Produced from the master edition maintained attekinged.com | updated: 6/21/2015 |
Palauan-English
a b ch d e f g h i k l m n o p r s t u y z
ba bd be bi bk bl bn bo br bs bt bu ba mod.do first.a ba a uchelel a bebil er a cheldecheduch. Ba bo er uchei. Ba kurael. Ba bong. Ba molekoi. bab n.area/space above; top; surface. bebmam n.poss.1pe. bebmiu n.poss.2p. bebrir n.poss.3p. bebud n.poss.1pi. bebuk n.poss.1s. bebul n.poss.3s.bebul a ngar er a bab er ngii, bebul a tebel. bebul a daob expression.surface of the sea. bebul a rois expression.mountain top. bebul a tebel expression.top of the table. bebum n.poss.2s.
babelbeluu babelbeluu a beluu el ngar er a kedidai; betok a blai er a babelbeluu. babelblai babelblai a blai el ilteet; meteetel. Babeldaob n.Largest island of Palau; literally; upper sea.Babeldaob a ochallechutem er a Belau. Melekeok a beluu er a Babeldaob. babeluades n.heaven.babeluades a beluu er a bab; beluu er a eanged. babeluu n.type of tree.a babeluu a ta er a bedengel a kerrekar. babier n.(Ger.)paper; letter; book.a babier a klalo llechukl e chieuall; luchesii a babier; ng menguiu er a babier. babilngam n.poss.1pe. babilnged n.poss.1pi. babilngek n.poss.1s. babilngel n.poss.3s.babilngel a babier er ngii el chad. babilngem n.poss.2s. babilngir n.poss.3p. babilngiu n.poss.2p. blil a babier expression.bookcase.
babii n.pig.babii a charm el ungil el odoim.Cf.babilchemang,oubabii. babii er a daob n.fish in Ngeaur. babiiureomel n.wild pig.babiiureomel a tebelik el babii el kiei er a oreomel. menga el babii expression.eat like a pig.
Ng telal a mo okodall er tial kemeldiil?How many pigs are to be killed for this funeral?
babiiureomel n.wild pig.babiiureomel a tebelik el babii el kiei er a oreomel. babil female.babil a redil, delaibabil.
babilngam n.poss.1pe.seebabier. babilnged n.poss.1pi.seebabier. babilngek n.poss.1s.seebabier. babilngel n.poss.3s.seebabier.babilngel a babier er ngii el chad. babilngem n.poss.2s.seebabier. Ng sebechek el longir a?Can I borrow your book babilngir n.poss.3p.seebabier. babilngiu n.poss.2p.seebabier. bached n.protruding struts on outrigger side of canoe (six in number) used for balance and for holding poles; spears; etc.bached a klekedellel a mlai er a daob; ongedoel er a dekel me a biskang. bachedchediilchei n.protruding struts in middle of each end of canoe.bachedchediilchei a klekedellel a mlai er a daob. bachediil n.diarrhea (substance).bachediil a dach el diak le medecherecher; ko er a ralm. omachediil, bachedilel. bachedilel n.poss.3s.seebachediil. bachediloel seebachedilos.bachediloel a chad el omachediil. bachedilos v.s.always having diarrhea (used in mild insults).bachedilos a bachediloel; mekudem el omachediil.Cf.omachediil. [syn:bachediloel.bachediloel a chad el omachediil.] bachedkuteling n.protruding struts closest to each end of canoe.bachedkuteling a dangeb er a kuteling er a mlai er a daob. bachedulematel n.protruding struts closest to bluu.bachedulematel a dangeb er a olmatel er a mlai er a daob.
bechelam n.poss.1pe. becheled n.poss.1pi. bechelek n.poss.1s. bechelel n.poss.3s. bechelem n.poss.2s. bechelir n.poss.3p. bad₁ n.stone; rock; coral; crossbeams supporting floor or house.bad a medecherecher el klalo, risois, baderitech, badelchei, mlus, basech, badumoachel.Cf.bad. bad el chelid expression.type of trepang (colored like coral). bedbeduul v.s.redup.rocky; (taro patch, garden, etc.) having many rocks.bedbeduul a betok a bad er ngii, bedbeduul el sers. bedemam n.poss.1pe. bedemiu n.poss.2p. bederir n.poss.3p. bedud n.poss.1pi. beduk n.poss.1s. bedul n.poss.3s.his/her/its stone; rock; coral; crossbeams supporting floor or house. bedum n.poss.2s.
bad₂ v.s.asleep.bad a mechiuaiu; ngalek a bad er a ulaol. bedengang v.s.inch.is (just) going to sleep.bedengang a mocha mechiuaiu; mla mo bad. mo bad expression.go to sleep.
bad el chei expression.porous stone in sea.
bad el chelid expression.type of trepang (colored like coral). bad el kerrekar expression.crossbeams supporting floor of bai (including bad el umad). bad el uel expression.sound asleep. bad el umad expression.crossbeams supporting floor at ends of bai. badediil n.dark discoloration, or other color changes in the skin, due to pregnancy.badediil a ringeldiil er a omechell; rakd er a uriul er a cheroll. badek n.mat (or similar object) used as shroud (and brought or sent to house of deceased).badek a bar, chedecholl, mamed el omail er a ulekoad el chad, mla mengodech, me a udoud a badek. bedekam n.poss.1pe. bedeked n.poss.1pi. bedekek n.poss.1s. bedekel n.poss.3s. bedekem n.poss.2s. bedekir n.poss.3p. badelumad badelumad a klekedellel a bai el klisichel a ulaol.
baderitech n.basalt.baderitech a kot el mesisiich el bad. bades bades a beldukl, blechobech, mades a tekoi, medesii a ngloik, bedesel. badk badk a ngosuir a meluchel el loia obereod el telechull er a bdelul, omadk, medir a meluchel, bedkel. Badluloi n.location in Ngerekebesang where, in Palauan legend, Mengidabrudkoel arrived floating inside a dead uloi fish. Badmechei badrei badrei a melekingel a chelid. baeb n.(Eng.)pipe (for plumbing).baeb a klekedall el omekuiaol, oeaol er a ralm, bebel. bebam n.poss.1pe. bebed n.poss.1pi. bebek n.poss.1s. bebel n.poss.3s. bebel a omerkaol expression.windpipe. bebem n.poss.2s. bebir n.poss.3p. baelengel baelengel a baeong er ngii. baeong seebaiong.baeong a omderungel er a chull ma sils; baelengel, oubaeong.
bai er a rubak expression.bai for old men only. bai₂ mod.comparatively; by comparison, instead; rather. Also used in conditional sentences to contrast two events.bai a omuchel a bebil er a omengedecheduch, bai ungil me ko mlei; bai ba morael, bai molekoi e kuleki kung; bai de kasmesumech er tiang e bo de kebii. bai₃ bai er a remeau; oremuul, bai er a rengeasek, merael a kakerous el omeruul er a chelsel a ngellakel me a sius, me a klautok me a ngloik er a chesel. bai₄ a bai a ongdboll er a beluu, orekuul, blil a kldibel, bailbeluu. bai er a rubak expression.bai for old men only. baias n.(Eng.)bias or slant (in sewing). baibeluu n.village meeting house.Cf.beluu. baiking₁ n.(Jap.)disease; germs.baiking a charm el omuchel a rakd me a secher. baiking v.s.(person) unsanitary/unhygienic (in one's habits). baiking₂ v.s.(person) unsanitary/unhygienic (in one's habits). bail n.article of clothing; clothes; wrapping material.bail a mamed me a klalo el omail, bilel a klalo, bilel a billum, ekebil a oubail. bail er a skuul expression.school clothes. bail er a ureor expression.work clothes. bilel n.poss.3s.bilel a bail el ngii a ouklalo er ngii. chelsel a bail expression.undershirt; T-shirt.
bail er a skuul expression.school clothes. bail er a ureor expression.work clothes. bailengel n.poss.3s.seebaiong. baiong n.umbrella. bais n.action of wandering around.bais a merael el mo e mei, bisel; omais er a beluu. bisam n.poss.1pe. bised n.poss.1pi. bisek n.poss.1s. bisel n.poss.3s.bisel a bais er ngii el mo e mei, omais a beluu. bisem n.poss.2s. bisir n.poss.3p. baiu n.temporary protective covering against rain or sun; canopy.
Bakerus n.name of clan in Imeliik. bakes₁ n.step (in walking).bakes a blekeklel a uach; omakes, omekebakes, mekesii a ochil; bekesel.Cf.omakes. bekesam n.poss.1pe. bekesed n.poss.1pi. bekesek n.poss.1s. bekesel n.poss.3s. bekesel a ochil expression.fate; destiny. bekesem n.poss.2s. bekesir n.poss.3p. bekesiu n.poss.2p. meklou a bekesel a ochil expression.walk with short steps. bakes₂ v.pf.3p.inan.seeomakes. baket n.(Eng.)bucket; pail.baket a blil a ralm, melekau a ralm; baketengel. baketengel n.poss.3s.baketengel a baket er ngii el chad. chemars a baketengel expression.have a mind like a sieve; talk through one's hat.
baketengel n.poss.3s.seebaket.baketengel a baket er ngii el chad.
bakla n.(Tag.)a gay, or effeminate, man.
baks n.box (made of any material).baks a kahol, blil a klalo ma kall; beksel. beksam n.poss.1pe. beksed n.poss.1pi. beksek n.poss.1s. beksel n.poss.3s. beksem n.poss.2s. beksir n.poss.3p. beksiu n.poss.2p. Aikal a kmal lolseked.These boxes are taking up so much space. bakudang n.(Jap.)dynamite; bomb; explosion. bakutsi n.(Jap.)gambling; "twenty one" (card game). chad er a bakutsi expression.gambler.
bal bal a chasireng, obal, omal a reng, ng diak a belengel a rengul. balang n.Yapese stone money.balang a bad el udoud er a Beluulechab. balas n.(Eng.)ballast.balas a orrumk, orrumk er a mlai, bos a lomekall, rulli el mo diak lomitech. balbai n.bedding given to a visitor.balbai a bar el omech a klechedaol me a remerael el chad. balbeluu n.plant in Legume family.balbeluu a ta er a bedengel a dellomel. balchad n.9th day after death when usaker and cheriut are given to those at wake. balchelid n.13th day after death when usaker and cheriut are hung up for gods (chelid) to take. balech₁ n.slingshot; any material (e.g.; rubber band) used as slingshot; arrow; action of shooting with slingshot.balech a klekedall el el omalech, er a ngikel me a charm; melechii, malech, belechel. belecham n.poss.1pe. beleched n.poss.1pi. belechek n.poss.1s. belechel n.poss.3s. belechel a belochel expression.shooting of pigeons with a slingshot. belechel a ngikel expression.spearing of fish with a spear-gun. belechem n.poss.2s. belechir n.poss.3p. belechiu n.poss.2p. chad er a balech expression.archer. ngikel el balech expression.fish caught with a spear-gun. balech₂ v.s.one-eyed.balech a di bita medal, merakd el mad, smecher a bita er a medal. ballechad ballechad a ta er a tebedall er a klomengiung; delebengel a mlad a dirk obengked. ballechelid seeballechad.ballechelid a ta er a tebedall er a klomengiung, delebengel a mlad a mla mo teloi er a rdeleb. bals₁ n.mistake in song or singing.bals a cheleuid; ngar er ngii bals er a chesols, bals er a babier. bals₂ bals a omlals er a dengerenger, msa ngkedel; melsii a merechorech, rullii el meluked; belsel. bambungel n.poss.3s.seebambuu. bambuu n.(Eng.)bamboo.bambuu a chesel; bambuu er a ked, cheselked, bambungel. bambungel n.poss.3s. redil el bambuu expression.bamboo pole holding redil el kerrikr. sechal el bambuu expression.bamboo pole holding sechal el kerrikr. bandelengel n.poss.3s.seebando. bando n.(Jap.)belt.
bangarnguis seebangernguis. bangch n.bite.bangch a omangch; mengiok, mangch; katuu a omangch er a beab;.bengchel.Cf.omangch,omengechel. bengcham n.poss.1pe. bengched n.poss.1pi. bengchek n.poss.1s. bengchel n.poss.3s. bengchem n.poss.2s. bengchir n.poss.3p. bengchiu n.poss.2p. meringel a bengchel expression.have a nasty or sharp bite. sekebangch v.s.(animal, person) prone to biting. bangd₁ n.(Eng.)bounce; rebound; suspension (of car).bangd a klalo el subechii er a ta er a klalo e lmuut, bduu a mla bangd er a chado; bengdel. bedebangd v.s.redup.bouncy; having a good bounce. bengdel n.poss.3s.
bangd₂ n.band (of musicians); orchestra. bangderang n.(Spa.)flag; banner.bangderang olangch er a beluu, me a cheldebechel; Belau a oubangderang. oubangderang v.i.have a flag; wave a flag.Belau a oubangderang; ngar ngii a banderang er ngii.
bangengei bangengei a chad el mekngit a omelekingel, diak el bleketakl a tekingel; oubangengei a longedecheduch.
bangikoi₁ n.butterfly; moth.bangikoi a ta er a bedengel a mekekerei el charm el suebek. bangikoi v.s.prone to moving from one girlfriend/boyfriend to another. bangikoi₂ v.s.prone to moving from one girlfriend/boyfriend to another. bangk₁ n.(Eng.)bank; any storage place for money; safe; strongbox.bangk a omsangel er a udoud. bangk₂ v.s.(Jap.)(tire) flat/punctured.bangk a mo diak a eolt er ngii; ochil a mlai a mla bangk. bangk v.i.(tire) go flat; (woman) give birth.
bangk₃ v.i.(tire) go flat; (woman) give birth. bangl bangl a keterkokl; kirel merael e dikeang, mesngerekl; benglel. bangngo (Jap.)number (rarely used, young people use number, older people use the word to refer to dancing steps ('one, two, one, two'), also used in sense of 'what is your (phone) number?').
baoch n.water/run-off flowing in a ditch.baoch a klou el ralm el merael, tobeda imui, mla tuobed a baoch, bochel a omoachel, omaoch, omebaoch. bar₁ n.(Eng.)blanket; bedding.bar a klekedall er a cheliuaiu, blangket; balbelau a bar, berul. beremam n.poss.1pe. beremiu n.poss.2p. berrir n.poss.3p. berud n.poss.1pi. beruk n.poss.1s. berul n.poss.3s. bar₂ n.(Eng.)steel bar; crowbar; metal bar/spike anchored in ground used for husking coconut.bar a ongimer; klekedall el usbechall er a omengimer. bar₃ bar a olebedii; blar a medal a chad; omar, mengelebed, merengii, berengel.
baras n.gravel for cement.baras a chibedbad; rrusech el mekekerei el bad. barb n.(Eng.)valve.barb a klekedelel a mesil. barb er a mesil expression.engine valve. barb er a mesil expression.engine valve. barikang n.(Jap.)hair clipper.barikang a klekedall er a omengimd el chui. baror n.(Spa.)table lamp.baror a ta er a bedengel a olbidel. Barrak n.bathing place in Ngerkerong. barrill n.(Spa.)wooden barrel.barrill a chabibeob el klalo el blil akall me a ralm el rruul er a kerrekar. Aikal a mla mui.All the barrels are full.
bart bart a omart, mo diak le meues, mertii, mart a udoud, bertel a udoud. bas₁ n.(Eng.)bus.bas a meklou el mlai el oltak a rechad; bas er a skuul. bas n.embers; burned pieces of wood.bas a ulout, besengel a idungel me a dekool; oubas. besengel n.poss.3s. besengel a dekool expression.cigarette ashes. bas₂ n.embers; burned pieces of wood.bas a ulout, besengel a idungel me a dekool; oubas. bas₃ n.(Eng.: bass)bass (in singing). basech₁ n.direction in which canoe is sailed against the wind (requiring zigzag movement of canoe; tack.basech a bekall el omtok a eolt; omasech el mo e mei; besechel a mlai. besechel n.poss.3s.besechel a seuis er ngii el dub. basech₂ n.flint for starting fire; fuse. besechel a dub expression.fuse for bomb. basech₃ n.white film over eye; cataract. basingmam n.poss.1pe.seebasingul. basingmiu n.poss.2p.seebasingul. basingrir n.poss.3p.seebasingul. basingud n.poss.1pi.seebasingul. basinguk n.poss.1s.seebasingul. basingul n.poss.3s.anus.basingul a ingul; tebedellel a dach. basingmam n.poss.1pe. basingmiu n.poss.2p. basingrir n.poss.3p. basingud n.poss.1pi. basinguk n.poss.1s. basingum n.poss.2s.seebasingul. basket n.(Eng.)basketball.basket a klekool; rengalek a oubasket. baskua baskua a chedaol el sils er a kisel a kristiano er a kodall.
bat n.(Eng.)bat.bat a chelebed er a bduu. bat er a iukiu expression.baseball bat. bat er a iukiu expression.baseball bat. bat er a sabtbol expression.softball bat.
baterflai v.s.(Eng.)fickle; prone to changing one's mind; prone to moving from one boyfriend/girlfriend to another. Batmechei n.island in Ngetbang. batrol n.(Spa.)patrol; guardian; person in control/charge. batteri n.(Eng., Jap.)battery. bau₁ n.smell; odor; scent.bau a bul a ngii di le ngerang; ungil el bau me a mekngit el bau; bediu a bau, bechochod a bau.Cf.buul. bekebau v.s.(cooked meat or fish, cooking pot, etc.) foul-smelling.bekebau a bau; bul a diak le rrar el klengoes. bekebau v.s.smell of vagina. bekebul n.poss.3s.smell identical to that of something else. bud n.poss.1pi.our (inclusive) smell/odor/scent. buk n.poss.1s.my smell; my odor; my scent.buk a bkul a ngii di le ngerang, bkul a chim, bkul a beluu. bul n.poss.3s.his/her/its smell/odor/scent. bum n.poss.2s. bumam n.poss.1pe. bumiu n.poss.2p. burir n.poss.3p.
bau₂ v.s.(mouth, gums) sore and irritated (esp., when child teething).
bdebdel n.poss.3s.seebdibd.bdebdel a bdibd er ngii, nglangl er a kerrekar. bdechall₁ v.a.s.are to be bound into sheaves/pacified. bdechall₂ v.a.s.bdechall a kirel el obudech, omudech, rullii a budech er a beluu, rullii a kltalreng er a rechad; bdechel. bdechall₃ v.a.s.is to be vomited on.bdechall a kirel el obudech, otobed a kllel, mudech a kllel, mdechii; kirel el omudech; mdechel. bdechel₁ n.poss.3s.seebudech. bdechel₂ bdechel a mudech er ngii, smecher a omudech,.mdechel. bdelmam n.poss.1pe.seebedul. bdelmiu n.poss.2p.seebedul. bdelrir n.poss.3p.seebedul. bdelud n.poss.1pi.seebedul. bdeluk n.poss.1s.seebedul.
Ng meringel a.My head hurts. I have a headache. bdelul n.poss.3s.seebedul.bdelul a bedul er ngii; bdelul a chad bdelul a beluu, bdelul a cheldebechel; bdelulachang.
bdelul a chang end of jetty; landing pier. bdelul a cheldebechel expression.group leader. bdelul a omerael expression.tour leader. bdelulachang bdelulachang a olekerodel, omekuul er a mlai, bilas; kerodel. bdelulechang seebdelul a chang. bdelum n.poss.2s.seebedul.
bdesall v.a.s.is to be thrown hard/pushed away.bdesall a kirel el obides; mechoit, mdesii, mides a besbas, bdesel. bdesel bdesel a bides er ngii,omides. bdibd n.termite; wood eating worm.bdibd a mekekerei el charm el menga kerrekar me ng mo er ngii a bdibd; bdebdel. bdebdel n.poss.3s.bdebdel a bdibd er ngii, nglangl er a kerrekar. bdingel n.welt.bdingel a omdingel, omkecharem, debsochel, oumekngit er a chad. bdungam n.poss.1pe.seebduu. bdunged n.poss.1pi.seebduu. bdungek n.poss.1s.seebduu. bdungel n.poss.3s.seebduu. bdungem n.poss.2s.seebduu. bdungir n.poss.3p.seebduu. bdungiu n.poss.2p.seebduu. bduu n.ball; boil; abscess.bduu a rakd; oburek e ngar er ngiia lalech er ngii; bdungel a ochil. bduu a klekedall er a klekool; ngalek a oba bduu el omduu, bdungel. bdungam n.poss.1pe. bdunged n.poss.1pi. bdungek n.poss.1s. bdungel n.poss.3s. bdungem n.poss.2s. bdungir n.poss.3p. bdungiu n.poss.2p. ungelel a bduu expression.core of a boil. Ng techa oba a er a iakiu?who has the baseball?
be v.imp.seemei.be a ta er a telengtengil a tekoi el mengai er a tekoi el mei; be bong, be metengel.
Be mrei! expression.Come home! beab n.rodent; rat; mouse.beab a ta er a bedengel a melekesako el charm; omuchel a rakd e dirrek el menga dellomel. bedengel a beab expression.gray. blil a beab expression.jail; prison. olechiul a beab n.club moss. ullemachel el beab expression.small mouse; field mouse.
beached n.tin; tin roofing; tin can.beached a ta er a bedengel a deel el sebechel mo chado er a blai, blil a kall me a ilumel, bechedel. bechedel n.poss.3s.
Beachedarsai n.legendary Palauan man who, after arriving in heaven, asked one of the gods for food. Though the food was small in quantity and Beachedarsal thought it wouldn't be enough, each time he finished eating a new portion appeared on the plate.
beakl v.a.s.is to be shot.beakl a kirel el oboes; malk a beakl, mosii a babii, moes. bebael₁ v.a.s.to be formed, shaped, created, or spanked.bebael a kirel el obeob, meob a kukau el mo medemedemek, bebel.
beball seebebael.beball a bebael. bebam n.poss.1pe.seebaeb. bebeadel₂ bebeadel a rekdel a buld el oudelmedimech; bebeadel a bedengel el chad. bebeael seebebael. bebed n.poss.1pi.seebaeb. bebedeng v.s.redup.rather stagnant.bebedeng a telkib el bedeng. bebei bebei a blilt e meoud a cheldechedechal, diak le bleketakl a tekingel, oubebei, oubangengei. bebek n.poss.1s.seebaeb. bebel n.poss.3s.seebaeb. bebel a omerkaol expression.windpipe. bebem n.poss.2s.seebaeb. bebeot v.s.redup.fairly easy/cheap.bebeot a telkib el beot; bebeot el urreor.
bebeot a rengul expression.rather undecided about something; not taking something too seriously. beberruud₁ v.r.s.redup.seeomeruud.beberruud a nglubet a telkib er ngii; telkib el berrud. beberruud₂ beberruud a telkib el berruud a rengul; diak el ultebechel a rengul; a beberruud a rengul a di merael a dengechokl; diak el chelellakl er a telkib. bebersik bebersik a telkib el bersik, telkib el odikel; telkib el meses, bebersik er a urror. beberuadel seeberuadel.beberuadel a telkib el beruadel; telkib el kladikm; telkib el meduch el omotech a reng; telkib el meduch el oldeu a reng. bebetok v.s.redup.just more than enough.bebetok a telkib el betok. bebibrurek v.s.redup.yellowish. bebibrurk seebebibrurek.bebibrurk a telkib el bibrurk. bebil n.a little; a few; some; other.bebil a sesei; bebil er a kall, bebil er a udoud. er a bebil er a taem expression.sometimes. [syn:bebil er a taem]
bebil er a taem seeer a bebil er a taem. bebir n.poss.3p.seebaeb. bebiu n.poss.2p.seebaeb. bebleob v.r.s.redup.(generally) round in shape.bebleob a ko er a bleob, telkib el bleob, blebelel. bebmam n.poss.1pe.seebab. bebmiu n.poss.2p.seebab. bebrir n.poss.3p.seebab. bebubong v.s.redup.somewhat senile.bebubong a telkib el bubong. bebud n.poss.1pi.seebab. bebuk n.poss.1s.seebab.
bebul n.poss.3s.seebab.bebul a ngar er a bab er ngii, bebul a tebel.
bebul a daob expression.surface of the sea. bebul a rois expression.mountain top. bebul a tebel expression.top of the table. bebulis v.s.redup.half-witted; prone to wandering around and talking to oneself.bebulis a telkib el mekngit me a lechub e ng ngodech a bdelul; omais el chad a bebulis. bebum n.poss.2s.seebab. bechach bechach a telemtemul a mechut el ongor, meketeketa el ilaot; bobai a mla mo bechach. bechachas v.s.redup.black; sooty.bechachas a chelsbereber er a chas, chesengel a olekang a bechachas. mamed a diak el bechachas ng chedelekelek. bechachau v.s.redup.empty.bechachau a diak a ngera er a chelsel, bechachau el ollumel, bechachau el idib, bechachongel. bechachau a bdelul expression.stupid; empty-headed. chachau v.s.redup.(nuts) stunted/empty.chachau a diak a techel, chachau el lius; chachau el buuch, chachongel.
bechachau a bdelul expression.stupid; empty-headed. bechachongall v.a.s.empty.bechachongall a kirel el mo bechachau, mo diak; rullii el mo bechachau, mechachongii,diak el bechachongall a idib. bechachongel n.poss.3s.his/her action of emptying pot. bechachutem v.s.redup.covered/soiled with dirt.bechachutem a di dechudech, beldebid er a chutem; cheltechetem. bechakl₁ n.float for fishnet. bechakl₂ v.s.unable to submerge into water (because too fat, etc.).bechakl a diak el resors el mo er chelsel a daob, lius a bechakl, ng omechakl, becheklel. bechakl₃ bechakl a smecher el omechell a rasech, merael a rasech er ngii. bechall₁ v.a.s.(long object) is to be thrown.bechall a kirel el oboech; uloech a bechall. mechii, moech a biskang, bechel. bechall₂ v.a.s.(firewood) is to be split. bechars n.cockroach.bechars a ta er a bedengel a mekekerei el charm, omuchel a secher er a rechad. bechebechall₁ v.a.s.is to be put into straight line or row.bechebechall a kirel el obechobech, omades er a rengalek, mechobech, mechebechii a ngloik, bechebechel. bechebechall₂ n.a.s.picture puzzle. bechebuchel bechechedereder seebechedereder.bechechedereder a soal el mengedereder a kirel me a diak. bechechedreder v.s.redup.always wanting to lead; domineering. bechecherd bechecherd a mereched el mo seselk a rengul; checherd a rengul. bechecherd a rengul expression.irascible; easily fed up with. bechecherirs v.s.redup.continually jealous/over-possesive about one's spouse.bechecherirs a meses el mengerirs; mekreos, cherrirs, cherresel a chebechiil. bechechesis Buul el lungil bau. bechechisngull v.s.always frowning.bechechisngull a soal e blechoel el mengisngull; chelisngull, mekngit a osengel, choisngull a medal.Cf.chelisngull. bechedall v.a.s.is to be broken off/broken into pieces.bechedall a kirel el obached, omached er ngii; kukau a bechidel, mechedii, bechedel. bechedechudel bechedechudel a smau el chedechudela rengul, bekesbesib a rengul, checherd a rengul. bechedechudel a rengul expression.irritable. bechedel₁ n.poss.3s.seebeached. bechedel₂ n.poss.3s.seebached. bechedereder v.s.always wanting to lead; domineering; bossing; pushy. bechei n.land snake.bechei a charm er a mesei me a dechel. bechek el dil expression.woman's title. bechekiil v.a.s.seeomechakl. bechekill v.a.s.is to be made to float/let to drift.bechekill a kirel el obechakl, ngera a kired el omechakl? becheklel. becheklel₁ n.poss.3s.seebechakl. becheklel₂ n.poss.3s.seebechukl. bechel n.poss.3s.seeboech.
bechelam n.poss.1pe.seebachel. bechelchold v.s.redup.always farting; flatulent.bechelchold a mekudem el chemold, cheldel, chold. bechelechelingaol v.s.redup.continously jealous.bechelechelingaol a mechechei; mekekirenguul a rengul, chetil a chad a lungil besul; mekngit a rengul. bechelechelingaol a rengul v.s.selfish; greedy; stingy; self-centered. blechelechelingaol n.r.s.envy; jealosy; selfishness.blechelechelingaol a bechelechelingaol, chelechingil, mechechei. bechelechelingaol a rengul v.s.selfish; greedy; stingy; self-centered. becheled n.poss.1pi.seebachel. bechelek n.poss.1s.seebachel. bechelel n.poss.3s.seebachel. bechelelengang v.s.redup.inch.becoming white. becheleleu v.s.redup.white.becheleleu a chelleleu, becheleleu el mamed. bechelelengang v.s.redup.inch.becoming white. becheleliol v.s.very white.
Ng a bedengel.He or she is white. Ochoi, ng ngar er ngii a mellemau me a me a bekerkardYes, they have blue, white, and red. A bilel er a Mark a a bedengel.Mark's socks are white. bechelem n.poss.2s.seebachel. becheliliol becheliliol a kmal becheleleu, smiich el chelleleu. bechelir n.poss.3p.seebachel. becheliu n.poss.2p.seebachel. bechemam n.poss.1pe.seebuch. bechemiu n.poss.2p.seebuch. bechengall v.a.s.is to be stepped on and crushed.bechengall a kirel el meoch, omoch er ngii; mechengii, delul el meduu a ochengall.bechengel. bechere seebecherie.
becherei seebecherie. becheremremangel a rengul expression.greedy; stingy. becherie v.imp.Nevermind. Leave it alone.
becherir n.poss.3p.seebuch. becheritem v.s.having appearance of cheritem; i.e.; dark red and shiny.becheritem a bul a cheritem, bul a rdechel a cheritem. bechermeremangel bechermeremangel a soal e smau el mengeremrum; churemeremengii, chermermengel, melekoi a kngtil a tekoi. bechertotel v.s.evacuating frequently.bechertotel a mekudem el chemei, tuong; chertel. beches v.s.new; clean.beches a kmal ungil, klikiid; bleches, beches el uldasu, beches el blai. bechesul. beches el rak expression.poinsetta. beches el ralm expression.clean/pure water. bechesong v.s.inch.is getting clean.bechesong a mla mo beches.
beches el desomel expression.newly married woman; bride. beches el ears expression.recent immigrants to village. beches el rak expression.poinsetta. beches el ralm expression.clean/pure water. bechesechusem v.s.dirty or smeared (with food).bechesechusem a berremit a bedengel; chelsechusem bechesechusem a chimal er a kall, chesechesemel. bechesengel n.poss.3s.seebechos. bechesengel a chim expression.thumb. bechesengel a oach expression.big toe. bechesiil n.sweetheart; object of affection in a love song. [Only heard in songs; not in conversational Palauan.]. derebechesiil n.redup.love song. bechesong v.s.inch.is getting clean.bechesong a mla mo beches. bechetall v.a.s.is to be extracted or extirpated.bechetall a kirel el obechit, kirel el motobed, mechetir, medal ngikel a bechetall. bechetemlemla v.s.very old; aged; rusted; used up. bechetemlemlang seebechetemlemla. bechid n.poss.1pi.seebuch. bechidel seebechedall. bechiil v.s.married.bechiil a ngar ngii a bechil. A ochedak a mla mo.My sister got married. Ng soak el mo era uchei era bol okolm a rekik. I want to get married before I turn 60. Ak mesobil. Ngdirkak a tang meng.I'm single. I have never been married. bechik n.poss.1s.seebuch.
Ngkal delal a a kora telkib el sesmecher.My mother in law is a bit under the weather. A a milechell er a idelisb.My wife gave birth three days ago. bechil n.poss.3s.seebuch.bechil a chad el le kaubuch, buch, ombil, kldemel.
Akmlo dengerenger era ochedal a ochedak.I had an affair with my brother in laws sister. A a ngelekek a dillang.My son's wife may be pregnant. bechim n.poss.2s.seebuch. bechochod v.s.fragrant; aromatic.bechochod a ungil el bau; ungil a bul; chochod, bechochod el bung. blechochod n.r.s.fragrant smell.blechochod a bechochod el bau; ungil bau. bechoderengesakl seebekoderengesakl.bechoderengesakl a ungil a orengesel. mesubed a dingal; mereched el remenges, rongesii. bechoel v.a.s.is to be connected.bechoel a kirel el obech el mo ta medal, omech er a taem, mechir a omerael diak el dob, mech a eru el baeb el mo tang; bechil a baeb. bechos n.thumb; big toe.bechos a klou e kedeb el cheldingel er a uach me a chim; bechesengel. bechesengel n.poss.3s. bechesengel a chim expression.thumb. bechesengel a oach expression.big toe. tmut er a bechos expression.suck on one's thumb. bechui n.breadfruit blossom.bechui a bngal a meduu, bung. bechukl n.rope binding soaes to hull of canoe.bechukl a klekedall er a mlai er a daob. bedachel₁ bedachel a kmal medemedemek; klengoes el babii a di bedachel kung. bedachel₃ v.a.s.(canoe, boat, etc.) is to have curve made in it. bedakl n.bag of waters; sac of amniotic fluid.
bedochel n.poss.3s.action of beating sea with pole or knocking down fruit from tree. chereselbedaoch n.type of noddy bird.chereselbedaoch a ta er a bedengel a bedaoch. mechadelbedaoch n.brown noddy.mechadelbedaoch a ta er a bedengel a bedaoch. bedbeduul v.s.redup.rocky; (taro patch, garden, etc.) having many rocks.bedbeduul a betok a bad er ngii, bedbeduul el sers. bedebadel seenglosech.bedebadel a nglosech er a blai. bedebangd v.s.redup.bouncy; having a good bounce. bedebedeakl bedebedeakl a mereched el medir a klalo; ko er a merechorech; alii a bedebedeakl a ilekong.
bedebedechakl₂ n.redup.seeomedechakl.bedebedechakl a ta er a bedengel a omenged. bedechal bedechal a ta er a bedengel a kerrekar. bedechall₁ v.a.s.seeomedaoch.bedechall a kirel el obodech, rullii el mo siesorech, omodech er ngii. bedechall₂ v.a.s.is to be picked up with fingers.bedechall a kirel el obodech, medechii a odoim, modech a kall el olab a cheldingel. bedechall₃ seebedachel. bedecheduches bedecheduches a mechebuul el chad me a chebuul el beluu; ngar er a kemril a ues. bedechekill v.a.s.is to be thrown down (in fighting, etc.).bedechekill a kirel el obedechakl, medecheklii a sechelil, medecheklii, klaibedechakl, bedecheklel. bedechel n.poss.3s.seebodech. bedekam n.poss.1pe.seebadek. bedeked n.poss.1pi.seebadek. bedekek n.poss.1s.seebadek. bedekel n.poss.3s.seebadek. bedekem n.poss.2s.seebadek. bedekir n.poss.3p.seebadek. bedekiu n.poss.2p.seebadek. bedeklam n.poss.1pe.seebedikl. bedekled n.poss.1pi.seebedikl. bedeklek n.poss.1s.seebedikl. bedeklel n.poss.3s.seebedikl. bedeklem n.poss.2s.seebedikl. bedeklir n.poss.3p.seebedikl. bedekliu n.poss.2p.seebedikl. bedektall v.s.fearful; shy.bedektall a medakd; bedelkall, tulekdekudel, dakd, dekdel.
bedelkall v.s.fearful; shy; cowardly.bedelkall a medakd; bedekdall. [syn:bedelkill] bedelkill seebedelkall. bedemam n.poss.1pe.seebad. bedemiu n.poss.2p.seebad. bedeng v.s.(liquid) stagnant or stale; giving off stagnant smell.bedeng a diak el ungil a bul, mekngit el bau; telelluk el ralm a bedeng; chemlol a mla mo bedeng. bedengul. bebedeng v.s.redup.rather stagnant.bebedeng a telkib el bedeng. bldeng n.r.s.stagnant state (of liquid).bldeng a bul a bedeng. bedengam n.poss.1pe.seebedengel. bedengang v.s.inch.is (just) going to sleep.bedengang a mocha mechiuaiu; mla mo bad. bedenged n.poss.1pi.seebedengel. bedengek n.poss.1s.seebedengel.
Ak chetitau a e melemalt a chiuk e meklou a medak.I'm brown skinned with straight hair and big eyes. Ng betok a ultil a kelkat era.I have a lot of scars all over my body. bedengel n.poss.3s.body; corpse; skin; color; type; kind; appearance; physique.bedengel a chesbereberel, mamed a mellemau a bedengel. bedengel a chelechedal, ungil okerulel el ngalek a ungil a bedengel. bedengam n.poss.1pe. bedenged n.poss.1pi. bedengek n.poss.1s. bedengel a chab expression.gray. bedengel a chudel expression.green. bedengel a chutem expression.brown. bedengel a daob expression.deep blue. bedengel a eanged expression.sky blue. bedengem n.poss.2s. bedengir n.poss.3p. bedengiu n.poss.2p. ngar er ngii er a bedengel a kmo expression.have a premonition that; have a gut feeling that; feel in one's bones that. olab bedengel expression.well-built; able-bodied; ready and able.
bedengel a beab expression.gray. bedengel a biib expression.green (in color). bedengel a chab expression.gray. bedengel a chelid expression.sacred object; food forbidden to village or family. bedengel a chudel expression.green. bedengel a chutem expression.brown. bedengel a daob expression.deep blue. bedengel a eanged expression.sky blue. bedengel a kolt expression.gold color. bedengel er a chelid expression.sacred object (e.g.; stone with image of deity); food forbidden to village or family. bedengem n.poss.2s.seebedengel. Nge meringel a el dirrek?Does your whole body hurt also? Ngarngii a delngod er a?Do you have any tattoos? bedengir n.poss.3p.seebedengel. Tuobed a cherik el tirkal chad era kabelment, aikal mlai lomekall a rengrir klokir a.Im smirking at the people working for the government, do they think they own these government vehicles when theyre behind the wheels. bedengiu n.poss.2p.seebedengel. bederechuis v.s.(starchy food) spoiled (by water); decomposing or moldy.bederechuis a mochu bekngiuk; A mengkengikem el ongraol a bederechuis. bederengachet v.s.cowardly; clumsy; undependable.bederengachet a mechitechut a rengul; bederengachet a mesaik, bederengachet a soal el olengit a kall. [syn:beterengachet] bederir n.poss.3p.seebad. bedesall₁ v.a.s.(fish) is to be boiled in water.bedesall a mereched el mo marek, modes a ngikel, bedakl el diokang. bedesall₂ v.a.s.is to be arranged/lined up/displayed.bedesall a kirel el obades; bedukl; omechobech; omades er a rengalek, mades, bedesel. bedesil n.poss.3s.seebesos. bedesil a beluu expression.village chief. bedesong bedesong a mla mo bedis. bediangau n.woman who spends a lot of time with kitchen duties. bediiangau bediiangau a chad er a osiungel; mesiou; sibai. bedikel v.a.s.is to be cut/slit/operated on.bedikel a kirel el obodk; smecher a bedikel, medkii a medal, bodk, bedkel. bedikl n.any trap used to catch animals on land; snare.bedikl a klekedall el omedikl, bedikl er a malk, bedikl er a beab. bedeklam n.poss.1pe. bedekled n.poss.1pi. bedeklek n.poss.1s. bedeklel n.poss.3s. bedeklem n.poss.2s. bedeklir n.poss.3p. bedekliu n.poss.2p. bedikl er a beab expression.mouse-trap. bedikl er a Saibal expression.chicken trap using decoy chicken. bedikl er a beab expression.mouse-trap. bedikl er a Saibal expression.chicken trap using decoy chicken. bediong v.s.inch.seebediu.bediong a mla mo bediu. ngikel a bediong. bedis v.s.(coconut; betel nut) rotten.bedis a bul a mechut el buuch me a mechut el lius me a mengur, bedesong, mekngit a bul. bedis a rengul expression.inconsiderate. bedis a rengul expression.inconsiderate. bediu v.s.putrid; foul-smelling.bediu a mekngit el bau; beraom, bediu el beab; bediong, bediul. bediong v.s.inch.bediong a mla mo bediu. ngikel a bediong. bediu a ngor expression.have bad breath. bldiu n.r.s.putrid smell.bldiu a bediu er ngii el beab. bediu a ngor expression.have bad breath. bediul bediul a beldiu er ngii, bediu. bedkall v.a.s.is to be trapped or ensnared.bedkall a kirel el obedikl; medeklii a malk, medikl a beab, bedeklel. bedkel n.poss.3s.seebodk. bedngiuk seebekngiuk.bedngiuk a mechut el kall; ouchebechubel; bedngiuk el kukau, bedngukel. bedngukang v.s.inch.seebekngiuk.bedngukang a mla mo bedngiuk. bedobed bedobed a obedobed; bedebedel er a lius, medebedii, mengai el mei er eou. bedochel₁ n.poss.3s.action of beating sea with pole or knocking down fruit from tree. bedochel₂ v.s.(words, medicine) effective/strong.bedochel a beketaut; oureor el kar; bldochel er a kar, bedochel a ongellul. bldochel n.r.s.efficac or strength (of medicine, etc.).bldochel a bedochel er ngii el kar, bldochel er a kar. bedoel₁ v.a.s.(ball, etc.) is to be caught; is to be grabbed.bedoel a kirel el obed; bduu a bedoel. medir a bduu, med, omed, bedeel a bduu. bedoel₂ v.a.s.(money) is to be borrowed.bedoel a lengiil, meleng; bangk a bedoel a udoud er ngii; medir, med a udoud, bedeel. bedud n.poss.1pi.seebad. beduk n.poss.1s.seebad. bedukl₁ v.a.s.bedukl a kirel el obades; obechobech, beldeklel a klobak. bedukl₂ seebedesall. bedul₁ n.poss.3s.his/her/its stone; rock; coral; crossbeams supporting floor or house. bedul₂ n.head; leader.bedul a bdelul; bdelul a chad, bingsbedul, bdelul a beluu; bedul er a omoachel.Cf.bingsbedul,tabderrir. bdelmam n.poss.1pe. bdelmiu n.poss.2p. bdelrir n.poss.3p. bdelud n.poss.1pi. bdeluk n.poss.1s. bdelul n.poss.3s.bdelul a bedul er ngii; bdelul a chad bdelul a beluu, bdelul a cheldebechel; bdelulachang. bdelul a cheldebechel expression.group leader. bdelul a omerael expression.tour leader. bdelum n.poss.2s. mekngit a bdelul expression.stupid. bedul₃ n.poss.3s.direction; area/space facing onto; upstream. mobedmam n.poss.1pe. mobedmiu n.poss.2p. mobedrir n.poss.3p. mobedud n.poss.1pi. mobeduk n.poss.1s. mobedul n.poss.3s.his/her/its general location/direction. mobedum n.poss.2s.
bedul er a dmolech expression.friend or mainstay in times of need. bedull v.a.s.is to be extracted; is to be pulled/plucked out.bedull a kirel el obadel; diokang a bedull. medelii, madel, omadel, bedelel. bedum n.poss.2s.seebad.
beemech v.s.(fish; etc.) somewhat rotten and smelly.beemech a bau; bul a mekngit el rerengel el klengoes. bek₁ n.(Eng.)sack, bag.bek a tutuu el blil a lius, beras; bekengel. bek₂ mod.each; every.bek a rokui; bek el chad, bek el klalo, bek el bedengel. bek el bedengel a expression.all kinds/sorts of; assorted. bek el buil expression.every month. bek el chad pro.everybody. bek el sils expression.every day. bek el tutau expression.every morning. bek el bedengel a expression.all kinds/sorts of; assorted. bek el buil expression.every month. bek el sils expression.every day. bek el tutau expression.every morning. bekai n.pottery; clay pot/jar.bekai a blil a ralm, ilaot el rruul er a chutem. bekiul. bekiul n.poss.3s. chad er a bekai expression.potter.
bekakbekak n.cackling of hen. bekall n.sail; canoe which is sailing; (action of) driving or sailing.bekall a omekall a mlai, bekall er a daob, beluu, bekellel.Cf.omekall. bekellam n.poss.1pe. bekelled n.poss.1pi. bekellek n.poss.1s. bekellel n.poss.3s.bekellel a teletelel bekall; omekall, bekellel a ngikel,bekellel a mlai. bekellel a chedeng n.shark's fin. bekellel a mlai expression.driving a car. bekellem n.poss.2s. bekellir n.poss.3p. bekelliu n.poss.2p. chad er a bekall expression.driver. tekoi er a bekall expression.special words spoken to ensure succes in sailing. bekallituu bekallituu a chelsengsang el bekall, metitur er a bekall. bekasoch v.s.(taro plant in storage, etc.) musty or moldy.bekasoch a bau; bul a mechut el klalo el diak lulekngiis er a sils. bekatel₁ v.a.s.is to be unwrapped, unravelled, unwound or undone.bekatel a kirel el oboket; meterakl, toreklii a kall, moket a cheuikl, omoket a uldurokl, beketel. bekatel₂ v.a.s.bekatel a kirel el obuket, udoud a bekatel, moket a beldechelel, beketel a udoud. bekbeduul v.s.rocky; having many rocks. bekbuk bekbuk a betok e mekudem a bkul, bekbuk el deb, bekbuk el bambuu. bekbuks bekbuks a smau el omuks er a ngerel, bechechisngull. bekeasem v.s.prone to imitation; be a copy-cat. bekebau₁ v.s.(cooked meat or fish, cooking pot, etc.) foul-smelling.bekebau a bau; bul a diak le rrar el klengoes. bekebed v.s.skilled at catching (ball, etc.). bekebekall v.a.s.is to be gladdened or made happy.bekebekall a kirel el obekebek, mekebekii a medal, rullii a rengul el mo ungil, mo diak le merur; omekebek er ngii, bekebekel. bekebekel seeomekebek.bekebekel a omekebek er ngii, rullii el mo diak le merur, mo diak el debsochel. bekebekoll seeomekebek.bekebekoll a rengul a kmal soal el meruul a ungil el kirir a rechad. bekebengur bekebengur a mekudem el omengur; sekebengur. bekeberech v.s.smell of the sea or raw fish. bekebesbes seebesbes. bekebet v.s.prone to lying around/spending a lot of time in bed. bekeblengur v.s.prone to eating a lot of food at mealtimes. [syn:sekeblengur] bekebloridang v.s.smell of pomade.bekebloridang a bau; bul a bloridang. bekebrotech v.s.prone to slapping.bekebrotech a sekebrotech; mekudem el omrotech, mertechii, mrotech, bertechel. bekebtiil bekebtiil a klou a idekel a btil. bekebtil seebekebut. bekebul₁ n.poss.3s.smell identical to that of something else. bekebul₂ v.s.tending to place many restrictions on things.bekebul a soal el omul; mul a belochel; omul a uel, buuch. bekebut v.s.(woman) having large buttocks or vagina; (man) having large buttocks. bekebuul v.s.(person, animal) has strong (body) odor.bekebuul a buul; klou a bul, merredes el bau, a riamel a bekebuul el kall. bekechais v.s.boastful; bragging; prone to exaggerating or distorting stories (usually, unintentionally). bekechat v.s.(clothes, etc.) smelling of smoke. bekecheluch v.s.smell of coconut oil.bekecheluch a bul a cheluch. bekechemang v.s.smell of crabs (after cooking or eating crabs). bekecheremrum v.s.smell of sea cucumber.bekecheremrum a ko er a bul a cheremrum. bekecheroll v.s.(woman) fertile/having many children.bekecheroll a mekudem a cherellel; betok a rengelekel, cheroll. bekedangesmad v.s.(person) always making sure to behave properly.bekedangesmad a blechoel el melangesmad; medengei a reng, chad el omotech a reng. bekedebedebek v.s.having a good memory.bekedebedebek a bekelatk; ungil omelebedebekel. bekedechedechaok bekedechedechaol a meses el mengedecheduch; becheldechedechaol.Cf.melebedebek. [syn:sekedebedebek.sekedebedebek a sekelatk; bekelatk, dobedebekii aurreor; dobedebek a meldung, debedebekel.] bekedechedechaol v.s.prone to talking/having conversation. bekededengmes v.s.redup.always respectful. bekedengmes v.s.always respectful.bekedengmes a blechoel melengmes, mengull; omotech a reng a bekedidengmes. bekededengmes v.s.redup.always respectful. [syn:bekedidengmes.bekedidengmes a bekedengmes.] bekedidengmes seebekededengmes.bekedidengmes a bekedengmes. bekeidek bekeidek a bau, ko er a bul a iidek; idokel; mesaik el melechong a bekeidek a bul. bekekatuu v.s.smell of a cat.bekekatuu a ko er a bul a katuu. bekekemim v.s.redup.have sour or rotting smell (e.g., of garbage). bekekerkard v.s.redup.reddish.bekekerkard a ko er a telkib el bekerkard. bekekesengorech v.s.redup.smell rather like a pig's house. bekekesib seebekesbesib (a rengul).bekekesib a ko er a bul a klsib. bekekesius v.s.redup.rather vulgar in speech.bekekesius a telkib el bekesius. bekekesngorech bekekesngorech a telkib el bekesngorech. bekeketekoi v.s.redup.rather talkative.bekeketekoi a telkib el beketekoi. bekekim v.s.smell of clams (after cleaning or cooking clams). bekekitel seesekekitel. bekeklang v.s.inch.getting worried. bekeklero v.s.broad-shouldered. bekeklsel v.s.redup.asthmatic; always short-winded.bekeklsel a mereched el mo mesel; di telkib el merael e mo mesel. bekeklubech v.s.smell of smegma.bekeklubech a ko er a bul a telubech. bekekosui v.s.smell strongly of perfume. bekekreos v.s.always selfish or miserly.bekekreos a telkib el mekreos, olekemekem, kiresii, kireos, mengreos. bekel n.poss.3s.her female genitals (used only in insults).bekel a klekedellel a uuk. bekelatk v.s.good at remembering; have a sharp memory.bekelatk a ngelm a rengul; diak el obes, lotkii, mereched el lmatk. [syn:sekelatk.sekelatk a bekelatk; diak el besbes sekelatk er a klumech.] bekelilangel v.s.cry a lot; prone to crying.bekelilangel a di beot e ng lmangel; lengelel. Hai, kemeral. ugh, you whine so much. bekellam n.poss.1pe.seebekall. bekelled n.poss.1pi.seebekall. bekellek n.poss.1s.seebekall. bekellel n.poss.3s.seebekall.bekellel a teletelel bekall; omekall, bekellel a ngikel,bekellel a mlai. bekellel a chedeng n.shark's fin. bekellel a mlai expression.driving a car. bekellem n.poss.2s.seebekall. bekellir n.poss.3p.seebekall. bekelliu n.poss.2p.seebekall. bekelngol v.s.smell of decomposing body.bekelngol a bau; bul a ulekouad el chad. bekemechas v.s.smell like an old woman. bekemesei v.s.smell of taro patch. bekemiom v.s.smell of spittle (esp., when rubbed on arm, etc.); smell of sweat.bekemiom a bau el bul a tub. bekemkum v.s.smell of excrement.bekemkum a bau, bul a dach. bekemongk v.s.always complaining. bekemudech v.s.smell of vomit. bekengall v.a.s.seeomok.bekengall a kirel el obok; mkisii, omok a medal, mekengii a chesimer, bekengel. bekengduul v.s.smell of clams (after cleaning or cooking of clams, etc.). bekengel₁ n.poss.3s.seebek. bekengel₂ bekengel a blok er ngii, omok omkais. bekengerachel v.s.responsible; always attentive to one's duties or obligations. bekengikel v.s.smell of fish.bekengikel a bau el bul a ngikel; bengud. bekenglemachel v.s.prone to chewing (betelnut) or smoking (tobacco) excessively.bekenglemachel a mesisiich el melamech, soal a omelamech. [syn:sekenglemachel.sekenglemachel a soal a omelamech; bekenglemachel.]
bekerdekekl v.s.good at jumping. bekerekard bekerekard a bengungau; bekerkard el mamed.
A bilel a Tina a a bedengel.Tina's dress is red.? bekerekard a chelsul a mad expression.have bloodshot eyes. bekerekung v.s.smell of crabs (after cooking or eating crabs, etc.). bekeremrum v.s.prone to grumbling. bekerenguokl v.s.pimply.bekerenguokl a betok a renguokl er a medal. bekeriamel v.s.smell like football fruit; sweaty; have a strong body odor (especially, as result of diet or poor hygiene).bekeriamel a bau el ko er a bul a riamel. bekerkard v.s.redup.red. bekekerkard v.s.redup.reddish.bekekerkard a ko er a telkib el bekerkard. bekerkard el udoud expression.penny. bekerkerdang v.s.redup.inch.is getting red.bekerkerdang a mla mo bekerkard. Ochoi, ng ngar er ngii a mellemau me a becheleleu me aYes, they have blue, white, and red. A delak a milsa ta era el techel a til.My mom gave him some Palauan money for his wallet. Ng uangerang a bedengel a mlim? Ng mellemau adang ng?what is the color or your car? is it blue? or is it red? A bilel a eia sailengel a becheleleu.Her shirt is red and her skirt is white. bekerkard el sausab expression.heart (in cards). bekerkard el udoud expression.penny. bekerkerdang v.s.redup.inch.is getting red.bekerkerdang a mla mo bekerkard. bekerredechel v.s.(tree, plant) bearing fruit continually.bekerredechel a berikd; betok a rdechel, bekerredechel el lius. bekerrekereongel v.s.hard-working (with purpose of earning money). bekerrekerongel seebekerrekereongel.bekerrekerongel a mesisiich el mengereker; omsaso, bekerrekerongel a merau. bekerrius v.s.(baby) smell of drooling spittle.bekerrius a bau el bul a ngibes, bul a diak le beketelechelubel el chad. bekersiu₁ bekersiu a ta er a bedengel a mekemim el meradel. bekersiu₂ n.type of large clam. bekerubak v.s.smell like an old man. bekerurau v.s.generous; kind; charitable.bekerurau a mimokl a rengul bekokeuii, kerekikl el merous a ngar ngii er ngii. [syn:bekururau] bekerurt v.s.good in running; fast; prone to going around looking for girls.bekerurt a mereched e mesisiich el remurt; rurt, rretel, rurtii.Cf.rurt. [syn:sekerurt.sekerurt a bekerurt; rurtii a beluu; sekebais; blechoel el remurt.]
bekesall v.a.s.(leg) is to be moved to walk.bekesall a sebechel el obakes el imuu er ngii, makes, mekesii, bekesel. bekesam n.poss.1pe.seebakes. bekesbesebek a rengul expression.easily worried; worrisome. bekesbesib v.s.seemengesib.bekesbesib a mereched el ngmasech a rengul. bekesbesib a rengul expression.prone to sweating; easily angered; touchy. bekesbesiil seebesbesiil.bekesbesiil a betok a besbesil; berriid a besbas er a bita er ngii, omriid a besbas, besbesiil. bekesebesebek bekesebesebek a mereched el mo suebek rengul; mereched el mo bekikl. sebekreng. bekesechal v.s.have a male smell. obilemesechal v.s.(woman) capable of doing man's work. sausechal v.s.acting masculine or like a tomboy; (woman) prone to associating with men. bekesechelei v.s.friendly; having many friends.bekesechelei a betok a resechelil;beruadel el chad a bekesechelei. bekesechesecher v.s.redup.get sick a lot; prone to getting sick.bekesechesecher a mechitechut a bedengel el chad, mekudem a secherel. bekesed n.poss.1pi.seebakes. bekesek n.poss.1s.seebakes. bekesekool v.s.like to play; be a playboy.bekesekool a soal di ousekool; soal a klekool; klekolel. bekesel n.poss.3s.seebakes. bekesel a ochil expression.fate; destiny. bekeselsel seebekeklsel.bekeselsel a mereched el mo mesel; bekeklsel, blechoel el mesel, sel. bekesem n.poss.2s.seebakes. bekesengchall v.a.s.is to be forced open/pulled apart by force.bekesengchall a kirel el obekesangch, obok, mekesengchii a chesimer, mekengii, bekesengchel. bekesengerenger v.s.get hungry easily; always getting hungry.bekesengerenger a mereched el mo songerenger. bekesengorech v.s.smell of a male pig, forest, or bird. bekekesengorech v.s.redup.smell rather like a pig's house. bekesii v.pf.3s.seeomakes. bekesils v.s.(boys) smell sweaty or gamey (after perspiring in sun). bekesir n.poss.3p.seebakes. bekesisaik v.s.redup.constantly lazy.bekesisaik a mereched el mo mesaik; sikel. bekesiu n.poss.2p.seebakes. bekesius v.s.swear a lot; talk vividly.bekesius a smau e soal el melius; siuesii, meleboes. [syn:sekesius.sekesius a soal melius; bekesius, siuesii.] bekekesius v.s.redup.rather vulgar in speech.bekekesius a telkib el bekesius.
bekeskesib seebekesbesib (a rengul). bekesngorech bekesngorech a bau el bul a sngorech. bekesulaul v.s.get sleepy easily.bekesulaul a blechoel el mesulaul;olngelloki, klululel. bekesuul v.s.chronically lying/misrepresenting. beketall seebekatel. beketaut v.s.good at shooting.beketaut a meduch er a burech; taut, omurech a ngikel e tmaut, tutel. beketaut a tekingel expression.incisive; speaking to the point. beketaut el tekoi expression.words which are right to the point. beketbotb v.s.eloquent; capable of explaining things in detail.beketbotb a seketbotb; seketib, tibotb a urreor, tibetbii a omenged, tibetbel. beketchetoched beketchetoched a mereched el tmurk a rengul er a ureor; mesaik, diak a telekengelel el lomelemii a ta el tekoi. beketechetoched v.s.redup.giving up easily. beketechiir v.s.good at grasping or comprehending things.beketechiir a mereched e ungil el omtab e nguelem a medung, meduch el tichiir a cheldecheduch e mo ungil el medengei. beketekoi v.s.talkative.beketekoi a betok a tekoi er a ngerel; tulechoid, bleketekingel. beketelechelubel v.s.bathe or take showers often.beketelechelubel a mekudem e meses el melechong; melecholb. beketertord v.s.redup.easily irritated or frustrated.beketertord a mereched el metord; tord, metemall a rengul, tordii, terdel. beketerturech seebeketurech. beketimel v.s.slow-moving; slow (in running).beketimel a meoud el remurt, beketimer, mechitechut er a rurt; betimer. beketimer seebeketimel. beketingaol v.s.prone to lying. beketiochel v.s.(plant, person etc.) productive.beketiochel a tiochel; meklou e betok a techel, beketiochel el diokang. beketiterechel beketiterechel a kedelaol, di telkib e rullii a klou, brak er a Beliliou a beketiterechel di telkib e mekelii a toklechad. beketungel seebeketungl. beketungl v.s.have a keen sense of smell.beketungl a ungil a isngel el melungl, ungil el tmungl a bau. [syn:beketungel] seketungl v.s.like to smell things; smell things a lot.seketungl a beketungl; ungil a isngel el melungl; bilis a seketungl. [syn:seketungel] beketurech v.s.redup.smell like urine.beketurech a bul a turech; beterturech, terechel. bekeu v.s.brave; courageous.bekeu a diak le medakd, blekengel, bekeu el chad. oubekeu v.i.pretend (oneself) to be brave.oubekeu a medakd e meruul er ngii el bekeu, oubekeu er ngii. bekeuel v.s.smell of turtle (after eating turtle).bekeuel a bau el ko er a bul a uel. Bekeulbechab n.name of brave Palauan warrior. bekiit v.s.poor in aiming. bekiit el tekoi expression.words which are irrelevant or not to the point. bekiit el tekoi expression.words which are irrelevant or not to the point. bekikl v.s.worried; insecure.bekikl a suebek a rengul; sebekreng, bekikl er a smecher. bekeklang v.s.inch.getting worried. Ak kmal era ikal meklou el kerrekar el nga era bita era blai al meukel lotelechid.Im so worried about these big trees by the house if they would break and crush us. bekilekiakl v.s.(person) always wanting to remain independent, uninvolved or free from obligations. sekekeakl v.s.always wanting to go one's one way; always wanting to keep one's belongings separate. bekililangel seebekelilangel. bekititerachel v.s.redup.slippery; slimy.bekititerachel a meaiu e ngebudel el soad el tmorch er ngii; ketiterachel el rael. bekiul n.poss.3s.seebekai. bekngiuk₁ n.mold; (food) moldy/mildewed. [syn:bedngiuk.bedngiuk a mechut el kall; ouchebechubel; bedngiuk el kukau, bedngukel.] bedngukang v.s.inch.bedngukang a mla mo bedngiuk. bekngiuk v.s.(food) moldy/mildewed. [syn:bedngiuk.bedngiuk a mechut el kall; ouchebechubel; bedngiuk el kukau, bedngukel.] bekngiukel n.poss.3s. bekngukang v.s.inch.is getting moldy/spoiled. bekngiuk₂ v.s.(food) moldy/mildewed. bekngiukel n.poss.3s.seebekngiuk. bekngukang v.s.inch.is getting moldy/spoiled. bekoasech v.s.smell of juice/gravy.bekoasech a bau el ko er a bul a uasech, odoim, urrekerek. bekocheoch v.s.persistent in asking for things.bekocheoch a ouengemek e mesisiich el omecheoch, melai el oba orimel, sekocheoch; mechechii a chutem, mecheoch a mesei, ochechel.Cf.omecheoch. sekocheoch v.s.persistent in asking for things.sekocheoch a bekocheoch; soal el omecheoch; mesisiich el olengit; mechechii a udoud, mecheoch a chutem. bekoderdurech seebekodurech.bekoderdurech a meses e olengesenges a oderuchel; beot el modurech, oderechel. bekoderengesakl v.s.having sharp hearing.Cf.rongerenges. [syn:bechoderengesakl.bechoderengesakl a ungil a orengesel. mesubed a dingal; mereched el remenges, rongesii.] bekoderuchel v.s.always ready or willing to go on errands. bekodurech v.s.always sending others on errand; always willing to go on errands.bekodurech a soal el oldurech. [syn:bekoderdurech.bekoderdurech a meses e olengesenges a oderuchel; beot el modurech, oderechel.] bekoderuchel v.s.always ready or willing to go on errands. bekoiuiuul v.s.(disease) contagious.bekoiuiuul a beot el imiuul; ngar a ta el mo imuul er a tang, oiuul a tereter er kid. bekokitel bekokitel a ourakd a keald; beot el secher e ng olekitel. bekokoad v.s.prone to fighting.bekokoad a ochemoll, soal a klakoad. bekokuii v.s.kind; generous.bekokuii a bekerurau; soal el merous, ometechakl er a ngar omerael, mengebechub a chelebuul a bekokuii. bekokuii a rengul v.s.kind; generous. bekolik v.s.(underarms) smelling sweaty. bekongeng seesekongeng. bekongesengasech bekongesengasech a bekesbesib a rengul; mereched el ngmasech a rengul. bekongesengasech a rengul v.s.easily angered; excitable. bekongesengasech a rengul v.s.easily angered; excitable. bekongesenges seebekosenges.bekongesenges a olengesenges; orrenges a tekoi e meruul. bekongit v.s.always asking for things.bekongit a smau el di olengit; sekongit, chetil el mo mesaul ng di soal el melai a lousbech, ng di smau el "oume tara". bekord v.s.about; approximately.bekord a locha; bekord el eim el klok e ak merael, bekord el teai el chad a mei.
bekorekmall bekorekmall a soal a ungil e mereched, bekorekmall era tekoiibeluu me a ngloik. bekoreomel v.s.smell of the forest; smell of fresh plants. bekorkmall Kerkikel ra rokui el tekoi. bekosenges v.s.obedient; tractable.Cf.olengesenges. [syn:bekongesenges.bekongesenges a olengesenges; orrenges a tekoi e meruul.] bekotangel v.s.have fat cheeks.bekotangel a meklou a otengel. bekoteterau v.s.redup.easy to sell.bekoteterau a soal el olterau, bekoteterau a kall me a chemachel. bekoungeroel v.s.continually scolding. beksall₁ v.a.s.(spearhead) is to be pounded and flattened. beksall₂ v.a.s.seeomuks.beksall a kirel el obuks; meksii, muks, omuks er a ngerel a tulechoid, beksel a ngerel. beksam n.poss.1pe.seebaks. beksed n.poss.1pi.seebaks. beksek n.poss.1s.seebaks. beksel₁ n.poss.3s.seebaks. beksel₂ beksel a omuks er ngii. beksel₃ n.poss.3s.seeboks. beksem n.poss.2s.seebaks. beksir n.poss.3p.seebaks. beksiu n.poss.2p.seebaks. bekudasu v.s.resourceful in thinking; thoughtful; considerate.bekudasu a mereched el mdesuii a tekoi; mdesuii a ungil, mdasu a tekoil udesuel. bekudoud v.s.generous (usually with Palauan money); charitable; receiving a lot of money (usually Palauan); rich.bekudoud a ungil a bedengel er a udoud. bekukall v.a.s.is to be puffed up. bekukokl v.s.rising early; be an early riser/early bird.bekukokl a mereched el mekiis a ltutau; omkokl, ulkokl, ukeklel, sekukokl. bekungeroel bekungeroel a meses, blechoel el oungeroel, sekungeroel, ngerroel, mengokl, ngerrelel. bekureor v.s.work a lot; hard-working; diligent. bekururau seebekerurau. bekutab seesekutab.bekutab a sekutab; ungil e mereched el omtab, mtebengii, mtab a meldung, utebengel. bekuu₁ n.type of turtle.bekuu a ta er a bedengel a uel. bekuu₂ n.bekuu a ta er a bedengel a dellomel el ko er a buuk. bekuureor bekureor a sekurreor; meses; chad er a urreor.
belailes n.(Ger.)type of tapioca.belailes a ta er a bedengel a diokang. belalk v.s.feeling/expressing shame/fright.belalk a ultengel a medal; doall el diak le blekebek a medal; belalk er a dakd me a rur. belalk a medal expression.face express shame/fright. belalk a rengul expression.feel shame/fright. belalk a medal expression.face express shame/fright. belalk a rengul expression.feel shame/fright. belatingam n.poss.1pe.seebelatong. belatinged n.poss.1pi.seebelatong. belatingek n.poss.1s.seebelatong. belatingel n.poss.3s.seebelatong. belatingem n.poss.2s.seebelatong. belatingir n.poss.3p.seebelatong. belatingiu n.poss.2p.seebelatong. belatong n.(Spa.)plate; dish; bowl.belatong a blil a kall; belatingel. belatingam n.poss.1pe. belatinged n.poss.1pi. belatingek n.poss.1s. belatingel n.poss.3s. belatingem n.poss.2s. belatingir n.poss.3p. belatingiu n.poss.2p. belatong er a Merikel expression.stainless steel plate with several compartments.
belatong er a Merikel expression.stainless steel plate with several compartments. Belau n.Palau.Belau a Beluu er a Belau. Belauad n.poss.1pi.our Palau. tekoi er a Belau expression.Palauan language.
belau n.tree in coffee family.belau a ta er a bedengel a kerrekar.
Belauad n.poss.1pi.our Palau.
beldakl₁ v.r.s.seeomeldakl.beldakl a blodes; beldakl el ngikel, omodes, omeldakl. beldakl₂ n.r.s.fish cooked in water. beldakl₃ v.s.splattered all over with something. beldebud beldebud a besichel a bedul el meolt. Besiich el meolt el ngara btelud. beldechelel n.poss.3s.seebelduchel. beldokel beldokel a bladek er a bar; mla obail; ulekoad a blail er a bedekel. Bedengel a medei el chad el mla obadek. belduchel n.payment at ocheraol.belduchel a udoud el bekatel er a ocheraol, $100.00 a beldechelel. belduut belduut a ungil el blades, blechobech el ungil, kldmokl. beleball₁ v.a.s.is to be wound around with rope, cord, tape, etc..beleball a kirel el obelebel; omelebel er ngii, melebelii a mesil, belebelel. beleball₂ beleball a meoud; beleball me ng mla tobed a mlai, ng mla mechoit er a omerael. belebel n.cord/rope for winding (esp. used for starting outboard motor); shingles (disease).belebel a klekedall el omelebel; melebelii, belebel er a mesil, belebelel. belebelam n.poss.1pe. belebeled n.poss.1pi. belebelek n.poss.1s. belebelel n.poss.3s. belebelel a mesil expression.cord/rope for starting outboard motor. belebelem n.poss.2s. belebelir n.poss.3p. belebelam n.poss.1pe.seebelebel. belebeled n.poss.1pi.seebelebel. belebelek n.poss.1s.seebelebel. belebelel n.poss.3s.seebelebel. belebelel a mesil expression.cord/rope for starting outboard motor. belebelem n.poss.2s.seebelebel. belebelir n.poss.3p.seebelebel. belebeliu n.poss.2p.seebelebel. belechall seebelochel.belechall a kirel el obalech, melechii, malech a ngikel. belecham n.poss.1pe.seebalech. beleched n.poss.1pi.seebalech. belechek n.poss.1s.seebalech. belechel n.poss.3s.seebalech. belechel a belochel expression.shooting of pigeons with a slingshot. belechel a ngikel expression.spearing of fish with a spear-gun. belechelel n.poss.3s.seebelochel.belechelel a cheldil belochel. belechem n.poss.2s.seebalech. belechir n.poss.3p.seebalech. belechiu n.poss.2p.seebalech. belelengel v.s.redup.very long/tall.belelengel a mekemanget; kekemanget. belengel n.poss.3s.his/her astonishment; amazement.belengel a rengul, obal a reng, chasireng. Mtiuid er a el oba oles.Cut in half with knife. belengel a rengul expression.astonishment/amazement. Beliliou n.Peleliu island.Beliliou a chimo er a beluu er a Belau el ngar er a Eou el daob; Odesangel.
belils v.s.(noise) high/piercing.belils a mesisiich e uldak el ngor, belils a chiklel, belils a ngerel. belkmam n.poss.1pe.seebelkul. belkmiu n.poss.2p.seebelkul. belkrir n.poss.3p.seebelkul. belkud n.poss.1pi.seebelkul. belkuk n.poss.1s.seebelkul. belkul n.poss.3s.meaning.belkul a ultutelel; skuul a klou a belkul, omesuub a ngar ngii a belkul. belkmam n.poss.1pe. belkmiu n.poss.2p. belkrir n.poss.3p. belkud n.poss.1pi. belkuk n.poss.1s. belkul a Droteo expression.Droteo's function. belkul a tekoi expression.meaning of a word; proverb. belkul tia el ongdibel expression.purpose of this gathering. belkum n.poss.2s.
Ngkal sechesech a meral di uletemtimd er a kesus, tiang locha ngera.The gecko kept chirping last night, I wonder what it meant. belkul a Droteo expression.Droteo's function. belkul a tekoi expression.meaning of a word; proverb. belkul tia el ongdibel expression.purpose of this gathering. belkum n.poss.2s.seebelkul. bellachel v.s.purulent; festering; (woman's genitals) unclean and smelly; (starchy food) too soft or slimy.bellachel a lalech, telemall a omeklalech; ngar ngii a lalech, llechel a burek.
bellebel bellebel a saur el meliuekl; billum a mla obelebel er a besebes; ngar er ngii a belebelel. belledakl belledakl a cheloit; mekngit el kall a belledakl el diak a mo mengang; meringel a sils me a urreor a belledakl er a saul. bellek n.devil; evil spirit.bellek a chesiu, mekngit el chelid, chesiulechei. bellekalek v.s.(face) looking sad or distressed. bellemakl v.s.attentive; concentrating; deliberate.bellemakl a chelellakl e terrob el omes er eou. Chelelakl el melalem ra uldesuel. bellemakl a beluu expression.village is quiet or calm. bellibel bellibel a mla obelibl; mla mo diak a daob er ngii, mleblii, mlibl, chelais a blibl er a ngimes, bleblel. bellibl v.r.s.removed; extracted.
belluchel v.r.s.mixed; dissolved.belluchel a mla obulech, chelui, blulech, mlechii, mulech a ilumel a belluchel. bellul n.poss.3s.rectum.bellul a basingul, ingul. bellutel v.r.s.(clothes) turned inside out.bellutel a ulechero; blult, meltii, mult, bellutel a bilel, beltel. belngar Idungel el mla obngar. belngel n.poss.3s.seebluu. belngel a blai expression.middle of the house. belngel a omoachel expression.middle of the river; midstream. belngel a sers expression.middle of the garden.
belechelel n.poss.3s.belechelel a cheldil belochel. belochel₂ v.a.s.is to be shot with a slingshot.belochel a kirel el obalech; belechall, melechii, omalech, malech, belechel. belsachel belsachel a blasech; ngar er a basech; ulsiseb er a ochur; belsachel er a mo er a skuul. belsall v.a.s.belsall a kirel el obals, melsii, omals er a merechorech, omkecharem er ngii el kirel a telemellel, belsel, msa belsel. belsebas belsebas a betok a blas er ngii; belsebas a bedengel er a baklild. belsebes₁ belsebes mla obesebes; mesebesii, mesebes a billum, melechet, mesaur. belsebes₂ belsebes a mla obesebes; mla metib, mesebesii a urreor, omenged a belsebes. belsebosech₁ belsebosech a mekudem el obosech; meterob, mesechii a omerael, mosech, besechel. belsebosech₂ belsebosech a ko er a di ngodech, ng betok a omerolel el tmuu e tuobed, e di merirekrik, ng blosech. belsechakl belsechakl a chelellakl el ues; chelellakl e omes; toktang a belsechakl er a smecher. belsechel n.poss.3s.(the) time (for an event; when something happens).belsechel a temel; belsechel a ocheraol, belsechel a riid, belsechel a blengur. belsel n.poss.3s.seebals. belseos belseos a mla obeseos, ng ultobed a osechel; ulseos, meseos a lius, besosel. belsibs n.hole.belsibs a mla obsibs; ngar ngii a metetoech er ngii, misebsii a kerrekar, msibs, bsebsel. Aikal dingam ng?Are your ears pierced? belsiich seeblsiich.belsiich a rrusech el ongraol; belsiich el kukau, belsiich el diokang, belsichel. Errang, diak el kora sebechem remusch a e domengur?Honey, cant you pound some taro so we could eat? belsiochel belsiochel a ngar ngii a besichel, besiich el meolt me a bung. belsoil belsoil a blengur er a kebesengei; belsilel, omesoil.Cf.omesoil. Ngdiak el soam el kora mo ousuelb malechub eng er a tara taem?Do you want to have lunch or dinner sometime? belsuchel belsuchel a blusech; mla obusech, nglai a bsechel, msechii, musech. A nguis a ultirak era tutau. el nguis!A green garden snake chased me this morning. Darn snake! belsuus belsuus a mla obsuus; obkuuk, msusii, msuus a blauang, bsusel. beltanget beltanget a mla obtanget, mla mtengetii el mo mengeldoech. beltechei beltechei a ultechei; ngalek el mechell el ngar ngii a dibus me a lechub a telemall er ngii. beltel n.poss.3s.his/her/its action of turning over. beltel a beluulechad expression.Second Coming of Christ. beltel a beluulechad expression.Second Coming of Christ. beltenguchel beltenguchel a ta er a bedengel a beltok; beltenguchel a remeklou e ngii a orribech er a dui; betok a remeklou el chad. beltikerreng beltikerreng a betik a rengul; beltkil a rengul er a bechil, ultoir. Ng klau era delongeled a uchul mekede kaukerreu.Because of the love between us we care about each other's well being. beltok seebetok.beltok a betok; beltok er a kall a ungil. beltuut beltuut a mla obetuut er a malk; metutii a medal, ometuut a kerrekar el oba otuut, betutel a kerrekar. beluachel n.r.s.boasting; bragging; obscene talk. beluad n.poss.1pi.seebeluu. A rechad el menguteling era adi meses a ngerir.The leaders for our nation speak empty speeches. A daitorio era a di chemau a siungel mea kerremelel a daob.Our president is focused on conserving and protecting the sea life. beluai v.s.located in center (of house; group; etc.). beluak n.poss.1s.seebeluu.
belual n.poss.3s.seebeluu. beluam n.poss.2s.seebeluu. belumam n.poss.1pe.seebeluu.
belumiu n.poss.2p.seebeluu. belurir n.poss.3p.seebeluu.
beluu n.country; village; place; territory; property; land; ace (in cards).beluu a olsechall er a delengchokl; rechad a uchul me ng beluu a beluu.Cf.beluulchad. beluad n.poss.1pi. beluak n.poss.1s. belual n.poss.3s. beluam n.poss.2s. belumam n.poss.1pe. belumiu n.poss.2p. belurir n.poss.3p. beluu er a eanged expression.heaven. beluu er a ngau expression.hell. rebeluu n.pl.villagers; people of the village.rebeluu a rechad er a beluu. rekebelurir n.poss.3p.(their) settlements of people.
beluu er a eanged₁ expression.heaven. beluu er a eanged₂ expression.heaven. beluu er a ngau expression.hell. Beluulchab n.Yap; Yapese dance.Cf.oubeluulchab. [syn:Beluulechab.Beluulechab a beluu er a FSM el ngar er a delongelel Belau me a Guam.] beluulchad n.earth; world; generation; era; period of time.beluulchad a belurir a rechad; uldimukl a chetemel, debel, engedel me a eltel. [syn:beluulechad] kot el beluulechad expression.(in Palauan legend, world of sea originated by Latmikaik). ongeru el beluulechad expression."Second World" (in Palauan legend, world of earth originated by Miladeldil). Beluulechab seeBeluulchab.Beluulechab a beluu er a FSM el ngar er a delongelel Belau me a Guam. beluulechad seebeluulchad. Aikal bilas el silesb a rechad er Belau alekong olangch el mo era.The ships that were burned is a message to the world not to mess with Belau. Bem sesei v.imp.move a little bit closer; scoot closer in. bemball seebemkall. bembangch n.red stinging ant.bembangch a mekekerei el bekerekard el charm el meringel a bengcheL. blil a bembangch expression.anthill. bemkall v.a.s.is to be pumped.bemkall a kirel el obomk; bemkall a ralm, memkii, momk a cheluch.
bengall v.a.s.is to be broken or cracked.bengall a kirel el obeu; beongel, mengii, meu a lius, omeu a lius, bengel.
chad er a bengall expression.inhabitant of Ngerechelong. bengall v.a.s.is to be interrupted. bengangoi seebengengei. bengbengechel bengbengechel a olsechall el mobangch er ngii; blil a bengbangch el chutem a bengbengechel. bengchall v.a.s.bengchall a kirel el obangch; beab a bengchall er a katuu. mengchii, mangch, bengchel. bengcham n.poss.1pe.seebangch. bengched n.poss.1pi.seebangch. bengchek n.poss.1s.seebangch. bengchel₁ n.poss.3s.seebangch. bengchel₂ v.a.s.is to be bitten. bengchem n.poss.2s.seebangch. bengchir n.poss.3p.seebangch. bengchiu n.poss.2p.seebangch. bengchoel seebengchel. bengdam n.poss.1pe.seebongd. bengded n.poss.1pi.seebongd. bengdek n.poss.1s.seebongd. bengdel₂ n.poss.3s.seebangd. bengdem n.poss.2s.seebongd. bengdir n.poss.3p.seebongd. bengdiu n.poss.2p.seebongd. benged benged a mo bereked; blengodel, mengedii, menged, omenged a omerael, "bengedrekemais". benged el mekemad expression.full-scale war between villages. bengedel bengedel a tkul a ngesachel; bengedel a ngesachel.
bengel₂ n.poss.3s.seebeng. bengel₃ bengel a beu er ngii el lius, bengel a belatong. bengengei v.s.inch.is getting deaf. bengengoi seebengengei. bengisingch n.coccyx.bengisingch a buiksingch; ongingil a klou el singch, bengisingch er a babii, chad. bengkel n.poss.3s.seebangk. bengkengkall v.a.s.is to be laid on ground.bengkengkall a kirel el obengkangk; mengkengkii a bambuu, mengkangk a kerrekar, mo blengkangk, bengkengkel. bengkengkoll v.a.s.(object, usually long) to be laid on ground; exposed quickly by outgoing tide.bengkengkoll a meched el obebengkangk a mlai er ngii. benglam n.poss.1pe.seebenglel. bengled n.poss.1pi.seebenglel. benglek n.poss.1s.seebenglel. benglel n.poss.3s.his/her interruption. benglam n.poss.1pe. bengled n.poss.1pi. benglek n.poss.1s. benglem n.poss.2s. benglir n.poss.3p. benglem n.poss.2s.seebenglel. benglir n.poss.3p.seebenglel. bengliu n.poss.2p.seebenglel.
bengodel v.a.s.is to be put or held on or against.bengodel a kired el omenged er ngii; mengedii, omenged, kebui a bengodel er a kerrekar, bengedel. bengoel v.a.s.is to be covered with hand; is to be stopped up.bengoel a kirel el obeng; mekngit a secherel a bengoel a ngerel, omeng a er a isngel er a mekngit el bau. bengong v.s.mute; deaf-mute.bengong a diak el sebechel, mengedecheduch e dirrek el sebechel el mechad a dingal. bengengei v.s.inch.is getting deaf. [syn:bengangoi,bengengoi] bengt₁ n.purple colored sweet potato.bengt a bedengel burek; ko er a bedengel a bsechel a biib. bengt v.s.purple.bengt a bedengel burek; ko er a bedengel a bsechel a biib. bengt₂ v.s.purple.bengt a bedengel burek; ko er a bedengel a bsechel a biib. bengtall v.a.s.(hair) is to be curled/twisted.bengtall a bengutel, kirel el obungt, mengtii a bdelul, mungt. bengtel n.poss.3s.his/her action of curling/twisting hair. bengud n.smell of cooked fish.bengud a bau; bul a ngikel el klengoes, delul.
bengungau seebungungau. benia n.(Jap.)plywood.benia a meklou el chesbocheb. bentelengam n.poss.1pe.seebento. bentelenged n.poss.1pi.seebento. bentelengek n.poss.1s.seebento. bentelengel n.poss.3s.seebento. bentelengem n.poss.2s.seebento. bentelengir n.poss.3p.seebento. bentelengiu n.poss.2p.seebento. bento n.(Jap.)lunchbox; food eaten away from home. bentelengam n.poss.1pe. bentelenged n.poss.1pi. bentelengek n.poss.1s. bentelengel n.poss.3s. bentelengem n.poss.2s. bentelengir n.poss.3p. bento bako (Jap.)lunch box (commonly used).
beongel seebengall.beongel a bengall. beot v.s.easy; simple; cheap; (matter) small, trivial or not worth to worry about.beot a diak le meringel me a ka le mesisiich, beot el urreor, beot el chad. bebeot v.s.redup.fairly easy/cheap.bebeot a telkib el beot; bebeot el urreor. bebeot a rengul expression.rather undecided about something; not taking something too seriously. beot a cheral expression.cheap. beot a rengul expression.easygoing; nonchalant; unmotivated; lazy. beot a tekingel expression.easy going; not strict. betengang v.s.inch.is getting easy; has become easy.
beot a cheral expression.cheap. beot a rengul expression.easygoing; nonchalant; unmotivated; lazy. beot a tekingel expression.easy going; not strict. Beouch n.title of chiefs in Ngerdmau.Beouch a kebekuul; dial a bdelul a beluu er a Ngardmau. beragu n.(Jap.< Eng.)spark plug. beralm v.s.watery; flat tasting (e.g., not sweet or salty enough); (color) light.beralm a diak le mecherocher, diak le merekos, berelmel. beralm a rengul expression.v.s. lazy; unmotivated; unconcerned; uncaring. berelmang v.s.inch.is getting flat-tasting.berelmang a mla mo beralm. berelmel. A imelek a telkib el.My drink needs a little more sugar. Tia a telkib el.This tastes a little bland. Ng.It's not sweet or salty enough. beralm a rengul expression.v.s. lazy; unmotivated; unconcerned; uncaring. berangdang n.(Eng.)veranda; porch.berangdang a veranda . berangu (Jap.)spark-plug (commonly used). beraom₁ n.fish kept until slightly spoiled and then wrapped and barbequed.beraom a mla mo mekngit a bul; bediu, beremel a ngikel.Cf.omekberaom. beraom v.s.(fish) slightly spoiled.beraom a mla mo mekngit a bul; bediu, beremel a ngikel. beremel n.poss.3s. menga a beraom expression.eat noisily. beraom₂ v.s.(fish) slightly spoiled.beraom a mla mo mekngit a bul; bediu, beremel a ngikel. beras n.rice.rrodel beras a kall el ongraol. bersengel n.poss.3s.
Ak milenga a me a techel a kerbou me a iasai.I ate rice and beef with vegetables. Ak mo omechar a kelam el me a kansume.I'm going to the store to buy rice and canned meat. berberriid seebereberriid.berberriid a berriid; berberriid a besbas, rechad a berberriid, diak le cheldull. berd berd a berdel a ngor; ngar a bab me a eou me a lechub e ng tkul a ngor; berdel a kim me a oruer. berdakl₁ n.small fishnet (used to surround rock).berdakl a ta er a bedengel a omenged; omeredakl.Cf.omerdakl. berdakl₂ n.vine in grape family.berdakl a ta er a bedengel a besebes. berdam n.poss.1pe.seeberdaol. berdaol₁ v.s.(fish, people) thick-lipped.berdaol a klou a berdel; berdaol el kim, berdaol a ngerel. berdaol₂ n.lip;. berdam n.poss.1pe. berdaol v.s.(fish, people) thick-lipped.berdaol a klou a berdel; berdaol el kim, berdaol a ngerel. berded n.poss.1pi. berdek n.poss.1s. berdel n.poss.3s.lip.berdel a berd er ngii el kim, berdel a ngor, berdel a otkang. berdel a but expression.lips of vagina. berdel a ngor expression.lips. berdem n.poss.2s. berdir n.poss.3p. berded n.poss.1pi.seeberdaol. berdek n.poss.1s.seeberdaol. berdel n.poss.3s.lip.berdel a berd er ngii el kim, berdel a ngor, berdel a otkang. Ngmeral ungil a cheritel mea klekedellel engdi aikal a ngerel akora ulecherue er tial kutsibenni er ngii.She looks so beautiful with her traditional grass skirt and decorations except her lips look inside out with that lipstick. Aikal a ngerem e kei kelsakl. hon, whats wrong with your lips? berdel a but expression.lips of vagina. berdel a kim expression.inside surface of clam shell. berdel a ngor expression.lips. berdem n.poss.2s.seeberdaol. berdir n.poss.3p.seeberdaol. berdiu n.poss.2p.seeberdaol. bereball v.a.s.bereball a kirel el oberober, diak le le bereball a chutem, merober, mereberii a mesei, bereberel. bereberall v.a.s.is to be snatched, grabbed or seized; (land) is to be captured. bereberel n.poss.3s.seeberober.bereberel a berober er ngii el chim me a bereberel a uach. bereberel a chim expression.wrist (sometimes including hand). bereberel a oach expression.ankle (sometimes including foot). bereberriid v.r.s.redup.scattered all over. berebor n.net with wide mesh for catching fish/turtles.berebor a ta er a bedengel a kesokes; kesekesel a uel. berebur n.type of lizard; gecko.berebur a charm el kebliil mo er a sechesech. berech n.smell of raw fish.berech a bau el bul a chemadech el ngikel; cheled a berech. bekeberech v.s.smell of the sea or raw fish. berechall v.a.s.is to be dipped into sauce, etc..berechall a kirel el obarech, merechii, marech a chimal er a ralm, berechel. berechuich berechuich a rekdel a buld, berechuich a bedengel a ko er a besokel el mekekad. berekarek₁ v.s.(canoe) tending to get pushed of course by sidewind; (person) cowardly.berekarek a omerekarek, mechitechut, chetelaol me ng meraelel mo e mei el soal el moubuu.Cf.omerekarek. berekarek₂ berekarek a mechitechut er a redil el chad, olekesakel. bereked v.s.leaning/touching against; sticking/stuck to; have an intimate relationship with; be close to.bereked a omereked a eru el mo dmak, babier a bereked er a kboub, ngalek a bereked er a delal. merekedii, mereked, berekedel. berekereked v.s.redup.(person) attached to (someone else) (as child attached to mother); (person) prone to clinging to or latching onto others; very sticky; tending to stick all over everything.berekereked a mesisiich el bereked; mesisiich a udel. merekereked v.s.redup.(surface, etc.) sticky (from something spilled, etc.).merekereked a ngar er ngii a reked, rekerekedel a merekos.
berekedall v.a.s.is to be pasted or glued onto; is to be leaned against.berekedall a kirel el obereked. mereked a babier, merekedii, omereked er ngii. berekekill v.a.s.is to be swallowed. berekereked v.s.redup.(person) attached to (someone else) (as child attached to mother); (person) prone to clinging to or latching onto others; very sticky; tending to stick all over everything.berekereked a mesisiich el bereked; mesisiich a udel. berel n.biscuit.berel a kall el rruul er a merikengko; biscuit. berel er a neibi expression.navy biscuit. berel er a neibi expression.navy biscuit. berelmang v.s.inch.is getting flat-tasting.berelmang a mla mo beralm. berelmel. beremall v.a.s.(fish) is to be allowed to spoil slightly before wrapping and barbequeing.beremall a kirel el mukberaom, mo beraom; beremel el ngikel. beremam n.poss.1pe.seebar. beremech v.s.(food, etc.) soft and rotten.beremech a cherrecherad el kall, rremeremech. beremel n.poss.3s.seeberaom. beremeremech v.s.redup.rather soft and rotten.beremeremech a beremech. beremiu n.poss.2p.seebar. berib n.(Ger.)letter.berib a saitung; babier. beriber n.whirlpool; swirling water; swirling hairdo; specific location in certain villages (e.g. in Ngerechelong) near whirlpool/swirling waters. Beriber n.name of legendary man who harvested coconut syrup and lived in cave near Oikull. beridengeding₁ v.s.(hair, clothes, etc.) covered with (stickers from plant, etc.); (tree) full of birds.beridengeding a betok a besichel; beridengeding er a besiich el telau, klilt, kabkab me a olbiungel. beridengeding₂ beridengeding a kmal mechesang, beridengeding er a ngalek me a telechull. berikd seeberikt.berikd a betok a rdechel; berikd a iedel, berikd el buuch, berekdel. berikel n.tower for conveyor belt.berikel a tower . berikt v.s.(tree) productive or bearing much fruit. Meral a iedel er a mesei.The mango tree at the taro swamp is covered with fruits. beriokl n.overflowing water (from boiling, etc.).beriokl a omeriokl; brechorech, beriokl er a klengoes.Cf.omeriokl. beriseksikd seeberiseksikt.beriseksikd a betok el sikd, beriseksikd el meradel. beriseksikt v.s.redup.(tree) covered with many clusters of fruit; covered all over or infested with (ants, lizards, etc.). beritchetoched beritchetoched a betok a toched er ngii; techedel a tochedulik; meradel a beritchetoched el kerrekar;. beritengetang v.s.redup.forked or branched in many places; (tree) having many branches.beritengetang a betok a metengal; beritngetang el kerrekar.
beritengetang a chural expression.have a forked tongue; say one thing on one occasion and something else the next. berius₁ n.current (in ocean; river; etc.);.berius a mesisiich el omerolel a ralm me a daob, metengel a berius, omtok er a berius, berusel.Cf.omerius. beriusel n.poss.3s. [syn:berusel] blengodel a berius expression.current is strong. meloched a berius expression.(strong) current develops. berius₂ v.s.absent-minded; forgetful. beriusel n.poss.3s.seeberius. berkall v.a.s.is to be spread or stretched out or propagated. berkerkill v.a.s. berngel n.poss.3s.his/her slap in the face. berngel a rengul expression.anything discouraging to one's spirit.
berngel a rengul expression.anything discouraging to one's spirit. berober n.narrow part of limb.berober a bereberel a chim me a oach ; ongemuul el mei er a cheldingel.Cf.omerober,berrober. bereberel n.poss.3s.bereberel a berober er ngii el chim me a bereberel a uach. bereberel a chim expression.wrist (sometimes including hand). bereberel a oach expression.ankle (sometimes including foot). beroch n.smell of blood.beroch a bau el bul a rasech. beroel n.large one-pronged fish spear.beroel a meklou el biskang; omeroel a meklou el ngikel.Cf.omeroel. berokel seeberkall.berokel a kirel el oberk; merk a ungil el chais, merekii a osisechakl, berekel. beroroech v.s.redup.(sky) reddish at sunrise or sunset.beroroech a mesisiich el roech; beroroech a eanged er a ngeltel a sils. berorou v.s.redup.yellowish-orange (color of twilight).berorou a rongel a sils, rou, ouberorou a sils er a tutau, oumororou. berotel v.a.s.is to be hidden.berotel a kirel el obart, omart, diak el tekiungel, kngtil a chad a berotel, mertii, bertel. berotong n.large canoe.berotong a meklou el mlai er a daob.
berralm berralm a berelmel; berralm er a klengoes, ilumel. berraod berraod a kllungel a berredel a klalo. berreakl n.secondary anchor at stern of boat/canoe.berreakl a uak; okul a bos me a mlai er a daob. ouberreakl v.i.have secondary anchor.ouberreakl a orebetii a ouak e mengiil er a iusech. berredam n.poss.1pe.seeberreod. berreded n.poss.1pi.seeberreod. berredek n.poss.1s.seeberreod. berredel n.poss.3s.seeberreod. berredem n.poss.2s.seeberreod. berredir n.poss.3p.seeberreod. berrediu n.poss.2p.seeberreod. berrekakl v.r.s.swallowed.berrekakl a mla oberekakl; merkeklii a kelel, omerekakl, berekeklel. berremam n.poss.1pe.seebrer. berremiu n.poss.2p.seebrer. berreod n.degree of heaviness.berreod a berredel; kllungel a berraod, obereod el telechull.Cf.oberaod,omekberaod. berredam n.poss.1pe. berreded n.poss.1pi. berredek n.poss.1s. berredel n.poss.3s. berredem n.poss.2s. berredir n.poss.3p. berrerir n.poss.3p.seebrer. berriid v.r.s.scattered; spread; sown; dismantled.berriid a diak le chelludel; mriid, rechad a berrid. berriked v.r.s.(clothes) hung on line, etc.berriked a ngar a omrekodel, mrekedii, mriked a bail, brekedel. berrir n.poss.3p.seebar. berritel v.r.s.shaken.berritel a omritel er a kerrasem, berritel er a dakd. berrius v.r.s.carried along by (current, flood).berrius a mla oberius; obechakl, merusii, mlai a berrius er a berius, berusel. Kmal klou a er a omoachel.There is a strong current at the river. berrober₁ v.r.s.snatched; grabbed; seized; (land) captured.berrober a mla oberober; chutem a berrober er a ulecheracheb, mereberii, merober, bereberel. berrober₂ n.r.s.snatched/stolen goods; booty. berroel berroel a blurech er a beroel; mla oberoel a klou el uel, merelii, berelel. berrokel v.r.s.spread; stretched out; propagated.berrokel a mla oberk; mla mesumech; berrokel a ungil el chisel, merekii, merek, berekel. berrotech v.r.s.(hands) clapped; (face, body, etc.) slapped.berrotech a mla obrotech; mrotech a chimal, mertechii, omrotech, bertechel. berrotel seeblart.berrotel a mla obart; mla mertii a udoud, bertel.
berrous n.dream.berrous a tekoi el meues me a medung er a cheliuaiu; omerrous, merrusii a mlad el demal, berrusel. berrusam n.poss.1pe. berrused n.poss.1pi. berrusek n.poss.1s. berrusel n.poss.3s. berrusem n.poss.2s. berrusir n.poss.3p. berruchel seeblurech. berrud n.poss.1pi.seebrer. berruk n.poss.1s.seebrer. berrukel berrukel a blurek; mla mengodech a bedengel, berrukel er a bekerekard, mrekii a cheriut, murek a bail, brekel. berrul n.poss.3s.seebrer. berrum n.poss.2s.seebrer. berrusam n.poss.1pe.seeberrous. berrused n.poss.1pi.seeberrous. berrusek n.poss.1s.seeberrous. berrusel n.poss.3s.seeberrous. berrusem n.poss.2s.seeberrous. berrusir n.poss.3p.seeberrous. berrusiu n.poss.2p.seeberrous. berruud v.r.s.torn/pulled off.berruud a mla oberuud; nglubet el cheroid, mla meruud a chesimer, berudel.
berruul berruul a mechiuaiu e mengedecheduch; mechiuaiu e merael el diak lodengelii; omerruul, berrulel. bersengel n.poss.3s.seeberas. bersik v.s.cruel; savage.bersik a soal el olengader er a rechad; omersik; ouedikel el oumekngit, klaiuengader. bersoech n.land snake.bersoech a mekemangel el charm.
Ng soak loucharm a.I like pet snakes. bertachel₁ n.coconut which falls as soon as it is touched; buttocks.bertachel a ta er a bedengel a lius, "leko kerdi mertechii a chelechedal e a mengur a ruebet". bertechelel n.poss.3s.bertechelel a chedelekelek el berriid er a mad, bertechelel a deleb. bertechelel a chelid expression.mole (on skin). bertechelel a deleb expression.mole (on skin). bertachel₂ v.a.s.(hands) are to be clapped; is to be slapped; deaf (i.e., has to be tapped on the back to get attention).bertachel a kirel el obrotech; mertechii, mrotech, mechad a bertachel. bertakl n.ocean floor; sea bed; bottom (of swimming pool, etc.).bertakl a chutem me a chelechol er a daob; berteklel a daob me a omoachel; betaot. bertechelel n.poss.3s.seebertachel.bertechelel a chedelekelek el berriid er a mad, bertechelel a deleb. bertechelel a chelid expression.mole (on skin). bertechelel a deleb expression.mole (on skin). berteklel n.poss.3s.seebertakl. bertel bertel a omart a buuch. bertelam n.poss.1pe.seebertelel. berteled n.poss.1pi.seebertelel. bertelek n.poss.1s.seebertelel. bertelel n.poss.3s.hiding place. bertelam n.poss.1pe. berteled n.poss.1pi. bertelek n.poss.1s. bertelem n.poss.2s. bertelir n.poss.3p. bertelem n.poss.2s.seebertelel. bertelir n.poss.3p.seebertelel. berteliu n.poss.2p.seebertelel. beruadel beruadel a chad el kladikm el chad e diak le ues a kngtil a tekoi, melemalt a rengul, uldeu a rengul me ng di oldanges e meruul a ungil. berud n.poss.1pi.seebar. berudall v.a.s.is to be torn/pulled off.berudall a kirel el oberuud; merudii, meruud a chesimer, berudel. beruk n.poss.1s.seebar. berul n.poss.3s.seebar. berum n.poss.2s.seebar. berusall v.a.s.seeomerius.berusall a kirel el oberius, merusii, merius a besbas. berusech v.s.smell of the ocean (esp., at low tide).berusech a bau; bul a kereker er a chedelchei. berusel seeberiusel. bes₁ n.forgetfulness.bes a obes; bles, besbes, bes er a tekoi, diak el latk a tekoi.Cf.besbes. bes₂ n.fourth finger; ring finger.bes a ongeua el cheldingel er a chim. besachel₁ n.ankle bone.besachel a besechelel a uach, besechelel a ochik a meringel. besachel n.type of shellfish. besechelel n.poss.3s. besechelel a oach expression.ankle bone. besachel₂ v.a.s.is to be counted/named/mentioned. besachel₃ n.type of shellfish. besas n.smell of polluted water or excrement.besas a bau, bul a ralm el ngar er ngi a bechei me a ralm er a deromukang. besbas n.trash; rubbish; litter; debris.besbas a diak a ultutelel klalo el chiitel besbesil a omengaus, omekesbas.Cf.omekesbas. besbesiil v.s.easily litter.besbesiil a betok a besbesil. [syn:bekesbesiil.bekesbesiil a betok a besbesil; berriid a besbas er a bita er ngii, omriid a besbas, besbesiil.] besbesil n.poss.3s.his/her/its trash; rubbish; litter; debris. besbes v.s.forgetful; absent-minded.besbes a mekudem el obes; besbes, sekebesbes, di remiid a tekoi er a bdelul. [syn:bekebesbes,sekebesbes.sekebesbes a besbes; diak le bekelatk; di beot el obes a tekoi.] besbesiil v.s.easily litter.besbesiil a betok a besbesil. besbesil n.poss.3s.his/her/its trash; rubbish; litter; debris.
besebasech n.redup.(bolt of) lightning (striking the earth); crackling/rumbling sound of thunder.besebasech a basech, derumk, omesebasech er a bita el eanged el mo er a bitang.
besebes n.bark of tree used for tying; rope; cord.besebes a semosem, ochull, cheremall me a bekobek a besebes, mesebesii, mesebes, merenged a klalo, besebesel.Cf.omesebes. besebesall v.a.s.(basket, box) is to be tied up.besebesall a kirel el obesebes; mesebesii, mesaur, melechet a billum, omesebes. besebesechall v.a.s.is to be continually contradicted/opposed.besebesechall a kirel el obosech; mesechii, torebengii, omesebosech er ngii. besebesel n.poss.3s.seebesebes. besebosech v.s.redup.(person) contrary or difficult.besebosech a omesebosech; oleiit a mla metib el tekoi, omosech, omesebosech er a omerael. besechall v.a.s.is to be broken open, postponed, contradicted or opposed.besechall a besebesechall. besechall a kirel el obasech; mo er a basech er a urreor, mo er a ochur, mesechii, besechel.
besechel₁ n.poss.3s.seebasech.besechel a seuis er ngii el dub. besechel₂ n.poss.3s.seebosech. besechel a dub expression.fuse for bomb. besechelel n.poss.3s.seebesachel. besechelel a oach expression.ankle bone. besekelel n.poss.3s.seebesokel.besekelel a besokel er ngii el chad; besokel, sokel. besengall v.a.s.is to be tied into bundle; is to be pulled vigorously or grabbed. besengel₁ n.poss.3s.seebas. besengel₂ n.poss.3s.seebos. besengel a dekool expression.cigarette ashes. besengsing v.s.redup.smell strongly of sperm.besengsing a bau, ko er a bul a sing, besing. besesel besesel a beseos er ngii; omeseos, besesel a bekersiu. besicham n.poss.1pe.seebesiich. besiched n.poss.1pi.seebesiich. besichek n.poss.1s.seebesiich. besichel n.poss.3s.decorations. besichem n.poss.2s.seebesiich. besichir n.poss.3p.seebesiich. besichiu n.poss.2p.seebesiich. besiich n.adornment; decoration; ornament.besiich a onglebokel; klekedall el menglebokel, bung me a telau me a olbiungel a besiich, besichel.Cf.omesiich. besicham n.poss.1pe. besiched n.poss.1pi. besichek n.poss.1s. besichel n.poss.3s.decorations. besichem n.poss.2s. besichir n.poss.3p. besing v.s.smell of sperm; smell unclean (esp., used in insults referring to women).besing a besengsing. besiochel v.a.s.is to be adorned/decorated.besiochel a kired el omesiich er ngii; omesiich, mesichii er a bung, mesiich, besichel. besmam n.poss.1pe.seebesul. besmiu n.poss.2p.seebesul.
besngall₁ v.a.s.besngall a kirel el obus; mesngii a kall, mus, melemosem, besngel. besngall₂ v.a.s.besngall a kirel el obus, mesngii a chutem, mereberii, omerober, diak el ungil besngall a klalo. besngel₁ besngel a omus er ngii el kall; melemosem er ngii. besngel₂ besobes besobes a klalo el omak er a uudes me a rached. Okul a uudes ma rached. besokel₁ n.ringworm.besokel a sokel; rekdel a buld el mekekad; besekelel. [syn:sokel.sokel a besokel; rakd er a buld; sokel a mekekad e obdingel.] besekelel n.poss.3s.besekelel a besokel er ngii el chad; besokel, sokel. besokel v.s.infected with ringworm.besokel a sokel; rekdel a buld el mekekad; besekelel. [syn:sokel.sokel a besokel; rakd er a buld; sokel a mekekad e obdingel.] kerul a besokel n.medicine for ringworm; candle-bush. [syn:kerul a sokel] besokel₂ v.s.infected with ringworm.besokel a sokel; rekdel a buld el mekekad; besekelel. besos n.oar; paddle; propeller; war spear; small paddle-shaped fish which swims vertically.besos a oius, klekedall er a omeus; bedesil a mlai er a daob.Cf.oubesos. bedesil n.poss.3s. bedesil a beluu expression.village chief. ududel a besos expression.money paid to victors in war. besosall v.a.s.osesall.besosall a kirel el obeseos; moseos, omet el oltobed a osechel, meseos a lius, besesel. besrir n.poss.3p.seebesul. besud n.poss.1pi.seebesul. besuk n.poss.1s.seebesul. besul n.poss.3s.situation; circumstances; position; affairs.besul a urrebetellel; ta besul el omeruul, ungil besul a omerael, techerelbesud er a ralm. besmam n.poss.1pe. besmiu n.poss.2p. besrir n.poss.3p. besud n.poss.1pi. besuk n.poss.1s. besum n.poss.2s. rullii besul expression.make (oneself) comfortable (for eating, sleeping, etc.); get (oneself) ready. ta besul expression.equal; in same position; (ideas) in agreeement.
besum n.poss.2s.seebesul.
bet n.(Eng.)bed.bet a ongedusall. betachel a rengul v.a.s.is to be pleased/satisfied/appeased; content. betaot n.ocean floor; sea bed.betaot a bertakl. betotel n.poss.3s.article picked up from the bottom of deep water.
betechall₁ v.a.s.betechall a kirel el obotech, omotech er a rengul a ngalek, motech a reng, oldeu a rengrir a rechad, betechel a reng. betechall₂ betechall a otochel, kirel el meuetech er a bad, metechii a malk el mengiis a dellomel, otechel a malk. betekall v.a.s.is to be shut or closed. betekngang seebetekngei. Ngdiak el ngerang, ng kmal a tellemall era beluu.The reason is, there are too many crimes in the society. betekngei v.s.inch.accumulating; increasing in number.betekngei a mla mo betok; betekngang, betekngei a udoud. betengang v.s.inch.is getting easy; has become easy. beterengachet seebederengachet. beterturech v.s.redup.smell of urine.beterturech a bau; bul a turech; chemochem. betiil v.a.s.seeomet.betiil a kirel el obet; burek a betiil, metir, omet er ngii el oltobed a lalech, betiil a bduu. betik seemetik.betik a ngar er a omeltkel; beltik el reng, betik er a rengul.
Ng meral a renguk er kau el sechelik. I love you my friend. A rechad era merikel el kiei er Belau a a rengrir era klshiorrai el kirel Belau.Most Americans living in Belau love Belau and future compact towards the island. betik a rengul₁ v.s.having a deep feeling or affection for; love. betik a rengul₂ expression.having a deep feeling or affection for. betik er a rengul expression.one's beloved. betikelengall v.a.s.is to be rolled on the ground. betimel v.s.slow.betimel a beketimel; betimer, meoud el remurt, diak le bekerurt. [syn:betimer.betimer a beketimel, beketimer.] beketimel v.s.slow-moving; slow (in running).beketimel a meoud el remurt, beketimer, mechitechut er a rurt; betimer. [syn:beketimer] betimemch v.s.having a facial expression showing disappointment or hurtfully sad. frowning. betimer seebetimel.betimer a beketimel, beketimer. betkaol v.a.s.is to be helped to carry object. betkou n.any container for getting large amount of water; bucket.betkou a klekedall el ometkou, melecheseb a ralm; baket a betkou.Cf.ometkou. betochel v.a.s.is to be thrown at, pounded or cracked. betok v.s.many; numerous; plenty; abundant.betok a obdois; betekngang, betok a kall, diak le kesai, iltekngel a kall.Cf.omekbetok. bebetok v.s.redup.just more than enough.bebetok a telkib el betok. betekngei v.s.inch.accumulating; increasing in number.betekngei a mla mo betok; betekngang, betekngei a udoud. [syn:betekngang] rebetok v.s.many (required before noun referring to human beings).rebetok a betok, rebetok el ngalek; rebetok el chad. rebetok el chad expression.many people. rebetok el sensei expression.many teachers.
betotel n.poss.3s.article picked up from the bottom of deep water. betutall v.a.s.is to be chiseled.betutall a kirel el obetuut, ometuut, metuut a kerrekar, mtutii,betutel. biall n.type of shark.biall a ta er a bedengel a chedeng. biang n.(Eng.?)beer.
biaol a chebesal expression.hairy armpits. bibak bibakmedal n.type of trepang.bibakmedal a ta er a bedengel a cheled el betok a medal. biblia biblia a chedaol el lechukl; tekingel a Chelid. biboik n.larva of mosquito (bends and jumps along surface of water).biboik a ngisel a rekas el kiei a delelualu el ralm me a tank, beboikungeomel. biboikungeomel seebiboik.biboikungeomel a biboik el kiei a ongeomel me a idokel el ralm. bibrurek v.s.yellow; yellow-orange.bibrurek a mellil, merir el llel a riame a bibrurek. bebibrurek v.s.redup.yellowish. [syn:bebibrurk.bebibrurk a telkib el bibrurk.] blibrurek n.r.s.yellowness.blibrurek a rruul el bibrurek. oubibrurek v.i.having yellow color.
bichall seebiochel.bichall a biochel; kirel el obiich, michii, osiik, omiich a tekoi, bichel a klemerang. bicham n.poss.1pe.seebiich. biched n.poss.1pi.seebiich. bichek n.poss.1s.seebiich. bichel n.poss.3s.seebiich. bichem n.poss.2s.seebiich. bichir n.poss.3p.seebiich. bichiu n.poss.2p.seebiich. bid n.(Eng.)auction, bidding.Cf.omid. bidabd n.jellyfish; nettle.bidabd a ongekad el omechakl er a bebul a daob. bidall v.a.s.are to be travelled between.bidall a kirel el oboid; omoid, merael a beluu, midii, bidel. bidekill₁ v.a.s.is to be cast/thrown.bidekill a kirel el obidokl; midokl, mideklii, bduu a bidekill, bideklel. bidekill₂ n.a.s.handnet which is thrown.bidekill a kirel el obidokl; midokl, mideklii, bduu a bidekill, bideklel. bidel n.poss.3s.also, error in weaving. bidokel₁ n.hives;. bidokel v.s.broken out in hives.
bidokel₂ v.s.broken out in hives. bidull seebladel. bii bii a bingel, omingel a udoud, merous; omii a kall.
bedengel a biib expression.green (in color). biich n.sieve; filter.biich a klekedall el omiich; biich er a cheluch, bichel a ralm.Cf.omiich. bicham n.poss.1pe. biched n.poss.1pi. bichek n.poss.1s. bichel n.poss.3s. bichem n.poss.2s. bichir n.poss.3p. biil Melai ra medal ma lechub e ng melai techei. biis₁ biis a omiis, ochotii a bitang, miis a babier, misii, bisel. biis₂ biis a omeriokl el me tuobed er bab, biis er a ralm. biitem v.s.sticky.biitem a meuilech; biitem el chutem, diak le meteterakl. bikaks n.(Eng.: pick-axe)pick-axe. bikall v.a.s.is to be raised/outstretched.bikall a kirel el oboik; meluoik er ngii el mo deluoik, lild a bikall. bikam n.poss.1pe.seebuik. biked n.poss.1pi.seebuik. bikek n.poss.1s.seebuik. bikeksel n.poss.3s.seebikaks. bikel₁ n.poss.3s.seebuik.bikel a mekekerei; ngeasek el chad, bikel a Oreor. bikel₂ n.fishing pole.bikel a klekedall er omengereel, bikel er a ngikel. bikem n.poss.2s.seebuik. bikir n.poss.3p.seebuik. bikiu n.poss.2p.seebuik.
bikodel₁ n.hives or rash from allergies; allergic reaction affecting the skin. bikodel v.s.broken out in hives. bikodel₂ v.s.broken out in hives. bilas n.boat.bilas a mlai er a daob el oumesil, bilsengel.Cf.oubilas. bilas er a omenged expression.fishing boat. bilsengel n.poss.3s.
bilas er a omenged expression.fishing boat. bilel₁ n.poss.3s.also, month of pregnancy.bilel a buil er ngii el dioll. bilel₂ n.poss.3s.seebail.bilel a bail el ngii a ouklalo er ngii. bilis n.dog.bilis a ta er a bedengel a eua a ochil el charm.Cf.oubilis. bilis er a mekemad expression.specially-trained war dog. bilis er a oreomel expression.wild dog. rektel a bilis expression.rabies.
bilis er a mekemad expression.specially-trained war dog. bilis er a oreomel expression.wild dog. billemengel n.poss.3s.seebillum. billum₁ billum a ngii di le ngerang el blail, blillum. billum₂ n.wrapped and grated tapioca (or taro).billum a klsous el diokang el blail e ngeliokl; el ongraol.Cf.oumillum,blillum. billemengel n.poss.3s. billum el brak expression.wrapped and grated (large) taro. billum el brak expression.wrapped and grated (large) taro. bilsengel n.poss.3s.seebilas. bilt n.(Ger.)holy picture.bilt a siasing. bingall seebiongel. bingel n.poss.3s.his/her/its action of dividing/distributing.Cf.omii. bings n.(Eng.)beans.bings a ringel el di secherel a bedul e merekong, omings a bdelul, ng diak a ngodech el omings ng di bedul a omings, bingsbedul. bingsbedul n.headache.bingsbedul a meringel, rekdel a bedul, bdelul, ng diak a ngodech el omings ng di bedul e merekong, ng sebechelel rekdel a uldasu. biochel seebichall.biochel a bichall. biongel a kirel el obii; mii, omii, merous a kall, bingel. bioing seng (Jap.)hospital ship. bioingseng n.(Jap.)hospital ship. biongel v.a.s.is to be divided or distributed; (hair) is to be parted. bir bir a klekedall el omir besebes, rengalek a olab a bir el omir, ousekool. bisam n.poss.1pe.seebais. bisaol v.a.s.bisaol a kirel el moues, osongel; ngloik a bisaol, osengel a ngloik,. omes er ngii. bisebusech n.redup.(flash of) lightning (in the sky).bisebusech a ngau el kmard er a eanged el me er a chutem el omisebusech.Cf.busech. omisebusech v.i.(light) flash like lightning; (eyes) blink continually.omisebusech a kmard e mad; bisebusech a omisebusech.
bisech v.s.(person) easily aroused sexually. bisech n.fish with black and yellow stripes (makes mouth itchy). bisech er a Ruk n.plant in taro family; yautia. bisech₂ v.s.(person) easily aroused sexually. bisech₃ n.fish with black and yellow stripes (makes mouth itchy). bisech er a Ruk n.plant in taro family; yautia.
bisechrebai v.s.useless/valueless (like taro that grows near the trash heap behind the house). bised n.poss.1pi.seebais. bisek n.poss.1s.seebais. bisel₁ n.poss.3s.seebais.bisel a bais er ngii el mo e mei, omais a beluu. bisel₂ n.poss.3s.action of turning pages. bisem n.poss.2s.seebais. bisir n.poss.3p.seebais. bisiu n.poss.2p.seebais. biska er a uel expression.large spear for catching turtles. biskang n.spear (of any type); fish gun.biskang a klekedall er a omenged, usbechall er a burech, oba biskang el omurech a ngikel; biskelengel.Cf.oubiskang. biska er a uel expression.large spear for catching turtles. biskelengel n.poss.3s.
biskelengel n.poss.3s.seebiskang. Biskor n.(Eng.)Peace Corps. chad er a Biskor expression.Peace Corps volunteer. bismoch bismoch a mekngit a blebelel el bad el di kirel el ngar a chelsel a rrechedekl me a cheldukl e diak be le cholt er a ikrel. bisokl n.a.s.betelnut large enough to be split. bita a isngel expression.having only one nostril. bita el chebaod expression.other side (of). bita el oach expression.one of two divisions of village or clan. Bitalianged Bitalianged a tedobech er a beluu er a Belau; lbedul a bdelul a bitaliang me a Reklai a oba bitang. bitall v.a.s.(sugar cane) is to be cut.bitall a biatel; kirel el obuit, mitii, deb a bitall, omuit a deb, bitel. bitang n.one half (of split coconut; betel nut; etc.); one of a pair (e.g. one leg; one eye; etc.); neighboring house; adjoining building; next door to; across the street from any area adjacent to.bitang a tedobech er a cherrungel; bita el lius, bita el uach, bita el buuch.Cf.omekbitang. bita el oach expression.one of two divisions of village or clan. biterongam n.poss.1pe. biteronged n.poss.1pi. biterongek n.poss.1s. biterongel n.poss.3s. biterongem n.poss.2s. biterongir n.poss.3p. biterongiu n.poss.2p.
Ak mo melalm era tedobch er ngii el chemutii eia a diokang.im planting sweet potatoes on one half and cassava on the other half. Ng techang a ngar er a er a Mary?Who is next to Mary? Bom dengchokl er a er a mado.Sit on the opposite side of the window bitekelengall v.a.s.bitekelengall a kirel el obitelek, omitelek er ngii, medecheklii a sechelil, bitekelengel, klaibedechakl. bitekill v.a.s.is to be turned around or inside out or upside down.bitekill a kirel el obitokl; miteklii a mlai; biteklel, chelebuul a bebitekill, a lta e ng kuk obitokl el ekong. biteklel n.poss.3s.action done in return for similar action or deed. bitekngall seebitekill. bitenget v.s.having blocked or stopped up nose.bitenget a telkib el telenget a ersingel; bitenget a mekngit a omelekingel.Cf.melenget. biterongam n.poss.1pe.seebitang. biteronged n.poss.1pi.seebitang. biterongek n.poss.1s.seebitang. biterongel n.poss.3s.seebitang. biterongem n.poss.2s.seebitang. biterongir n.poss.3p.seebitang. biterongiu n.poss.2p.seebitang. bitrongel bitrongel a bita el chebaod er ngii; bitrongel a ked.
biul₁ n.poss.3s.pubic hair. biaol v.s.having pubic hair. biaol a chebesal expression.hairy armpits. biul₂ n.bowl.biul a olechesobel er a ralm; kob. biul₃ v.s.circumcised.biul a telubech el kirs. biull v.a.s.is to be clothed/wrapped.biull a kirel el obail; omail, milii a ngalek, kall a biull. biumek biumek a cheluch el urrachem er a reng; chiltir a rumechell. biusech₁ biusech a ungil a osengel; biusech a medal. biusech a medal v.s.sharp-sighted; attentive (to someone's needs).
biusech₂ seebiusech.biusech a medal a chad el kerekikl, olengeseu er a chebuul, mesa smecher, e mekelii a mechittechut. biusech a medal v.s.sharp-sighted; attentive (to someone's needs).
bkaischemrungel n.unexpected business or obligation.bkaischemrungel a dimlak er a uldasu e dubech el tekoi; keterekokl el kodall.Cf.chemrungel.
bkebkall seebkebukel.bkebkall a kirel el obkobk, mengai a budel, mkebkii, omkobk a diokang, bkebkel. bkebkuul v.s.having many nodes; rough-edged; (shin of leg) have bumpy surface.bkebkuul a betok a bkul; bkebkuul el deb, bambuu. bkebukel v.a.s.is to be peeled (off).bkebukel a obibkobk; beot el mengai a budel, obibkobk, mkebkii, tuu a bkebukel el kall. bkiikl v.a.s.is to be opened; is to be lifted open/up. bkisall seebkiikl.bkisall a kirel el obkais; omkais, mkisii, bkisall a chesimer, bkisel. bkul₁ n.poss.3s.seebuk. bkul₂ n.poss.3s.its corner; angle; joint; node.bkul a ongemulel a chim me a uach; bkul a uach, bkul a chim, bkul a beluu.Cf.bkul a chim,bkul a oach. bkebkuul v.s.having many nodes; rough-edged; (shin of leg) have bumpy surface.bkebkuul a betok a bkul; bkebkuul el deb, bambuu. bkul a bambuu expression.node of bamboo. bkul a beluu expression.cape; promontory. bkul a deb expression.node of sugar-cane. bkul a bambuu expression.node of bamboo. bkul a beluu expression.cape; promontory. bkul a chim expression.elbow.Cf.bkul a oach. bkul a chimad n.poss.1pi. bkul a chimak n.poss.1s. bkul a chimal n.poss.3s. bkul a chimam n.poss.2s. bkul a chimomam n.poss.1pe. bkul a chimomiu n.poss.2p. bkul a chimad n.poss.1pi.seebkul a chim. bkul a chimak n.poss.1s.seebkul a chim. bkul a chimal n.poss.3s.seebkul a chim. bkul a chimam n.poss.2s.seebkul a chim. bkul a chimomam n.poss.1pe.seebkul a chim. bkul a chimomiu n.poss.2p.seebkul a chim. bkul a chimorir n.poss.3p.seebkul a chim. bkul a deb expression.node of sugar-cane. bkul a kesol n.grandniece or grandnephew of male. bkul a oach n.knee. bkul a ochemam n.poss.1pe. bkul a ochemiu n.poss.2p. bkul a ocherir n.poss.3p. bkul a ochid n.poss.1pi. bkul a ochik n.poss.1s. bkul a ochil n.poss.3s. bkul a ochemam n.poss.1pe.seebkul a oach. bkul a ochemiu n.poss.2p.seebkul a oach. bkul a ocherir n.poss.3p.seebkul a oach. bkul a ochid n.poss.1pi.seebkul a oach. bkul a ochik n.poss.1s.seebkul a oach. bkul a ochil n.poss.3s.seebkul a oach. bkul a ochim n.poss.2s.seebkul a oach. bkul a tab expression.name of cape in Ngiual. Bkulabeluu n.location in Beliliou. bkuuk bkuuk a klekedall el omkuuk, bkukel a blauang. blached seeblechidel.blached a blechidel; mla obached, meluk el mo mekekerei,omached, mached a kukau, bechedel. blachediil₁ n.diarrhea (substance).blachediil a rakd; smecher el omachediil.Cf.omachediil. blachediil₂ v.r.s.soiled with diarrhea.blachediil a rakd; smecher el omachediil. blachedilel n.poss.3s.seeblachediil. blachel₁ v.r.s.(firewood) split.blachel a blechall; telutiud el mekekeriei, mla obachel, mechelii, machel a idungel. blachel₂ n.r.s.chips of wood. mengudel a blachel expression.accumulate responsibilities or tasks.
blad₁ blad a mla obad; omad, medengii, mad a belsiich el mo meaiu. blad₂ blad a mla obad, omad er a meringel er a bedengel, melaiu,toiuii. blad₃ n.r.s.rope made of coconut cord.Cf.omad. bladek n.r.s.spirit of ancestors.bladek a beldokel; omadek, medekii, obadek a obail er a chedecholl, bar; bedekel. bldekel n.poss.3s.bldekel a bladek er a blil. bladel v.r.s.extracted; pulled/plucked out.bladel a mla obadel, beldull, medelii, omadel a dait, bedelel. blades blades a mla obades; beldukl, obechobech, mades, blades a klobak, bedesel. blades₁ n.support rope tied from top of mast to prow and stern of canoe.blades a klekedall er a mlai er a daob. blades₂ v.r.s.arranged; lined up; displayed. blai n.house; household; family; members of family; enclosure; container.blai a teleketek e cheldool le kiei er ngii a rechad; blai a osechelel a delengchokl. blid n.poss.1pi.our (inclusive) house, household, etc.blid a blai el kid a oublai er ngii. blik n.poss.1s. blil n.poss.3s.blil a blai el ngii a oublai er ngii. blil a beras expression.sack/container for rice. blil a cheluch expression.any container for gasoline, cooking oil, etc.. blil a dangs expression.dance hall. blil a ngal expression.termites' nest. blil a ngikel expression.aquarium. blim n.poss.2s. blimam n.poss.1pe. blimiu n.poss.2p. blirir n.poss.3p. chad er a blai expression.members of the family.
blai er a kansok expression.weather station. blail v.r.s.clothed; wrapped.blail a bliull; mla obail, milii, mail a belsiich, bilel. blais₂ blais a mla obais; ulengill a medal, bleikl, misii a kamang, mais a medal oles. blak a rengul expression.hard-working; diligent; eager; attentive; interested in; intent upon; decided on; in favor of. blakelrreng blakelrreng a meduch a rengul; meses era urreor, rengelbechull er a buai me a blai. blak a rengul expression.hard-working; diligent; eager; attentive; interested in; intent upon; decided on; in favor of.
blakes v.r.s.(leg) moved to walk.blakes a mla obakes; mekesii, blakes a cheroid, blekeklel. blaks n.(Eng.)cement blocks. blal₁ v.r.s.astonished.blal a mla obal a rengul; mechas a rengui; ongasireng a belengel a reng. blal₂ v.r.s.astonished; amazed. blalech₁ v.r.s.hit with a slingshot.blalech a mla obalech; melechii, omalech, a ngikel blalech; belechel. blalech₂ n.r.s.wound from a slingshot.blalech a mla obalech; melechii, omalech, a ngikel blalech; belechel. blallang blallang a delebedobech el mo er a bab; terebel; oublallang el rael. blals₁ n.debt; obligation.Cf.omlals. blsam n.poss.1pe. blsed n.poss.1pi. blsek n.poss.1s. blsel n.poss.3s. blsem n.poss.2s. blsir n.poss.3p. blals₂ v.r.s.in debt; punished. blang v.r.s.(spear) thrown so that it skips along ground or surface of water.blang a biskang el oba el omang er ngii. blangch v.r.s.bitten.blangch a blengechel; mla obangch; a chad a blangch er a bilis, mangch, bengchel. blangedeuau blangedeuau a mengedeau; mengebelung; diak le kltukel a blil. blangl v.r.s.interrupted; half.blangl a mla obangl; diak le cherrungel; blangl el tuangel, blangl el cheldecheduch, benglel. blangl el tuangel expression.window.
blar v.r.s.slapped in the face.blar a mla obar; mechelebed, merngii, mar, blar a medal, berengel. blarech v.r.s.be dipped into sauce, etc.blarech a mla obarech; omarech, merechii, marech a chimal er a ralm, berechel. blart v.r.s.hidden.blart a mla obart; berrotel, diak le meues, mart a udoud, bertel. blas blas a deles, kekerei el delobech, blas er a baklild. blasbabier n.(Ger.)sandpaper.blasbabier a btangt el babier; omtangt, btengtel. blasech v.r.s.counted, named or mentioned.blasech a ngar a basech, mesechii, blasech er a omerael; besechel. blatek v.r.s.seeomatek.blatek a mla obatek; ulatek, blatek a ududel, omatek, mengedmokl. Kerreomel ma lechub eng keldmokl. blatk v.r.s.helped to carry object. blauang n.(Eng.)bread.blauang a kall el.lruul er a merikengko.
Kau kam chilt a keled el ra tsiam ma batabinats.Fix us some peanut butter and jelly sandwiches. bldachel seeblodech.bldachel a mla obodech; blodech; rruul el obodech, siesorech. bldaoch v.r.s.(sea) beaten with pole; (fruit) knocked down with pole.bldaoch a mla obedaoch; nglai, medaoch, medochii, a iedel a bldaoch; bedochel. bldebid₁ bldebid a mla obid, blid, kerrekar a beldebid er a besebes. bldebid₂ v.s.covered all over with (e.g. mud).bldebid a blid; bldebid er a rasech; telechelubel er a rasech., di rasech a bedengel. bldechakl v.r.s.thrown down (in fighting, etc.); let to drop.bldechakl a mla obedechakl; medecheklii, sechelid a beldechakl er a chutem. bldekel n.poss.3s.seebladek.bldekel a bladek er a blil. bldeklel n.poss.3s.seebldukl.bldeklel a blechebechel, bldukl; bldeklel a klobak. bldeklel a tekoi expression.explanation. bldeng n.r.s.stagnant state (of liquid).bldeng a bul a bedeng. bldengel bldengel a blid er ngii, omid beldengel a ngalek, oumekngit. blderengachet n.r.s.cowardliness; clumsiness; undependability. blderngachet blderngachet a bederengachet, mechitechut, mesaik, diak le ua blderngatech. bldesel₁ n.poss.3s.seeblades. bldikel seeblodk.bldikel a mla obodk, blodk, a smecher a bldikel, medkii, modk, bedkel. bldikl v.r.s.trapped; ensnared.bldikl a mla obedikl, malk a bldikl, medeklii, bedeklel. bldis n.r.s.rotten state (of coconut; betel nut).bldis a bedis er ngii el buuch. bldiu n.r.s.putrid smell.bldiu a bediu er ngii el beab. bldobed₁ v.r.s.taken or torn off.bldobed a nglai, nglubet, medobed, bldobed a bilel, medbedii, bedebedel. bldobed₂ bldobed a mla ngmasech a rengul; obedobed, bedebedel. bldochel n.r.s.efficac or strength (of medicine, etc.).bldochel a bedochel er ngii el kar, bldochel er a kar. bldoel v.r.s.having something in the hand.bldoel a olab, bldoel a udoud. bldukl₁ n.r.s.arrangement; table of contents; order; sequence.bldukl a blades.Cf.omades. bldeklel n.poss.3s.bldeklel a blechebechel, bldukl; bldeklel a klobak. bldeklel a tekoi expression.explanation. bldukl₂ seeblades.bldukl a blades. bldull seebladel.bldull a bladel. blduut v.s.organized; arranged.blduut a ungil a bechebechel, blduut a urrereel, blduut a cheldechedechal.
bleakl seebloes.bleakl a bloes; mla oboes, moes a ngikel, mosii a babii. blebael blebael a bleob; omeob, mebii, meob a cheldechederir, blebelel. blebaol n.severed head of enemy. bleblel n.poss.3s.present; gift. blebelam n.poss.1pe.seeblebelel. blebeled n.poss.1pi.seeblebelel. blebelek n.poss.1s.seeblebelel. blebelel n.poss.3s.shape; form. blebelam n.poss.1pe. blebeled n.poss.1pi. blebelek n.poss.1s. blebelem n.poss.2s. blebelir n.poss.3p. blebelem n.poss.2s.seeblebelel. blebelir n.poss.3p.seeblebelel. blebeliu n.poss.2p.seeblebelel. bleblel n.poss.3s.present; gift. blech v.r.s.connected.blech a blechoel; mla obech, uldeod, did a blech. blechach blechach a bechach, blechach er a ongon. blechakl v.r.s.made to float; let to drift.blechakl a mla obechakl, ombibechakl, diak lebo er eou, becheklel. blechall₁ seeblachel.blechall a blachel. blechall₂ v.a.s.is to be mixed or dissolved. blechebechel n.poss.3s.his/her/its arrangement; agenda.blechebechel a bechobech er ngii el babier. blechebelel n.poss.3s.seeblechobech. blechedelel n.poss.3s.seeblechidel. blechel blechel a bulech er ngii el ilumel. blechelechelingaol n.r.s.envy; jealosy; selfishness.blechelechelingaol a bechelechelingaol, chelechingil, mechechei. blechellel blechellel a teletelel; ungil a blechellel elekebil.. bleches n.r.s.new or clean state of something; newness.bleches a blechesul, beches.Cf.beches. blechesul n.poss.3s.
blechesul n.poss.3s.seebleches. blechetoel v.s.exposed; out in the open; uncovered.blechetoel a dibus a kirel el ngar ngii; diak a bilel; di meau, diak a omebael er a iklel a blechetoel.
blechidel₁ n.food prepared for serving.blechidel a blached.Cf.omached. blechidel₂ v.r.s.broken off; broken into pieces.blechidel a blached. blechit v.r.s.extracted; extirpated.blechit a mla obechit , mengai, mechetir, mechit a medal a ngikel. blechobech₁ v.r.s.put into straight line or row.blechobech a mla obechobech beldukl, mechebechii, mechobech, blechebechel a klobak. blechobech₂ n.r.s.line; arrangement; agenda.blechobech a mla obechobech beldukl, mechebechii, mechobech, blechebechel a klobak. blechochod n.r.s.fragrant smell.blechochod a bechochod el bau; ungil bau. blechoel v.r.s.connected with a joint; always; do habitually; invariably do.blechoel a blech; mla obech, di ngar er ngii er a bek el taem; mechir, mech, blechelel.
blechukl blechukl a beldukl, blechukl a klobak. Telketekel el ungil. bled v.r.s.(ball; etc.) caught; grabbed; (money) borrowed.bled a mla obed; medir a bduu, bedeel. bleekl bleekl a mla obeekl; meleklii a brak; marek e lmuut el mo er a ngeliokl, omeekl, beeklel. bleiekl seeblelekl. blekall v.r.s.driven; sailed; (person) driven by desire to wander or spend time away from home.blekall a mla obekall; mekellii a mlai, rengeasek a blekall er a ungil klebesei.
blekatel₁ seebloket. blekatel₂ n.r.s.dues money.blekatel a udoud el chedull; meketii, moket a udoud, bleketelel.Cf.omoket. blekebek v.r.s.gladdened; made happy.blekebek a ungil a medal; mla obekebek; mekebekii a medal; odeuir a rengul, bekebekel. blekebek a medal expression.face having happy or joyous expression. blekebek a rengul expression.pleasant/nice (in personality); congenial. blekebok blekebok a betok el blok; obok, mekengii, mok, blekebok a bung, bekengel. blekeek v.r.s.ulkeek.blekeek a mla mokeek; ulekeek, mui, omekeek, mekekii, blekeek a blil a ralm. blekeklel n.poss.3s.his/her pace; gait.blekeklel a bakes; omakes; bekesel. blekengel n.poss.3s.seeblekeu. blekeradel n.manner; condition; character; personality; behavior; experience; method; style.blekeradel a teletael; omeruul, blekeradel er a beluu. blekerdelam n.poss.1pe. blekerdeled n.poss.1pi. blekerdelek n.poss.1s. blekerdelel n.poss.3s. blekerdelem n.poss.2s. blekerdelir n.poss.3p. blekerdeliu n.poss.2p.
blekerall v.r.s.(arms, claws) raised or outstretched defensively.blekerall a mla obekerall; mekerall a chimal, mekerellii, omekerall. blekerdelam n.poss.1pe.seeblekeradel. blekerdeled n.poss.1pi.seeblekeradel. blekerdelek n.poss.1s.seeblekeradel. blekerdelel n.poss.3s.seeblekeradel.
blekerdelem n.poss.2s.seeblekeradel.
blekerdelir n.poss.3p.seeblekeradel. blekerdeliu n.poss.2p.seeblekeradel. blekerurau n.r.s.generosity; kindness; charitableness.blekerurau a bekerurau; kerekikl el mengedmokl er a rechad;. blekesangch v.r.s.forced open; pulled apart by force.blekesangch a mla obekesangch, obok, mekesengchii a chesimer. bleketakl v.r.s.(made) clear/obvious; explained; clarified; visible; distinct; clearly audible.bleketakl a ungil el ulecholt; meketeklii, meketakl, bleketakl a tekoi, beketeklel.
bleketekingam n.poss.1pe.seebleketekoi. bleketekinged n.poss.1pi.seebleketekoi. bleketekingek n.poss.1s.seebleketekoi. bleketekingel n.poss.3s.seebleketekoi. bleketekingem n.poss.2s.seebleketekoi. bleketekingir n.poss.3p.seebleketekoi. bleketekingiu n.poss.2p.seebleketekoi. bleketekoi n.talkativeness.bleketekoi a beketekoi, meses el mengedecheduch; bleketekingel.Cf.metetekoi. bleketekingam n.poss.1pe. bleketekinged n.poss.1pi. bleketekingek n.poss.1s. bleketekingel n.poss.3s. bleketekingem n.poss.2s. bleketekingir n.poss.3p. bleketelel n.poss.3s.seeblekatel. blekeu n.r.s.bravery; courage.blekeu a blekengel, bekeu.Cf.bekeu. blekengel n.poss.3s. mad el blekeu expression.expression feigning courage. blekngiis v.r.s.dried in the sun.blekngiis a ulekngiis; mla mukngiis, mukdirt er a sils, mekngisii, okngisel. blekokuierreng seeblekokuii. blekokuii n.r.s.kindness; generosity.blekokuii a bekokuii.Cf.kekuii. [syn:blekokuierreng] bleksel n.poss.3s.seeblaks. blelekl₁ n.r.s.reboiled food (esp., starch). [syn:bleiekl] blelekl₂ v.r.s.repeated; revived.blelekl a mla obelekl; meleklii, dulii e lmuut e lmuut; blelekl a cheldechedechal. blellokl v.r.s.made to sway.blellokl a mla obellokl; kerrekar el dullokl, melleklii, mellokl a bderrir. bleng v.r.s.covered with hand; stopped up.bleng a mla obeng, metenget; telenget, mengir a ngerel, bleng a telil. blengar v.r.s.(firewood) collected. blengchekl v.s.(person) having something stuffed into cheek.blengchekl a blengechel er a chemachel; omengchekl, mengcheklii a chemelel. blengchelel n.poss.3s.his/her/its bite.blengchelel a ultil a blangch. blengechel seeblangch.blengechel a blangch; omangch; bilis a blengechel er a kelel. blengechelel n.r.s.poss.3s.bite. blenged seeblengodel.blenged a blengodel; mengedii, menged, ngalek a blenged er a demal. bengedel. blengedakl v.r.s.treated inferiorly; always receiving demands.blengedakl a omengedakl; diak le cheleoch. blengedoaol v.r.s.wandering around with no fixed abode. blengkangk v.r.s.laid or lying down on ground (in disarray); (tide) low.blengkangk a ngar eou; meched, kerrekar a blengkangk, chei a blengkangk. blengkangk a chei expression.tide is low. blengkengkel n.poss.3s.lowness (of tide).blengkengkel a blengkangk er ngii el chei. blengob v.r.s.has had pelvis moved back and forth against it. blengodel v.r.s.put or held on or against.blengodel a blenged. blengodel a berius expression.current is strong. blengodel a mekemad expression.war is in progress. blengoel seebleng.blengoel a bleng. blengremam n.poss.1pe.seeblengur. blengremiu n.poss.2p.seeblengur. blengrerir n.poss.3p.seeblengur. blengrud n.poss.1pi.seeblengur. blengruk n.poss.1s.seeblengur. blengrul n.poss.3s.seeblengur.blengrul a blengur er ngii. blengrum n.poss.2s.seeblengur. blengur n.meal.blengur a belsoil, blengrul a tutau me a sueleb a blengur.Cf.bekeblengur. blengremam n.poss.1pe. blengremiu n.poss.2p. blengrerir n.poss.3p. blengrud n.poss.1pi. blengruk n.poss.1s. blengrul n.poss.3s.blengrul a blengur er ngii. blengrum n.poss.2s. blil a blengur n.house for eating in; restaurant. delal a blengur expression.sumptuous feast.
Eya, a kurrenges eng morngii a klou el leng tansiobi era Reklai.I heard there is a big party for Reklai's birthday. Ng ngara el blil a?Which restaurant did you go to? blengutel₁ seeblungt.blengutel a blungt; blengutel a chiul. blengutel₂ n.r.s.hair bun; coiffure. blengutelel n.poss.3s.seeblengutel. bleob₁ v.r.s.formed; shaped; created. bleob₂ n.r.s.something that has been formed; shaped; created.bleob a mla obeob; bleob el blauang, meob, bebeel a blauang. bleob el chaus expression.statue. bleot n.easiness; cheapness.bleot a bletengel ngii el chad, beot, diak le mesisiich. bletengam n.poss.1pe. bletenged n.poss.1pi. bletengek n.poss.1s. bletengel n.poss.3s.bletengel a bleot er ngii, beot el tekoi. bletengel a rengul expression.nonchalance; laziness. bletengem n.poss.2s. bletengir n.poss.3p. blerek v.r.s.spread; stretched out; propagated.blerek a mla oberek; berrokel, omerek a babier, merekii, merek a chais, berekel. blerringd v.r.s.bailed.blerringd a mla obringd; nglimet; omringd a ngmatel, brengdel. blerroel v.r.s.speared with beroel.blerroel a mla oberoel; berruchel er a beroel, omeroel, merelii, berelel. blerrous v.r.s.dreamt about.blerrous a mla oberrous; mirrusii, ulemerrous, berrusel. blerruud v.r.s.torn/pulled off.blerruud a mla oberuud; nglubet, blerruud a chesimer, mrudii, meruud a chesimer. blersik n.r.s.cruelty.blersik a terrekakl; uldikel, bersik er a bingel a chutem, omersik. bersik v.s.cruel; savage.bersik a soal el olengader er a rechad; omersik; ouedikel el oumekngit, klaiuengader. bles v.r.s.in a state of having forgotten something/having put something out of one's mind.bles a mla obes; urriid er a omelatk, bles er a urreor, klou el bes.
blesebosech n.r.s.contradiction.Cf.omesebosech. bletech₁ v.r.s.having gotten thrown at; pounded; cracked;.bletech a uletech; mla obetech, mouetech, metechii a blai, metech, betechel a blai. bletech₂ n.r.s.injury from stone, etc..bletech a uletech; mla obetech, mouetech, metechii a blai, metech, betechel a blai. bletekel n.poss.3s.seeblutek. bletengam n.poss.1pe.seebleot. bletenged n.poss.1pi.seebleot. bletengek n.poss.1s.seebleot. bletengel n.poss.3s.seebleot.bletengel a bleot er ngii, beot el tekoi. bletengel a rengul expression.nonchalance; laziness. bletengem n.poss.2s.seebleot. bletengir n.poss.3p.seebleot. bletengiu n.poss.2p.seebleot. bleu v.r.s.broken; cracked.bleu a mla obeu; mecherad, mengii, a blatong bleu; bengel.
Blias n.old name for Irrai.Blias a chuodel el ngklel a beluu er a lrrai. blibii v.r.s.sorted out.blibii a mla obibii; merurous, betok el blii, rrurous, omii, bingel. blibiich v.r.s.redup.sorted out according to type.blibiich a mla obibiich; mukdiich, obiich, mibiich, miich, bibichel. blibrurek n.r.s.yellowness.blibrurek a rruul el bibrurek. blid₁ n.poss.1pi.our (inclusive) house, household, etc.blid a blai el kid a oublai er ngii. blid₂ v.r.s.(hair, cord etc.) twisted.blid a mla obid; cheliseksikd, cheliuetokl, blisekl, omid, cheldecheduch a blid, bldengel. blides v.r.s.thrown hard. blidokl₁ v.r.s.cast or tossed (e.g. fishnet); thrown underhand (as in softball); thrown out(side); located far from others (as if tossed away).blidokl a mla obidokl; blides, mideklii, midokl, bideklel. blidokl₂ n.r.s.women's loincloth.blidokl a mla obidokl; blides, mideklii, midokl, bideklel. blii v.r.s.divided; distributed; separated from each other; (hair) parted. bliich v.r.s.sifted; filtered.bliich a blibiich. bliil v.a.s.is to be regulated or restricted. bliir bliir a mla obiir; mirii a chuklel el sualo, miir, omiir. bliis v.r.s.(page) turned.bliis a mla obiis; miis, babier a bliis, omiis, bisel a babier. blik n.poss.1s.seeblai.
blikaks v.r.s.(ground of garden, etc.) broken or softened. blikel v.r.s.raised; outstretched.blikel a mla obikel el mo bedul bab a tedobech; mikelii, mikel a chimal, omikel a ochil. blil n.poss.3s.seeblai.blil a blai el ngii a oublai er ngii.
blil a babier expression.bookcase. blil a beab expression.jail; prison. blil a bembangch expression.anthill. blil a beras expression.sack/container for rice. blil a blengur n.house for eating in; restaurant. blil a bubuu expression.spider web. blil a bulis expression.police station. blil a charm expression.barn; shed for animals. blil a chat expression.muffler; chimney. blil a chedib expression.anthill. blil a chelakngikl expression.bee hive. blil a cheluch expression.any container for gasoline, cooking oil, etc.. blil a chemochem expression.bladder; bedpan. blil a dach expression.sewage plant. blil a dangs expression.dance hall. blil a dongu expression.toolshed. blil a kas expression.gas station. blil a kelebus expression.jailhouse. blil a kesako expression.burrow; small hole in ground. blil a klas expression.eyeglasses case. blil a klekool expression.gymnasium; sports stadium. blil a komi expression.trash can. blil a mesobil expression.brothel; whorehouse. blil a mlai expression.garage. blil a ngal expression.termites' nest. blil a ngellakel expression.person at whom jokes are directed. blil a ngikel expression.aquarium. blil a ngloik expression.dance hall. blil a ongdibel expression.meeting-house. blil a rekodo expression.record jacket; record cabinet. blilech n.type of fish.blilech a ta er a bedengel a ngikel er a taoch. blillum₁ v.r.s.seeoumillum.blillum a mla obillum; bliull; millemengii, bllilum a blail. blillum₂ n.r.s.wrapped, recooked tapioca, taro, etc. blim n.poss.2s.seeblai.
blimam n.poss.1pe.seeblai.
Ng mlarngii tirudii a mado er a.Someone broke in our window. A a oikab el kmeed era blil a charm.Our house is a bit closer to the zoo. blimiu n.poss.2p.seeblai. blingel v.r.s.(boat) stranded by low tide or run aground. blingelel n.poss.3s.seebliongel.blingelel a rruklel, bliongel el kirel. blinger blinger a mla obinger, ulengasech er a meched, mlai a blinger me ng mla mo diak lorael. bliochel v.r.s.sifted; filtered; pure; unadulterated; one of specific kind.
bliochel a rengul expression.sincere; open-minded. bliongel₁ n.share; portion; chapter of book (usually Bible).Cf.omii. blingelel n.poss.3s.blingelel a rruklel, bliongel el kirel. bliongel₂ v.r.s.divided; distributed; separated; separate.bliongel a blii; mla obii, bliongel er a kall, blingelel a udoud, rusel, bingel. bliou₁ v.r.s.put down; discarded; left behind.bliou a mla obiou; omiou, miungii, miou a idungel, koididai, chelddull. bliou₂ bliou a ngerachel; ourrot a oba bliou er a omellemel a klobak. bliou₃ bliou a kedul a urreor, dachelbai a oba bliou er a okedecherul a bai. blir v.r.s.(arm) swung; (rope) twirled.blir a mla obir; mrengii a bir, mir a chimal, brengel. blirir n.poss.3p.seeblai.
blisaos n.r.s.a large betelnut that has been split.
blisekl₁ v.r.s.permitted to do something, but grudgingly.blisekl a blid, omisekl e meruul a diak el soal, bliseklel. blisekl₂ n.r.s.quantity of goods, food, etc. that represents all that one has of a particular thing.
blitelek v.r.s.rolled on the ground.blitelek a mla obitelek; blengkangk, mitekelengii, mitelek, bitekelengel. blitokl v.r.s.turned around or inside out or upside down; distorted.blitokl a mla obitokl; miteklii, blult, mitokl, bliteklel. bliukel n.enclosure made of bent bamboo poles covered with tent cloth, etc., where women take steambath after delivery of baby.bliukel a blil a mlechell er a uchei er a bo el tobed. bliull₁ v.r.s.clothed; wrapped; covered with hair.bliull a blail; mla obail, milii, mail, A ngalek a bliull, bilel. bliull₂ n.r.s.wrapped tapioca. blkais v.r.s.opened; lifted open/up.blkais a mla obkais; blok, blkais a chesimer, mkisii, mkais, bkisel. blkes n.mound of sand on ocean floor; sun helmet.blkes a chelechol me a bertakl el bluotel er a kereker. blkobk v.r.s.peeled (off).blkobk a nglai a budel; mla obkobk; mkebkii, mkobk a tuu, bkebkel. blkuuk v.r.s.puffed up.blkuuk a mla obkuuk; blsuus, seleches er a eolt, mkukii, omkuuk a blauang, bkukel. bllebel v.r.s.wound around with rope, cord, tape, etc. blngar blngar a mla obngar; nglai a idungel, mngerur; mngar, omngar, bngerul. blngel blngel a bluu er ngii el mlai, dengchokl er a blngel a bai, loia er a blngel a ulaol. blngob blngob a mla obngob; mngebngii, bngebngel. bloch v.r.s.stepped on and crushed.bloch a mla oboch, mla merot, uloch; mechengii a delul el meduu, moch a chudel, bechengel. blodech₁ v.r.s.picked up with fingers.blodech a mla obodech; nglai er a cheldengelel a chim, medechii, modech, bedechel. blodech₂ v.r.s.(canoe, boat, etc.) has curve made in it. blodes₁ v.r.s.(fish) boiled in water.blodes a beldakl; medesii, modes, omeldakl, omodes, bedesel. blodes₂ v.r.s.(tongue) cut from eating pineapple, sugar cane, etc.blodes a terechel er a ngor; kltkat, blodes a ngerel er a ongor, bedesel. blodes₃ blodes a kot el me obduu er bab el ngikel. blodk v.r.s.cut; slit; operated on.blodk a mla obodk; medkii, omodk, smecher a blodk a delel, bedkel. bloech v.r.s.(long object) thrown.bloech a mla oboech; uloech a bloech er a chetkongel; mechii a uloech, moech a biskang, bechel. bloes₁ v.r.s.shot; injury from being shot (n.r.s.).bloes a bleakl; mla oboes, mosii, belochel a bloes, omoes, bosel. bloes₂ n.r.s.injury from being shot.
bloid₁ v.r.s.travelled between.bloid a mla oboid; blais a beluu, Belau a bloid er a rengebard, midii, moid, bidel. bloid₂ bloid a delibech el chelitakl, bidel Ngirakederang, cheliteklel. bloik bloik a mla oboik; omoik melechesokl, sers a bloik er a kerbou, moik, bikel a kerebou. blok₁ v.r.s.open; spread apart.blok a mla obok; blkais, chesimer a teleu, blok a medal, mok, bekengel. blok₂ n.(Ger.)pulley.blok a klalo el olengeseu a omengurs me a omererd. bloket₁ v.r.s.unwrapped; unravelled; unwound; undone; (magic spell) lifted.bloket a blekatel; mla oboket, mla mo diak el delibuk, eketii, moket , beketel. bloket₂ n.r.s.kind of basket with large openings.bloket a ta er a bedengel a oruikl. blolech v.r.s.(penis) made erect. blolobel blolobel a cheldebechel el dil el mo mengol er a ta er a beluu, klomengelungel. blolobel el mengol institutionalized concubines. blomk v.r.s.pumped.blomk a mla obomk; blomk a cheluch, memkii, bemkel. blongch blongch a kebais, a llach me a cheldechuul a di mo obongch, di mo kebais e ngii a di meruul a mekngit. blor v.r.s.(hands, chest) laid or put on or against something.blor a mla obor; bereked, ngalek a omor er a ulul er a ulaol. bloridang n.(Spa.)pomade.bloridang a taiu, bomado. blosech v.r.s.broken open; postponed; contradicted; opposed; strange; unusual.blosech a mla meterob, omosech, mesechii a urreor, mosech, besechel a urreor. blosech a rengul expression.having strange feelings about; be suspicious of. blotech seeomotech.blotech a uldeu a rengul, mla obotech a rengul, dmeu, chad el beruadel a meduch el omotech a reng, uetechel a reng. blotech a rengul v.r.s.pleased; satisfied; appeased. blouch v.r.s.split; cracked.blouch a diak le cherrungel, mla obouch; bleuechel, omouch, blouch a bambuu, buchel. blsachel seeblasech. blsall v.a.s.is to be punished for having violated a restriction. blsam n.poss.1pe.seeblals. blsebes v.r.s.(basket, box) tied up. blsebosech v.r.s.continually contradicted/opposed. blsebselel n.poss.3s.seeblsibs. blsebselel a ding expression.opening of ear; hole for earring. blsebselel a iis expression.nostril. blsechel n.r.s.poss.3s.its time or occasion of an event.
blsed n.poss.1pi.seeblals. blsek n.poss.1s.seeblals. blsel n.poss.3s.seeblals. blsem n.poss.2s.seeblals. blseos seeulseos. blsibs₁ n.(small) hole (e.g., made by a drill). blsebselel n.poss.3s. blsebselel a ding expression.opening of ear; hole for earring. blsebselel a iis expression.nostril. blsibs₂ v.r.s.drilled; (ear) pierced. blsiich₁ v.r.s.adorned; decorated. blsiich₂ n.poi; pounded taro. [syn:belsiich.belsiich a rrusech el ongraol; belsiich el kukau, belsiich el diokang, belsichel.] blsilel n.poss.3s.seeblsoil. blsiochel seeblsiich. blsir n.poss.3p.seeblals.
blsiu n.poss.2p.seeblals. blsiul v.r.s.(person) well advised or guided; brainwashed. blsoil n.supper; dinner. blsuchel v.r.s.(feathers, hair, etc.) plucked. blsuus v.r.s.expanded; made to swell.
bltanget v.r.s.sanded; smoothed; polished.
bltangt seebltanget. bltechei v.r.s.changed; replaced; succeeded. bltikerreng n.love; affection. bltkelareng n.poss.3s.seebltikerreng. bltkil a rengul n.poss.3s.one's affection/concern for. bluachel bluachel a omengesuul, melekoi a soal e diak le merang, chisel a chaisngemokel; omuachel a dmeu a rengul el ouchais a diak le ngar ngii el tekoi. bluai₁ bluai a ngar a belngel; bluai el cheldecheduch mo er a rokui. bluai₂ bluai a tekoi el di medechel er a deleongel, diak le kau me a diak le ngak me diak el techang, skuul a ruoll ochoi ng kirel el meruul. Tia ikid a bluai el cheldecheduch. blubeu blubeu a ta er a bedengel a omelidai, odak a eua el besebes e mengaus; omubeu. blubong blubong a mla mo besbes, bubong. bluchel₁ v.a.s.bluchel a kirel el mechui, bulech mlechii, omulech a ilumel el sukal me a meradel; mengui, blechel. bluchel₂ v.r.s.started; begun. bluchelel₁ bluchelel a blouch er ngii el bambuu, bleuechel. bluchelel₂ bluchelel a teletelel, ungil a bluchelel el ekebil. bludech₁ v.r.s.vomited on.bludech a mla obudech; smecher a mla omudech; mdechii a ulaol, mudech, mdechel. bludech₂ v.r.s.bound into sheaves; pacified.bludech a mla obudech; mdechii, bludech el beluu a chimo ngerel; ngar ngii a kltalreng; bdechel a beluu. bluit v.r.s.(sugar cane) cut.bluit a bliatel, mla obuit; mitii, muit, deb a nglai, bitel a deb. blukel v.r.s.cut or pushed down.blukel a ulukel; mla meukel, a lius a blukel, mkelii, ukelel. bluks₁ v.r.s.(spearhead) pounded and flattened; (lips = ngor) pursed.bluks a mla obuks; bluks a ngerel, chelisngull, meksii, beksel a ngerel. bluks₂ bluks a debull; delakl a chad er ngii, debellel. bleksel a sechelik. blul v.r.s.regulated; restricted.blul a ngar ngii a bul, blul a er a uel a llach el diak le ngeiul a uel, blul a belochel el diak le beakl. blulak n.r.s.lie.blulak a klsuul; diak le klemerang, blulekngel, omulak, mulekngii, bulekngel. blulekngel n.poss.3s. bulak v.s.deceitful; lying.bulak a outingaol, omulak, mengesuul, blulekngel, bulekolek, bulekngoel. bulekngoel v.s.continuously lying.bulekngoel a bulak. blulech seebelluchel.blulech a belluchel, mla obulech. blulekngel n.poss.3s.seeblulak. blult v.r.s.turned over/inside out; translated.blult a ulechero, mla obult, bellutel a bilel; mult, meltii a babier, beltel a bail. blungel n.poss.3s.seebluu. blungel a brer expression.raised platform in center of raft. blungel a mesei expression.center of taro patch. blungt v.r.s.(hair) curled/twisted.blungt a blengutel; bengtel a chui. bluoik dullokl, ulsau el mei er eou, bluoik a ulkel a chebirukel el ulk. bluokel bluokel a belsiochel; chelilt, omechell a bluokel er a reng me a ungil el cheriut, bluuk. blur v.r.s.boiled before cooking; precooked; parboiled.blur a mla obur; teleu a sengosel, blur el kim, mreii, mur, omur a kim, breel. blurech₁ v.r.s.speared.blurech a berruchel; mla oburech, omurech, mrechii, murech, brechel. blurech₂ n.r.s.wound from a spear.blurech a berruchel; mla oburech, omurech, mrechii, murech, brechel. blurek v.r.s.dyed; colored.blurek a berrukel; mla oburek, burek, mrekii, murek a such, brekel. blus v.r.s.tied into bundle; pulled vigorously; grabbed.blus a mla obus; mesemosem, medibuk, blus a kall, mesngii, mus, besngel a kall. blusech seeblsuchel.blusech a blsuchel; nglai a bsechel, mla obusech, blsuchel a dait, msechii, musech, bsechel. blusekl v.r.s.covered with someone's legs while sleeping.blusekl a mla obusekl; museklii, musekl, omusekl. blutek₁ n.canoe race.blutek a omlutek; klaidesachel er a bekall er a daob, keblutek a mlai.Cf.omlutek. blutek₂ v.r.s.shut; closed.blutek a mla obutek; ulsiu, mutek, mtekii, blutek a medal, btekel. bluu₁ v.r.s.(round object) broken, smashed or shuttered; (bomb) exploded; blistered. bluu₂ n.center or middle (esp., of hull of canoe); large central section of taro patch; aisle (of church, etc.).bluu a blngel, bluu er a mlai, bluu er a brer, bluu er a mesei. belngel n.poss.3s. belngel a blai expression.middle of the house. belngel a omoachel expression.middle of the river; midstream. belngel a sers expression.middle of the garden. blungel n.poss.3s. blungel a brer expression.raised platform in center of raft. blungel a mesei expression.center of taro patch. bluu el dang expression.center of house. bluu el dang expression.center of house. bluuldang bluuldang a belngel a blai, blailbelau a oubluuldang. bluus v.r.s.ordered; imported.bluus a mla obuus, omuus a kall, musii a blai, muus a kles, uesel. bluut v.r.s.piled/heaped up.bluut a beluotel, cheldull, mla obuuta chutem, muut a besbas, koididai, butel. bngad n.poss.1pi.seebung. bngak n.poss.1s.seebung. bngal n.poss.3s.seebung.
bngam₁ n.poss.1pe.our (exclusive) trap (usually for fish). bngam₂ n.poss.2s.your (singular) flower, green coconut sheath, etc.
bnged n.poss.1pi.seebub.
bngek n.poss.1s.seebub. bngel₁ n.poss.3s.his/her/its trap (usually for fish). bngel₂ seebungel. bngel a daob er a chelmoll the breaking of the ocean on the reef. bngem n.poss.2s.seebub. bngir n.poss.3p.seebub. bngiu n.poss.2p.seebub. bngmam n.poss.1pe.seebung. bngmiu n.poss.2p.seebung. bngrir n.poss.3p.seebung. Bo derei! expression.Let's go! Bo mdengchokl! expression.Sit down!
bobai v.s.dull; slow-witted. bobai a bdelul expression.dull; slow-witted. bobongam n.poss.1pe. bobonged n.poss.1pi. bobongek n.poss.1s. bobongel n.poss.3s. bobongem n.poss.2s. bobongir n.poss.3p. bobai a bdelul expression.dull; slow-witted. bobongam n.poss.1pe.seebobai. bobonged n.poss.1pi.seebobai. bobongek n.poss.1s.seebobai. bobongel n.poss.3s.seebobai. bobongem n.poss.2s.seebobai. bobongir n.poss.3p.seebobai. bobongiu n.poss.2p.seebobai. boch boch a mechitechut, di merael e mo meuoch. bochall bochall a klou a bochel, Ngerdorech a bochall. bochel n.poss.3s.seebaoch. bodech₁ n.curved configuration/shape of boat.bodech a obodech; siesorech, bodech er a mlai, bedechel.Cf.omodech. bedechel n.poss.3s. bodechesaus v.s.standing erect/in ramrod fashion; standing with expanded chest.bodechesaus a obedebodech, siesorech, bodechesaus el dil, obodech. obodech v.s.curved; (person) having back curved towards rear.obodech a blodech; siesorech el dil; obodech el mlai. bodech₂ seeomodech.bodech a omodech; medechii, bedechel a ngikel. bodechesaus v.s.standing erect/in ramrod fashion; standing with expanded chest.bodechesaus a obedebodech, siesorech, bodechesaus el dil, obodech. bodes₁ n.white foam residue which forms when coconut syrup is cooked; nectar (of flowers).bodes a osechel a bung, olik a melim a bodes er a bung. bodes n.dynamited fish (which rise to surface of water).bodes a kot el mei obduu er bab el ngikel er a omenged.
bodk n.(surgical) operation.bodk a omodk, bodk er a diil, medkii a delel, modk, bedkel.Cf.omodk. bedkel n.poss.3s. lechul a bodk expression.scar from operation.
boech n.missile; projectile; small spear.boech a uloech el lild, chaklsel, ko er a biskang, boech er a klaidesachel, omoech, mechii, bechel. boes n.gun; blowgun.boes a klekedall el omoes,mosii a ngikel, moes a belochel, bosel.Cf.bloes. boes er a ngikel expression.spear-gun. boes er a ulekbut expression.blowgun. bosam n.poss.1pe. bosed n.poss.1pi. bosek n.poss.1s. bosel n.poss.3s. bosem n.poss.2s. bosir n.poss.3p. bosiu n.poss.2p. kerul a boes expression.ammunition; gun-powder. medal a boes expression.sharpened projectile ejected from speargun; opening or end of gun barrel. sekeboes v.s.go shooting a lot; good at shooting.sekeboes a chad er a boes; meduch el omoes; sekeboes er a belochel, mosii; moes. Te mlo kakeuad era kesus eng oboes a imal era era ngikel.They got into a fight last night and he was shot in the arm by a fishing gun Tiang ngerang el beldoel er ngii? Ng dekool ngdiak el.what is in your hand? its a cigarette not gun. boes er a ngikel expression.spear-gun. boes er a ulekbut expression.blowgun. boi₁ n.(Jap.)servant.boi a olangch, klekedall el olecholt, omeketakl a tkul a meched me a toachel. boi₂ n.(Eng.: buoy)buoy; property marker. boi er a oliochel expression.land marker. boi er a oliochel expression.land marker. boid₁ n.chant which mentions people traveling to many places.boid a merael; omais, omoid a beluu, midii, omiboid, moid a beluu, bidel. bidel n.poss.3s.also, error in weaving. boid₂ boid a cheleuid, boid er a llechukl, boid el cheuikl. bokitang n.octopus. [syn:bukitang.bukitang a charm er a daob el betok a klemngel.] bokket n.(Eng.)pocket. bokket er a mlai expression.glove compartment of car. bokketengam n.poss.1pe. bokketenged n.poss.1pi. bokketengek n.poss.1s. bokketengel n.poss.3s.his/her pocket. bokketengem n.poss.2s. bokketengir n.poss.3p. bokket er a mlai expression.glove compartment of car. bokketengam n.poss.1pe.seebokket. bokketenged n.poss.1pi.seebokket. bokketengek n.poss.1s.seebokket. bokketengel n.poss.3s.his/her pocket. bokketengem n.poss.2s.seebokket. bokketengir n.poss.3p.seebokket. bokketengiu n.poss.2p.seebokket. boks n.(J?)large wooden tray with legs.boks a oleketokel er a kall, beksel.
bokungo n.(Jap.)storage pit; air-raid shelter; deep hole; tunnel for storage. Bolabei Bolabei a beluu er a F.S.M . Bolape n.Ponape. rechibolabe n.pl.inhabitants of Ponape.
boluaisei (bol el ua isei): let it be; so be it; amen. Bom chelellakl! v.imp.Be quiet! / Settle down! Bom sesei v.imp.move a little bit away; scoot over. bomb n.(Eng.)small boat engine; pump.bomb a klalo el omomb a ralm me a cheluch.Cf.omomk. [syn:bomk.bomk a bomb.] bomk er a cheluch expression.fuel pump. bombatel n.chain.bombatel a chelsuk el deel dousbech el uak. bomk seebomb.(Eng.)bomk a bomb. bomk er a cheluch expression.fuel pump. bong n.drainage ditch surrounding taro patch. Aki mlo mesauch a buuch er a ked, eaki e temla smauch.We went to pick the betelnuts on the hills but when we got there, someone already picked them. Kmal betok a kitelel era era meseiThe pond at the taro swamp has a lot of water eels. Aikal dechedch a omechellbera era mesei.The frogs laid their eggs in the moat around the taro swamp. bongch bongch a obongch; diak el orrenges chelleoch me a llach a di mo delebese e ngii a di mo rneruul a soal. bongd n.(Eng.)pound.bongd a berraod, bengdel. bengdam n.poss.1pe. bengded n.poss.1pi. bengdek n.poss.1s. bengdel n.poss.3s.pound. bengdem n.poss.2s. bengdir n.poss.3p. bongkura n.(Jap.)dull or slow-witted. bor₁ n.(Jap.< Eng.)ball (in baseball).bor a bduu el imiit er a kerbai. bor₂ n.low tide in the morning.bor a chedelchei er a tutau; temel a ulengimes, me a omelkelikes. borhua n.(Jap.< Eng.)walk (in baseball). boruu v.s.(Jap.)(head) completely shaved. [syn:bozu] bos₁ n.(Eng.)(motorless) boat.bos a mlai er a daob, besengel. bosall₁ seeomoes.bosall a beakl; kirel el oboes, mosii, moes, malk a bosall, omoes er ngii, bosel. bosall₂ seebeakl.bosall a kirel el oboes, mosii a cheluch, omoes el meleakl a ralm er a disech, oltobed a ralm. bosam n.poss.1pe.seeboes. bosech n.time of privation; drought; famine.bosech a ngelsonges er a kall; telemellel a dellomel; kemtimt, bosech er a kall, besechel a udoud.Cf.chebosech. besechel n.poss.3s.
bosed n.poss.1pi.seeboes. bosek n.poss.1s.seeboes. bosel n.poss.3s.seeboes. bosem n.poss.2s.seeboes. bosir n.poss.3p.seeboes. bosiu n.poss.2p.seeboes. bost n.(Eng., Ger.)post-office. Bostol n.(Spa.: apostol)Apostle. bot n.mumps.bot a ta er a bedengel a rakd el burek er a uchul a ding. botang n.(Jap.)button; flower similar to peony. bouch bouch a bleuechel er a merk er a chelmoll. bozu seeboruu.(Jap.) braider n.badge; military stripe; rank.
brak v.s.having a vagina which stays dry during sexual intercourse.brak a dellomel el kall el meklou er a dait, brekengel. brekengel n.poss.3s.
brak₂ v.s.having a vagina which stays dry during sexual intercourse.brak a dellomel el kall el meklou er a dait, brekengel. brechall v.a.s.is to be speared.brechall a bruchel; omurech er a temekai, mrechii, murech, brechel. brechel n.poss.3s.seeburech. brechel a uel expression.spearing of turtles. brecherechall v.a.s.is to be brought to boil.brecherechall a kirel el obrechorech mrecherechii a klengoes, brecherechel. brecherechel n.poss.3s.seebrechorech. brechorech n.bubble.brechorech a brecherechel a mekeald, klengoes, me a ngeliokl. bredechall v.a.s.is to be buttoned or inlaid.bredechall a kirel el obrodech, merdechii, mrodech, kirel el murodech a bail. breel₁ breel a bur, omur, breel a kim. breel₂ breel a bor, omor, mor a chimal, breel a ulul a tolechoi. brekall seebrukel. brekedall v.a.s.(clothes) are to be hung on line, etc.brekedall a kirel el obriked; locha er a omrekodel, mrekedii, mriked a bail, brekedel. brekedel brekedel a omriked er ngii; brekedel a selokel, mrekedii, mriked. brekel n.poss.3s.seeburek.brekel a omerek er ngii el babier, merekii e menguiu. brekengel n.poss.3s.seebrak. brengall v.a.s.(arm) is to be swung; (rope) is to be twirled.brengall a kirel el obar, mechelebed, merengii a medal, diak le brengall a chad le ng mekngit el tekoi. brengdel n.poss.3s.seebringd. brengel n.poss.3s.his/her/its action of swinging arm, rope, etc.Cf.omir. brer n.raft (usually made of bamboo).Cf.omrer,oubrer. berremam n.poss.1pe. berremiu n.poss.2p. berrerir n.poss.3p. berrud n.poss.1pi. berruk n.poss.1s. berrul n.poss.3s. berrum n.poss.2s. Tial siasing er kau el nga era chelbacheb, tiang ngerang el dengchokl er ngii? Ng malechub eng totang?Your picture at the rock island, what are you sitting on? Is it bamboo raft or tin canoe? bresengt n.(Eng.)present.
bretall v.a.s.is to be shaken. bretechall seebertachel.bretechall a kirel el obrotech; mertechii a ulkel, mrotech a chimal, omrotech. bretechel n.poss.3s.seebrotech. bretelel n.poss.3s.seebritel.bretelel a berritel er ngiil el mechas, omritel er a kerrasem. bridall v.a.s.is to be scattered, spread, sown or dismantled. bridel n.poss.3s.act of scattering of sowing. briid interj.an act of scattering.
bringd n.container for bailing. britel₁ n.shakiness; jitters.britel a chad el smecher el omritel, ng di omritel er a bek el taem. bretelel n.poss.3s.bretelel a berritel er ngiil el mechas, omritel er a kerrasem. britel v.s.(person) shaky/jittery.britel a chad el smecher el omritel, ng di omritel er a bek el taem. britel₂ v.s.(person) shaky/jittery.britel a chad el smecher el omritel, ng di omritel er a bek el taem. brotech n.clapping; wooden paddle used as war weapon; applause; praise.brotech a omrotech a chimal brotech er a ungil el cheldecheduch, bertechel. bekebrotech v.s.prone to slapping.bekebrotech a sekebrotech; mekudem el omrotech, mertechii, mrotech, bertechel. [syn:sekebrotech.sekebrotech a soal el omrotech; mertechii, mrotech a chimal.] brrengall v.a.s.brrengall a kirel el obir; mrrengii a bir, mir a chimal, brrengel. brrengdall v.a.s.brrengdall a kirel el obringd, melimet er ngii; mlai a brrengdall, brrengdel. brrengdel brengdel a omringd er ngii el mlai, melimet, oltobed a daob er ngii.
brridall v.a.s.brridall a kirel el obriid, toreklii, mridii a klidibel er a omelim. brringd bruchel seebrechall.bruchel a brechall; kirel el oburech; mrechii, murech, ngikel a brechall. brukel v.a.s.is to be dyed or colored.brukel a kirel el oburek; omurek, mrekii a bail, brekel a such.
bsebsall v.a.s.is to be drilled; (ear) is to be pierced.bsebsall a kirel el obsibs, lingir, msebsii a kerrekar, bsebsel a ding. bsebsel n.poss.3s.seebsibs. bsebsuchel v.s.redup.hairy; furry.bsebsuchel a betok a bsechel, katuu a bsebsuchel, busech. bsechall v.a.s.(feathers, hair, etc.) is to be plucked.bsechall a bsuchel, kirel el obusech, ngeuul a bsechel, msechii a malk; musech. bsecham n.poss.1pe.seebusech. bseched n.poss.1pi.seebusech. bsechek n.poss.1s.seebusech. bsechel₁ n.poss.3s.his/her/its body hair, feathers, fur. bsechel₂ n.poss.3s.his/her/its eye blink. bsechel a biib expression.green (in color). bsechel a but expression.pubic hair. bsechel a mad expression.eyelash. bsechem n.poss.2s.seebusech. bsechir n.poss.3p.seebusech. bsechiu n.poss.2p.seebusech. bsengel n.poss.3s.seebus.bsengel a bus er ngii el chad. bechiil a oubus. bsibs n.drill; termite.bsibs a klekedall el omsibs; bsibs er a kerrekar me a deel, misebsii a deel, bsebsel. bsebsel n.poss.3s. teribisibs v.s.full of holes.teribisibs a terremerumes; betok a blsibs er ngii. bsibsungos n.wart.bsibsungos a rekdel a chereuel a uach. bsodech n.cardinal fish.bsodech a ta er a bedengel a ngikel. bsuchel seebsechall.bsuchel a bsechall. .
bsusall v.a.s.is to be expanded or made to swell.bsusall a kirel el obsuus; msusii, msuus a blauang, bkukall, bsusel. bsuull v.a.s.is to be bent down.bsuull a useuul; kirel el musau el me bedul tiei, mseur, bsuull a rachel, omsau, useul a rrechelel a iedel.
btangch n.stone seats around bai where old men (rubak) sit; stone at roadside as resting place; sacred stone in village.btangch a ungil a blebelel el bad el ngar er a medal bai el ulsisellir a rubak, btengchel. btengchel n.poss.3s.btengchel a btangch . btanget n.any instrument used for sanding/smoothing (e.g., bamboo leaf, dried sharkskin, sandpaper).btanget a klekedellel a omtangt, mtanget a toluk. btanget a oeacher expression.shoe brush; action of polishing shoes. btanget a oeacher expression.shoe brush; action of polishing shoes. btar n.swing.btar a chekil me a lechub e ng besebes el klabs e a rengalek a dengchokl er ngii e omtar; bterengel. btechengel n.poss.3s.seebtuch.btechengel a btuch er ngii. btek n.woman's belt for grass skirt.btek a techull; lechetel a diil; btekel a omechell el kasialang. btekel n.poss.3s.also, wooden trimming on sides of boat. btekel n.poss.3s.also, wooden trimming on sides of boat. btengchel n.poss.3s.seebtangch.btengchel a btangch . btengetall v.a.s.is to be sanded, smoothed or polished.btengetall a kirel el obtanget, toluk a btengetall, mtengetii a toluk, btengetel a chesiuch. btengetel n.poss.3s.seebtanget. btengtall seebtengetall. bterengel bterengel a btar er ngii el nga lek. bterngel n.poss.3s.seebtar. btil n.poss.3s.seebut.btil a but er ngii; uriul, btil a lius, btil a chad.
btuch₁ n.star; military star (on hat or clothing).btuch a klalo el kmard er a eanged a le klebesei, btuch er a ongos. btechengel n.poss.3s.btechengel a btuch er ngii. btuch n.starfish.btuch a ta er a bedengel a cheled. btuch er a ngebard expression.bright star in western sky. btuch er a ongos expression.bright star in eastern sky. mengubs el btuch expression.shooting star. merechorech el btuch expression.shooting star. omoket el btuch expression.comet.
btuch er a ngebard expression.bright star in western sky. btuch er a ongos expression.bright star in eastern sky. buadel n.main horizontal beam at rooftop.buadel a klekedall er a blai el kerrekal el llemolem er a bebul a blai. buai n.public; community.buai a beluu; rebeluu, chad er a beluu el rokui a buai. Cheldellir a re bek el chad era beluu. chad er a buai expression.persons active in community affairs. tekoi el buai n.decision of the general public. tekoi er a buai expression.matters of (general) community interest.
bngam n.poss.1pe.our (exclusive) trap (usually for fish). bnged n.poss.1pi. bngek n.poss.1s. bngel n.poss.3s.his/her/its trap (usually for fish). bngem n.poss.2s. bngir n.poss.3p. bngiu n.poss.2p. bub el dech expression.fishtrap with narrow opening designed especially to catch dech (=goatfish). bub er a chemang expression.crab trap. ngikel el bub expression.fish caught with a trap. bub el dech expression.fishtrap with narrow opening designed especially to catch dech (=goatfish).
bubong v.s.senile.bubong a rakdechuodel; besbes, bekekesbesib a rengul, omechetatel, beketertord. bebubong v.s.redup.somewhat senile.bebubong a telkib el bubong. bubuu n.spider.bubuu a ta er a bedengel a charm; mengidab. blil a bubuu expression.spider web. buch n.spouse; husband or wife.buch a bechil, ombil, kaubuch.Cf.ongebechiall. bechemam n.poss.1pe. bechemiu n.poss.2p. becherir n.poss.3p. bechid n.poss.1pi. bechiil v.s.married.bechiil a ngar ngii a bechil. bechik n.poss.1s. bechil n.poss.3s.bechil a chad el le kaubuch, buch, ombil, kldemel. bechim n.poss.2s. buch el sechal expression.female in-law of family. [syn:buchelsechal] buch el sechal expression.female in-law of family. buchall v.a.s.is to be split or cracked. bucham n.poss.1pe.seebuuch. buched n.poss.1pi.seebuuch. buchek n.poss.1s.seebuuch. buchel₁ n.poss.3s.seebuuch.buchel a buuch er ngii el chad. buchel₂ buchel ngii el bambuu, meliud, omouch, muchii, moucha bambuu. buchelsechal seebuch el sechal. Bucheluong n.title of wives of Uong. buchem n.poss.2s.seebuuch. buchir n.poss.3p.seebuuch. buchiu n.poss.2p.seebuuch. bud₁ n.poss.1pi.our (inclusive) smell/odor/scent. budall v.a.s.budall a kirel obuud, meterob, omuud, mudii a urreor. budam n.poss.1pe.seebudel.
budech₂ n.(: )action of binding coconut fronts into sheaves; peace; harmony.budech a chelellakl el diak a uldikel, budech a beluu, diak a mekemad, bdechel. bdechel n.poss.3s. chad era budech n.Peace Corps volunteer. buded n.poss.1pi.seebudel. budek n.poss.1s.seebudel. budel n.skin (of person, fruit, etc.); hide; rind; bark; shell.Cf.melabd. budam n.poss.1pe. buded n.poss.1pi. budek n.poss.1s. budel a bedengel expression.skin. budel a daob expression.surface of sea. budel a ngais expression.eggshell. budem n.poss.2s. budir n.poss.3p. budiu n.poss.2p. budel a bedengel expression.skin. budel a daob expression.surface of sea. budel a ngais expression.eggshell. budem n.poss.2s.seebudel. budir n.poss.3p.seebudel. budiu n.poss.2p.seebudel.
buik₁ n.boy; any male younger than another male.buik a ngalek el sechal, bikel.Cf.klebuik. bikam n.poss.1pe. biked n.poss.1pi. bikek n.poss.1s. bikel n.poss.3s.bikel a mekekerei; ngeasek el chad, bikel a Oreor. bikem n.poss.2s. bikir n.poss.3p. bikiu n.poss.2p. buik n.[when followed by a title] successor to a particular title. buikorengodel n.auxiliary horizontal roof beam (used only in bai) laid on projecting ends of imuul.buikorengodel a klekedellel a bai. buikruu n.day before the full moon.Oidudul; sei el klebesei e ruchei era Orakiruu. buik₂ n.[when followed by a title] successor to a particular title. buikorengodel n.auxiliary horizontal roof beam (used only in bai) laid on projecting ends of imuul.buikorengodel a klekedellel a bai. buikruu₁ n.day before the full moon.Oidudul; sei el klebesei e ruchei era Orakiruu. buikruu₂ buikruu a klebesei er uchei er a orakiruu. buiksingch buiksingch a ongingil a singch; buiksingch er a babii a dikesem. buil₁ n.moon; month.buil a klou el chaibibeob el btuch el kmard a le klebesei er a eanged; tab el buil, orakiruu, oidudur. bilel n.poss.3s.also, month of pregnancy.bilel a buil er ngii el dioll. buil v.s.moon-shaped. buil a medal expression.have large, round, saucer-shaped eyes. elecha el buil expression.this month. elecha el me el buil expression.next month. ta el buil expression.one month. tia el me el buil expression.next month. tia el mlo merek el buil expression.last month.
buil a medal expression.have large, round, saucer-shaped eyes. buk₁ n.poss.1s.my smell; my odor; my scent.buk a bkul a ngii di le ngerang, bkul a chim, bkul a beluu. buk₂ n.(Eng.)book. bukelengam n.poss.1pe. bukelenged n.poss.1pi. bukelengek n.poss.1s. bukelengel n.poss.3s. bukelengem n.poss.2s. bukelengir n.poss.3p. buk₃ n.plate; bowl.buk a meklou el blil a kall el delasech el kerrekar, bkul. Blil a kall el delsachel el kerrekar. Buk er a Irong n.a rock island that separates Ngermid and Ngerkesoaol. bukelengam n.poss.1pe.seebuk. bukelenged n.poss.1pi.seebuk. bukelengek n.poss.1s.seebuk. bukelengel n.poss.3s.seebuk. bukelengem n.poss.2s.seebuk. bukelengir n.poss.3p.seebuk. bukelengiu n.poss.2p.seebuk. bukitang seebokitang.bukitang a charm er a daob el betok a klemngel. bukl n.hill; mound of earth.bukl a kedidai el chutem e ng di kedeb er a rois.
buklbeluu₁ n.bird's nest fern (usually growing out of mound on tree trunk). buklbeluu₂ buklbeluu a ta er a bedengel a kerrekar. bukliuaiu n.Palauan money: type of kldait.bukliuaiu a ta er a bedengel a udoud er a Belau. bul₁ n.poss.3s.his/her/its smell/odor/scent. bul₂ n.(Eng.: pool)(swimming) pool; pool (game), billiards. bul₃ n.regulation; restriction.bul a omul el belkul a omekeroul a kerruul er a beluu, omul a buuch; bul er a uel, blul er a temekai me lomechell el mo betok. Bul n.Pulu Anna island (southwest of Koror).Bul a iungs er a Belau el ngar er a dimes.
Ng mekngit a.It smells bad. Ng mekemim a.It's smell sour. bulak v.s.deceitful; lying.bulak a outingaol, omulak, mengesuul, blulekngel, bulekolek, bulekngoel. buldil n.Traditional ceremony in which coconut is opened to foretell results of pregnancy; contemporary ceremony in which money is given to mother's family after birth (usually, of first birth) to assure future health. (buu el dil).Cf.omuu. bulekngoel v.s.continuously lying.bulekngoel a bulak. bulis n.(Eng.)police; policeman.bulis a chad el oltaut a llach e mengkar er a buai. bebulis v.s.redup.half-witted; prone to wandering around and talking to oneself.bebulis a telkib el mekngit me a lechub e ng ngodech a bdelul; omais el chad a bebulis. blil a bulis expression.police station. mlil a bulis expression.police car.
bult bult a omult; obult, meltii a rengul, ngodechii, beltel. a tuu el oba ochadu.Turn the bananas with tongs. bum n.poss.2s.seebau. bumam n.poss.1pe.seebau. bumiu n.poss.2p.seebau.
bung₃ n.flower.bung a bngal a kerrekar, dellomel; a chelilai a bung. bngad n.poss.1pi. bngak n.poss.1s. bngal n.poss.3s. bngam n.poss.2s.your (singular) flower, green coconut sheath, etc. bngmam n.poss.1pe. bngmiu n.poss.2p. bngrir n.poss.3p. chad er a sers er a bung expression.florist. bung₄ n.type of trepang (shaped like flower). bung el kelau expression.type of flower. bungall v.a.s.(round object) is to be broken, smashed or shattered; (bomb) is to be exploded. bungariei bungariei a ta er a bedengel a dellomel. bungariek n.spathoglottis plant. bungaruau n.purslane (vine).bungaruau a ta er a bedengel a besebes. bungel n.poss.3s.breaking; explosion.Cf.omuu. [syn:bngel.bngel a ngerel a dub me a boes.] bungel a diil celebration for first born child of a married couple (with presents given by father's family). bungel a diil expression.celebration for first-born child of a married couple. bungt bungt a omungt; blungt, bengtel a cheiul, mengtii. bungungau v.s.dark red; crimson; (eyes) bloodshot.bungungau a bekerekard, mengungau. [syn:bengungau] burached₁ n.skin disease in which white spots spread over body.burached a rekdel a buld el becheleleu e mekekad; burechedel. burached v.s.having skin covered with white spots.burached a rekdel a buld el becheleleu e mekekad; burechedel. burached₂ v.s.having skin covered with white spots.burached a rekdel a buld el becheleleu e mekekad; burechedel. burech n.(action of) spearing.burech a omurech, mrechii a ngikel el oba biskang, brechel. brechel n.poss.3s. brechel a uel expression.spearing of turtles. burechedel n.poss.3s.seeburached. burek₂ n.swelling. brekel n.poss.3s.brekel a omerek er ngii el babier, merekii e menguiu. burek n.dye; coloring; Arnotto dye plant.burek a klalo el melodech a bedengel a ngii di le ngerang, mrekii a such, murek a mamed, brekel. oburek v.s.swollen.oburek a burek; ochil a oburek el ngar er ngii a lalech; brekel a ouach. burek₃ n.dye; coloring; Arnotto dye plant.burek a klalo el melodech a bedengel a ngii di le ngerang, mrekii a such, murek a mamed, brekel. burgatorio n.(Spa.)purgatory. [syn:burkatorio] burir n.poss.3p.seebau. burkatorio seeburgatorio. bus₁ n.(Eng.)puss, cat.bus a udoud el rengedel a chebechiil el lomoket a sechal el mo er a blil a redil, bsengel. bus₂ n.(Eng.)marriage payment given by husband's family.Ta ra okul a chebechiil el udoud. bsengel n.poss.3s.bsengel a bus er ngii el chad. bechiil a oubus. busech₁ n.feathers; fur; body hair.busech a mekedeb el chui er a buld, bsechel a mad, bsebsuchel.Cf.omusech,oubusech. bsebsuchel v.s.redup.hairy; furry.bsebsuchel a betok a bsechel, katuu a bsebsuchel, busech. bsecham n.poss.1pe. bseched n.poss.1pi. bsechek n.poss.1s. bsechel n.poss.3s.his/her/its body hair, feathers, fur. bsechel a biib expression.green (in color). bsechel a but expression.pubic hair. bsechel a mad expression.eyelash. bsechem n.poss.2s. bsechir n.poss.3p. busech₂ n.a blink (of an eye).Cf.besebasech. bsechel n.poss.3s.his/her/its eye blink. busekl n.action of covering someone with legs while sleeping.busekl a omusekl; oltak a ochil er a ochil a tang, kabusekl, museklii, buseklel. buseklel n.poss.3s.seebusekl. bussonge n.(Jap.)red hibiscus. but₁ n.genitals; anus; vagina; bottom (surface).but a eoulbeluu er a chad me a uriul, idekel a but, uchauch a btil a chad, btil a omerael, btil a lius. bekebut v.s.(woman) having large buttocks or vagina; (man) having large buttocks. [syn:bekebtil] btil n.poss.3s.btil a but er ngii; uriul, btil a lius, btil a chad. but n.bottom (surface). idekel a but expression.buttocks. buta buta buta seebutabutabuta. butabutabuta (Jap.)way of calling pigs. [syn:buta buta buta] butall v.a.s.is to be piled/heaped up.butall a kirel el obuut; mengedidai, omuut, mutii a chutem, koididai, muut a besbas, mengudel, butel. butcherechar n.pagoda plant or similar plants in Verbena family. butcherengel n.jellyfish; nettle. butcherngel butcherngel a ta er a bedengel a ngikel. butecherechar butecherechar a ta er a bedengel a dellomel. butek n.cone similar to trochus.butek a cheled el ko er a semum. a buk er kemiu.close your books. Butek a medam. v.imp.Close your eyes. butikaeb n.shrimp.butikaeb a cherechur er a daob. butiliang₁ n.(Spa.)bottle; glass.butiliang a blil a ralm, sos, cheluch, butilengel.Cf.oubutiliang.
butilingel n.poss.3s.seebutiliang. butiliong n.bottle; (piece of) glass; small bluish-green fish (similar to rock cod). buts n.(Eng.: boots)boots. buu buu a bngel, ngerel a mlai me a bungel a boes, obuu a meterakl el chais.
bucham n.poss.1pe. buched n.poss.1pi. buchek n.poss.1s. buchel n.poss.3s.buchel a buuch er ngii el chad. buchem n.poss.2s. buchir n.poss.3p. buchiu n.poss.2p. chemelek el buuch expression.my betel nut (for chewing). meduch el buuch expression.kidney. oubuuch v.i.have betel nut trees.oubuuch a ngar er ngii a buchel.
Aki mlo mesauch a er a ked, eaki bong e temla smauch.We went to pick the betelnuts on the hills but when we got there, someone already picked them. Eia, ng sebechek longit a teblong er a?Hey, could you spare a couple of betelnuts? buud buud a obuud, mo merek; meterob.
buul v.s.(food; plant; etc.) has strong; lasting odor.buul a klou a bul, riamel a kall el buul. bekebuul v.s.(person, animal) has strong (body) odor.bekebuul a buul; klou a bul, merredes el bau, a riamel a bekebuul el kall.
buuldiil buuldiil a udoud el oboket el kirel a bechiil el dil e dioll er a ketengel, udoud el omengel a diil. Bekatel el udoud el mo ra bechiil e dil el dioll ra ketengel. buut buut a blil a chiull el cheled er a kereker el kall, remechas a omuut e melai a chiull. |
ba bd be bi bk bl bn bo br bs bt bu
a b ch d e f g h i k l m n o p r s t u y z