruchellem  n.poss.2s.seeruchellel.

ruchellir  n.poss.3p.seeruchellel.

ruchelliu  n.poss.2p.seeruchellel.

rucherecheterir  v.pf.3p.human.seemerechorech.

rucherechid  v.pf.1p.incl.seemerechorech.

rucherechii  v.pf.3s.seemerechorech.rucherechii a merechorech er ngii; mla rucherechii a idib.

ruchorech₁  v.pf.3p.inan.seemerechorech.ruchorech a mla ngmai a diak le kloleklel; merechorech; mla . ruchorech a udoud; rucherechii, recherechel.

ruchorech₂  v.i.sink (in water).ruchorech a meeleb, ngobeet er a daob; mo er a eou; ert a mla ruchorech.

mererechorech  v.redup.keep sinking.mererechorech a beot e soal el ruchorech; ert a mererechorech er a rumk.

orrechorech  v.caus.(make) (ship, etc.) sink.orrechorech a rusersang; ert a mekekokil el orrechorech el mo er eou; mla ruchorech.

rudam  n.pl.seeodam.rudam a odam; kauchad el sechal.

rudel  n.type of shellfish (used as knife).rudel a ta er a bedengel a cheled.

rudos  n.pl.seeodos.rudos a odos; kauchad el redil.

ruebek  v.pf.3p.inan.seemerebek.ruebek a merebek; merebek a ngduul el olab a uach; robekii, rebekel.

ruebet  v.i.fall (from).ruebet a ngar er a bab e mei metilech er a eou; ruebet er a kerrekar.

merereberebet  v.redup.fall one by one. [syn:mereberebet.mereberebet a mekudem el ruebet iedel a mereberebet; rebetel.]

robetang  v.inch.is starting to fall.robetang a mla ruebet; rebetel.

robetung  v.pred.is about to fall.robetung kmeed el ruebet; robetung er a skoki.

urebetellel  n.poss.3s.organization or arrangement of things; the way things are put together.

 Ng rirebet er a kerrekar el mecham a ochil.He fell out of the tree and broke his leg.

 Ng ko el techa a mellomes a rengul el sebechel el mechur a eabed, e okellakl me ng a chull?Who is wise enough to count the clouds and tilt them over to pour out the rain?

 Ng milemiakl er a didelboi e kmoll a ochil e.He was climbing on the ladder when his foot slipped and he fell.

 Ng milekera a buik e?How did the boy fall?

ruedem  v.pf.3p.inan.seemeredem.ruedem a meredem; mla ruedem a madeldirek er ngii; rdemel.

ruemech  v.pf.3p.inan.seemeremech.ruemech a meremech; mla ruemech a lius.

ruemet  v.pf.3p.inan.seemeremet.ruemet a meremet; mla ruemet a belsiich el brak; rometii, remetel.

ruetuu  n.rayfish.ruetuu a ta er a bedengel a rrull.

ruidm  v.pf.3p.inan.seemeridm.ruidm a meridm; mla ruidm a betok el tuu, ridmii, rdmel.

ruiim  v.pf.3p.inan.seemeriim.ruiim a ngmai a klalo el rokui; meriim a klalo; riemii a blai, rrimelel.

ruikl  v.a.s.is to be divided up or distributed.ruikl a biongel; kirel el merous; rusel a kall; ruikl er a beluu.

Ruk  n.Truk.Ruk a ta er a beluu er a F.S.M. Chuuk.

ouruk  v.i.do a man's dance.

rechiruk  n.pl.Trukese people.

ruk  ruk a ta er a bedengel a ngloik; nglikir a rsechal.

rukel  rukel a rouk er ngii; remouk, medakd.

rukemii  v.pf.3s.seemerukem.rukemii a merukem er ngii el mo mekekerei; merrakl er ngii.

ruklel  n.a.s.poss.3s.share; portion.

rukui  v.pf.3p.inan.seemerekui.rukui a merekui; okngemed; mo merek; mla kma a kall el rukui e mo milil; rukui a urrerel.

rulel  n.poss.3s.seeruul.rulel a ruul er ngii; klekedall er a omenged.

rulleterir  v.pf.3p.human.seemeruul.

 Ng el mo meruul er a bleob el okesiul ngike el kot el charm el miltemall er a saider e ngdi ng silobel.The beast told them to build an image in honor of the beast that had been wounded by the sword and yet lived.

rullid  v.pf.1p.incl.seemeruul.

rullii  v.pf.3s.seemeruul.rullii a meruul er ngii.

 Ng sebechem el ngosuir a Dios el merekii a eanged e el kuk mo medecherecher er a bltanget el deel?Can you help God stretch out the sky and make it as hard as polished metal?

 Ngii di el chad a sebechel el tia el ureor.Anyone at all could do this work.

 Ak er a kesengil, e ng teruich el klebesei.I'll fix or do it in ten days at most.

rullii besul  expression.make (oneself) comfortable (for eating, sleeping, etc.); get (oneself) ready.

rum  (Eng.)room.

 A siasing a milchesbereber el omekord er a.The picture was painted to decorate the room.

rumesii  v.pf.3s.seemerumes.rumesii a mla merumes er ngii.

rumkang  rumkang a mla mo ruumk; ert a rumkang er a rechad.

rungalek  n.term of address by parent to child.rungalek a okedong er a ngelekel; e rungalek.

rungsii  v.pf.3s.seemerenguus.rungsii a merenguus er ngii.

runguus  runguus a okngemed; debteb el ngalek a mla runguus a tiel; mla omngemed a kirel el mo ududel a le mad a demal.

ruoll  v.a.s.is to be made/done/prepared/repaired.ruoll a kedmekill; kirel el meruul; kles a ruoll, rullii, remuul.

 Ng er ker a blim?Where is your house to be built?

rur₁  n.shame; timidity.rur a merur; rrengel er a recherechel; seked; titmekl.Cf.merur,sekemerur,omekrur.

mad el rur  expression.expression feigning shame or shyness.

ng diak a rrengel  expression.unreserved; uninhibited; direct; not afraid to speak one's mind.

rrengam  n.poss.1pe.

rrenged  n.poss.1pi.

rrengek  n.poss.1s.

rrengel  n.poss.3s.

rrengem  n.poss.2s.

rrengir  n.poss.3p.

rrengiu  n.poss.2p.

 A Droteo a mle merur er a ngelekel.Droteo was ashamed of his child.

rur₂  n.bush in coffee family.

rureu  rureu a dibus; ng mla er tia e mla mo rureu; rureulngau.

rureulngau  rureulngau a dibus; diak a medengelii el kmo ng mlo er ker; mla mo rureu.

rurout  n.sponge.rurout a dellomel er a chei; olemed.

rurt  n.running; race.rurt a remurt; diak lorael, kolekel; klaidesachel er a rurt, rurtii, rretel.

loia a rurt el rubak  expression.half-walk and half-run; walk (like an old man) with a determined gait.

rertel  n.poss.3s.rertel a rurt er ngii; remurt.

rretel  n.poss.3s.his/her/its running speed.rretel a klisichel a rurt er ngii; medakd a rretel a mlai.

Ng techang a kot el mesisiich el chad er a er tia el skuul?Who is the fastest runner at this school?

rurtang  v.inch.is starting to run.rurtang a mocha remurt; kolekelang.

rurtii  v.pf.3s.seeremurt.rurtii a remurt er ngii; mla rurtii a cheroid.

rurtung  v.pred.is about to run.rurtung a mochu remurt; kolekelung.

rurutong  rurutong a beketekoi; remorem a ngerel; oltochedechad er a omelekoi; alii a rurutong a meremang.

rusall  v.a.s.is to be divided up/distributed.rusall a reuikl; biongel, kirel merous.

rusechii  v.pf.3s.seemerusech.rusechii a merusech er ngii el kukau.

rusel  n.poss.3s.action of distributing.rusel a omerous er ngii; rusel a kall.

rusersang  rusersang a omerollel el rusors.

rusii  seerousii.

rusors  v.i.sink to bottom of sea.rusors a ngobeet; ngar er a chelsel a daob, orresors, rusersang.

rusur  v.pf.3s.seemerus.rusur a merus er ngii.

rutechii  v.pf.3s.seemerutech.rutechii a merutech er ngii.

rutertechii  v.s.redup.slow in accomplishing task; inefficient.

ruterutech  ruterutech a betok el omerutech; ruterutech a oacher e diak a ududek; merterutech.

ruukem  v.pf.3p.inan.seemerukem.ruukem a merukem; merau a mla ruukem a betok el bachel.

ruul  n.type of fishnet made of palm leaves.ruul a klekedall er a omengesokes; merart a ruul el llel a lius.

rulel  n.poss.3s.rulel a ruul er ngii; klekedall er a omenged.

A kumdasu eia rechad era Irrai a bai ungil el a omelai el oleng era ngidil chad el mo era skozio.I think people in Airai should make tool booths at the airport and collect fees.

ruumes  v.pf.3p.inan.seemerumes.ruumes a merumes; mla ruumes a kukau, rumesii.

ruumk  v.i.get loaded down; get weighted down.ruumk a klou a uleklool er ngii; obereod, ert a ruumk er a betok el beras; oremkii, remkel.Cf.orrumk,orrumk.

ra    rd    re    ri    ro    rr    rs    rt    ru    

 a    b    ch    d    e    f    g    h    i    k    l    m    n    o    p    r    s    t    u    y    z   

TOP

 


[8]ページ先頭

©2009-2025 Movatter.jp