1. | “Etkeejlelālewainakejjablutōk ḷọk,eḷaññekiajmeneokobban?”ikajjitōkippamake. | “Ifthat’sgasinsidethecan,whyisn’tgasolinespillingoutwiththeboatrollingbackandforthlikethis?”Iaskedmyself.P591 | kajjitōk |
2. | “Alikkarkeenaajbarrọọltokinkọkoṇikeinjerbalkāan,”ikarbaippamake. | “Obviouslyheisgoingtoreturnandputawayhistools,”Isaidtomyself.P53 | koṇ |
3. | “Ejettōrimorjeratajetiieneḷaññejelokejebōdakjeṃakokoinpokakeimkajiṃwekōjmake.” | “Misfortunestrikessometimeswhenweseethatwehavemadeamistakebutdon’twanttocorrectwhatwehavedone.”P1211 | bōd |
4. | “Ejjeḷọkpilawā āinwōtpilawāin ṃwiin,rejmakewōtennọ,” ḷeoilojikinwiaeoekarba ñanjuoniaanruwiaro. | There’snobetterbreadthanthebreadtheysellhere;it’sreallydelicious,”themanatthestoresaidtooneofthecustomers.P262 | nenọ |
5. | “Etkeekarba āinwōtjuon ñeejjeḷọkkaṃbōj,akenbaj ḷapwōtanloloodjakebweenjabwōtlọk?”ikajjitōkippamake. | “Whydidhesayitdidn’tmatteriftherewasnocompassbutnowhe’stryingsohardtomakesureitdoesn’tfall?”Iaskedmyself.P515 | loloodjake |
6. | “Kōjmakeinjaarkōṃṃanebween āindein.” | “Wearetheoneswhogotourselvesintothismess.”P1130 | kōj |
7. | “Kōjmakeinjaarkōṃṃanebween āindein.” | “Wearetheoneswhogotourselvesintothismess.”P1130 | make |
8. | “KōmijmakewōtRi-ṃaanpāraininiloaelōñkein,”SaimonLatdikeba. | “We’retheremainingmembersoftheclanintheislandswiththetraditionalmartialartsskills,”saidSaimonLatrik. | ṃaanpā |
9. | Ṃoolke,”ibaippamake. | “That’strue,”Isaidtomyself.P468 | make |
10. | Aoleplaḷkorōḷḷapraarkanoojinitoklimoierkōnmeninbweraartōmakbwemeninjuonkōkaḷḷeinan Ṃaikronijiajinowōnṃaanḷọk ñananmakejutakimbōkeddoinjerbalkoanmake. | ThemajorpowersoftheworldwerequiteinterestedinthisbecausetheybelievedittobeasignofthebeginniningofMicronesianindependenceandoftheirtakingresponsibilityfortheirownaffairs.S16 | kakōḷḷe |
11. | Aoleplaḷkorōḷḷapraarkanoojinitoklimoierkōnmeninbweraartōmakbwemeninjuonkōkaḷḷeinan Ṃaikronijiajinowōnṃaanḷọk ñananmakejutakimbōkeddoinjerbalkoanmake. | ThemajorpowersoftheworldwerequiteinterestedinthisbecausetheybelievedittobeasignofthebeginniningofMicronesianindependenceandoftheirtakingresponsibilityfortheirownaffairs.S16 | kakōḷḷe |
12. | Earkōjakkōlkōlemakeemlọk ñanbadeeo. | Hedisguisedhimselfandwenttotheparty. | kōjakkōlkōl |
13. | Earmake tok | Hecamealone. | make |
14. | Einkōjwōtruamāejetiloaelōñkeinadmake.” | Nowit’slikeweareoutsidersinourownislands.”P398 | ruwamāejet |
15. | Eiñ-lọjien ḷadikeokōnankarmakekotakpāākeo. | Theboyhasstrainedhisabdominalmusclesbyliftingtheheavybagbyhimself. | iñ-lọjien |
16. | Ejmakewōtdepakpakanriab. | Hisexaggerationsareoutofthisworld. | depakpak |
17. | Ejmakewōtjāllulutata. | Nooneisaspatientas (s)heis. | jāllulu |
18. | Ejmakewōt ḷolaḷilokilaajeṇan. | He'stheloweststudentinhisclass. | ḷo- |
19. | Ejmakewōt ñakaitwerōk. | He'sspecialinthatheneverwantstogetinto controversies | aitwerōk |
20. | Ejmakewōtri-jojoonbūrwōnjinen. | He'stheonlyonelefttopacifyhismother'sgrief. | jojoon bōro |
21. | Eḷapanjājjookokbweemaroñalmakeiaan ñanbwijinarmej. | He’snotshybecausehecansingaloneinfrontofacrowd. | jājjookok |
22. | Eñeoiarloankōkōnono (ekkōnono) ippānmake ḷọkijeṇewaj. | Isawhimtalkingtohimselfheadinginyourdirection. | kōnono |
23. | Ibaippamake, “Eban ñeeraan.” | Isaidtomyself,“Idon’tbelievethere’sdaylightalready.”P221 | ban |
24. | Ijjilkinḷọkeokbwekwōn ṃupibōtaabkwōnaajmakekōḷḷāoṇeaṃ. | I'msendingyoutothemovies,butyou'llhavetopayyourownway. | bōtaab |
25. | Ijkileippamakekeebantōprakjerbaleṇ. | Icanseeonmyownthatthatjobcanneverbefinished. | kile |
26. | Ikarroñankōnonoippānmake. | Iheardhimtalkingtohimself.P975 | make |
27. | Iḷōmṇakippamakekebōlenejkōnonoeakeammāntōnjerakiloiieninimejbaekauwōtata. | Ithoughttomyselfthatmostlikelyhesaidthisbecauseweweregoingtosailsoonandhewasimplyingthatitwasdangerous.P219 | ḷōmṇak |
28. | Jabkaiñ-lọjiōṃimmakekotakpāāk ṇe | Don'tstrainyourabdominalmusclesbycarryingthebagbyyourself. | iñ-lọjien |
29. | Jemaearkileippānmakeke ḷeoejitōnkajjitōkwaeowaanejkainarmejroteṇepen ṃweienkōnkeeḷapantiljekimkōjparok. | Fatherrealizedthatthemanwhoownedtheboatwhohewasgoingtoaskforhisboatwasafrugalkindofguy,becausehewasverycarefulandprotectiveoftheboat.P22 | itōn |
30. | KomaroñuweimkakkijeippaHawaii,ijokekwōjaikujmakekōḷḷāwōṇaāṃ. | YoucancomewithmeandhaveavacationinHawaii,butyouhavetopayyourownway. | ijoke |
31. | Kōrāeṇejmakewōtbōbōk (ebbōk)iaankōrin ānin | Thatwomanisthenosiestonthisisland. | bōbōk |
32. | KōreinLikieprejmakewōtjeḷā ājdeelamiṃōṇo. | WomenofLikieparerenownedmakersoffanhandicraft. | kōrā |
33. | Kwōnjabkaaruñijñijieokmake. | Stopmakingyourselfsleepy. | aruñijñij |
34. | Kwōnjabkōbanbaneokmake. | Don'tpretendtobeaweakling. | banban |
35. | Kwōnjabkōjekkareokmake. | Don'tmakeafoolofyourself. | jekkar |
36. | Ḷeeṇejmakewōtkijoñkōṃṃanbōro-jepel. | Heistheleastcooperative. | bōro-jepel |
37. | Ḷeoejmakewōtkijoñkajjikurkureṇ. | He'salwaysthemostnegative. | kajjikur |
38. | Makeijjerbal. | ButIamworking. | make |
39. | Make. | That'swhatIsaid. | make |
40. | Ṃoktajānanri-pāllebōktokwūnokoaer,ri-Ṃajeḷraarmakekōṃṃanaerwūnojānbōlōk,wūjooj,okarimmenkojet. | BeforeWesternersbroughttheirmedicines,theMarshallesemademedicinesontheirownfromleaves,grasses,roots,andotherthings.S8 | wūno |
41. | Ṃoktajānanri-pāllebōktokwūnokoaer,ri-Ṃajeḷraarmakekōṃṃanaerwūnojānbōlōk,wūjooj,okar,immenkojet. | BeforeWesternersbroughttheirmedicines,theMarshallesemademedicinesontheirownfromleaves,grasses,roots,andotherthings.S8 | okar |
42. | ṂōṃaaninMājejrejmakewōt ṃōkadeilojurbak. | MenofMājejIslandarefamoustapdancers. | jurbak |
43. | Ri-jāmmineneroraṇejmakewōtruṃwijaerjerbal. | Theseinexperiencedworkersareveryslowindoingtheirwork. | jāmminene |
44. | Taktōrorejjabbarkōtḷọkanri-Ṃajeḷmakewūnobweejjaberreoaerkōṃṃanwūnoimbarjuoneḷapaerbōkmaroñjānarmej. | ThedoctorsalsodonotallowMarshallesetotreat (patients)bythemselves, forthewaytheypreparemedicationsisunsanitaryand alsotheyusurpthe people'srighttodoso.S8 | kōtḷọk |
45. | Uwaakinkajjitōkkeinaōmakerōkarwaḷọktokālik. | Iwouldsoonhavetheanswerstomyquestions.P593 | make |
46. | Wūliaṃejmakewōtjejarjar (ejjarjar). | Williamisalwaysbroke. | jar |