ba | Kwōn bari-adebdebeṇenitok. | Telltheproddertocome. | adebdeb |
| Taṇekwōj baaerkake? | Whydoyousayit'stheirs? | aer |
| Āinwōtmetojabinebajaeto,”Jemaekar baejjailominiteowōtekarwaḷọkmenin. | “Thispartoftheoceanfeelsabitspooky,”Fathersaidatthesametimetheincidentoccurred.P1036 | aeto |
| Ñaij bakwopādiaetọ. | “Ithoughtyouwereononeofthesmallislands.”P72 | aetọ |
| Ri-kaaewaareoej ba. | S/hewhoisresponsibleformakingthecurrentflowintothelagoonhasspoken. | aewaar |
MORE ba |
baab | Jāmilurbajjekmeneokwaarbaabkwaarloe. | Itwasonlyamirageorillusionthatyouthoughtyousaw. | jāmilur |
baajikōḷ | Boojeṃōkbaajikōḷ ṇe | Willyoupleaseputthatbiketogether. | bobo |
baajkōḷ | Kwōnbaajkōḷ tok | Youridethebicycletowardme. | baajkōḷ |
| Kwōnbaṃeneenbaajkōḷ ṇebweedikkūtuōn. | Pumpupthatbicycletirebecausethereisonlyalittleairinit. | baṃ |
| Kwōnbaṃeneenbaajkōḷ ṇebweedikkūtuon. | Pumpupthatbicycletirebecausethereisonlyalittleairinit. | baṃ |
| Eḷakbaajkōḷ,eowoḷọkḷọk. | Whenheridesabicycle,hefallsallovertheplace. | oḷọk |
baajkōḷe | Kwōmaroñkebaajkōḷejuonpāākinraij? | Canyoucarryabagofriceonyourbicycle? | baajkōḷ |
Baak | BaakinSpain. | Spanishfrigate. | baak |
| Ejjeplejlejjeḷainbaakkoetto. | Sailorsinbarksofoldoftenhadvenerealdiseases. | jeplej |
| Rūttororōkōnṇaetanbaakkoettoripitwōdwōd. | Ourancestorsusedtocalltheforeignbarkentinesripitwōdwōd | ripitwōdwōd |
Baake | Baaketūrakṇeimḷooreō. | Parkthetruckandfollowme. | baak |
| Kwōnbaaketokkaarṇewaaṃije. | Parkyourcarhere. | baak |
baakkito | Wōnṇeearlewōjaṃbaakkito? | Whogaveyouthatkindofbaakkitosickness. | bakkito |
baal | Kwaarlokeaḷakeoilikinbaal boñ | Didyounoticethephosphorescenceontheoceansideoftheouterreeflastnight? | aḷak |
| EikebaalinṂajeḷ | TherearealotoffishinthereefedgesoftheMarshalls. | baal |
| Eḷapṇobōranbaal. | Thewavesarebigattheedgeofthereef. | bōran baal |
| Ḷeoeṇejeañwōdioonbaal. | Themanisfishingonthereefedge. | ioo- |
| Elijeṃōrṃōrioonṇoonbaal. | It'squitefoamyonthebreaker'scrests. | lijeṃōrṃōr |
MORE baal |
baalin | Tainearkaanbwebweikibaalin āniin | What'sthecauseofallthesecoralfingersonthereefofthisisland? | baal |
baaṃ | ĀlikinanatomiikbaaṃeodebokḷokiloṃaḷoinPikinni,eḷakajeḷḷāḷọkekiparijet. | AftertheatombombwasdetonatedintheBikinilagoon,therefollowedadelugeofdeadfishwashedupontheshoresoftheislands. | ajeḷḷā |
| Jentokikoraarapareinejinwaanbaaṃ ko | Thefightersflewescortforthebombers. | apar |
| Raarjorrāānjānbaijininbaaṃ eo | Theywerecontaminatedbythepoisonfromthebomb. | baijin |
| Ebokkoḷọkbaaṃ eo | Thebombexploded. | bokkoḷọk |
| Ālkinbaaṃeo,eiñtōktōkmāālilojikineo. | Afterthebomb,thecitywasawreckoftwistedsteel. | iñtōk |
MORE baaṃ |
baaṃe | Eṃōjaerbaaṃetiṃaeo. | Theybombedtheship. | baaṃ |
baamle | Kwomaroñjabebbaamlelebwemourinbaamleepen. | Youshouldn'thaveabigfamilybecauseit'shardtohaveabigfamily. | baaṃle |
baaṃle | Ḷōṃaroraarkaanbūritokdaanbaaṃlekoaer. | ThemenharvestedAnbūripandanusfortheirfamilies. | Anbūri |
| Rōbaeṃṃanñeejjejeetanippānbaaṃleeṇbweenkabri-jolōtie. | Theysaidthatitwouldbegoodifheregisterwiththatfamilysohecouldbeaninheritorthere. | ba |
| Eḷaññeejṃōṃakūtjānturinbaaṃleeoanejjabkōṇaanbweentoanjakojāner. | Whenhetravelsawayfromhisfamily,hedoesnotliketobegonefromthemfortoolong.P37 | baaṃle |
| BaaṃleeoanebweandoomimrōpādiLikiep. | HehadaverylargefamilyandtheywereallonLikiep.P35 | doom |
| Ejbakōnankarri-Nippoñroitanṃanermānaolepri-Ṃajeḷiloāneoermānbaaṃleeoanrejjokweieippānbarjetarmej. | HewassayingtheJapaneseweregoingtokillalltheMarshallesepeopleontheislandwherehisfamilyandsomeotherpeoplewereliving.P979 | er |
MORE baaṃle |
baani | Kōjroṃōkbaani. | Let'splaythegameofbaani | baani |
Baañke | BaañkeinWotjebweeḷap. | It'sapumpkinfromWotjebecauseit'slarge. | baañke |
baankeek | Ejurubbaankeek e | Thispancakehassyruponit. | jurub |
baankeeke | Kabbaankeekepilawāṇeilju. | Besuretomakesomepancakesoutofthatflourtomorrow. | baankeek |
baantuun | Kwarkabaantuuntokkeadbaantuunniendān? | Didyoulookforpontoonsforourwatercontainer? | baantuun |
baantuunin | Kwōjlokebaantuunindāneṇ? | Doyouseethatwatertank? | baantuun |
Baar | BaarinAmedkabweepen. | It'sacrowbarmadeinAmericabecauseit'sstrong. | baar |
| Epādilobaar eṇ | Heisatthesaloon. | baar |
| BaarinChinaeṇedikjānbaarinAmedkaeṇ. | TheChinesesaloonissmallerthantheAmericansaloon. | baar |
| Ḷōṃaroraariioondoonbaar eo | Themenmeteachotheratthebar. | iioon |
baare | Kwōnbaarepeinjānandeñōteok. | Putyourguardupsohedoesn'thityou. | baar |
| Eḷakdepdeptokiṃōkajimbaare. | AsheswungatmeIsuddenlyparriedhisblow. | depdep |
baarin | BaarinChinaeṇedikjānbaarinAmedkaeṇ. | TheChinesesaloonissmallerthantheAmericansaloon. | baar |
baat | Ibwiinbaatkōnaōkarpādturinkijeekeṇ. | IhavethesmellofsmokebecauseIhavestayednearthefire. | baat |
| Iḷakbajerreāne ḷọkilojuondeppinbaatejjutaklōñḷọkjānkeinikkanijabōnāneotueōñ. | AsIlookedovertowardtheislandIsawahugecloudofsmokerisingupfromthefoliageonthenortherntipoftheisland.P1244 | depdep |
baata | Juoniaanjerbalkoanbaataejri-ajekatokinmissa. | OneofthefunctionsofapriestistoofferthesacrificeoftheMass. | aje |
baatat | Eḷakkōnonoāinwōtejkōbaatatkeraijeoejkabatojānkijeekimejbaatatwōt. | Whenhespokeitlookedlikehewassmokingbecausethericehadjustcomeoffthefireandwasstillsteaming.P380 | ato |
| Eḷapanbaatattokuṃeṇanlieṇ. | Herovenismakingalotofsmokecomethisway. | baatat |
| Eḷapanbaatatinjineoilowaeo. | Theengineofthatshipissmoking. | baatat |
| Eitōkreeḷembaatat rikin | There'swaterovertherailsandtheriggingsaresmoking. (sailor'sdescriptionofafastsailboat). | rikin |
baate | Jabbaate mejaṃ | Don'tgetsmokeinyoureyes. | baat |
| Kwōnjabbaateloknuknukkaṇ. | Don'tletthesmokegetintothoseclothes | baate |
| Kwōnjabbaate mejaṃ | Don'tgetsmokeinyoureyes. | baate |
baatiiñ | Ri-kōbaatiiñroremootḷọkinlaleewōrkebaatiiñroteṇejeblọkkadede. | Thepartingshopperswentlookingforonesthathavealreadybeencutup. | jeblọk |
| Ejkōjjeblọklọkibaatiiñkanbaatiiñinbōrwajinṃweeṇiṃōn. | He'scuttingthepartings (sidingplanks)fortheceilingofhishouse. | jeblọk |
baatiiñin | Ejkōjjeblọklọkibaatiiñkanbaatiiñinbōrwajinṃweeṇiṃōn. | He'scuttingthepartings (sidingplanks)fortheceilingofhishouse. | jeblọk |
bab | Iruṃwijjānaerrobab. | Imissedwhentheywerelockedincombat. | bab |
| Eḷapaōbab. | Iamfull. | bab |
| Eḷapanbabjedọujije. | Mytrousersaretootight. | bab |
| Earbọkwōjlioimbab. | Heembracedandclungtoher. | bab |
| Babinaelōñtaṇe | Whatatoll/islanddoesthisbabcomefrom? | bab |
MORE bab |
baba | Kwōnajjinonobweekikibaba. | Speaksoftlyformyfatherissleeping. | ajjinono |
babbūb | Ṃwinaṃōnrejerombabbūb. | Caterpillarsbecomebutterflies. | ṃwinaṃōn |
| Eorjibṃwinaṃōneoemerombabbūb. | Thecaterpillarmoltedandbecameabutterfly. | orjib |
bab-laḷin | Kabbajbab-laḷinkeejroñjakejipiijeo. | That'sthefirsttimehegotarousedafterlisteningtoaspeech. | bab-laḷin |
bab-laḷū | Eḷapanbab-laḷūkōnjipiijeoanKennedy. | IamenthusedaboutKennedy'sspeech. | bab-laḷin |
babu | Akkeijetalijoḷọkijloanbabu bajjek | ButasIwentbythereIsawhimlazingabout. | ak |
| Keejdedeḷọkaṃrojarinkiki,ibarbabu ḷọk | Assoonasweweredonesayingourprayers,Ilaybackdown.P818 | babu |
| Eḷḷọkwejakikaṇekinierroioonbūlāwūtkaṇeiretamimbabu. | Unrolloursleepingmatsontheplywoodontheportsideandliedown.P556 | būḷāwūt |
| “KōjroāktuwelaḷtakKapenṇe ñanlowabweenbabu,”Jemaekkōnonoḷọk ñanBojineo. | “HowaboutifwetakeCaptaindownbelowsohecanliedown,”FathersaidtotheBoatswain.P1046 | eakto |
| “Ewitoonaōkarbabu?”KapeneoejabuwaakeJemaakebajkajjitōk. | “HowlonghaveIbeenlyingdown?”theCaptaindidn’taskFatherspecifically,butjustasked.P1227 | ewi |
MORE babu |
babutok | Kwōnbabutok. | Liedowninthisdirection. | babu |
bade | Euwāweenaṃdeorjānbade eo | Howdidyoumanagetoslipoutfromtheparty? | deor |
| Etkekwaarjabitokñanbade eo | Whydidn'tyoucometotheparty? | etke |
| Ejaṃōṇōṇōbade eo | Thepartywasuninteresting. | jaṃōṇōṇō |
| Jaṃōṇōṇōtatabadeeoboñ. | Thepartylastnightwasthemostuninteresting. | jaṃōṇōṇō |
| Taeoearkōṃṃanbadeeoenjaṃōṇōṇō? | Whatmadethepartyuninteresting? | jaṃōṇōṇō |
MORE bade |
Badik | Badikjānraanmāṇebweenaajitaakbōraṃie. | Duckunderthebranchofthatbreadfruittreeoryourheadwillbumpit. | badik |
badikdik | Kwōnbadikdikimkabuññaneō. | Humbleyourselfandbowdownbeforeme. | badik |
bae | EkijebaeinJepaan. | Japanesebambooisstrong. | bae |
| Ennọaniōkbae. | Shecooksdeliciouspies. | bae |
| EnnọlokbaeinAmerica. | Americanpieisbetter. | bae |
baeḷe | Leḷọkcopyṇebweenbaeḷe. | Giveherthecopytoputinthefile. | baeḷ |
baeḷi | Jerbaleoaneṇbaeḷipebakaṇ. | He'semployedasafileclerk. | baeḷ |
baere | Ijowarñaneokbwekwōnjoujinjabbaere Jọọn | I'mbeggingyoupleasenottofireJohn. | owar |
| Renbaere ḷọk ṃoktajānanḷapḷọkjorrāānippān. | Heshouldbefiredrightawaybeforeheincursmoredamage. | baer |
| Raarbaereri-jerbalinṂajeḷroilokoṃbanieoḷọk ḷọkoooṃejejwūdinjuonepād. | TheMarshalleseemployeesinthecompanyweregraduallyfireduntilnotoneremained. | baer |
baib | Kwōnkoṃṃōnbaib ḷọk ñan ṃweeṇ | Youaretoinstallpipestothathouse. | baib |
| Taṇeeaarkaboṇebaib ṇe | Whatmakethepipestoppedup? | boṇ |
| Ekarjeḷatibaibkowōtmeejeḷākerōboṇkōnpeinael. | Heonlytookofftheonesheknewwerecloggedwithpaintoil.P714 | boṇ |
| Eboṇbaibeoimjajetọọrdān. | Thepipeisstoppedupandthewatercan'tflow. | boṇ |
| Baibeoebboṇboṇṇe | Thatpipeisalwaysclogged. | boṇ |
MORE baib |
baibi | Kwōnbaibiinjinṇebweendikainiken. | Putamufflerontheenginetocutdownonthenoise. | baib |
baibin | Keijtolaḷḷọkijabmejekbaibinbūṃbūṃeoaninjineoakijuriimbwilneō. | WhenIgotdownthereIdidn’tnoticethemufflerandIrubbedagainstitandburnedmyleg.P343 | baib |
Baibōḷ | AnijinInelepeoeinwōtankōmlōtiloBaibōḷ. | TheLordofHostsasdescribedintheBible. | Anij in Inelep |
| “Baibōḷejba,‘Eṃṃanpokakejānkatok’,”Bojineoebatokeooninñan ña | “TheBiblesays,‘Obedienceisbetterthansacrifice,’”theBoatswainrespondedtomewiththisverse.P1210 | eoon |
| NowawōtimbwijeoanraarmouriloibwijleplepeoiloBaibōḷ. | OnlyNoahandhisfamilysurvivedthegreatfloodintheBible. | ibwijleplep |
| Bweenpolelamiḷōmṇak,koṃwijaikujkwōnonoiloBaibōḷ. | Sothatyourmindsmaybesatisfied,youneedtoreadtheBible. | polel |
| TarlepinKọjpeḷeoepādiloBaibōḷ. | ThefullnessoftheGospelisfoundintheBible. | tarlep |
baibōḷe | Iarroñanjinenbaibōḷebweenkajiṃweikanmour. | Iheardhismothergivehimreligiousinstructionsothathewouldleadastraightlife. | Baibōḷ |
baidik | RejkōjerbalbaidikiṂajeḷ ñankāinōknōk. | TheyusebaidikintheMarshallsfordecorations. | baidik |
baidin | Eṃṃantatabaidin pālle | Americansmokingpipesarethebest. | baid |
baidtōñtōñ | Ejjeḷọkwōtbaidtōñtōñinḷeeṇ | Heisaheavychainsmoker. | baidtōñtōñ |
Baij | BaijinAmericabweekajoor. | ThevisewasmadeintheUSAbecauseit'sstrong. | baij |
Baijin | Baijineoekaajeḷḷāikibukwōneo. | Thepoisonkilledandscatteredpilesofcorpsesalloverthevillage. | ajeḷḷā |
| Kwōnjabṃōñājānlaḷbwekwōnaajṃōñābaijin. | Don'teatsomethingthathasfallenonthegroundoryouwilleatsomethingharmful. | baijin |
| Raarjorrāānjānbaijininbaaṃeo. | Theywerecontaminatedbythepoisonfromthebomb. | baijin |
| Baijininṇoeoekabbōjneen. | Thepoisonfromthestonefishmadehisfootswell. | bōbōj |
| Baijininṇoekabbōjbōj. | Stonefishpoisoncausesswelling. | bōbōj |
MORE baijin |
baijini | Earbaijinieōñanlioippa. | Hetriedtoturnmywifeagainstme (bytellingherbadthingsaboutme). | baijin |
baijkōḷ | Ijilānwōiḷiḷọkbaijkōḷeṇwaanbweeneṃṃananetal. | I'mgoingtoputoilonhisbikesoitrunswell. | wōil |
Baiklaaje | Baiklaajetokṃōkwaeṇ. | Takealookattheboatthroughthebinoculars. | baiklaaj |
baiḷat | ḶeeṇejbaiḷatinJapan. | HeistheJapanesepilot. | baiḷat |
Bait | BaiteoanṂaakekaajiṃaalale. | Mark'spunchsenthimswayingbackandforth. | ajjiṃaalal |
| Ḷeoejpañpeininitōnbait. | Heisputtinguphisfiststofight. | pañ |
| Bajkōiieinkeejabjorrāānjānbaiteoaerro. | Hecertainlyhasthestaminatohavewithstoodthebeatinginhisrecentfight. | kōiie |
baiti | Earankōṃadeembaiti. | Hehithimwhenhewasn'tlooking. | ankōṃad |
| Wōnṇeearbaiti mejaṃ | Whogaveyouablackeye? | bait |
baj | Karbajabjawōt. | That'sjustthewayIam.I'mfunnythatway. | abja |
| Bajabṇōṇōūkōnanmemakijkijtok. | I'msoupsetbyhisfrequentvisits. | abṇōṇō |
| Bajaborūkeiitōnbanwōnṃaanḷọk. | I'msoimpededIcan'tmoveforward. | abor |
| Āinwōtbajtipenḷaddikabōblepmenṇe | Thatboylookslikethestubborntype. | abōblep |
| Enbajabōntọunwōtwōṇāānṃweiukraankein? | Whydothepricesofgoodsfluctuatesomuchnowadays? | abōṇtọun |
MORE baj |
bajaḷọk | Earbajaḷọk ñanNawōdo. | HewenttoNauruaspurser. | baja |
baje | Kwōnbaje ḷọkajriraṇeñanjikuuḷ. | Busthosechildrentoschool. | baj |
bajet | JenbabweālkinwōtanNitijeḷākoweppānbajetjenaajjinomaroñkōḷḷā. | Let'sjustsaythataftertheNitijeḷāpassesthebudgetwecangetourpay. | jen ba |
bajete | Kwōjaikujjeḷābajeteoṇāāṃbwekwōnjabbūbūrookok (ibbūrookok). | Youhavetoknowhowtospendyourmoneysoyouaren'tconstantlybroke. | bajet |
bajikōḷ | Takebajikōḷ eṇ | Usethebicycle. | tak |
bajin | Ijjabwiabajin Jepaan | I'mnotbuyingJapanesebuses. | baj |
bajinjea | Kwōnjeetaṃñanbajinjea. | Writeyournameasapassenger. | bajinjea |
| Kwōjbajinjea ḷọk ñania? | Whereareyougoingasapassenger? | bajinjea |
| Kwōnlipjerjerebajinjearaṇebwejenjerakḷọk | Hurrythosepassengersupsowecansailrightaway. | lipjerjer |
| Jabkallōñlōñbajinjeabwekwōnaajkōtōmarukwaṇe | Don'toverloadtheboatoryou'llsinkit. | timaruk |
bajjek | Kwōnaajajjikadebajjekinnāmellu. | Keepthrowingstonesathimandhe'llgetangry. | ajjikad |
| Ejjaajjewewebajjekwōtijoakekātakjuonjekadimjokioonaerananbwijmaroñ. | WhilehewaswhistlingablacknoddyflewoverandlandedontheCaptain’srightshoulder.P1035 | ajwewe |
| Akkeijetalijoḷọkijloanbabubajjek. | ButasIwentbythereIsawhimlazingabout. | ak |
| Aṃalwōjbajjekinneeletokjuonḷōmṇak | Yoursightseeingyesterdaygavemeanidea. | alwōj bajjek |
| Ejalwōjbajjekakejjabjerbal. | He'stakingastrollwhenheshouldbeworking. | alwōj bajjek |
MORE bajjek |
bajjik | Ejkaajjimālelebajjikinnāmejujenmaroñwiin. | S/he'llkeepsayings/he'llwinands/hejustmightdoso. | ajjimālele |
| Ḷōṃaroraṇrejkōṃṃaobajjik. | Thosefellowsarechatting. | ṃōṃawi |
Bajjipiik | EaelōñeḷọkBajjipiikjānAtḷaṇtiik. | ThePacificOceanhasmoreislandsandatollsthantheAtlantic. | aelōñ |
Bajjipik | TuiainṂajōḷiloBajjipik? | WherearetheMarshallsinthePacific? | ia |
bajḷọk | Kwōnkabbajḷọk ñanschool. | Youshouldtakethebustoschool. | baj |
Bakbōk | Bakbōkineaṇeaṃ? | Wheredidyougetyourknifefrom?/Wherewasyourknifemade? | bakbōk |
| Idooripilawākoiturierroinnemkwaḷọktokjuontūre,juonbakbōkimjakeḷọkmenkoimBojineoebōkbakbōkeoimjiḷaitijuoniaanḷoobkoimkōmjelidaakimṃōñā | Iputdownthebreadnexttothemandthenfoundatray,asmallknife,andhandedthemover,andtheBoatswaintooktheknifeandslicedoneoftheloavesandweallateanddrank.P269 | dedoor |
| Idooripilawākoiturierroinnemkwaḷọktokjuontūre,juonbakbōkimjakeḷọkmenkoimBojineoebōkbakbōkeoimjiḷaitijuoniaanḷoobkoimkōmjelidaakimṃōñā | Iputdownthebreadnexttothemandthenfoundatray,asmallknife,andhandedthemover,andtheBoatswaintooktheknifeandslicedoneoftheloavesandweallateanddrank.P269 | dedoor |
| Kwōnjembakbōk ṇebweekkōb. | Sharpenthatknifebecauseit'sdull. | jem |
| Ri-jemjembakbōk. | Apersonwhosharpensknives. | jemjem |
MORE bakbōk |
bakbōke | Imaroñbakbōke eok | Icouldcutyouwiththeknife. | bakbōk |
Bake | Bakeijjerbal? | Buthowaboutmywork? | baj ke |
bakke | Etkekwōjjabtaktōkōnbakke ṇeneeṃ? | Whydon'tyouseethedoctoraboutthatulceronyourleg? | bakke |
| Earbakkeiiōeoḷọk | Hehadtheyawslastyear | bakke |
| Ebwiin-puwaḷbakke ṇeineeṃ. | Thesoreonyourfoothasanoffensiveodor. | bwiin-puwaḷ |
| Emobakkeeoneō. | Thesoreonmylegishealed. | mo |
bakkiiñ | Earbakkiiñkōnankarbuuḷ. | Hepaidafineforspeeding. | bakkiiñ |
| Bakkiiñeaōbakkiiñinkeiarire. | Myfineisaresultofmyhavinggottenintoafight. | bakkiiñ |
bakkiiñi | Jājeoearbakkiiñiri-kọọtro. | Thejudgefinedtheburglars. | bakkiiñ |
bakkiiñin | Bakkiiñeaōbakkiiñinkeiarire. | Myfineisaresultofmyhavinggottenintoafight. | bakkiiñ |
bakōj | Kwōnaṃōnpeiṃilobakōj ṇe | Washyourhandsinthebucket. | aṃōn |
| Kwōmaroñkaaṃwiniilobakōj ṇeippaṃ. | Youmaylethimwashhishandsinthebucketyou'reusing. | aṃwin |
| Ejṃōjinakibartōbtōbṃaan ḷọkimḷakijoippāninjineo,ijibwetokbakōjeoimjinoānene ḷọkdāneoṇaie. | WhenIwasdone,Ipulledmyselftowheretheenginewas,pickedupthebucket,andstartedtobailouttherestofthewater.P605 | ānen |
| Ijujenkarātekuwatināneneoilowaanbakōjeoimkōttar. | IputthecanIhadbeenusingtobailwaterinsidethebucketandwaited.P682 | ātet |
| BakōjinJapaneṃṃanjānbakōjinChina. | JapanesebucketsarebetterthanChinesebuckets. | bakōj |
MORE bakōj |
bakōḷe | Ejajebakōḷekañūreṇan. | Hedoesn'tknowhowtobucklehisbelt. | bakōḷ |
bakūk | Eḷapanbakūkajriṇenejiṃ. | Yourchildiswellbuilt. | bakūk |
bal | Enañinbalkeuṃeo? | Hastheearthovenbeencovered? | bal |
bale | Koṃwinbaleuṃeṇ. | Coverthatoven. | bal |
| Enanabalebweedidi. | Balefisharenotgoodtoeatbecausetheyareverybony. | bale |
| Earettōrimjeorinbale. | Heranandmakeasharpturn. | jeor |
baḷebọọl | Jọọnejbaḷebọọl kiiō | Johnisplayingvolleyballnow. | baḷebọọḷ |
balle | Eḷapanballekōnṃweiuk | Hehaslotsofpossessions. | balle |
balliṃ | Kwōnetalinṇaballiṃ. | Goputonyourclothes. | balle |
ballin | Eṃṃanballin lieṇ | Sheiswelldressed. | balle |
baḷok | “Barṇatọọnetakjidikbweenjakobaḷokkaṇeiturinkaabeṇ”Bojineoekarbakeearjejedjānturinrikineoireeaar. | “Sheetthesailsinabittogetridofthefoldsnexttothegaff,”theBoatswainsaidashescannedthehorizonstandingbytheriggingonthestarboardside.P854 | baḷok |
balu | Keledikeoejbajaabjoñananmejānbalu. | Hehadsuchahurtexpressiononhisfacewhenthegirlsaidno. | balu |
baluun | Ri-ebrojānAmedkarenaajkātokilobaluuneoilju. | ThedancerfromAmericawillcomeontheplanetomorrow. | eb |
baḷuun | Dedeenkeeḷakekkākebaḷuunimejatotoioonaelōñin,jeitanwūdeakeakkōnainikiier.” | Youknow,it’slikehowtheplanesareflyingabovethisislandallthetime,thenoisemakesmewanttogocrazy.”P199 | ainikie- |
| Ri-aṃbwidilāroraariiookḷọkbaḷuun eo | Theumbrellaedpassengersmadeabeelinetotheairplane. | aṃbwidilā |
| Ālikinaṃrojar,iḷakitōnkarkajjioñkiilmejainmājurelukkuunpenkōnwōtaōkarḷōmṇakeanbaḷuuneoitokiiomtokimetalwōtakejablokōm. | AfterwewerefinishedprayingIwasgoingtotrytoclosemyeyesandgetsomesleepbutitwasreallyhardbecauseIkeptthinkingabouthowthatplanehadflownrightoverusbutjustkeptgoinganddidn’tseeus.P952 | baḷuun |
| Ri-boktañeoilobaḷuuneoṇe | That'sthebombardierontheairplane. | bọkutañ |
| Eḷapaōbwilōñkōnbaḷuun eo | Theairplaneamazesme. | bwilōñ |
MORE baḷuun |
baḷuunin | “EmaatbaḷuuninNavykaṇeaerpukpukōtkōmimān,”juonarmejekarkōkōnonotokñankōmmānjānioonwabeo. | “TheNavyplanesgaveuplookingforyou,”someonesaidtousfromthepier.P1342 | baḷuun |
baṃ | BaṃinJepaanbaṃ in | ThisisaJapanesepump. | baṃ |
| Eṃōjṇọbaṃeaō. | Mypulseisweak. | baṃ |
baṃbaṃ | Jabbōtbwekwōnaajbaṃbaṃ. | Don'tbenaughtyoryou'llgetaspanking. | baṃbaṃ |
baṃbaṃe | Remaroñbaṃbaṃe eok | Theycanspankyou. | baṃbaṃ |
Baṃbōr | BaṃbōrinṃōnRobertmeneiarwiaiki. | ThisisthebumperfromRobertReimersthatIbought. | baṃbōr |
baṃbōrin | Ejorrāānbaṃbōrinwaewaō. | Mycar'sbumperisbusted. | baṃbōr |
baṃe | Kwōnbaṃeneenbaajkōḷṇebweedikkūtuōn. | Pumpupthatbicycletirebecausethereisonlyalittleairinit. | baṃ |
| Eṃōjṇeaṃbaṃeeōbweenājmaatjikkakākijō. | You'dbetterstopbummingmycigarettesbeforeIrunout. | baṃ |
| Kwōnbaṃeneenbaajkōḷṇebweedikkūtuon. | Pumpupthatbicycletirebecausethereisonlyalittleairinit. | baṃ |
Baṃin | BaṃinJepaanbaṃin. | ThisisaJapanesepump. | baṃ |
Baṃpe | Baṃpeeoadṇeilomeḷanin. | That'soursecurityguardinthisarea. | baṃpe |
baṃpeik | Ijbaṃpeikmeḷanin. | I'mguardingthisarea. | baṃpe |
baṃpetok | Kwōnbaṃpetokiartok. | Guardaroundthelagoonbeach. | baṃpe |
ban | Bajaborūkeiitōnban wōnṃaanḷọk | I'msoimpededIcan'tmoveforward. | abor |
| Bajajjiḷapḷapiṃkejeitōnban kōboutut | Youhavesuchastrongbodyodorthatit'shardforustobreathe. | ajjiḷapḷap |
| Akāūekōṃṃanaōban wōnṃaanḷọk | Mypalsypreventsmymakinganyprogress. | akā |
| Kwōjidaakkeban? | Wouldyoulikesomepunch? | ban |
| Kwōnjabbōbwetok (ebbwetok) ṃōkajbwewūninanbantōprakṇe | Don'tgiveupsofastoryouwon'tgetitdone. | bōbwetok |
MORE ban |
Bañ | Bañeoaōṇeippaṃ. | That'smybunkyou'relyingon. | bañ |
| Bañineaṇeaṃ? | Wheredidyougetyourbunkfrom? | bañ |
banban | Iḷōḷḷapimbanban ñantallōñkiiō. | I'moldandnowtooweaktoclimbtrees. | banban |
bane | Enjabḷapaṃkaanemkwōjeiloandikbwekwōnaajbane ñeenaajrūttoḷọk. | Youshouldn'tlethimdoanythinghewantsnowwhenhe'sstillyoungbecauseyouwon'tbeabletocontrolhimwhenhegrowsup. | anemkwōj |
| Kwōnjabbanelieṇkōnjerbaleṇan. | Don'tenvyherherjob. | ban |
| Eḷapandikāāḷāḷkōnanbaneledikeo. | Hewasfrustratedoverhisvainattemptstoimpressthegirl. | dikāāḷāḷ |
| Ijidaakwōtjerurukōnaōbane tōñal | IonlydrinkdilutedcoconutsapbecauseIcan'tstandsweets. | jeruru |
Banin | Banineaṇeliṃōṃ? | Wheredidyougetthatpunchfrom? | ban |
Baninnor | Baninnorineaṇeaṃ? | Wheredidyougetyoursmallbasketfrom? | banonoor |
Banōl | Banōlineaṇeaṃ? | Wheredidyougetyourfunnelfrom? | banōḷ |
banōḷ | Kiiōkekwopādijin,kwōnjajibwebanōḷebweinteiñitāāñeaninjinekōnkiaj.” | Nowthatyou’rehereyoucanholdthefunnelsoIcanfilltheengineupwithgas.”P589 | banōḷ |
| IdāpijbanōḷeoimJemaelutōktokmeneokobbanñanlowaantāāñeoaninjineo. | IheldthefunnelandFatherpouredthecontentsintothetankoftheengine.P590 | dāpdep |
| IdāpijbanōḷeoimJemaelutōktokmeneokobbanñanlowaantāāñeoaninjineo. | IheldthefunnelandFatherpouredthecontentsintothetankoftheengine.P590P590 | lilutōk |
banōḷe | Kwōnbanōḷetokḷalemkōḷaninkiaaj. | Usethefunnelandpourmefivegallonsofgas. | banōḷ |
bao | Ejajālbaoinjota. | He'sroundinguphischickensforthenight. | ajāl |
| Akadeiktokiaeṇbao ṇeejeddeie. | Gofindoutwherethatbirdisroosting. | akade |
| Kwaarakadeikkebao ko | Didyouwatchthebirdslocatingtheirroost? | akade |
| Alejetokṃōkbaoeṇñan ña | Couldyouaimthegunatthebirdforme? | alej |
| Kwaaralekọikkebaokojota? | Didyouwatchthebirdstolocatetheirroostlastevening? | alekọ |
MORE bao |
baoun | Elōñbaounlaḷāniin | Therearelotsofchickensonthisisland. | bao |
| Elōñbaounmejatotoāniin | Therearelotsofbirdsonthisisland. | bao |
bar | Ejjeḷọkeṇeademlōkmejḷọkjānbar juon | Noonehasgreaterinalienablerightsthananyoneelse. | addemlōkmej |
| AjoḷinEpoonebaneddekilobarjuonāne | TheajoḷpandanusvarietyfromEboncannotgrowanywhereelse. | Ajoḷ |
| Kwōnṃōkbaralenebwejenlaleejet. | Whydon'tyoutryagainsowecanseewhathappens? | alen |
| Jejṃōñāallewōtñeejbarejjeḷọkek. | Weeatwrasseonlywhenthere'snootherfishavailable. | alle |
| Ṃōṃkajjānaōkaretaljānijo,ikarbaralluwaḷọkeḷọkiuṃwinrākobweinlaleejetdāneoilowa. | BeforeIwentupIlookedundertheboardsinsidetoseehowthebilgewaterwas.P1115 | alluwaḷọk |
MORE bar |
barāinwōt | EḷañeewōrretioinkōnonoiloaolepaelōñinṂajeḷ,ri-nañinmejrōbanaikujinmejkōñanejjeḷọktaktōakwūno,imbarāinwōtjipañbōbraejānanwaḷọkñūta | IftherewereradiocommunicationonallislandsintheMarshalls,sickpeoplewouldnotdieforwantofdoctorsormedicine,anditwouldalsohelppreventtheoccurrenceoffamine.S25 | bōbrae |
| Aolepiienadjekaro,ilojibboñimjotaimjetiieniloraelep,jejjeputakeojidikillọkjidik,imbarāinwōtkietakebweenjabidaakbwijen. | Everytimewetendto thetaskof drawingcoconutsap,inthemorningandevening,andsometimesatnoon,wecutthecoconutshootabiteachtime,andwealsobendthe shoot downtopreventthesapfromdrowningitsnavel.S19 | bwije- |
| Imbarāinwōteiietromerejkōṃṃanemeninaje. | Andtherearefewwhomakeajeanymore.S11 | iiet |
| Barāinwōt ñoñorñorinpānetkokerejiririkōtaanwabeoimwaeo. | Icouldalsoheartheboat’sfendersmakingacrunchingnoisewhentheyrubbedbetweenthepierandtheboat.P347 | irir |
| JuonjiṃweakmaroñeoeṃōjkapeneiuṃwinJemānāeeoanRMI;barāinwōtjuonjiṃweakmaroñeoeṃōjkapeneiuṃwinjemānāeeoanjuonbarlaḷ. | ArightorauthoritythathasbeenpromulgatedbytheConstitutionoftheRMI;alsoarightorauthoritythathasbeeninstitutedandconfirmedintheconstitutionofanothernation (definitionof'constitutionalright'fromLegalGlossary). | jemānāe |
MORE barāinwōt |
barbare | EḷapanbarbarearinMājro. | ThelagoonshoreofMajuroisveryrocky. | bar |
bareinwōt | Kōnkerejri-abba,meḷeḷeinbwerejbareinwōtri-kaajeḷḷāek. | Becausetheyfishwithdynamiteitmeansthatthey'llalsokillthefishindiscriminately. | ajeḷḷā |
barin | Laleaṃetetalbweejjirbarin ānin | Watchyourstepfortherocksonthisislandareslippery. | bar |
barōk | RūbbaarroraarbarōklōbeolūbōnJesus. | TheRomanguardblockedthegraveofJesus. | bōbaar |
| InejeoanAmedkaearbarōkwakowaanri-RojiajānaeritokñanKiuba. | TheAmericanfleetblockadedRussianshipsfromcomingtoCuba. | bōbaar |
barōke | Kwōnbarōkekijeekṇejānwōt. | Shieldthefirefromtherain. | barōk |
| Kwōnbarōkemejānjānaḷ. | Protecthimfromthesun. | barōk |
Baru | BaruinJepaanmenkaṇrejjerbalkiiōilopijeṇ. | ThosearebulldozersfromJapanworkingontheairfield. | baru |
| JejṃōñābaruwaaninṂajeḷ | WeeatlandcrabsintheMarshalls. | baru waan |
| Eṃōjanbarukoebebajijo. | Thebulldozershavedugthingsupthereandmadethelanduneven. | ebeb |
| Barueoeareoḷọkenieo. | Thebulldozerpulleddownthecoconuttree. | eolọk |
| Barueoeṃōjaneoreakeijo. | Thebulldozerhasleveledoffthatarea. | eoreak |
MORE baru |
barulep | ElōñḷọkbarulepWotjejānLikiep. | LotsmorecoconutcrabsinWotjethanLikiep. | barulep |
| Ijineoiarlobarulepeoie. | HereiswhereIfoundthecoconutcrab. | ijin |
| Rejṃōñājānitinbarulep. | Theyareeatingcoconut-crabclaws. | jānit |
| Jāntinbarulep. | Clawofacoconutcrab. | jānit |
| Jāntinbarulep. | Clawofacoconutcrab. | jāntin |
MORE barulep |
barulepin | Ennọtatabarulepin Likiep | LikiepAtollhasthetastiestcoconutcrabs. | barulep |
baruuk | Rejbaruukpijeṇbweenṃōṃan (eṃṃan) jepaan | Theyarebulldozingtheairfieldtomakeitlevel. | baru |
baruun | Edoombaruunekmoujeṇ. | That'sabigschoolofekmouj. | baru |
| Koṃwijetalkeinjabukibaruunmerāeṇejlọklọkioonpedped? | Areyougoingtousethejabukmethodandcatchtheschoolofparrotfishfeedingonthereef? | jabuk |
| Baruun ṃọleeoeṇejaojọjọitōrereinwōdeṇ. | Theschoolofrabbitfishisinafrenzyatthereef'sedge. | aojọjọ |
bat | Aborinkapinwainekōṃṃananbat. | Thedragonthebottomoftheboatisthecauseofitnotrunningfast. | abor |
| BattataeoenwaanAlfred. | Alfred'ssailiingcanoeistheslowest. | bat |
| Earbatkōrkōreowaōjinounakeḷakwōtlọkjuonḷadikineoonereeliboororewakojetimḷe | Atfirstmycanoewasbehindbutagustywindfell,Ichasedandpassedtheothers. | ḷadikin eoon ere |
Bata | BatainAmedkamenraṇe. | ThoseareAmericanpriests. | bata |
| Bataeoearkọkwōjkwōjeri-nañinmejro. | Thepriestgaveholycommuniontothesickpeople. | kwōjkwōj |
| Bataeṇearpeptaijiajrie. | Thatpriestbaptizedthischild. | peptaij |
batak | Kwōnjabbatobatak. | Don'tblowyournoseeverywhere. | ba |
batakḷaj | EouwibatakḷajinMajuro. | TheunicornfishofMajuroaretasty. | batakḷaj |
batbat | Alikkaranbatbatbweearkajjuñan ṃōnbwidejeo. | Shewasobviouslyindireneedtorelieveherselfsinceshemadeabee-linefortherestroom. | batbat |
| Injinbatbat. | Japaneseone-cylinderengine (putt-putt). | injin |
batbate | Eḷapanbatbate ānin | Thisislethaslotsofmounds. | bat |
batbati | Juoninjabōnkōnnaan,"Ṃōkajkajijeljelibatbati. | Hereisaproverb,"Hastemakeswaste." | jabōnkōnnaan |
batbōt | WabatbōteoeṇjānLikiep. | That'stheslowsailingcanoefromLikiep. | bat |
bateik | Enanaaṃkarbateikwaebweejettalwōt. | Youdidn'tputtythecracksintheboatwellasitstillleaks. | bate |
batin | Kobōkiabatinwūnomoujṇeaṃ? | Wheredidyougetyourfive-gallonbucketofwhitepaint? | bat |
| Erroejbatin. | Theyaresecretlovers. | batin |
| Etūṃbatininjōōteaō. | Thebuttonisoffmyshirt. | batin |
| Etkekwōjjabidaakbatininmetakkāñeemetakbōraṃ? | Whydon'tyoutaketheseaspirinpillsifyouhaveaheadache? | batin |
| Eorkeaṃbatin ṇōṇojṇoj (eṇṇojṇoj). | Haveyougotasnapfastener. | ṇoj |
batini | Ejbatini lieṇ | He'shavingherasasecretlover. | batin |
| Kwōnbatinijōōtṇeaṃ. | Buttonyourshirt. | batin |
batinin | Jidikwōtantōñōlebatininkōjjọeoakerọọlinjineoimjọ. | Hejusthadtolightlypresstheignitionbuttonanditturnedoverandstarteduprightaway.P447 | batin |
bato | Eorkeāmjebato? | Doyouhaveanemptybottle? | āmje |
| Eāmjebato e | Thisbottleisempty. | āmje |
| Kwōnjabbato batak | Don'tblowyournoseeverywhere. | ba |
| Batointaṇe | What'sinthebottle? | bato |
| Ebooḷbato eo | Thebottleisfull. | booḷ |
MORE bato |
batoik | Kwōnjuujujbwerenjabbatoik neeṃ | Wearshoessothatpiecesofglassdon'tgetinyourfeet. | bato |
Batok | Batokkōṇaanṇeaṃ. | Tellmewhatyouwant. | ba |
| Kwōnjabbatok. | Don'tblowyournosetowardushere. | ba |
| Batok ñeejikrōk. | Tellmewhenhe'snear. | jikrōk |
batoñtoñ | Ejbatoñtoñtokwōtjānkweilọkeo. | He'scomingsobbingfromthemeeting. | batoñtoñ |
| Eḷapankarjañledikeoimbatoñtoñkeejroñkeemejjemān. | Thatgirlreallycriedandsobbedwhensheheardthatherfatherhaddied. | batoñtoñ |
batur | Eḷapaōbaturbweetoaōjañinṃōñāek. | I'mhungryforfishbecauseIhaven'teatenanyforalongtime. | batur |
| Rejjabbaturkōñaneeọñwōdñwōd. | Theydon'tcravefishbecausehe'salwaysfishing. | eọñwōd |
baūjō | Ebarbaūjōkōnantab. | He'sgiddyagainfromdrinking. | baūjō |
baun | Ewōrtarrinjabjeteaōpāākinwainirepojakinbaun. | Ihavearoundtenbagsofcoprareadytobeweighed. | jabjet |
| Eḷapaninikienñōñōrñōrin (eññōrñōrin)diinḷeokeejkotakpāākinwainindedodoeobweenbaun. | Thegroaningsoundoftheman'sboneswasquiteaudibleashewasliftingtheheavysackofdriedcopratobeweighed. | ñōñōrñōr |
bawōrin | Ejọkurbaatatḷooneokōnkejibukwiọọjbawōrininjinḷọkeoie. | Theoutboardmotorboatmadespraybecauseithada100horsepowerengine. | jọkurbaatat |
Bawūn | Bawūn laḷ | Chickens. | bawūn |
| Bawūn mejatoto | Birds. | bawūn |
bawūnin | Letokwōttarrinjuonbawūnin anien | Givemeaboutapoundofonions. | tarrin |
bbukbukwe | Eṃōjṇeaṃbbukbukweekṇe | Whydon'tyoustopcuttingthatfishcarelessly (orintosmallpieces)? | bukwabok |
bbukwōnkwōn | Eḷapanbajbbukwōnkwōnpiikin. | Thisporkistoochunky. | bukwōn |
bbweetkōnkōn | Kwōnjabbbweetkōnkōnbwewūninaṃjerataṇe | Don'tbediscouragedsoeasily;thatisthereasonwhyyouhavemisfortunes. | bweetkōn |
bbweọeọun | Ejjeḷọkwōtbbweọeọun ṃōnkukeṇ. | Thatcookinghouseisfullofcoconuthusks. | bweọ |
be | Ejoolbweeri-baijin./Ejool beri-baijinmeneṇ. | Heisshunnedbecausehehabituallydiscreditspeople. | baijin |
Bender | MenmenbwijeoanBenderebweankapokpok. | Bender'sgenealogyisquitecomplex. | menmenbwij |
bidej | Taeoearkajipọkweikerjānbidejkoaer? | Whatmakesthemlosetheirlandrightstatus. | jipọkwe |
Bilijmāāṇ | Bilijmāāṇroraarkajitūkinri-kọọteo. | Thepolicemeninterrogatedtherobber. | kajitūkin |
Bo | Boledikraṇ. | Thosegirlsaretwins. | bo |
| Juoneokōrāeornājin bo. | Theladyhastwins. | bo |
| Earkōkọbōke boro. | Hemadethetwinswrestle. | kọbōk |
| Lalekwoḷaanwōtwōtilo bokaṇbuon. | Becarefulyoudon'tgethitbythestoneshe'sthrowing. | ḷaanwōtwōt |
Bob | EḷapanliāpBob Hope | BobHopeisveryfunny. | liāp |
bōb | Kwōnaduwadoukbōb e | Putthispandanusinthebasketandcarryit. | aduwado |
| Ejekkatbōbbweenkaaelokewātoeṇ. | He'splantingpandanusoftheAelokvarietyonthatwāto | Aelok |
| Ainbatinwōnbōbkein? Ainbatier | Whoboiledthepandanus?Theydid. | ainbat |
| Iarainbatbōb. | Iwascooking (boiling) pandanus | ainbat |
| Iarainbatejuonbōb. | Iwascooking (boiling)onepandanusfruit. | ainbat |
MORE bōb |
bōbaantuunun | Eḷapanbōbaantuunun (ebbaantunuun)aelōñin. | Therearelotsofpontoonsonthisatoll. | baantuun |
bōbaar | Enjeḷinbōbaar (ebbaar). | Guardianangel. | baar |
| InejeoanAmedkaearbōbaar (ebbaar) wa | TheAmericanfleetsetupablockade. | bōbaar |
bōbabubu | Eḷapaṃbōbabubu (ebbabubu). | You'realwayslyingdown. | babu |
bōbaidid | Emakebōbaidid (ebbaidid) ḷōṇe | Thatguyisachainsmoker. | baid |
bōbaidiid | Bwiinbōbaidiid (ebbaidiid). | Smellofsmokeallovertheplace. | bōbaidid |
bōbajbaj | Kwomakebajbōbajbaj. | You'reonthebusallthetime. | baj |
| Eḷapaṃbōbajbaj (ebbajbaj). | Youridethebusfrequently. | baj |
bōbajinjeaea | Enañinḷapaṃbōbajinjeaea (ebbajinjeaea)? | Whydoyouridesomuchasapassenger? | bajinjea |
bōbakkeke | Emakebajbōbakkekeneenniñniñeṇ. | Thatbaby'slegsaresocoveredwithyawsit'spitiful. | bakke |
bōballele | Kōnantarjānjoñananḷeobōballele,kōṃwōjkarjabkanoojeḷḷọkñanmenkoejba. | Becausehisinterestinworldlypossessionswastoomuch,wedidnotpaytoomuchattentiontowhathewassaying. | balle |
| Etaleoanñanaelōñkaṇekipelebweenbōballele (ebballele). | Histriptoothercountriesgavehimanintensedesireforpossessions. | balle |
bōbaḷuunun | Eḷapanbōbaḷuunun (ebbaḷuunun) rainin | Therearelotsofairplanescomingintoday. | baḷuun |
bōbanban | Eṃōjṇeaṃbōbanban (ebbanban)? | Whydon'tyoustopbeingsoenviousofeverybody? | ban |
bōbaruru | Eḷapanbōbaruru (ebbaruru) āniin | Therearelotsofcrabsonthis island | baru |
Bōb-in-Ṃajeḷ | Bōb-in-Ṃajeḷ. | PandanusoftheMarshalls. | bōb |
bobo | Ejajebobo injin | Hedoesn'tknowhowtoputanenginetogether. | bobo |
| Kwōjeḷākeboboinjinḷọk | Canyouassembleanoutboardengine? | bobo |
| Bobointaṇekijōṃ. | Whatsortoffoodballsdoyouhave? | bobo |
| Lioejkōṃṃanboboinraij. | Sheismakingriceballs. | bobo |
bọbo | Ḷōṃaroraṇrejbọbo. | Thefellowsarefishingforflyingfish. | bọbo |
| Ejeḷābọbo (bọọḷ). | He'sagood (baseball) catcher | bọbo |
| Akjeḷaktoormejādimwaatetokturinlañ,ejjañinkarḷōmṇakinwōt,meñeeṃōjammānkōppojakkeinammānnaajkarbọbodānninwōt. | Butwhenwelookedallaroundandobservedthesky,therewasnosignofrain,thoughevensowegotcontainersreadysowecouldcatchrainwater,justincase.P1016 | bọbo |
| Buñūnbọbomeninbweeininijek (innijek). | Thisshouldbeanidealnightforcatchingflyingfishbecauseit'spitchblack. | innijek |
| Buñūnbọbomeninbweeinnijek. | Thisshouldbeanidealnightforcatchingflyingfishbecauseit'spitchblack. | innijek |
bōbōj | Kwōnṃōkaijibōrabweenjabbōbōj (ebbōj). | Wouldyoupresssomeicecubestomyheadtopreventswelling? | aij |
| Ijakilekōnanbōbōj (ebbōj). | HewassothinIdidn'trecognizehim. | bōbōj |
bōbōk | Kwaarbōbōk (ebbōk)iaaṃpinjeḷ? | Wheredidgetyourpencil? | bōbōk |
| Jetrejbōbōktoklemlem,jetlōta. | Somehadpackagesandsomehadletters.P442 | bōbōk |
| “Bōbōktokpetkōj,”Kapeneoeba. | “Bringoversomebiscuits,”theCaptainsaid.P960 | bōbōk |
| Kōrāeṇejmakewōtbōbōk (ebbōk)iaankōrinānin | Thatwomanisthenosiestonthisisland. | bōbōk |
| Kwōnjabkāieteaṃbōbōk (ebbōk). | Don'ttakesofew. | iiet |
MORE bōbōk |
bōbọk | Taeṇejbōbọk (ebbọk)tokioonwaeṇ? | What'sthatweseepileduponthatship? | bōbọk |
bōbokbok | Ainikientainejbōbokbok (ebbokbok)? | Whatisthesoundthatkeepsboomingthere? | bokkoḷọk |
bōbōl | Kwōnḷōḷōalbokbwerenḷakbōbōl (ebbōl)ekoṇmejānutṇeutūṃ. | Makeagarlandwithbudssowhentheybloomthey'llfitclosertogether. | albok |
| Ekanoojaiboojojbōbōl (ebbōl)inuteṇ. | Theblossomsofthatbusharereallybeautiful. | bōbōl |
bōbōḷọk | Kwōnbōbōḷọk (ebbōḷọk) ñanlikinānuweo | Youshouldgofishingusingthebōbō (ebbō)methodtowardtheoceansideofthatisland. | bōbō |
bōbool | Kōttaranbōbool (ebbool)emkōtḷọke. | Waittillitexpandsthenletitgo. | bōbool |
boboon | Pinikiboboonraijkaṇe. | Putsomegratedcoconutonthericeballs. | pinik |
boboore | Kwōmaroñkeboboorebweenbarkiki. | Couldyoupleasepathimgentlysohecangobacktosleep? | boboor |
bōbooror | Ibwilōñanbōbooror (ebbooror)pijjaeo. | I'msurprisedathowoftenthepitcherthrewwildly. | boor |
bobore | Emakeboboreanjerbal. | Hisworkismessyandsandy. | bor |
bōbōroro | Eḷapaōbōbōroro (ebbōroro)inetalintariṇae. | Iamveryindecisiveaboutgoingtowar. | bōbōroro |
bobotok | Kwōnbobotok raij | Pleasemakesomericeballsforushere. | bobo |
bōbrae | Ekarkajooraetakeoimbōbraeanpetowain. | Theeastwardcurrentwasstrongandstoppedusfromdriftingwestward.P845 | ae |
| “Eṃōjjejeaktowōtke?”Jemaekajjitōkimkajjioñbōbraeaerrowōnṃaanḷọkwōtimaoḷ. | “Arewedoneunloading?”Fatherinterjectedinanattempttostopthetwoofthemfromarguing.P703 | aoḷ |
| Kwōnbōbrae ḷadikeojānantutuiar. | Stoptheboyfromswimminginthelagoon. | bōbrae |
| IloaelōñinṂajeḷ,kienejbōkeddoinaolepjerbalkokijjienkōjparokimbōbraearmejjānnañinmejimjorrāān. | IntheMarshallIslands,thegovernmenttakestheresponsibilityofcaringforandprotectingpeoplefromsicknessandharm.S7 | bōbrae |
| EḷañeewōrretioinkōnonoiloaolepaelōñinṂajeḷ,ri-nañinmejrōbanaikujinmejkōñanejjeḷọktaktōakwūno,imbarāinwōtjipañbōbraejānanwaḷọkñūta | IftherewereradiocommunicationonallislandsintheMarshalls,sickpeoplewouldnotdieforwantofdoctorsormedicine,anditwouldalsohelppreventtheoccurrenceoffamine.S25 | bōbrae |
MORE bōbrae |
bōbtowa | Ejjeḷātoonbōbtowa. | Anchoruntileverythingiscleartome. (wordsfromchant) | ejjeḷā |
bōbwā | Ḷōṃarorejbōbwā (ebbā). | Themenaretendingthetraps. | bōbwā |
bōbweer | Taṇekwōjbōbweer (ebbweer) kake | Whatmakesyougetdiscouragedsoeasily? | bōbweer |
| Kwōnjabbōbweer (ebbweer) ṃōkaj | Don'tgiveuptoosoon. | bōbweer |
| Jekdọọnñeekatejoñanwōtanmaroñakekarjabbōbweerindikḷọk. | Butnomatterhowhardhetried,hecouldn’tgetittostopslowingdown.P616 | bōbweer |
| “Keintakeinkejenaajmejkaki,”Bojineoekwaḷọkanbōbweer. | “Thisstuffwillbethedeathofus,”theBoatswainsaid,indicatinghewasagitated.P1128 | bōbweer |
| “Keintakeinkejenaajmejkaki,”Bojineoekwaḷọkanbōbweer. | “Thisstuffwillbethedeathofus,”theBoatswainsaid,indicatinghewasagitated.P1128 | kake |
MORE bōbweer |
bōbwetok | Kwōnjabbōbwetok (ebbwetok) ṃōkajbwewūninanbantōprakṇe | Don'tgiveupsofastoryouwon'tgetitdone. | bōbwetok |
bōd | Ñekwōallọkeenaajalikkarbōd kaṇe | Ifyousurveyitcritically,themistakeswillbeobvious. | allọk |
| Emaroñbōdkilenaṃaṃaiktoktiinṇe;enkabbajkekwōjjañinkaraṃajuonalen. | Youmightnothammerthetinproperly;especiallysinceyou'veneveronceusedahammerbefore. | aṃa |
| Aṃtōkūekōṃṃananbōdaōbanaaneo. | Mybitingmylipsmadememispronouncetheword. | aṃtōk |
| “Joḷọkbōdakejjabjerbalawae,”ḷōḷḷapeoeba. | “I’msorry,butthatclockdoesn’twork,”theoldmansaid.P212 | awa |
| Jeteeoaṃbōdiloteejeo? | Howmanymistakesdidyoumakeonthetest? | bōd |
MORE bōd |
Bōdañ | Bōdañ ekōpāpijeke | Heinheritedhisbadbehavior. | pāpijek |
bōdañe | Eḷapanḷadikeṇbōdañe jemān | Theboyresembleshisfather. | bōdañ |
Bodeke | ElōñapkaajinNippoñ,Jāmne,Jeina,Bodeke,imbarelōñlaḷ. | ManyarepartJapanese,German,Chinese,Portuguese,andalsofromothercountriesoforigin.S3 | apkaaj |
Bōdin | BōdinwūnenJemọmenin. | ThisisturtleshellfromJemọ | bōd |
boea | Ellukōnkerejbaejboea wōt | He'smadbecausetheysayhe'sstilljustakid. | boea |
| Ellukōnkerejbaeboea wōt | He’smadbecausetheysayhe’sjustakid. | boea |
| Boeaimejjabaikujkōbataat. | He'sonlyakidandshouldnotbesmoking. | boea |
| Aolepkumieṇilokilaajemānboea wōt | Classfourhasnothingbutdelinquents. | boea |
| Ejboeawōtñanankōbataat. | He'stooyoungtosmoke. | boea |
boik | RaarjemānboikJọọninne. | TheythrewstonesatJohnyesterday. | jemān bo |
Bōjen | Bōjeninekkokātok. | Herecomeseveralschoolsoffish. | bwijin |
| IlukkuunkarbwilōñbwebōjenalenaōkarjejerakrōkippānJemaakijjañinkarwōjakmeninḷōḷao | IwasreallysurprisedbecauseIhadsailedwithFathermanytimesbuthadneverfeltseasick.P653 | ḷōḷao |
bọjet | Idaakjānbọjet ṇe | Drinkoutofthefaucet. | bọjet |
| Eibeebbọjeteoṇailaḷ. | Thewaterfaucetisflowingontheground. | ibeb |
| Kwōnjabkōjjādbūtbūtibọjet ṇebwejetutu. | Don'tmakethefaucetspraybecausewe'regettingwet. | jādbūtūktūk |
| Ejjādbūtbūttokjānbọjet eṇ | Thesprayingiscomingfromthefaucet. | jādbūtūktūk |
Bojin | “IoḷeiljukōjjelBojinkannewainkōnjọkpejkoadjel,”Kapeneoeba. | “Alright,tomorrowtogetherwiththeBoatswainwewillfillthisboatwithourscrap,”theCaptainsaid. | ad |
| KeijtōprakḷọkioonteekiroñanKapeneokōppeḷaakikijjienawaanjebwebwekoaerjeelJemaimBojin. | WhenIgotbackuptothedeckIheardtheCaptainplanningoutsteeringdutiesforthethreeofthemforthenight.P536 | aer |
| Eḷakbajtōbwetokekeo,ealikkaranBojineoaewanlik. | Ashepulledinthefish,itwasobviousthattheBoatswainwasanexpertfisherman.P1309 | aewanlik |
| “Aḷe,iọkwe,”Bojineoeba. | “Well,man,mysympathies,”theBoatswainsaid.P1074 | aḷe |
| Keekardedeḷọkemjakewaeo,JemaimBojinerrokarkālọkimaōāne ḷọkkōnkōbeoammān. | Whentheboatwassecurelyanchored,FatherandtheBoatswainjumpedintothewaterandswamtowardtheislandwithourwatercontainer.P1251 | am |
MORE Bojin |
bōjin | Ejjeḷambōjin. | It'sreallyaswollencorpse. | bōj |
bojini | Earbojinitokwaeṇ. | Hewastheboatswainonthatshipwhenitcamein. | bojin |
bōjọ | Eborborelowaanbōjọeaō. | There'ssandinsidemypantspocket. | bor |
| Āliktatarupeimlikitṇailowaanbōjọ. | Finally,breakitupandputitinafinelywovenbasket.S20 | bōjọ |
| Uninaōbameninkōnkeikarloanrwebōjọeoanimkwaḷọkjikkaeokijenimjuonmājet. | IonlyknewthisbecauseIsawhimstickhishandinhispocketandtakeoutacigaretteandamatch.P768 | bōjọ |
| Takaṇerejkokorkor (ekkorkor) ilobōjọ ṇeam? | Whatisthatjinglinginyourpocket? | kokorkor |
| Uninaōbameninkōnkeikarloanrwebōjọeoanimkwaḷọkjikkaeokijenimjuonmājet. | IonlyknewthisbecauseIsawhimstickhishandinhispocketandtakeoutacigaretteandamatch.P768 | rore |
MORE bōjọ |
bōjọọn | Jemaekwaḷọkjuonmājetjānbōjọọnjedọujijeoanimtileḷaaṃeo. | Fathertookamatchoutofhispantspocketandlitthelamp.P140 | bōjọ |
bōjrak | Ejaḷkwōjejeḷọkñan ṇerōbaenbōjrak. | Hestaysinthesununtilhe'stoldtostop. | aḷkwōjeje |
| Jāniieneoimwōnṃaanḷọkekarbōjrakammemkōmatkijemmemraij. | Fromthenon,westoppedcookingrice.P1012 (ammem andkijemmem are (E)firstpersonpluralexclusiveforms) | am |
| “Kabṇoinejjabbōjrakankilepḷọkwōt. | “Andthewaveskeepgettingbigger.P698 | bōjrak |
| Jabbōjrakaketalwōtimbwebwenato. | Don'tstopbutcontinuewithyourstory. | etal wōt |
| Ebarbōjrakaōroñaerrokōnnaaniuṃwinjetminitbweiroñainikienanjuoniaerroitijuonmājet. | AfterafewminutesIcouldn’thearthetwoofthemtalkinganymorebutIdidhearthetwoofthemlightamatch.P1078 | iaa- |
MORE bōjrak |
bok | Elōñaleninbok ṇe | Thatbookhasmanypages. | alen |
| Rejaljekebokeṇñania? | Wherearetheyferryingthesand? | aljek |
| Jarkowōjraṇrejaḷkōnarioonbok. | Thethrongwastakinganeveningstrollonthebeach. | aḷkōnar |
| Lioejaḷkwōjejeioonbok. | Shewassunbathingonthebeach. | aḷkwōjeje |
| Bokeoekabbwijinjinmejān. | Themeaslesmadehisfaceallspotted. | būbjinjin |
MORE bok |
bōk | Earabwinbōkmeneokijen. | Herefusedtotakehisfood. | abwin bōk |
| Earabwinbōk ṃōñā | Herejectedfood. | abwin bōk |
| Epenanri-akōjdatbōkjerbalṇe | Apersonwhohatesotherswillfinditdifficulttogetthatjob. | akkōjdat |
| Kwōnjabbōkwōtaḷaḷṇeakbarlāmṇeilokapwōrṇe | Don'tjusttakethemeatypartofthegiantclambutalsothecrystallinestyleaswell. | aḷaḷ |
| Rejbōkwajbaoimpiikimmāimaolepkainṃōñā,kabamiṃōṇo. | Theybringchickens,pork,breadfruit,andallkindsoffoodandhandicraft.S4 | amiṃōṇo |
MORE bōk |
bọk | Kōjroetalinbọkpāleinkabwil. | Let'sgomaketorchesfortorchfishing. | bọk |
| Kwōnkōṃṃantokidabwejenjinobọk pāle | Makesomebandssothatwecanstartmakingsometorchesfromdrycoconutfronds. | ida |
| Kwōnañinbọkkepāle? | Haven'tyouwrappedatorchyet? | pāle |
bok(e) | Earbok(e)iloiiōeoḷọk | Hehadchickenpoxlastyear. | bok |
bōkā | Eṃṃanbōkāinñanaubō. | Thetideisjustrightforspearfishingonthereef. | aubō |
| Eṃṃankebōkāinñaneọñōd? | Isthetidegoodforfishing? | bōkā |
| Inbajlaleṃōkbōkā ṇekaptōṃ? | MayIpleaseseeyouroil (orperfume) container | bōkā |
| Ejenbōkā in | Thetideisgoingout. | jen |
| Ledikeoejukōtbōkā ñanaḷaproraarlalejānkeeardik. | She'slookingaftertheoldfolkstorepaythemforlookingafterherwhenshewasquiteyoung. | ukōt bōkā |
MORE bōkā |
Bokaak | AjañinBokaakenañineinwōtajañinPikaar. | BokakatollhassimilarfishandbirdhabitatsasBikaratoll. | ajañ |
bōkāer | Kōmatbōkāer. | Cookenoughforthem. | bōka- |
bōkāiier | Jeroetalinkōttọọrimerākobwebōkāiier kiiō | Let'sgochasetheparrotfishintotheweirbecausethisistherighttideforthem. | kōttọọr |
bōkan | Ṃōjinaōtilekijeekeo,ikwaḷọktokjidikraijbōkanwōtammānṃōñā | AfterIstartedthefireIgotoutsomerice,justenoughforustoeat.P368 | bōka- |
| Letokwōtbōkanaōṃōñā | Justgivemeenoughtoeat. | bōka- |
| Ṃōjinaōtilekijeekeo,ikwaḷọktokjidikraijbōkanwōtammānṃōñā | AfterIstartedthefireIgotoutsomerice,justenoughforustoeat.P368 | waḷọk |
bōkāñaj | Likaoeoeṇejkōttaḷeḷekōnbōkāñajeṇkapitōn. | Theyoungmanistryingtoattractladieswithhisnativepotion. | taḷe |
Bōkāñaje | Bōkāñajenuknukṇeaō. | Spraysomeperfumeonmydress. | bōkāñaj |
bokbok | Earwaduimbokbok. | Hispropositionwasrejected. | bokbok |
| Kwōnjabjabwilbwilioonbokkaṇebwekwōnaajbokbok. | Don'trollaroundonthesandthereoryou'llgetallsandy. | jabwil |
bokboke | Ekadik (bok)bokemọọrṇemọọrōṃ. | Yourbaithastoomuchsand. | bokbok |
boke | Kwōnboke ḷadikeṇnejū. | Bookmyboy. | bok |
| Kwōnboketokije. | Bringsandandputithere. | bok |
| Eṃōjanḷadikeobokekidueo. | Theboyhasalreadyputsandonthedog. | bok |
| Earbokebōranlikaoeo. | Hethrewsandintheman'shair. | bokbok |
| Raarrọkrokbokimboke. | Theyscoopedupsandandcoveredhimwithit. | rọkrok |
bōke | Kwōnkabbōluteṇṃoktajānaṃbōke. | Makethatfloweropenbeforeyoutakeit. | bōbōl |
| Wāeoearbōkeearkabolioiki. | Theinjectionhegotgavehimpolio. | boḷio |
| Laleeitaakwaṇeilobōke ṇe | Becarefulthecanoedoesn'tgoagroundonthatcape. | bōke |
| WaeoeitaakilobōkeeoḷọkjānKōḷaḷ-eṇñantoeṇ. | ThecanoewentagroundonthecapethatsticksoutfromKōḷaḷ-eṇtowardthepass. | bōke |
| Eo--bōkeimetal. | Here--takeitandgo. | eo |
MORE bōke |
Bọke | Bọkepāleṇe | Makeatorch. | bọk |
bōkein | Eidikkiiōimeṃṃanbōkein leok | It'sneaptidenowanditsgoodforfishingwithlongnets. | idik |
| Ejkappokrurupebōkeinwaeṇwaan. | He'slookingforsomeonetobreakinhisboat. | rupe bōkā |
bokin | Ekōbkōbbokinarināneoinnemealikkarmaalkannekoioonbok. | HisfeetdugintothesoftsandofthelagoonbeachandIcouldseehisfootprints.P1283 | kōbkōb |
| Elukkuunṃōṃanimaiboojojmoujintokbokinarināneojānioonwaeo. | Theisland’swhitesandlookedsobeautifulfromtheboat.P1284 | mouj |
| Ñejenaajkajjitōk,renaajjipañkōj,āinwōtanjejeilobokin mour.” | “Ifweask,weshallreceive,justlikethegoodbooksays.”P1178 | mour |
bōkjab | Eḷapaṃbōkjabkōnmenkoejjabtōllọkuṃ. | Youaregoingaheadwiththingsthatarenotyourbusiness. | bōkjab |
bōkjān | Ñeejerataalikkarkeeṃōjbōkjān koṇan | Ifhedidn'tcatchanyfish,blackmagichasbeenputonhim. | bōkjān koṇa- |
bōkkāwūdik | Ejaikujkewōrkienṇaebōkkāwūdik? | Shouldtherebelawsagainstthepossessionofarmsbythecitizens? | bōkkāwūdik |
bokkoḷọk | Eḷapaōilbōkkōnbokkoḷọkinbueo. | Thesoundofthegunstartledme. | bokkoḷọk |
| Ejāpembokkoḷọkkabbokbokeo. | Thefirecrackerdidnotgooff. | bokkoḷọk |
bokkoḷọkun | Kworoñkebokkoḷọkunbọkutañeo? | Didyouheartheexplosionofthebomb? | bokkoḷọk |
bōkkōrāik | Kwōnbōkkōrāikmetoḷọklieṇ. | Carryherouttothecanoe. | bōkkōrā |
bōklaḷḷọk | Kwōnbōklaḷḷọkajriṇe | Getthatchilddownfromthere. | bōklaḷḷọk |
Bōkḷamleḷọk | Bōkḷamleḷọkmenṇe ñanJọọn. | DeliverthatthingtoJohn. | bōkḷamleḷọk |
bōkḷap | Eḷapaṃbōkḷapbwekiiōejabwe. | Youtooktoomuchandnowthereisn'tenough. | bōkḷap |
bōkḷọk | Iarbōkḷọkjōōteaōbweenaititokinne. | Itookmyshirttoheryesterdaysoshecouldsewuptherip. | ait |
| Raarbōkḷọkri-ajjukubrobweentaktōiker. | Theytookthosewhowalkedwithalimptohimsohecouldgivethemthetreatmenttheyneeded. | ajjukub |
| Leḷḷapeoearkaaleakeledikeonejinimbōkḷọk ñaniroojeo. | Theoldladymadeherdaughterwearherhairlooseonherbackandtookhertothechief. | aleak |
| Kwōnkabooreampijjañan ḷeeṇbweenjabbōkḷọk. | Pitchtohimwildly,sohewon'tmakeahomerun | boor |
| Eeoearlokijeek,iminọñkorejbabweuninanri-Amedkamālōtlōt,EtaoearkojānṂajeḷimbōkḷọkanmālōtlōtñanAmedka. | Heistheonewhodiscoveredfire,andthelegendssaythatthereasonAmericansaresmartisthatEtaolefttheMarshallsandtookhisknowledgetoAmerica.S13 | lelo |
MORE bōkḷọk |
bōklōkōt | Roñjakeainikienaṃbōklōkōt. | Followthedictatesofyourconscience. | ainikien bōklōkōt |
| Ejiṃwewōtaōkarbōklōkōtkekwōnaajkaritok. | Mypredictionwascorrectthatyouwouldcome. | bōklōkōt |
| Aṃjerbalnanaenaajkāeñtaanaṃbōklōkōt. | Yourevildeedsshalltormentyourconscience. | bōklōkōt |
bōklōkōtin | AinikienbōklōkōtinJetōbKwōjarjarejipañejānjorrāān. | ThevoiceofconscienceoftheHolySpirithelpedhim. | ainikien bōklōkōt |
bōklōñ | “Wātokjailojebweebweinwawōjinbōklōñtakkaṃbōjeo,”KapeneoebañanBojineo. | “ComeandsteersoIcangodownandbringupthecompass,”theCaptainsaidtotheBoatswain.P506 | bōk |
bōklōñ-bōklaḷ | Epouberpetaeoinbōklōñ-bōklaḷri-nañinmejlōñlōñroanraaneoñanijokorejjibadekiḷọk | Theelevatorwasquitebusythatdayliftingthenumerouspatientsupanddowntotheirrespectivedestinations. | bōklōñ-bōklaḷ |
| Bōklōñ-bōklaḷ!Bōklōñ-bōklaḷ! | Oopsiedaisy!Oopsiedaisy! | bōklōñ-bōklaḷ |
| Bōklōñ-bōklaḷ!Bōklōñ-bōklaḷ! | Oopsiedaisy!Oopsiedaisy! | bōklōñ-bōklaḷ |
bokpā | Ñaijbokpābweipiọ. | IamfoldingmyarmsbecauseI'mchilly. | bokpā |
boktak | Itokkōjroboktakjānwōtkein. | Comelet'sprotectourselvesfromtherain. | boktak |
bōktak | Ibanluujbweinaajbōktak. | Iwon'tlose,I'llcatchup. | bōktak |
boktake | Kwōnboktakeajriṇejānwōtkein. | Protectthatchildfromtherain. | boktak |
boktakelọk | Kwōnboktakelọkajiriṇejānwōtkeinñanmweeṇ. | Protectthatchildfromtherain (andtakeit)tothathouse. | boktak |
boktañ | EddebokbokainikienboktañkoanRi-pālle. | TheAmericanbombsexplodedallover. | debokḷọk |
| Eebjakboktañ eo | Thebombburst. | ebjak |
| Boktañeoeebjakimrupṃweo | Thebombburstanddestroyedthebuilding. | ebjak |
| Boktañeoeaarebjakḷọkñanlik. | Thebombburstanddugthingsuptowardtheoceanside. | ebjak |
| Rijjiōñinboktañeoeṇ. | Heistheonewhofillsupholesmadebythebombs. | jijioñ |
boktañe | Eajeḷḷāḷọk āneokōnri-mejṃōjinaneerboojinAmedkaboktañe. | ThecorpseswerescatteredallovertheplaceaftertheU.S.AirForcebombedit. | ajeḷḷā |
bōkto-bōktak | “Iọkwebweenkarorobwinejkōjerbalkarjinimjemaroñbōkto-bōktak.” | “Toobadwedon’thaveaportablekerosenestove.”P805 | bōk |
bōktok | KwōmaroñkebōktokjuonkōtkaAnidep? | CouldyougetmeanAnidepcultigencuttingthatIcouldplant? | Anidep |
| Bōktokaōpinjeḷ. | Bringmesomepencils. | bōbōk |
| Bōktokjuonaōpinjeḷ. | Bringmeapencil. | bōbōk |
| Bōktokjuontiininbọtoukkijeke. | Bringapieceoftintoprotectthisfire. | bọto |
| Elōñwōtiaanarmejreinejjeḷọkmeneṇrōkarbōktokakrōkaritokwōtinlaleimbwilōñkekōmijjerak. | Therewerealsomanypeoplewhocamewithnothingandjustwantedtoseetheboatandweresurprisedthatitwasgoingtosail.P444 | bwilōñ |
MORE bōktok |
bōk-ubōn | Ḷeoenañinmejeṇejbōk-ubōn. | Thatsickpersonisdrawinghislastbreath. | bōk ob |
bokun | Imaroñkealujebokunpijaṇeaṃ? | MayItakealookatyouralbum? | bokun pija |
| EṃṃankōnonokoilobokunJaaṃippa. | IlikethereadingsintheBookofPsalms.IlikereadingfromthebookofPsalms. | Jaaṃ |
bọkutañ | Kworoñkebokkoḷọkunbọkutañ eo | Didyouheartheexplosionofthebomb? | bokkoḷọk |
bọkutañe | NorthVietnamRi-Amedkaraarbọkutañe! | TheAmericansbombedNorthVietnam. | bọkutañ |
| Eṃōjbọkutañewaeoimejeepepḷọk. | Theshipwasbombedanddestroyed. | jeepepḷọk |
Bokwan | Bokwaniaṇekeeṃṃanikkwidik? | Wheredidthefinesandcomefrom? | bokwan |
bokwārijet | Rejbokwārijet iar | Theyarescrubbingthemselvesatthelagoonbeach. | bokwārijet |
bōkwōj | ElañekwōjruwamāejetiloaelōñinṂajeḷarmejrorejkobaimbōkwōj ṃōñāimmen-in-leḷọkkoñaneok. | IfyouareanewcomertotheMarshalls,thepeoplegatherandbringyoufoodandgifts.S4 | menin le- |
| ElañekwōjruwamāejetiloaelōñinṂajeḷarmejrorejkobaimbōkwōj ṃōñāimmen-in-leḷọkkoñaneok. | IfyouareanewcomertotheMarshalls,thepeoplegatherandbringyoufoodandgifts.S4 | ruwamāejet |
bọkwōj | Earbọkwōjlioimbab. | Heembracedandclungtoher. | bab |
| Kwōnbọkwōjniñniñṇebweepiọ. | Hugthatbabybecausehe'scold. | bọkwōj |
bōl | Ekkāanlọurōturunbōl. | Thesoilneartaropatchesisnormallypoor. | lọurō |
| Rōtuujbōleoan. | Someonestolehiswife. | tuuj bōl |
bōḷa | Taṇekwōjbōḷa? | Whatareyoursaying? | bōḷa |
bōḷāāk | Wōnenaajjarōkbōḷāāk eṇ | Whowillraisetheflag? | jarjar |
| EjjopālpālbōḷāākiloU.N.Dayeo. | FlagswereflyingallovertheplaceonU.N.Day. | jopāl |
| Eokjakjuronbōḷāāk eo | Theflagpolefelldown. | juron bōḷeak |
| Kajutakejurōnbōḷāāk eṇ | Standtheflagpoleup. | jutak |
| Juon,raarkowaḷọkbōḷāākeoanṂaikronijiaimruo,raarkōṃṃanbweJulae12raanenanṂaikronijiaraaninkakkijeinkakeememejjinoinKọñkorejeoanṂaikronijia | OnewastodecideuponaflagforMicronesia,andthesecondwastosetJuly12asaholidaytocommemoratethebeginningoftheCongressofMicronesia.S16 | keememej |
Bōḷaide | EkkāwōtamteejinBōḷaide. | WeoftenhavetestsonFriday.WenormallyhavetestsonFridays. | kōkā |
bōḷaḷ | Eḷapaṃbōḷaḷ ḷọkjānkekwaarjinoitok. | Youdon'tweighasmuchasyoudidwhenyoufirstcame. | bōḷaḷ |
Boḷane | Boḷanetoṇe | Tiethatlinewell. | boḷan |
Bōḷau | WōneojinointataearkaaḷkitaikBōḷau? | WhowasthefirsttointroducealligatorstoPalau? | aḷkita |
| JipenpeninṂajōḷreoktakjānjipenpeninBōḷau. | TheseacucumberoftheMarshallsaredifferentfromthoseofPalau. | jipenpen |
bōlbōl | Raarbōlbōlmaañinamiṃōṇo. | Theygatheredpandanusleavesformakinghandicraft. | bōlbōl |
bōḷeak | Eppālpālbōḷeak eo | Theflagiswaving. | pepālpāl |
bōlejin | Ejjeḷọkbajbōlejinoṇāānṃweiukraankein. | Thepriceofgoodsnowadaysisreallyextravagant. | bōlej |
Bōlen | Bōlenkwōnatadebweenjabjakokāājṇe | Maybeyoushoulduseawireleadersoyouwon'tlosethehook | atad |
| Eṃṃankōtoinnaajbōlenruomjiluwōtālū | Thewindisgoodandtwoorthreetacksshouldbeenough. | ālu |
| “InnemātetokruoamroBojinpileij,kabbōleneṃṃanñekwōbarkwaḷọktokjuonjālelebweijḷōmṇakejabwemenṇe.” | “ThenmaketwoplatesfortheBoatswainandme,andmaybeyoushouldgogetanothercanofmeatbecauseIdon’tthinkthiswillbeenoughforallofus.”P377 | ātet |
| “Bōleneboṇkaabretaean. | “Maybethecarburetorisclogged.P620 | boṇ |
| Bōlenenaajitokilju. | Maybehe'llcometomorrow. | bōlen |
MORE bōlen |
bōlkōk | Emetakbōlkōkkaṇneen. | Thecracksonhisfeethurt. | bōlkōk |
bọḷōje | Kwōnetalinbọḷōjewaeṇ. | Goputballastontheboat. | bọḷōj |
bōlōk | Ṃōjinrejkōbọrōkekōnbōlōkinmāimkimej,innāmrejjukjukiimbarkūtimikōnbōlōkimkalbwini. | Nextitispreservedwithbreadfruitleavesandcoconutfronds,thenpoundedandagaincoveredwithleavesandburied.S28 | bọrōk |
| Ṃōjinrejkōbọrōkekōnbōlōkinmāimkimej,innāmrejjukjukiimbarkūtimikōnbōlōkimkalbwini. | Nextitispreservedwithbreadfruitleavesandcoconutfronds,thenpoundedandagaincoveredwithleavesandburied.S28 | bọrōk |
| Menkorejkōjerbaliñanbuburemaroñkimej,juubub,maañ,ekkwaḷ,dekā,imbōlōk. | Thethingsusedfordivinationcouldbecoconutfronds,shoots,pandanusleaves,sennit,stones,andleaves.S21 | bubu |
| Ṃōjinrejkōbọrōkekōnbōlōkinmāimkimej,innāmrejjukjukiimbarkūtimikōnbōlōkimkalbwini. | Nextitispreservedwithbreadfruitleavesandcoconutfronds,thenpoundedandagaincoveredwithleavesandburied.S28 | jukjuk |
| Ṃōjinrejkōbọrōkekōnbōlōkinmāimkimej,innāmrejjukjukiimbarkūtimikōnbōlōkimkalbwini. | Nextitispreservedwithbreadfruitleavesandcoconutfronds,thenpoundedandagaincoveredwithleavesandburied.S28 | jukjuk |
MORE bōlōk |
boñ | Bajabwinmakeiṃkekwobanetalñan ṃweeṇinboñ. | Youmustreallybeafraidofghostssinceyoucan'twalktothathouseatnight. | abwinmake |
| KwaarlokeAdboñ? | DidyounoticeArcturusintheskylastnight? | Ad |
| Ri-ajjādikdikrorepoippānri-wajeoboñ. | Thenightwatchmancaughtthemsneaking. | ajādik |
| Iaajeḷkākākōnaōkaremmejimeọñōdaolepānboñ. | Mybodyisstillalloverfromstayingupallnightfishing. | ajeḷkā |
| Kwaarlokeaḷakeoilikinbaalboñ? | Didyounoticethephosphorescenceontheoceansideoftheouterreeflastnight? | aḷak |
MORE boñ |
boṇ | “Ejinotakakebanlukkuunalikkarbweejjañinapdikanboṇlañ,”Bojineoeṃōkajimuwaak. | “Alittlebit,butitwon’tbeveryclearbecausethecloudsareinthewayandmovingslowly,”theBoatswainquicklyanswered.P700 | apdik |
| Elukkuunkarboṇioonwabeokōnarmej. | Thepierwaspackedwithpeople.P445 | boṇ |
| “Ekwe,aolepbaibkāikarjeḷatiimboṇ,”Jemaeba. | “Well,allthepipesIhavetakenoffsofarareclogged,”Fathersaid.P724 | im |
| “Aolepānlowaanbaibkāiaarjeḷatiimboṇkōnpeinael. | “ThepipesIremovedareallcloggedwithpaintoil.P630 | im |
bōñ | Ennọjinreekilobōñ. | Fisharemoretastywhencookedrightaftercatchingthematnight. | jinre |
bōnbon | Ñairuwamāejetkōnkainbōnbonrotin. | I’mnotfamiliarwiththiskindofarithmetic. | kōn |
bōnbōn | Ejjeḷọkāinwōtilobōnbōn. | Inmathematicsshehasnoequal. | āinwōt |
| Kwōjeḷākebōnbōn? | Doyouknowarithmetic? | bōnbōn |
| “Ijjañinkajjioñakbōlenebanpenbweāinwōtiḷakbajlalemeneojejwōjakdeeṇkōdapilitaijkaṇimewaḷọkbōnbōneoad. | “Ihaven’ttriedbutitprobablywouldn’tbehard,becauseitseemslikeIjustsawhowtheydoit;youjustrollthediceandthenumberofpointsshow.P167 | dāpilpil |
| Kwōnkāeñoulibōnbōn ṇe | Makeitforty. | eñoul |
| Ejjuoniaanrorejajebōnbōn. | Heisoneofthosewhodoesn'tknowmath. | jaje |
MORE bōnbōn |
bōnbōnin | Epenantōprakbweejjeḷọkbōnbōnin. | It'llbedifficultforhimtoobtainitbecausehehasnosocialstatus. | bōnbōn |
boñe | Kwōnkaajādikibweenaajboñe. | Youmustgethimgoingorit'llgettoodarkforhimtowalkhome. | ajādik |
| Kwōnkāiurbweenaajboñe eok | Hurryupbeforeitgetsdark. | boñ |
| Ekwekwebweenaajboñe kōm | Hurryoritwillsoonbetoodarkforustogo. | ekwekwe |
bōnjān | Entakwōjeḷḷọkkebajeobōnjān eṇ | Don'tletthatbotheryou;it'sjustthewayheis. | bōnja- |
boṇōj | Eorkeaṃboṇōjjānjerbaleṇaṃ? | Doyougetbonusesfromyourwork? | boṇōj |
boṇōje | Kwōnboṇōjebweeṃṃananjerbal. | Youlethimhaveabonusbecausehehasdoneagoodjob. | boṇōj |
| Raarboṇōjebweeṃṃananjerbal. | Theygavehimabonusbecausehedidagoodjob. | boṇōj |
Boṇōjin | Boṇōjinekkoonakmenkaṇe. | Thosefloatsgowiththesennitusedtocatchrainbowrunnerfish. | boṇōj |
boñol | Euweṇoboñoleoiṃaanwaeoimkwōppeḷọkḷọkiḷokwan. | Themonstrouswavemountedatthebowoftheshipandgushedoutatitsstern. | kwōppeḷọk |
Boñon | Boñoneokeinkalemñoulḷalem, ñeejiṃweaōaṇtọọneḷọk,ilokarruatimjuonawajọteeneokeKapeneoejjebwebwe,juonmeninbwilōñekarwaḷọk. | Ateighto'clockintheeveningofourfifty-fifthnight,ifmymentalarithmeticwascorrect,theCaptainwassteeringandsomethingamazingmadeanappearance.P1025P1025 | aṇtọọn |
| Imḷakeoḷapānḷọkboñoneo,errobarjerakewūjḷāeoimkōmmānjinobarbweradikḷọkiloiiaḷeoammāntakḷọk | Andinthemiddleofthenight,thetwoofthemputupthesailagainandwestartedgoingonourwaytotheeast.P1180 | bweradik |
| Elukkuunḷapaninnijekboñon eo | Itwaspitchblackthatnight.P1038 | innijek |
| Deeljaromeoearjọaolepānboñon eo | Theelectricfanwasonallnight. | jọ |
| BoñoneokekōmmānejaolepimpādioonteekinLikabwiroimḷōṃarorejkōmeltatobajjek,kōmmānḷakilbōkejkātojuonbaḷuunilōñto. | ThateveningaswewereallonthedeckoftheLikabwiroandthemenwereshootingthebreezeweweresurprisedtoseeaplaneflyoverheadtowardthewest.P929 | kōmāltato |
MORE boñon |
boñōn | Kapeneoejibweḷaṇtōneoimbōklikḷọk ñanijojikinbweenpojakñanboñōn eo | TheCaptaintookthelanternandtookittothebackoftheboattogetreadyfornightfall.P531 | boñ |
| Ekkōnonoindeoaolepānboñōneokōnanmetakneen. | Hekepttalkingallthatnightbecauseofthepaininhisleg. | kōnono |
boñūn | Juunboñeṃṃanñanboñūn marok | Itisbesttousethejuunboñfishingmethodwhenit'sdark. | juunboñ |
booj | Eaetakeboojeoimñakwōnṃaanḷọk. | Theboatgotcaughtintheeastwardflowingcurrentandcouldn'tmoveforward. | aetak |
| Kwōnaikebooj eṇ | Towthatboat. | aik |
| Kwojeḷākeaikbooj? | Doyouknowhowtotowboats? | aik |
| Ejorrāānboojinmejiineaō. | Theshuttleinmysewingmachineisbusted. | booj |
| Boojiniaṇekeeṃṃan? | Whereisthatbeautifulboatfrom? | booj |
MORE booj |
bōōj | Tōtōr (Ettōr) ñanbōōj. | Runtofirstbase. | bōōj |
bọọj | Aet,ijeḷākekwōjaōbọọjimkwomaroñkōtōprakaikujeaō. | Yes,Iknowthatyouaremybossandyoucanhandlemyrequest. | aaet |
| Meneṇejkōṃṃaneejkabboṇōjṇōjippānbọọjeṇan. | Whathe'sdoingiscurryinghisboss'sfavorsohemightbegivenabonus. | boṇōj |
| Ejbọọj ñankoṃbaniin. | He'sthiscompany'sboss. | bọọj |
| Bọọjeoanearjueoonmọñūnkōnanruruṃwijṃwij (irruṃwijṃwij). | Hisbosschewedhimoutforhisconstanttardiness. | jueoonmọñ |
| Inaajkajjuḷọk ñanippānbọọj eṇ | I'llgodirectlytotheboss. | kajju |
boojaṃ | Kōpopoiloboojaṃ. | Beready;beprepared;expectsomethingtohappenandsobeonyourguard;knowwhattodointheeventsomethingunexpectedorexpectedhappens. | booj |
| Boojaṃ. | Yourknot;yourtyingofaknot;howyoutieaknot,orhowyoutiearope. | booj |
| “EkweejjabnanaakkwōnkōpopoiloboojaṃbwejenjabpeḷọkimpeekaelōñinṆauṇau,”Bojineoererekeejbamenin. | “Alright,nobigdeal,butyoushouldgogetyourselfreadysowewon’tdriftandendupontheislandofṆauṇau,”theBoatswainsaidashelaughed.P290 | booj |
Booje | Booje ṃōkbaajikōḷṇe | Willyoupleaseputthatbiketogether. | bobo |
| Kwōnboojebweenpen. | Tieituptight. | booj |
| Kajjioñkadedeḷọkaṃboojeinjinṇeimlikbadeiljuṃōṃkajjānraelep.” | Trytohurryandgettheenginereadyandtestdriveitbeforetomorrowafternoon.”P110 | booj |
| Kajjioñkadedeḷọkaṃboojeinjinṇeimlikbadeiljuṃōṃkajjānraelep.” | Trytohurryandgettheenginereadyandtestdriveitbeforetomorrowafternoon.”P110 | likbad |
| Injiniaeoejbaenaajkadedeḷọkanboojeiljuejjibboñimlikbadeālikkinraelepinnemkemmānjinoektak.” | TheEngineersaysheisgoingtoputittogethertomorrowmorningandtestitintheafternoon,andthenwewillstarttoload.”P81 | ālikin |
bọọje | Taḷeeṃṃananbọọjeeokke? | Doyoulethimbossyouaround? | bọọj |
bọọjet | Wōnṇeearkaibeebbọọjet ṇe ṇaiilaḷ? | Whoturnedonthefaucetandmadeitflowontheground? | ibeb |
| Ejiebḷọkbọọjet eṇ | Waterisflowingfromthefaucet. | jieb- |
boojetok | Earboojetokwaeowaō. | Heassembledmyboatforme. | bobo |
boojin | Innemḷeinekarārōke ḷọkiarinKuajleenimkaaṃtōūkiimwainekaroktakñanjuonboojin jerakrōk | ThenthismanbeacheditontheKwajaleinlagoonbeachandfixeditup,andchangeditintoasailingship.P6 | ār |
| WainṃōṃkajkarboojineaktoektakjeḷaantiṃakowaanNavyeoanAmerica. | Before,thisboatwasacargoship,belongingtotheAmericanNavysailors.P3 | booj |
| Innemḷeinekarārōke ḷọkiarinKuajleenimkaaṃtōikiimwainekaroktakñanjuonboojin jerakrōk | ThenthismanbeacheditontheKwajaleinlagoonbeachandfixeditup,andchangeditintoasailingship.P6 | booj |
bōōjōje | Ejtarbōōjōjenaankoñanarmejro. | Heisstartingtospreadthewordtothepeople. | bōōjōj |
Book | Bookininọñ. | Thefairytalebook | inọñ |
bọọk | Jibwetokṃōkjuonarrobọọk. | Couldyoupassmeafork? | bọọk |
| Kabbọọkaijiekeo. | Besuretorefrigeratethefish. | bọọk aij |
| Bọọkaijiekṇebweenjabjorrāān. | Refrigeratethatfishsoitwon'tspoil. | bọọk aij |
| Ijjabọọkọkkōnbọọkeaṃ. | I'lluseyourboxfornow. | bọọkọk |
| Ewidedbọọk ṇe | Whatarethatbox'sdimensions? | ded |
MORE bọọk |
bọọke | Ejbọọkebokkaṇan. | He'sputtinghisbooksinabox. | bọọk |
bọọkin | Ewibọọkindilaeo? | Whereistheboxofnails? | bọọk |
| EjbajmeḷanḷọkwōtjidikakejādeKapeneokōnbọọkinkaṃbōjeo. | AfteralittlewhiletheCaptainappearedwiththecompass.P510 | jāde |
bọọkọk | Ijjabọọkọkkōnbọọkeaṃ. | I'lluseyourboxfornow. | bọọkọk |
booḷ | Kōmarapepimbooḷiepeo. | Wecaughtsardinesusingtheapepmethodandfilledthebasket. | apep |
| Kwōnkōjerbalbooḷ ṇeimjọjokake. | Usethebowltopourwaterwith. | jọjo |
| EjbooḷwōtakileḷọkñanBojineokōnkeepādilokōjāmeoejrōrelaḷtak. | WhenthebucketwasfullIhandedituptotheBoatswainwhowasstandingatthedoorlookingdownatus.P624 | le- |
| Enjabortabtabaṃkannepāākṇebweenaajbooḷwōtkiiō. | You'dbetterarrangethecontentsofthatsackifyouwantittocontainmore. | ortabtab |
bọọl | Eariñiñimjotokbọọl eo | Hewoundupandthrewmetheball. | iñiñ |
bọọḷ | Rejanidepebọọḷeonejiṃ. | They'rekickingyourkick-ball. | anidep |
| Bọọḷeoeanōr(e)pijjaeo. | Theballgrazedthepitcher. | anōr |
| Ejeḷābọbo (bọọḷ). | He'sagood (baseball) catcher | bọbo |
| Eariñiñimjotokbọọḷ eo | Hewoundupandthrewmetheball. | iñiñ |
| Iōōebọọḷeokwōjpukote. | Hereistheballyou'relookingfor. | iōōe |
MORE bọọḷ |
Bọọlin | Bọọliniakiueonejūṇe | That'smybaseball. | bọọḷ |
Bọọḷin | Bọọḷinanidepeoejajaimtoanjokilaḷ. | Theballmadespecificallyforanidepremainsintheairforalongtime. | jaja |
Boonpe | IjjabdaanjeḷākajinBoonpe. | Idon'tknowtoomuchPonapean. | daan |
| KajinBoonpe. | ThePonapeanlanguage. | kajin |
bọọntōn | Juoneaōbọọntōn peen | Ihaveafountainpen. | bọọntōn peen |
Boor | Boortataeoeṇ. | Heistheworstpitcher. | boor |
bọọr | Ejakobọọreoboranbatoe. | Thebottle'scorkismissing. | bọọr |
bọọrōk | Kwōnbọọrōkmejānbatoṇebweenjablutōk. | Putacorkinthatbottlesoitdoesn'tspill. | bọọr |
bọọror | Batoeṇejbọọrorkōnwūj. | Thebottleiscappedwithapieceofcork. | bọọror |
Boot | BooteoinneiloNitijeḷāekarḷejuonaetakjipikōreoekarkajeboikiiloankarbootjaab. | Inyesterday'svoteintheNitijelātherewasonemorevoteinfavor,butthespeakertieditbyvotingno. | jebo |
| BooteoinneiloNitijeḷāekarḷejuonaetakjipikōreoekarkajeboikiiloankarboot jaab | Inyesterday'svoteintheNitijelātherewasonemorevoteinfavor,butthespeakertieditbyvotingno. | jebo |
Bootbuuḷ | Jenbajḷọk ñanBootbuuḷ. | Let'stakethebustotheBoatPool. | baj |
bọọtin | Ḷeoebaitibọọtinlioippān. | Themanpunchedhiswifeinthenose | bait |
bōra | Kwōnṃōkaijibōrabweenjabbōbōj (ebbōj). | Wouldyoupresssomeicecubestomyheadtopreventswelling? | aij |
| Erroejkōnonowōtakiḷakbōkbōraimrōreāne ḷọkiloanimrokanJemaiturunṃweoiāneinwabeo. | ThosetwowerestilltalkingandasIraisedmyheadandlookedtowardtheislandIcaughtaglimpseofFatherontheshoresideofthewharf.P84 | āne |
| Emetakbōra. | Ihaveaheadache. | bar |
| Erroejkōnonowōtakiḷakbōkbōraimrōreāne ḷọkiloanimrokanJemaiturunṃweoiāneinwabeo. | ThosetwowerestilltalkingandasIraisedmyheadandlookedtowardtheislandIcaughtaglimpseofFatherontheshoresideofthewharf.P84 | bōk bar |
| Ijujenbōkbōraimḷakrōrelọk,iloiroojeo. | IturnedmyheadandsawitwastheChiefwhohadspoken.P451 | bōk bar |
MORE bōra |
bōrāer | Raarpiḷōḷeri-kalbuujroimearkweejejbōrāer. | Theheadsoftheprisonerswereclippedandshaved. | kweejej |
bōraṃ | Laleraabōḷebōraṃ. | Becarefultheydon'tpourapplesonyourhead. | abōḷ |
| Bajaitokūṃkeibanloioonbōraṃ. | YourheightissuchthatIcan'tseethetopofyourhead. | aitok |
| Bajaḷapiṃkeeuwaṇbōraṃ. | Youmustbeveryold,seeingthegreyhairsupthere. | aḷap |
| Taṇeejaujrọñrọñeoonbōraṃ? | What'sthatontopofyourhead? | aujrọñrọñ |
| Badikjānraanmāṇebweenaajitaakbōraṃ ie | Duckunderthebranchofthatbreadfruittreeoryourheadwillbumpit. | badik |
MORE bōraṃ |
bọraṃ | Taṇekwōjkōjjeboululbọraṃ kake | Whatareyoushakingyourheadabout. | jeboulul |
boran | Ejakobọọreoboranbatoe. | Thebottle'scorkismissing. | bọọr |
bōran | Ailipinbōranwaṇeekōbate. | Thethicknessoftheboat'sbowslowsitdown. | aiḷip |
| Eaiḷipbōranpinjeḷeaō. | Mypencilhasabluntpoint. | aiḷip |
| Etkekwōkaaiḷḷipbōran pinjeḷ | Whydoyouwantpencilswithbluntpoints? | aiḷip |
| Ejjaallimōmōwōtakrōbuukbōran. | Ashewaspeekingtheyshothishead. | allimōmō |
| Letakjidikbōranwaṇeimenaajallọk. | Bringthebowabitmoretothewindandyou'llbeontarget. | allọk |
MORE bōran |
bōraṇ | Elijibbōraṇdoone. | Thepointofthehuskingstickisblunt. | lijib |
| Ḷeoeṇejñijlọkkōnanmetakbōraṇ. | Heisgroaningfromhisheadache. | ñijlọk |
bore | Kwōnbore mejān | Throwsandatit'seyes. | bor |
bōro | Aerinbōroenaajwaḷọk. | Theoppressionofheartwillhappen. | aer |
| AjejinJowaūṃenaajkōṃṃanbōro jepel | Yourgift-reclaimingcharacterwillcausedissension. | ajejin Jowa |
| Rukkuulbōro. | Achronicspousestealer. | kukuul |
| Kwōnañinkekwaḷọkbōro? | Haveyougonetoconfessionyet? | kwaḷọk bōro |
| AnijearṇawāweenSatanekkarñanankarutiejbōro. | GoddealtwithSatanaccordingtohispride. | ṇawāween |
bōroik | Kwōnbōroikijeṇeettooniloinjinṇe | Wipethatdirtyspotofftheenginewitharag. | bōro |
bōro-jepel | Ḷeeṇejmakewōtkijoñkōṃṃanbōro-jepel. | Heistheleastcooperative. | bōro-jepel |
bōro-joḷọk | Kwōnjoḷọkaōbōdakelukkuunḷap ḷọkaōbōro-joḷọkjānṃokta | ForgivemebutI'mgettingawfullyforgetful. | bōro-joḷọk |
Bọrōk | Bọrōkbatoṇe | Putacorkinthebottle. | bọọror |
bọrōke | Raarbọrōkemejānbatoeo. | Theycappedthebottle. | bọọror |
bōro-kōrkōr | Akikarkatewōteōimbōro-kōrkōr ijo | IcouldhardlywaittoeatbecauseIwassohungry.P1279 | bōro-kōrkōr |
bōro-kuk | Ereañejjabbōro-kuk. | Theycan'tagreeamongthemselves. | bōro-kuk |
| Eṃṃananaolepri-bukwōninbōro-kuk. | Itisgoodthatthepeopleofthisdistrictareunited. | bōro-kuk |
bōro-kūrkūr | Eḷapaōbōro-kūrkūrkōnekkaṇe. | Iwouldreallyliketotastesomeofyourfish. | bōro-kōrkōr |
bōrrā | Eorkeaṃ (jidpān)bōrrā? | Doyouhavearipsaw? | bōrrā |
| Ewibōrrāeoaṃ? | Whereisyourripsaw? | bōrrā |
bōrrāiktok | Kwōnbōrrāiktokaḷaḷe. | Ripthatpieceofwoodforme. | bōrrā |
bōrran | Eorbōrran ṃōñāilonuknukṇeaṃ. | Therearefoodstainsonyourclothes. | būrar |
Bōrwaj | Bōrwajeoāliktatain. | Thisisthefinalphaseofthetreatment. | bōrwaj |
bōrwaje | Itokjenbōrwaje ṃwebweettal. | Comelet'scapthisroofbecauseitleaks. | bōrwaj |
| Kwōnwātin (wātokin)jipañeōbōrwajewaewaarro. | Comeandhelpmeputanothercoatingofpaintonourboat. | bōrwaj |
bōrwajin | Ejkōjjeblọklọkibaatiiñkanbaatiiñinbōrwajin ṃweeṇiṃōn. | He'scuttingthepartings (sidingplanks)fortheceilingofhishouse. | jeblọk |
bōt | Abōbinbōt meṇṇe | That'stherefusalofastubbornperson. | abōb |
| Amijelbōtejkōṃṃananjinemijel inepata | Your (threepersons)disobedienceismakingyourmotherunhappy. | amijel |
| Jabbōtbwekwōnaajbaṃbaṃ. | Don'tbenaughtyoryou'llgetaspanking. | baṃbaṃ |
| Kwōndeñōtḷadik ṇebweeḷapanbōt. | Spankthatboybecausehe'snaughty. | bōt |
| Kwōnjabbōtbwekwōnaajdeñdeñ. | Don'tbenaughtyoryou'llgetspanked. | deñdeñ |
MORE bōt |
bōta | EṃṃanketūrepeoaṃñanAmedka?...Bwebōtaiaretal. | DidyouhaveagoodtriptoAmerica?.. (You're)assumingIwent. | bwe bōta |
| EpādkeToniiṃōṇe? ...Bwebōtaejjokweṃwiin | IsTonyinyourhousethere?.. (You're)assumingheliveshere. | bwe bōta |
| Ñāāteokwōjetalñan Ṃajeḷ? ...Bwebōtainaajetal. | WhenareyougoingtotheMarshalls?.. (You're)assumingI'mgoing. | bwe bōta |
Bōtaab | BōtaabkwōnkajjioñkōnnaanñanKapenṇeamieañ. | However,youshouldtrytotalktoyourCaptain.P120 | ami |
| Ijjilkinḷọkeokbwekwōnṃupibōtaabkwōnaajmakekōḷḷāoṇeaṃ. | I'msendingyoutothemovies,butyou'llhavetopayyourownway. | bōtaab |
| Bōtaabjerāeoaṃroekarjuonjerāeoelukkuunpenimṃool | Butafterthatwedevelopedaverystrongandtruefriendship.P471 | jerā |
| Bōtaab ṃōṃkajjānaōkarṃōdānḷọk,ikarroñanBojineobaḷọk ñanKapeneokeejjablomerameo. | ButbeforeIfellasleepIheardtheBoatswaintelltheCaptainhecouldnolongerseethelights.P559 | ṃōdānḷọk |
bōtab | Ejjeḷọkaij-bọọkiloenañinaolepeṃiṂajeḷ,bōtabeḷakwōrilojetwōteṃkoKuajleenimMājrokabjejjoiloaelōñkoilikin. | TherearenorefrigeratorsinmostMarshallesehomes,exceptforsomeonKwajaleinandMajuro,andafewonouterislands.S27 | aelōñ |
| Ejjeḷọkaij-bọọkiloenañinaolepeṃiṂajeḷ,bōtabeḷakwōrilojetwōteṃkoKuajleenimMājrokabjejjoiloaelōñkoilikin. | TherearenorefrigeratorsinmostMarshallesehomes,exceptforsomeonKwajaleinandMajuro,andafewonouterislands.S27 | bọọk aij |
| EnañinaolepjikuuḷkeinankienbōtabebarwōranKatlikimBūrotijen. | Mostoftheseschoolsarepublicschools,buttherearealsoCatholicandProtestantschoolsasof1965.S9 | Būrotijen |
| Bōtab ṃōṃkajjānaōkardeḷọñḷọkilowa,ikaremmōlaḷḷọkimlaleejet. | However,IstuckmyheadinbeforeIwentintoseehowhewas.P1217 | deḷọñ |
| Bōtabewōrjetinọñrejpādwōtñanraininimjejmaroñwōtroñiloiienkiki. | However,therearesomelegendsthatremaintodayandwecanhearthematbedtime.S13 | inọñ |
MORE bōtab |
bōtaik | Kwōnbōtaik ḷọkpilawāṇekijenledikeṇ. | Putbutteronthatbreadandgiveittothegirltoeat. | bōta |
bōtata | Anijeutiejbōtata. | Godismosthigh. | bōtata |
Bōtin | Bōtinwōttọọñke. | He'sasstubbornasadonkey. | tọọñke |
bọtin | Enanaankāātetkōnkeeboṇbọtin. | Hehasdifficlutyusinghisfullsenseofsmellingbecauseofhisstuffynose. | ātāt |
| Enanaankāātetkōnkeeboṇbọtin. | Hehasdifficlutyusinghisfullsenseofsmellingbecauseofhisstuffynose. | kōnke |
| Eḷōjobọtin. | Hisnoseisbleeding. | ḷōjo |
bōtōktōk | Eaerinbōtōktōk ḷọkrainiinjāninne. | Thebloodpressureismoreapparenttodaythanyesterday. | aerin bōtōktōk |
| Eaerinbōtōktōktokijotokipeū. | Ifeelthebloodpressuremovingupinthisareaofmyarm. | aerin bōtōktōk |
| Eaerinbōtōktōkturinmejān. | Hefeelsthebloodpressureonhisface. | aerin bōtōktōk |
| Bōtōktōkejkāājāje. | It'sthebloodthat'smakinghimnaughty. | ājāj |
| Ejbōtōktōkallōññelaḷinejpinejmeraminaḷjāne. | Aneclipseofthemooncomesaboutwhentheearthblocksoffthesunlightfromit. | bōtōktōk allōñ |
MORE bōtōktōk |
bōtōktōke | Ijajetaeoeaarkaaerinbōtōktōke. | Idon'tknowwhatturneditintothebloodpressurefeeling. | aerin bōtōktōk |
bōtōktōkin | Aerinbōtōktōkinekeinpeintuanmiiñearkautaṃweikijānjerbal. | Thebloodpressurehefeltinthebloodvesselsinhisleftarmpreventedhimfromwork. | aerin bōtōktōk |
bọtouk | Bōktokjuontiininbọtoukkijeke. | Bringapieceoftintoprotectthisfire. | bọto |
bōtta | Ejeḷābōtta. | He'sagoodhitter. | bōtta |
| Wōnṇeearṃọrujibōtta ṇe | Whobrokethatbat? | ṃọruj |
| BōttaepāpijekḷọkjānAḷōn. | BōttaismoreunlovablethanAḷōn. | pāpijek |
bōttaik | Wōneoearbōttaikoṃrawūneo? | Whohitthehomerun? | bōtta |
bōttain | Ekōjakbōttainkijakeṇ. | Hishittingislaughable. | bōtta |
Bōtto | EakajiniḷokarinPiñlepjānarinBōtto,ijokeeakajintatalikinMejatto. | ThelagoonsideofPiñlepIslandhasmoreakajinfishthanthelagoonsideofBōttoIsland,however,mostoftheakajinfishcanbefoundontheoceansideofMejattoIsland. | akajin |
bọun | Imaroñkekōjerbalbọun ṇeaṃ? | MayIuseyourscales? | bọun |
| Kwōmaroñkekotakjibukwi-lemñoulbọun? | Canyoulift150lbs? | maroñ |
| Imaroñkotakjibukwi-lemñoulbọun. | Icanlift150lbs. | maroñ |
bọuni | Kwōnbọunipiikṇe | Weighthatpig. | bọun |
| Bọunimọọnkaṇ. | Weighthosecoprapieces. | mọọn |
| Iarloaerkowatrereik(i)wainikaṇerejbọuni. | Isawthemdryonlysuperficiallythecoprathey'reweighingnow. | watre |
bọuniṃ | Jetebọuniṃ? | Howmuchdoyouweigh? | bọun |
bọur | Kwōnbọurekṇekōnokṇe | Catchthatfishwiththatnet. | bọur |
bọuri | Iarbọurikōjeḷāeoaōiloretio. | Ireceivedmymessagebyradio. | bọur |
bout | Erkibout ko | Wherearethevotes? | bout |
bọuta | Joobbọuta. | Powderedsoap. | joob |
bọutaik | Kwōnbọutaikniñniñeo. | Powderthebaby. | bọuta |
bouti | Kabbouti ḷeeṇ | Besureandvoteforhim. | bout |
| Wōneokwaarbouti? | Whodidyouvotefor? | bout |
bowōde | Jeiimjatiroraarbowōde doon | Thebrothersquarreledwitheachother. | bowōd |
bu | Iḷakreilọkejaleje bueoinitōnbuukiri-kọọteo. | AsIwaslookinghewasaimingtoshootthethief. | alej |
| Kakkōtkaallọkeṃaanaṃ bu. | Aimwellbeforeshooting. | allọk |
| Ijapādkake bue. | Iamwaitingwithagun. | apād |
| Ijapādeḷeeṇkōn bue. | Iamwaitingforhimwithagun. | apād |
| Eḷapaōilbōkkōnbokkoḷọkin bueo. | Thesoundofthegunstartledme. | bokkoḷọk |
MORE bu |
būbjetjet | Eḷapanbūbjetjet (ibbwijetjet)kōnanpāāt. | Thesmelloftheseaisallovertheplacebecausethelowtide. | būbjetjet |
būbḷapḷap | Enaajbūbḷapḷap (ibbūḷapḷap)kọọjṇeippaṃ. | You'llmaketheblanketallsmelly. | būbḷapḷap |
| Ebwiinbūbḷapḷap (ibbūḷapḷap)kōnanmijakdān. | Hesmellsbecauseherarelybathes. | mijak dān |
būbrarrarin | “Keejdedeḷọkṃōñāinraelep,ikarreoikikeinṃōñākoimwaateekeioonwaeojānṃōraṃrōṃinraijkabbūbrarrarin kọọnpiip | Whenweweredoneeatinglunch,Iwashedthedishesandscrubbedthebitsofriceandcornedbeeffromthedeck.P384 | būrar |
būbrōrō | Ejkōṇakjuonnuknukbūbrōrō (ibbūrōrō) mejān | Sheiswearingareddishdress. | būrōrō |
| Ejkōṇakjuonnuknukmemoujuj (emmoujuj) imbūbrōrō(ibbūrōrō)(mejān). | Sheiswearingawhitishandreddishdress. | mouj |
būbtūkḷọk | Eḷakbūbtūkḷọk (ibbūtūkḷọk)kinejeoeko. | Shetookoffwhenbloodgushedfromthewound. | būbtūktūk |
būbtūktūk | Iainejbūbtūktūk (ibbūtūktūk) tok | Whereisthatspraycomingfrom? | būttūk |
bubu | Menkorejkōjerbaliñanbuburemaroñkimej,juubub,maañ,ekkwaḷ,dekā,imbōlōk. | Thethingsusedfordivinationcouldbecoconutfronds,shoots,pandanusleaves,sennit,stones,andleaves.S21 | bubu |
| Eṃṃankebweinbubu eo | Istheresultofthedivinationgood? | bubu |
| Bubueḷaptokjānñanwūno,ñankapokri-kọọt,imñankapokmenkorejjako. | Divinationwasimportantformedicine,fordiscoveringthieves,andforlocatinglostobjects.S21 | bubu |
| Iieneoiienwūnoejbarjuoniaanmenkobubuejkwaḷọk. | Thetimeformedicationwasanotherthingdivinationshowed.S21 | iien |
| Bubuejjuonmaroñri-wūnoinettoiloṂajeḷraarkōjerbaleñerejkōṇaanjeḷākōnjuonmeneorejjabmeḷeḷekake. | Divinationwassomethingolden-timeMarshallesedoctorsusedtolearnaboutsomethingtheydidn’tunderstand.S21 | kōkōpāl |
MORE bubu |
bubuji | Eṃōjaerbubujitoeo. | Theyhaveknottedthestringcarelessly. | bubu |
būbūkbūk | Kōḷapdānninbweenjabbūbūkbūk (ibbūkbūk). | Makesurethere'senoughwatersoitdoesn'tcomeouthalf-done. | būbūkbūk |
būbūrookok | Kwōjaikujjeḷābajeteoṇāāṃbwekwōnjabbūbūrookok (ibbūrookok). | Youhavetoknowhowtospendyourmoneysoyouaren'tconstantlybroke. | bajet |
būbūtbūt | Iainejbūbūtbūt (ibbūtbūt)tokjāne? | Whereareallthosedropscomingfrom? | būbūtbūt |
būbwidetdet | Ebwiinbūbwidetdet (ibbwidetdet)nuknukkaṇ. | Theclotheshavethesmellofsunshine. | būbwidetdet |
Būbwilwōnwōn | Būbwilwōnwōn (Ibbwilwōnwōn)tataladdikeṇkōnanlapankarṃōñāwōn. | Thatboyhasthestrongestsmellofturtlebecauseheatetoomuchturtle. | būbwilwōnwōn |
būbwilwōnwōniṃ | Kwōnjọjānbūbwilwōnwōniṃ (ibbwilwōnwōniṃ). | Washtheturtlesmelloffofyourself. | būbwilwōnwōn |
būbwiroro | Ebwiinbūbwiroro (ibbwiroro) peiṃ | Yourhandssmellofbwiro | būbwiroro |
bujeeñ | Kabbooleṃōkbujeeñ ṇe | Willyoupleaseblowtheballoon? | bōbool |
bujeke | Lioearbujekebōranṃoktajānankōṃṃanṃōñā | Shetiedherhairinaknotbeforecooking. | bujek |
bujen | EkkarñanbujeneokōtaanAmedkaimMaikronejia,.... | AccordingtotheagreementbetweentheUnitedStatesandMicronesia,.... | bujen |
| USimRMIrejjeṃdoonkōnbujen ṇeilōtaerro. | TheUSandtheRMIareworkingtogethertomeettheircompactagreements. | jeṃdoon |
bukbuk | Kwōntuurtokbukbuk eṇ | Divedownandgetthathelmetshell. | tūtuur |
būki | Maroñkoaddemlōkmejejjeḷọkjuonemaroñbūkijānkōj. | Noonecantakeawayourinalienablerights | addemlōkmej |
| Būkiwajatabuñkāimkōmatti. | Takethesefruitandcookthem. | atabuñ |
| “Iiūñ,ikarbūkitokinne,”Kapeneoeuwaak. | “Yes,Ibroughtthemoveryesterday,”theCaptainanswered.P286 | bōk |
| Ikarbūki ḷọkimdooriṇaiturierjel. | Itookbiscuitsandputtheminfrontofthemen.P963 | dedoor |
| Koṃrobūki ṃōñākāimjotali. | Youtwotakethesefoodsandeatonyourway. | jotal |
MORE būki |
būkitok | Kwōnlaliṃōkmākoijeṇeṇeimbūkitok. | Lookforthebreadfruittherebyyouandbringthemhere. | ijeṇeṇe |
| Iuuniakeinkoṃarbūkitok? | Wherearethesesproutedcoconutsfrom? | iu |
bukon | Ḷadikeṇejjuoniaanri-jowanroilobukon eṇ | Thatboyisoneofthelazyonesinthatdistrict. | jowan |
| Iroojeṇejkūrjuonkweḷọkñankōnnaankōnwāweenjeṃdoonilobukoninad. | Thechiefiscallingameetingtodiscusswaysoflivingwitheachotherinthisourcommunity. | jeṃdoon |
būktok | Ṃōttanmenkokienearbūktok ñanri-Ṃajeḷejretio. | AmongthethingsthegovernmenthasbroughttotheMarshalleseisradio.S26 | retio |
bukun | Baoeoekoñanbukunwōjkeko. | Thechickenrantotheforest. | bukun |
| Bukun mā | Breadfruitgrove. | bukun |
| Bukun ni | Coconutgrove. | bukun |
| Bukun mar | Boondocks. | bukun |
bukwaarar | Ejjeḷọkḷapinanwakaṇbukwaarar. | Thoseshipsarereallystirringupalotofwake. | bukwaarar |
bukwe | Ñāāt ṇeraarbukwe lọjieṃ | Whendidtheyoperateonyourstomach? | bukwabok |
bukwekwe | Elukkuunbukwekwebōranledikeo. | Thegirlhadverythickhair. | bukwekwe |
bukwelepi | Eḷapaṃbukwelepipitetokaṇe. | Youcutthosepotatoestoothick. | bukwelep |
bukwelōlō | Kwōnbukwelōlōemjar. | Kneelandpray. | bukwelōlō |
| Rejbukwelōlōimjar. | Theyarekneelingandpraying. | bukwelōlō |
bukwi | Emootḷọkjānbukwirūttariṇaeeṃōjaermej. | Morethanahundredsoldiersdied. | bukwi |
bukwōn | EaadikọọtotḷọkmeḷaajeoilobukwōneoiAbūdka. | ThefieldinAfricahadmoreindexfingersscatteredaround. | addi-kọọtot |
| Baijineoekaajeḷḷāikibukwōn eo | Thepoisonkilledandscatteredpilesofcorpsesalloverthevillage. | ajeḷḷā |
| Ātetokṃōkjetbukwōnilopileijṇe, ḷadikeṇ.” | “Boy,putsomepiecesonthatplateoverthere.”P1330 | ātet |
| Wāweenjọọḷek,ṃoktajejkarreoikekko,imeḷañeekkillepmenkojejṃwijitiimkōṃṃanbukwōnjidik,akeḷañeekjidik,jejkaioukiwōtinjooniilodānnin-jọọḷiuṃwinjuōnboñ. | Thewaytomakesaltfishisfirst,wecleanthefish,andiftheyarebigfish,wecutthemintosmallersections,oriftheyaresmallfish,weputthemwholetosoakinsaltwaterovernight.S27 | bukwōn |
| Wāweenjọọḷek,ṃoktajejkarreoikekko,imeḷañeekkillepmenkojejṃwijitiimkōṃṃanbukwōnjidik,akeḷañeekjidik,jejkaioukiwōtinjooniilodānnin-jọọḷiuṃwinjuōnboñ. | Thewaytomakesaltfishisfirst,wecleanthefish,andiftheyarebigfish,wecutthemintosmallersections,oriftheyaresmallfish,weputthemwholetosoakinsaltwaterovernight.S27 | iio |
MORE bukwōn |
būḷaajpiimi | Jabbūḷaajpiimibweenaajlilu (illu). | Don'tblasphemehimorhe'llgetangry. | būḷaajpiim |
būḷabe | Kiiōijeḷākekwōjbūḷabe eō | NowIknowthatyou'rebluffing. | būḷab |
Būḷāide | EarkōṇakjuonuḷarōōjBūḷāide eo | HeworealoudalohashirtonFriday. | rōōj |
būḷajtiik | Wūntōroteṇaṃkilajkebūḷajtiik? | Areyourwindowsglassorplastic? | kilaj |
būḷake | Rōkadekembūḷakealeo. | Theygotdrunkandsanghighandloud. | būḷak |
| Kwōnbūḷake ḷaaṃ ṇe | Makethatlanternrealbright. | būḷak |
| Būḷake ainikieṃ | Raiseyourvoice. | būḷak |
būḷakin | Jetebūḷakin ṃweeṇ ṃōṃ | Howmanyblocksdidyouuseonyourhouse? | būḷak |
būḷañi | Enanaadmourñejejbūḷañikatakkoad. | Wedon'tfeelwellwheneverweflunkanyofourcourses. | būḷañ |
Būḷañkōjin | Būḷañkōjiniaṇekinieṃ? | Wheredidyougetyourblanket? | būḷañkōj |
būlāwūt | Eḷḷọkwejakikaṇekinierroioonbūlāwūtkaṇeiretamimbabu. | Unrolloursleepingmatsontheplywoodontheportsideandliedown.P556 | būḷāwūt |
būḷāwut | Eḷapanpedañōtñōtbūḷāwut ṇe | Thatplywoodisflexible. | pedañōtñōt |
būḷāwūti | Eṃōjbūḷāwūtitōrakinruuṃin. | Theceilinginthisroomhasbeencoveredwithplywood. | būḷāwūt |
būlijmāāṇ | Jekdọọnbūlijmāāṇ ñekwōjjiktok. | Nevermindpolicemenwheneveryoucomeintomymind (wordsfromasong). | jekdọọn |
būḷọke | Wōnearbūḷọkeaḷaḷeo? | Whobrokethepieceofwood? | bwilọk |
buḷōn | Jekwōjkeṇebweenwaḷọkbuḷōn. | Chopthattreesothattheheartofitappears. | boḷ |
| Elōñkiduawiiabuḷōn ānin | Therearewildanimalsinthemiddleoftheisland. | buḷōn |
| Emetakbuḷōn bōra | Myheadhurtsfromdeepinside. | buḷōn |
| IḷakerrelọkiloanBojineotōbalṃaan ḷọkimjakoḷọkibuḷōnmarokko. | IwatchedtheBoatswaincrawltowardthefrontoftheboatanddisappearintothedarkness.P571 | buḷōn |
| Taeṇejdedokwōjkwōj (eddokwōjkwōj)buḷōnmareṇ? | Whatcausesthecontinualsnapping (ofbranches)insidethebush? | dokwōj |
MORE buḷōn |
būḷukaṃe | Rejbūḷukaṃekapinwaeṇ. | Theyareputtingbluegumplanksonthebottomofthatboat. | būḷukaṃ |
buḷuḷḷuḷ | Kōjrokōttaranbuḷuḷḷuḷdāneimkatuwe. | Let'swaituntilthiswaterboilsandtakeitoffthefire. | buḷuḷḷuḷ |
būḷutok | Kwōjbūḷutokjāniakekwōnaajkabūḷuukri-ānin? | Wheredidyoucontracttheflufrom—nowthateverybodyontheislandwillgetit. | būḷu |
būṃbūṃ | Eaekijekeāneḷọkbūṃbūṃ eo | Thecurrentsnearthepasspropelledthebumbumboattowardtheshore. | aekijek |
| Keijtolaḷḷọkijabmejekbaibinbūṃbūṃeoaninjineoakijuriimbwilneō. | WhenIgotdownthereIdidn’tnoticethemufflerandIrubbedagainstitandburnedmyleg.P343 | baib |
buñ | Likabwiroepaakiienanbuñ lọk | It’salmosttimefortheLikabwirostormstobegin.P121 | buñ |
| Jenrọọlṃoktajānanbuñ kōto | Let'sgobackbeforethestormbegins. | buñ |
| Earbuñpatailo1941 | Thewarstartedin1941 | buñ |
| Itokjenjiṃorbuñkaketoeimkanōkwaeṇ. | Comelet'sallpulltogetheronthisropeandpulltheboat. | buñ kake |
| Kwōnkabwijerebweenaajbuñ. | Holdhimbecausehe'llfall. | kabwijer |
MORE buñ |
būñal(ñal) | Eḷapanbūñal(ñal) rainin | It'sverydustytoday. | būñal |
būñale | Kwōnjabbūñaleeokbwekwōnaajbōkmejin. | Don'tgetdustonyourselforyou'llcatchcold. | būñal |
būñalñalin | Kwōnjālitakekōrāimajriraṇejānbūñalñalin ṇo | Putupsomethingtoprotectthewomenandchildrenfromtheseaspray. | jālitak |
buñbuñ | Eḷapanbuñbuñilojerbaleṇan. | Heisveryfamousinhisfieldofstudy. | buñbuñ |
| Ṃoktaearkanoojpenanjuonalbuñbuñkōnaniietarmejeṇejroñ. | Before,itwasdifficultforasongtobewellknown,becausetherewerefewpeoplewhoheardit.S26 | buñbuñ |
Buñbuñtata | BuñbuñtatailoinọñinṂajeḷ ḶeEtao | MostfamousinMarshalleselegendsisEtao.S13 | buñbuñ |
| BuñbuñtatailoinọñinṂajeḷ ḶeEtao | MostfamousinMarshalleselegendsisEtao.S13 | Etao |
buñ-būruō | Eḷapanbuñ-būruōkōnkwe. | Iamveryproudofyou. | buñ-būruon |
buñi | Inaajbuñi ṃadeeaṃilju. | I'llmakeahandleforyourspeartomorrow. | buñ |
buñiniin | “Ejjeḷọkejemmejippānwainbuñiniin?”Bojineoekajjitōk. | “Nooneisgoingtobeonwatchtonight?”theBoatswainasked.P808 | boñ |
buñinin | Anejjeḷọkijueṇejwaḷọkilañekainnijekḷọkbuñininjānboñ. | Becausetherearenostarsvisibleintheskymakestonightmorepitchblackthanlastnight. | innijek |
| Kwōjobataiṃkebuñinin? | Areyouworkingovertimetonight? | obataim |
buñjerkak | Elōñalenankarbuñjerkakinnemejkabjeḷāuñtaakeo. | Hefelldownmanytimesbeforehelearnedhowtowrestle. | buñjerkak |
buñlik | Eruṃwijankartulọkaḷjānammānbuñlik. | Thesunwentdownawhileafterwewentthroughthepass.P494 | buñlik |
| EjkabbaralikkaranLikabwiroḷejānjoñananjokkeekarṃōṃakūtjānturinwabeoimtōtōrḷọk ñananbuñlik. | ItwasclearthattheLikabwirowasfilledtocapacityandcarryingasmuchasitcouldassoonasitmovedawayfromthesideofthepierandstartingsailingoutthroughthepassintotheopenocean.P490 | buñlik |
| “Jejwawōjinbuñlik kiin.” | “Weareabouttogothroughthepass.”P502 | buñlik |
| EjbuñlikwōtwaeoimpādilikakewaḷọktokJemajāniṃōninjineo. | WhentheboatmadeitthroughthepassandintotheopenoceanFathercameupfromtheengineroom.P525 | buñlik |
buñlọk | Ri-āneoraardienbwijrokeraarroñkeenaajbuñlọk Likabwiro | TheislandersatetheirlastmealtogetherwhentheyheardthattyphoonLikabwirowouldravagetheirisland. | dienbwijro |
buñniin | Kwōjkaalworkeippabuñniin? | Wouldyouliketogoparrotfishingwithmetonight? | alwor |
| Rōnaajkōbaitierrobuñniin. | Theywillmakethemfighttonight. | bait |
| Jenaajetalbuñniin. | Wewillgotonight. | buñniin |
| Rōnaajjāākepeetkaṇbuñniin. | They'llhaveabedchecktonight. | jāāk |
| Buñniinejjetmar. | Tonightisthenightafterfullmoon. | jetmar |
MORE buñniin |
buñṇo | Eḷapanbuñṇoraininjāninne. | Thesurfishighertodaythanyesterday. | buñṇo |
buñ-pedo | Rūttariṇaeeoejbuñ-pedoimapād. | Thesoldierislyinginambush. | buñ-pedo |
Buñraakkin | Buñraakkin ṃaantieṃearkabwebweikeō. | Yoursweetlipsfooledmecompletely. | buñraak |
buñtake | Earbuñtakepāākeoejineke. | Hefellcarryingthesack. | buñ |
buñto-buñtak | Ṃoolkeekadeklieṇ;ebankarbuñto-buñtakjoñanṇe | Shemustbedrunkorshewouldn'tfallaboutlikethat. | buñto-buñtak |
| Eṃṃantatabuñto-buñtakkaṇeanJoe! | Joehasgotthebestdancemoves! | buñto-buñtak |
| EḷapanMIECOQUEENbuñto-buñtakiloiienanḷap ṇo | TheMIECOQueenreallyrollswhentherearebigwaves. | buñto-buñtak |
buñto-buñtakin | Ealikkarilobuñto-buñtakin ṇokoinne. | “Itwasclearfromtheswellofthewavesyesterday.P921 | buñto-buñtak |
buñtokeañ | Ekajoorbuñtokeañ in | Thisnortherlyswellisstrong. | buñtokeañ |
buñtōn | Naajjetebuñtōnneeṃjānijinḷọk ñan ṃweiieṇ | Howmanystepswillittakeyoufromheretothathouse? | buñtōn |
| Jiluwōtbuñtōnanōbbōḷọkeakeimjitōkeekeoakejenolọkdijānkanniōk. | Injustthreestrokeshehaditguttedandthebonesseparatedfromthemeat.P1316 | jenolọk |
| Jiluwōtbuñtōnanōbbōḷọkeakeimjitōkeekeoakejenolọkdijānkanniōk. | Injustthreestrokeshehaditguttedandthebonesseparatedfromthemeat.P1316 | ōbbōḷọk |
| Jiluwōtbuñtōnanōbbōḷọkeakeimjitōkeekeoakejenolọkdijānkanniōk. | Injustthreestrokeshehaditguttedandthebonesseparatedfromthemeat.P1316 | jejetōk |
buñūmpeḷtak | Kōnanjeḷābuñūmpeḷtakearjabjorrāān. | Heissonimblehedidnotgethurtwhenhefelldown. | buñ-peltak |
būñūmpeḷtak | Kōnanjeḷābūñūmpeḷtak,earjabjorrāān. | Becauseofhisknowinghowtofall,hewasnotinjured. | kōn |
Buñūn | Buñūn ṃade | Spearhandle. | buñ |
| Anwōninbuñūn kowainini | Whoseturnisittoharvestthecoconuts? | buñ |
| Buñūnbọbomeninbweeininijek (innijek). | Thisshouldbeanidealnightforcatchingflyingfishbecauseit'spitchblack. | innijek |
| Buñūnbọbomeninbweeinnijek. | Thisshouldbeanidealnightforcatchingflyingfishbecauseit'spitchblack. | innijek |
| Buñūn marok | Moonlessnight. | marok |
MORE buñūn |
buñūnin | Eḷapanjejaromrom (ejjaromrom)buñūnin. | There'slotsoflightningthisevening. | jarom |
| Ñekwōjuweiljuinaajjebokwōnippaṃbuñūnin. | Ifyouareleavingtomorrow,I'llcomeandspendthenightwithyou. | jebokwōn |
| Emeḷoktakōnkebuñūnin? | Isthisthenightofmeḷoktakōn | meḷoktakōn |
| Erreomeraminallōñbuñūnin. | It'saclearmoonlightnighttonight. | meramin allōñ |
buñut | Ejjailoiieninwōtkōmmānkarbuñut ḷọkToonMej. | ItwasaboutthistimethatToonMejcameintoview.P1319 | buñ |
| Kōmjinoroñainikienṃōṃōṇṃōṇinwōtkokerejbuñutioonwaeo. | Westartedtohearthepitter-patteroftherainfallingontheboat.P764 | ṃōṃōṇṃōṇ |
| Laleeoḷọkḷọkniṇeimbuñut ṃweeṇ | Becarefulthetreedoesn'tfallonthathouse. | oḷọk |
būñūti | Tọọkjidikeojeṃaanḷọkjidikanwaeṇekakōiieikiimuninanjabkarjorrāāneoilolañeoearbūñūti. | Itsrecentdry-dockingmadetheboatseaworthyenoughtohavesurvivedthestormthatbefellit. | kōiie |
buoṃ | Bōkṇebuoṃ dekā | Takethatstoneforamissile. | bo |
| Kwōnkappokbuoṃbwejenkadbaoeṇ. | Getyourselfsomethingsowecanthrowatthatbird. | bo |
buon | Lalekwoḷaanwōtwōtilobokaṇbuon. | Becarefulyoudon'tgethitbythestoneshe'sthrowing. | ḷaanwōtwōt |
buōrro | Kwōnruktokbuōrrodekakillepbwekōjroenkadeḷọkri-nanaeṇ. | Gatherupsomegood-sizedstonesforustothrowatthatculprit. | ruk-bo |
būraaj | Ejejabūraaj iṂaajeḷ | BrassishardtocomebyintheMarshalls. | būraaj |
būraeiktok | Kwōnbūraeiktokjuonek. | Frymeafish. | būrae |
būraje | Kwōnbūrajeraantebōḷṇebweettoon. | Brushoffthetopofthattablebecauseit'sdirty. | būraj |
burake | Niñniñeoearburake ḷọk ṃōñāeojānlọñiinbweedike. | Thebabyspitoutthefoodbecauseitdidn'tlikeit. | burak |
Būranij | IkōṇaantijeṃḷọkilokajinBūranij. | IwanttobeanexpertinspeakingFrench. | tijeṃḷọk |
būrare | Wōnṇeearbūrarenuknukṇeaṃ? | Whosmearedyourclothes? | būrar |
| Kwōnjabbūrarenuknukṇeaṃ. | Don'tstainyourclothes. | būrar |
būrawūn | Ḷeoedeḷọñḷọkilowaanruuṃeoimḷakdiwōjtokejjibweruoḷoobwinpilawā,eṃōjanlimikōnpebabūrawūn,ejjaāindeeoaermāāṇāṇkerejkabmattok. | Themanwentintoaroomandwhenhecamebackouthewasholdingloavesofbread,alreadywrappedinbrownpaper,stillwarmfromtheoven.P264 | būrawūn |
būreej | Ebokbūreej ṇe | Thebiscuitissaturatedwithwater. | bok |
| Ebokbūreej ṇe | Thebiscuitissaturatedwithwater. | bok |
| “Rupruptokkijedmānbūreejbwejenṃōñā,”Kapeneoebatokñan ña | “Sliceupsomebreadforustoeat,”theCaptainsaidtome.P803 | būreej |
Būreejtōn | Ri-kōṃṃanekjabeoearkōṃṃanaddiinekjabeoekjabinBūreejtōn Jọọnjen | ThestatuemakerputfingersonPresidentJohnson'sstatue. | addi |
| Earkanoojlōñri-lomejebūreejtōn eo | Thereweremultitudesofpeoplemourningthedeadpresident. | ilomej |
| Ekarirujjarlepjueokerejroñkeemejbūreejtōn eo | Alargecrowdgatheredwhentheyheardthenewsthatthepresidentwasdead. | jarlepju |
| Bwilijmāāṇrorejwajeṃweo ṃōnbūreejtōn eo | Thepoliceguardthepresident'shouse. | waj |
| Keearkōnonoñanarmejro,BūreejtōnObamaearba,"Koṃwinaoleptokbwekanninlaḷjok!" | Inhisspeechtothepeople,PresidentObamasaid,"Youallcome;thefoodissufficientforeveryone." | kannin laḷ jok |
būreek | Earbūreek boñ | Hegotputinjaillastnight. | būreek |
| Rejjāākebūreekinkaareṇ. | Theyarecheckingthebrakesofthecar. | jāāk |
būreeke | Kwōnbūreeke. | Steponthebrakes. | būreek |
būreekin | Eṃṃankeanbūreekinwaṇewaaṃjerbal. | Dothebrakesonyourcarfunctionwell? | būreek |
būreitin | Kwōnañinkōḷḷāikkebūreitin ṃweiukkaṇeaṃ? | Haveyoupaidthefreightonyourgoods? | būreit |
būrejetōn | Elōñearrejetakbūrejetōn eo | Thereweremanywhoagreedwiththepresident. | rejetak |
būrejini | Liṃaroraṇrejkaediṃōnamiṃōṇoeṇankuḷabeṇankōrākeinaerrobūrejiniri-kakieṇ. | Thewomenareshoppingfortraditionalwomen'smatsatthewomen'sclubhandicraftshoptogiveasgiftstothemanofthecloth. | ed |
Būrejle | EaralimarinEḷbōjBūrejle. | HesangandmimickedElvisPresley. | ari- |
būrejtōn | Bwilijmāāṇroraaraparebūrejtōn eo | Thepoliceescortedthepresident. | apar |
būrijin | EpenanbūrijinJāmnekienjānbūrijinAmedka. | GermanpriestsarestricterthanAmericanpriests. | būrij |
| EpenanbūrijinJāmnekienjānbūrijinAmedka. | GermanpriestsarestricterthanAmericanpriests. | būrij |
būrijōōt | Ekōjakbūrijōōteṇan. | Hehasonfunnylookingbib-overalls. | būrijōōt |
būrinjibōḷin | Eorkebūrinjibōḷinjikuuḷin? | Doesthisschoolhaveaprincipal? | būrinjibōḷ |
būrokraaṃ | Eḷapankoṇbūrokraaṃ eo | Theprogramwaswellplanned. | koṇ |
būrokūraṃ | Epaakanjijino (ijjino)būrokūraṃjareo. | Thechurchserviceprogramisabouttobegin. | jijino |
būromej | Ālikineoreakeorkejotainkōjeṃḷọkiienbūromejeṇñanarmejeṇ. | Afterthespreadingofthegravel,thereisaneveningmealtobringtoanendthetimeofmourning.S14 | iien būroṃōj |
būroṃōj | Eḷapanliobūroṃōjkōnḷeoippānemej. | Sheismourningherdeadhusband. | būroṃōj |
| Edọlinbūroṃōjkōnmenin. | He'sreallydownheartedabouttheaffair. | dọlin |
| Ledikeoearlañṃwijidjidkōnbūroṃōj. | Thegirlwasoverwhelmedwithgrief. | lañṃwijidjid |
| Kōmmānejbajbūroṃōjwōtbajjekimḷọkwanwa ḷọkippānbaḷuuneokōnanjablokōmmānakJemaekkōnonotok. | WewereallfeelingsadandwishingtheplanehadseenuswhenFatherspoketome.P947 | ḷokwanwa |
| Ri-ailṃōroraarkōṃṃananri-lotokrobūroṃōj. | Themournersmadethevisitorssad. | ailṃō |
MORE būroṃōj |
būroñ | Kwōnjabbūroñbwearmejenaajmijakeok. | Don'ttalkharshlyorpeoplewillbeafraidofyou. | būroñ |
būroojkiiki | Etkekwōjjañinbūroojkiikinuknukkaṇe? | Whyhaven'tyoubundleduptheclothes? | būroojki |
būrookraaṃ | Eḷapanpoḷōmānbūrookraaṃ eo | Theprogramwasperfect. | po ḷōma- |
Būrotijen | EnañinaolepjikuuḷkeinankienbōtabebarwōranKatlikimBūrotijen. | Mostoftheseschoolsarepublicschools,buttherearealsoCatholicandProtestantschoolsasof1965.S9 | Būrotijen |
| EwōremānanBūrotijenjikuuḷkabruoanKatlik. | FouroftheschoolsareProtestantandtwoCatholicasof1965.S9 | Būrotijen |
| EnañinaolepjikuuḷkeinankienbōtabebarwōranKatlikimBūrotijen. | Mostoftheseschoolsarepublicschools,buttherearealsoCatholicandProtestantschoolsasof1965.S9 | Katlik |
| EwōremānanBūrotijenjikuuḷkabruoanKatlik. | FouroftheschoolsareProtestantandtwoCatholicasof1965.S9 | Katlik |
būrrọ | Kajippapaikbūrrọ ṃoktajānankiki. | Playjippapawiththeyoungsterbeforehegoestosleep. | jippapa |
būrūṃrūṃ | Ṃae,emourbūrūṃrūṃ,”juoniaanrieọñōdroebainnemaolepimtōtōñinkajjirere. | “Heyguys,VroomVroomisalive,”oneofthefishermensaid,andeveryonelaughedmockingly.P317 | mour |
buruō | Kwoutiejippaimri-jojoonburuō. | Youaremyfavoriteandmyconsolation. | jojoon bōro |
būruō | Emetakbūruōkōnaōpokpok. | Mythroathurtsfrommycoughing. | bōro |
| Kwōjiktōmikdeelelilobūruō. | Youhavefinallycomeandcreateddesireinmyheart. (fromalovesong). | ikdeelel |
| Ejjabpobūruōkōnṃōñāin. | I'mnotterriblyexcitedaboutthismeal. | jab po bōro |
| Lieṇri-jojoonbūruō. | She'smyconsolation. | jojoon |
| Emetakbūruōkōnaōmemelkwarkwar (emmelkwarkwar). | Mythroathurtsfromitsraspiness. | memelkwarkwar |
MORE būruō |
buruōṃ | Kōketakajrieonājiṃkōnaurōkinjeḷāḷọkjeṇbweeneromjuōnri-jikuuḷeokwōnaajutiejburuōṃ kake | Encourageyourchildtovaluelearningtosothats/hebecomesthestudentyouwillbeproudof. | ketak |
būruoṃ | Joḷọkjememeimkōpeḷḷọkbūruoṃ. | Stopbeingunkindandhaveaheart. | jememe |
| Idaakwūnoṃoktajānan (m)melkwarkwarbūruoṃ. | Takemedicinebeforeyoustartgettingphlegminyourthroat. | melkwarkwar |
| Bōlenwōjkeeokwaarilimiekamelkwarkwarebūruoṃ. | Maybethewhiskeyyoudrankgotyourthroatcloggedup. | melkwarkwar |
| Wūjlepḷọkbūruoṃ ñanAnij. | SurrenderyourhearttoGod. | wūjlep- |
buruōn | RaarjojoonburuōnimektakeñanHawaiibweenaluje. | TheyconsolehimbytakinghimtoHawaiiforavacation. | jojoon |
būruon | Ḷeenenanabūruon. | Hehasanuglydisposition. | bōro |
| Ḷeeṇejjuonarmejerreobūruon. | He'sanhonestman. | bōro |
| Kwōnjabbūruon kūro | Don'tbeselfish. | būruon kūro |
| Ebwilbūruon. | Heisseekingrevenge. | bwil-būruon |
| Earkuulbūruon ḷeojein. | Hestolehisbrother'swife. | kukuul bōro |
MORE būruon |
būruōn | Eaerbūruōnakearetalwōtimkōṃṃane. | Hedidn'twanttobuthedidit anyway | aer |
| Ekaṃōṇōṇōikbūruōnjemānkeejrọọltokjāntariṇae. | Hisreturnfromthewargladdenshisdad'sheart. | ṃōṇōṇō |
burwōn | Ejiṃweanjerbalimejjeḷọkemaroñwiaikburwōn. | He'shonestandnoonecanbribehim. | wiaik būruo- |
būrwōn | Ejmakewōtri-jojoonbūrwōn jinen | He'stheonlyonelefttopacifyhismother'sgrief. | jojoon bōro |
| Rōkuulbūrwōnimmej. | Theystrangledhimtodeath. | kukuul bōro |
būtbọọḷ | Ekkarñanbūtbọọḷbweeppikaj. | He'smadeforfootballforheisveryagile. | pipkaj |
būte | Eḷapanḷadikeobūte jinen | Theboyisconstantlydisobeyinghismother. | bōt |
butoñ | Komaroñkekajiititibutoñ ṇe | Couldyouputasheetonthemattress? | jiitit |
butōñ | Kajiitiitibutōñ ṇe | Putenoughsheetsonthemattress. | jiit |
būtoñ | Jiitibūtoñ ṇe | Putasheetonthemattress. | jiit |
būtoñe | Enañinbūtoñekepeeteṇ? | Hasamattressbeenputonthebed? | būtoñ |
būtoñtoñ | Eṃṃanwōtbūtoñtoñippabweemeoeo. | Iliketosleeponamattressbecauseit'ssmooth. | būtoñtoñ |
būttọọr | Juoneobūttọọriturunṃweo | Therewasafountainnearthehouse. | būttọọr |
buuji | Kwōnbuujijabōntoṇe | Tietheendofthatrope. | bubu |
buuk | Ejalluwaḷọkeanjentokikojuñaidiimbuuk doon | Fromadistancehe'swatchingthefighterplanesengaginginaspectaculardogfight. | alluwaḷọk |
| Kwōnbuukbaoeṇ. | Shootthatbird. | bu |
| Earbuukjuondebbōnpiik. | Heshotahugepig. | debbōn |
| RūttariṇaeinJepaanroiRuōtrejbajpepojakjekwōtinruk-bueerakejodikṃōreininAmedkaroimbuukerimremej. | WhiletheJapanesesoldiersweregatheringtheirammunitiontogethertheAmericanmarineslandedandshotthemdead. | ruk-bo |
buuki | Iḷakreilọkejalejebueoinitōnbuukiri-kọọteo. | AsIwaslookinghewasaimingtoshootthethief. | alej |
| Kōttaranallọkembuuki. | Waittillitcomeswithinrange,thenshootit. | allọk |
| Rōkōpooḷeruuroreoimbuuki. | Theychasedandshottheassassin. | ruuror |
buuḷ | Earbakkiiñkōnankarbuuḷ. | Hepaidafineforspeeding. | bakkiiñ |
| Kateeokdāpdepbwewainejbuuḷ. | Doyourbesttoholdonbecausethisvehicleisgoingfast. | dāpdep |
| Kwōnjabbuuḷkadkadimkajoñpeūṃ. | Don'tthrowsohardandmakeyourarmhurt. | joñ |
| Ikardoorkuwatināneneoimbuuḷlōñḷọk | IputdownthecanIwasusingtobailwaterandquicklywentup.P1145 | kuwat |
| Iḷakbaenjabjañ,tōrreoejkabbuuḷimjañ. | WhenIaskedhernottocry,shecriedallthemore. | tōrreo |
MORE buuḷ |
buuḷiḷọk | Ālikinankartolaḷḷọkimbarbuuḷiḷọkinjineo,Jemaewanlōñtakimjijetioonṃōninjineo. | Aftergoingdownandrevvingtheengine,Fathercameupandtookaseatontheroofoftheengineroom.P491 | buuḷ |
buuḷtōñtōñ | Earbuuḷtōñtōñimitaak. | Hecrashedatahighspeed. | buuḷtōñtōñ |
buuṃin | Eaettokbuuṃinwaeṇ. | Thatship'sboomsarenormallylong. | buuṃ |
buwaddel | Jenetalinbuwaddel. | Let'sgoplayfirebrands. | buwaddel |
buwaddele | Kwōnbuwaddelekeejjaepaak. | Throwafirebrandathimnowwhilehe'sstillclose. | buwaddel |
buwae | Rejkōṃṃanbuwaeilotoeṇ. | Buoysarebeinginstalledinthechannel. | buwae |
| “Kabjitōñḷọkwōtkōtaanbuwae kākaṇ.” | “Aimforthosebuoysoverthere.”P507 | buwae |
| Ejbuwaeiloṃōn ṃōñāeṇ. | He'sawaiterattherestaurant. | buwae |
| Ñaibainaajbuwaebajjekimāneniloiienroteṇeḷapdānilowa. | IsaidIwouldjustbethecabinboyandbailattimeswhentherewasalotofwaterintheboat.P30 | buwae |
| Juonuweojekadejokioonbuwae ṇeiōñ,akjetroroarmejioonparijetrejjeeaaḷtok. | Isawablacknoddylandonthenorthernbuoyandsomepeopleontheshorebeckoningtous.P523 | jekad |
MORE buwae |
buwaeḷọk | Kwōnbuwaeḷọk ñanrūṃōñāraṇ. | Servethediners. | buwae |
buwate | Kwōnbuwatebaoeṇ. | Hitthatbirdwithyourslingshot. | buwat |
buwatti | Jabbuwattibaokaṇ. | Don'tshootthosebirds. | buwat |
bwā | Kwōndọukbwā ṇe | Lowerthatpole. | dedọdo |
| Bwāinkadjo. | Fishingpoleforkadjo | kadjo |
bwābwe | EḷakkarbakejebuñjānRuōtimjenbwābwewōtbweaelōñeoepādireeaar,ekwekwōbarbakeeaab. | He’sbeensayingwewereoffcoursesinceRoi-Namurandthatweshouldtackwindwardbecauselandwastotheeast,butyousaidno.P1236 | buñ |
| Ejkōnonowōtakejotoḷọkjilaeobweenbwābwewaeoñantoeo;waeoekarkaiokḷọkwōtlukoḷpāntoeoimetal. | Ashespokehethrewthetiller,steeringtheboatrighttowardthemiddleofthepass.P503 | bwābwe |
| “Bwābwetakjidik,”Bojineoelaṃōjlaḷtakjānkijueo. | “Tackwindwardabit,”theBoatswainyelleddownfromthemast.P496 | bwābwe |
bwābweik | Kwōnbwābweikwaṇe | Tackintothewind. | bwābwe |
bwāik | Enañinṃōjkebwāikueo? | Hasthefishtrapbeenbroughtupyet? | bōbwā |
bwe | Enaajeṃṃanbwerūkaabjājeeoeṇenaajjipañe. | It'sgoingtoworkout,astheguywho'sgoodattuckingthingsunderhisarmswillhelpher. | abjāje |
| Kwōnaajjeḷābwekwaarrūkaabōjājeñanjarkaṇ. | Youshouldknowyouwereresponsibleforpeopletuckingthingsundertheirarms. | abjāje |
| Abjeūekōṃṃanbweinjabteru. | Myshynesspreventmefromlandingthejob. | abje |
| Kwōjeḷākeewōrḷaddikijōkaṇebweebarjinoabbōjeje. | You'llknowthereareboysaroundbecauseshestartsflirting. | abje |
| Kotakneōṃbwe ekaaborbor | Liftyourfootout (ofthewater)becauseit'simpedingourprogress. | abor |
MORE bwe |
bwebwe | Kwōnjabkaatebarebweemaroñbwebwe. | Stopmakinghimjealousorhe'llgocrazy. | atebar |
| Āteobwebwe. | Nowthat'swhatIcallstupid. | āteo |
| Eṃōjaṃbwebwe. | Thatwasasillythingyoudid. | bwebwe |
| Ekātokjuonbwebweimdepetekōrkōreowaō. | Atunajumpedoutofthewaterandslappedmycanoe. | depdep |
| Iñinbwebwe. | Thespineoftunafish. | iñ |
MORE bwebwe |
Bwebwenato | Bwebwenatoeoekabwinmakelepe. | Thestoryturnedhimintoagreatfearerofthedark. | abwinmakelep |
| EkeokijenInedeljānjemānilobwebwenatoeoejalle. | InthelegendInedelwasgivenonlywrassetoeatbyhisfather. | alle |
| JuonwotanBojineokarbwebwenatoraanjabeo. | TheonlyonetalkingthatdaywastheBoatswain.P1028 | an |
| Taṇekoṃeañejbwebwenato kake | Whatareyoufourtalkingabout? | bwebwenato |
| Eṃṃankebwebwenatoeoilopijaeoboñ? | Didthemovielastnighthaveagoodstory? | bwebwenato |
MORE bwebwenato |
bwebwenatoin | Ekaammijakjakbwebwenatointiṃōṇeo. | Thestoryofthedemonwasquitescary. | mijak |
bwebwenatoun | Earjebwebwenatounmoureoan. | Hewrotehisownbiography--hisautobiography. | bwebwenatoun mour an juon armej |
| Enañinorkerūkōṃṃanbwebwenatoun Ṃajeḷ | ArethereanyMarshalleseauthors? | ri-kōṃṃan bwebwenato |
bween | Ajoḷjoḷinarmejbweejwōrwōtbween. | It'sthegnawingofahumanbecausethere'sstillsomeleftonit. | ajoḷjoḷ |
| “Taennaan?Āinwōtkoṃpojakbajjek,eṃṃanbween ke?” | “What’sthestory?Itlookslikeyouaregettingready;istheforecastgood?”P429 | bwe |
bweetkōn | Eṃṃanjenjabbweetkōn ṃokaj.” | Weshouldn’tgiveupsoquickly.”P894 | bweetkōn |
bweọ | Ri-jojobweọeoeṇ. | Heistheonewhoissoakingthecoconuthusks. | jojo |
| Kwōnjoonbweọ kaṇe | Soakthosecoconuthusks. | jojo |
| Bweọkokaṇrejjojoiar. | Thosecoconuthusksaresoakingalongthelagoonbeach. | jojo |
| Ñe ṇokorejḷukutwaeoāinwōtjuonbweọioonlọjet. | Thewaveswererollingtheboataroundlikeacoconuthuskonthewater.P776 | ḷukut |
| Ḷadikraṇrejkōṃṃanwabweọ. | Theboysaremakingcoconutboats. | wa bweọ |
bweradik | Imḷakeoḷapānḷọkboñoneo,errobarjerakewūjḷāeoimkōmmānjinobarbweradik ḷọkiloiiaḷeoammāntakḷọk | Andinthemiddleofthenight,thetwoofthemputupthesailagainandwestartedgoingonourwaytotheeast.P1180 | bweradik |
| Dedeḷọkinaolepmenakeṇatọọnwaeoimkōmmānjinobweradik ḷọkjānijoñanbōranaelōñeṇ. | Wheneverythingwasdoneandthesailswereadjustedwestartedtomove,makingourwaytoKwajalein.P1301 | ṇatoon |
bweradikḷọk | Jenjinobweradikḷọk ñankeememeṇ. | Let'sstartmoseyingalongtotheparty. | bweradik |
bwi | Epādioonbwi eṇ | It'sonthedryingrack. | bwi |
bwiāre | Eṃōjanḷeobwiārepiikeo. | Hehasstabbedthepig. | bwiār |
Bwibwi | Bwibwitakinal. | Theyellownessofthesunrise. | bwibwi |
Bwidak | Bwidakejirooj-iddikiloaelōñkoiloRatak. | Thechildrenofanirooj (chief)arebwidakandtheyarealsocalledirooj-iddikintheRatakeasternatolls. | irooj-iddik |
Bwidej | Bwidejkoadrejaddemlōkmej. | Ourlandbelongstousuntildeath. | addemlōkmej |
| Earjabṃōṃan (eṃṃan)analalilobwidejeoinnemiroojeoearlilu(illu)(ippān). | Hedidnotdoagoodjobofcaringforthelandandsotheiroojwasangrywithhim. | alal |
| Earjabjubūruōnkōnalalierioonbwidejeoan. | Hewasn'tsatisfiedwiththeircareforhisland. | alal |
| Ejalalñan ñailobwidejeṇaō. | He'swatchingovermylandforme. | alal |
| Rojibwinri-alaleoraarḷōmṇaklukkuunaerbwidejeorejjokweie. | Thecaretaker'sdescendantsthoughttheytrulyownedthelandtheywerestayingon. | alal |
MORE bwidej |
bwiden | Errobwidenkarkōnonoijoimmeḷọkḷọkmerameoioonlọjet. | Thetwoofthemwerebusytalkingandforgotaboutthelight.P1131 | bwiden |
bwiin | Eḷapanbwiin ajjiḷapḷap | Hesmellslikerottenwood. | ajjiḷapḷap |
| Tainiātbwiin?Bwiintainiāt?Tainijātbwiin? | What'sthisIsmell? | ātāt |
| Tainiātbwiin?Bwiintainiāt?Tainijātbwiin? | What'sthisIsmell? | ātāt |
| Tainiātbwiin?Bwiintainiāt?Tainijātbwiin? | What'sthisIsmell? | ātāt |
| Kidueoejātwōtbwiinri-kọọteoajekōpeḷe. | Oncethedoggotawhiffoftherobberitstartedchasinghim. | ātāt |
MORE bwiin |
bwiin-puwaḷiier | Ejāālelbwiin-puwaḷiier. | Wecansmelltheiroffensiveodoreverywheretheygo. | bwiin-puwaḷ |
bwiin-tōtōñalñal | Ennọanbwiin-tōtōñalñal. | Ilikeitssweetsmell. | bwiin-tōñal |
bwij | Eamḷapkōnkeejṃaanbwij. | He'sgotlotsoflandbecausehe'stheheadofhislineage. | amḷap |
| Etoanbwijkaṇanarmejedoon. | Themembersofthelineageshavebeenfeudingforquitesometime. | an armeje doon |
| Bwijeoebwijteoḷeoḷṇe | Thatlineageisalwayschanginghomes. | bwijteoḷeoḷ |
| NowawōtimbwijeoanraarmouriloibwijleplepeoiloBaibōḷ. | OnlyNoahandhisfamilysurvivedthegreatfloodintheBible. | ibwijleplep |
| Eamḷapkōnkeejṃaanbwij. | He'sgotlotsoflandbecausehe'stheheadofhislineage. | kōnke |
MORE bwij |
bwijbare | Wōnṇeearbwijbare eok | Whocutyourhair? | ṃwijbar |
bwijbwij | Keekartōparkūrọọjtieo,ebuñjenōṃḷakbwijbwij,ekālōñḷọkimjokioonimjijet. | Whenhereachedthecross-stickatthetopofthemast,hesuddenlystartedkicking,thenhejumpeduptothetopandlandedonitandsatdown.P1192 | bwijbwij |
| Keekartōparkūrọọjtieo,ebuñjenōṃḷakbwijbwij,ekālōñḷọkimjokioonimjijet. | Whenhereachedthecross-stickatthetopofthemasthesuddenlystartedkickingthenhejumpeduptothetopandlandedonitandsatdown.P1192 | kūrọọjti |
bwijeae | Earjabaōḷọkjānijoakearbwijeae wōt | Hedidn'tswimawaybuttreadedwateratthatspot. | bwijeae |
bwijen | Aolepiienadjekaro,ilojibboñimjotaimjetiieniloraelep,jejjeputakeojidikillọkjidik,imbarāinwōtkietakebweenjabidaakbwijen. | Everytimewetendto thetaskof drawingcoconutsap,inthemorningandevening,andsometimesatnoon,wecutthecoconutshootabiteachtime,andwealsobendthe shoot downtopreventthesapfromdrowningitsnavel.S19 | bwije- |
| Aolepiienadjekaro,ilojibboñimjotaimjetiieniloraelep,jejjeputakeojidikillọkjidik,imbarāinwōtkietakebweenjabidaakbwijen. | Everytimewetendto thetaskof drawingcoconutsap,inthemorningandevening,andsometimesatnoon,wecutthecoconutshootabiteachtime,andwealsobendthe shoot downtopreventthesapfromdrowningitsnavel.S19 | jepjep |
| Aolepiienadjekaro,ilojibboñimjotaimjetiieniloraelep,jejjeputakeojidikillọkjidik,imbarāinwōtkietakebweenjabidaakbwijen. | Everytimewetendto thetaskof drawingcoconutsap,inthemorningandevening,andsometimesatnoon,wecutthecoconutshootabiteachtime,andwealsobendthe shoot downtopreventthesapfromdrowningitsnavel.S19 | jidik illọk jidik |
| Aolepiienadjekaro,ilojibboñimjotaimjetiieniloraelep,jejjeputakeojidikillọkjidik,imbarāinwōtkietakebweenjabidaakbwijen. | Everytimewetendto thetaskof drawingcoconutsap,inthemorningandevening,andsometimesatnoon,wecutthecoconutshootabiteachtime,andwealsobendthe shoot downtopreventthesapfromdrowningitsnavel.S19 | kietak |
| Aolepiienadjekaro,ilojibboñimjotaimjetiieniloraelep,jejjeputakeojidikillọkjidik,imbarāinwōtkietakebweenjabidaakbwijen. | Everytimewetendto thetaskof drawingcoconutsap,inthemorningandevening,andsometimesatnoon,wecutthecoconutshootabiteachtime,andwealsobendthe shoot downtopreventthesapfromdrowningitsnavel.S19 | idaaj bwijen |
bwijerro | Koṃroenjabanarmejedoonbweenaajorbwijerro. | Youshouldn'tfighteachotheroragreatmisfortunewillresult. | an armeje doon |
| Koṃroenjabbwijerro. | Youtwoshouldn'tquarrel --you'rerelatedandsomethingevilwillhappenifyoudo. | bwijerro |
| Ijkabbajnaajkarroñainikienkeejajweweijoippānjebweeoṃōṃkajwōtjidikjānankarwaḷọkbwijerroeojọteeneo. | ItwasthefirsttimeIheardthesoundofwhistlingfromhimclosetothesteeringwheeljustbeforethetragedystruckthatevening.P1034 | bwijerro |
| Āinwōtejjabjokwōdanwaḷọkbwijerro ñankōjeañ,”Bojineoeba. | “Itseemslikewe'vehadourfairshareofmisfortunes,”theBoatswainsaid.P1174 | bwijerro |
| Āinwōtejjabjokwōdanwaḷọkbwijerro ñankōjeañ,”Bojineoeba. | “Itseemslikewe'vehadourfairshareofmisfortunes,”theBoatswainsaid.P1174 | jokwōd |
bwijiaea | Iṃōkinbwijiaea. | I'mtiredoftreadingwater. | bwijeae |
Bwijin | Bwijininarmejrowōjrātok. | Herecomeseveralgroupsofpeople. | bwijin |
| Bwijininarmejeoetok. | Herecomesagroupofpeople. | bwijin |
| Juonebwijininṃọleiar. | Here'saschoolofrabbitfishatthelagoonbeach. | bwijin |
| Bwijinaōṃaak | I'vegotlotsofmoney. | bwijin |
| Eḷapanjājjookokbweemaroñalmakeiaanñanbwijin armej | He’snotshybecausehecansingaloneinfrontofacrowd. | jājjookok |
bwijinbwije | Eṃṃantutukōnbwijinbwije ippa | Ilikeusingacoirfibrewhenbathing. | bwijinbwije |
bwijjik | Eṃōjṇọanbwijjik. | Hedoesn'tkickhard. | bwijjik |
bwijjike | Kwōjaaṃbwijjike eō | Whydoyoukeepkickingme? | bwijjik |
| Raarbwijjikejānjikuuḷkōnankōkdekdek (ekkadekdek). | Hewaskickedoutofschoolbecausehewasadrunk. | bwijjik |
bwijọkorkor | Iaṇekwōjbwijọkorkor ḷọk ñane | Whereareyourushingto? | bwijọkorkor |
| “Koṃṃool,”ibañaneimbwijọkorkormetoḷọk ñanwaeobweijeḷākeJemaimBojineoerroejkarkōttarwōt. | “Thankyou,”Isaidtohimandhurriedbacktotheboat,becauseIknewFatherandtheBoatswainwerestillwaiting.P267 | bwijọkorkor |
bwijuwewe | Kappokmāroteṇejjabbwijuwewe. | Lookforthekindofbreadfruittreethatdoesn'thavelotsoflumps. | bwijuwe |
Bwijwoḷā | Bwijwoḷāmeneṇ. | He'sadodderingoldman. | bwijwoḷā |
bwijwōḷā | Iloanarmejbwijwōḷā ḷọkejdiñōjḷọkānbwinnier. Iloanarmejbwijwōḷāḷọkejdiñōjḷọkānbwinnier | Aspeoplegrowoldtheirbodiesbegintoshrivel. | diñōjḷọk |
| Iloanarmejbwijwōḷā ḷọkejdiñōjḷọkānbwinnier. Iloanarmejbwijwōḷāḷọkejdiñōjḷọkānbwinnier | Aspeoplegrowoldtheirbodiesbegintoshrivel. | diñōjḷọk |
bwijwōḷāḷọk | Ḷōṃarekōnadbwijwōḷāḷọkjejinopilo,”eba. | “Fellas,becausewearegettingolderwearestartingtoloseourvision,”theCaptainsaid.P1245 | bwijwoḷā |
bwikilọk | Aolepri-itok-limoroilojipañri-nañinmejraarbwikilọkjipañkoaerñanaujpitōḷ.[Aoleproeitok-limoierilojipañri-nañinmejraar… ] | Allofthosewhoshowedinterestinhelpingthesicktooktheircontributionstothehospital.[Thepreferredusageisinsquarebrackets.] | itok-limoin |
bwikitok | Erkein,ekkokijedraarbwikitok. | Heretheyare,thefishtheybroughtforus. | erkein |
| Jetkāniiarbwikitok liṃōṃ | Ibroughtsomedrinkingcoconutsforyou. | jet |
| Jiitiniakaṇekoṃarbwikitok? | Wheredidyoubuythosesheets. | jiit |
bwil | Eḷapanbwilraininimkaaddiṃakokoikeō. | Itissohottodayitgivesmealethargicfeeling. | addiṃakoko |
| Aia,eḷapwōtanbwil. | Goodgrief!It'ssohot. | aia |
| Keijtolaḷḷọkijabmejekbaibinbūṃbūṃeoaninjineoakijuriimbwil neō | WhenIgotdownthereIdidn’tnoticethemufflerandIrubbedagainstitandburnedmyleg.P343 | baib |
| Iejoñanbwil ṇean? | Whatishistemperature? | bwil |
| Kōṃrolieṇlukkuunbwilippāndoon. | SheandIaremadlyinlove. | bwil |
MORE bwil |
bwiḷāwut | Ebokbwiḷāwut e | Thisplywoodiswarped. | bok |
| Kwōnjabutebwiḷāwut ṇeimkaboke. | Don'tputtheplywoodundertherainotherwiseitwillwarp. | bok |
bwilbwil | Ḷadikroraṇrejbwilbwil riwut | Theboysaresailingmodelcanoes. | bwilbwil |
| Ḷadikroraṇrejbwilbwiltokadkadiar. | Theboysaretowingtoycanoesalongthelagoonbeach. | tokadkad |
bwili | Wōnṇeearbwilijuujṇeaṃ? | Whoputgumonyourshoes? | bwilbwil |
Bwilijmāāṇ | Bwilijmāāṇroraaitiri-kọọteoṃoktajānanko. | Thepolicenabbedtherobberwasbeforehegotaway. | ait |
| Aolepbwilijmāāṇrejkajjoaḷaḷindeñdeñ. | Eachpolicemanhadanightstick. | aḷaḷ in deñdeñ |
| Bwilijmāāṇroraaraparebūrejtōneo. | Thepoliceescortedthepresident. | apar |
| Bwilijmāāṇrorejeṇakeḷeokeeeoearkọọtiṃaniko. | Thepolicesuspectthatheistheonewhostolethemoney. | eṇak |
| Raarkaūūkbwilijmāāṇ eo | Theymadefacesatthepoliceman. | kaū |
MORE bwilijmāāṇ |
bwilijṃāāṇ | Kairujtokbwilijṃāāṇbwerenlaleri-kadekrārejire. | Callthepolicementotakecareofthedrunkardswhoarefighting. | iruj |
bwilijmāāṇe | Rejbwilijmāāṇepāāñeo. | Theyareguardingthebank. | bwilijmāāṇ |
bwilik | “Enbajlōñwōtṇepetkōjkwōbōktokkeeaetokpeḷọkin,”Bojineoebaimbwilik ṃaanmemeeo. | “Ihopetherearealotofbiscuitsleftbecausewearegoingtobedriftingforawhileyet,”theBoatswainsaidashestartedtoeat.P965 | bōk |
| Kijakeoenaajbwiliktokṃaanaleoṇe | That'sthechapwho'llinitiatethesong. | bwilik ṃaan |
bwilitudek | Ennọkebwilitudek ippaṃ | Doyoulikebwilitudek | bwilitudek |
bwilitudeki | Kwōnbwilitudekimākaṇe. | Makebwilitudekwiththosebreadfruit. | bwilitudek |
bwilkōn | Ejaḷkootkōnbwilkōn pinana | He'susingabananaleafasraincoat. | aḷkoot |
| Ealikkarkebwilkōn Anidep | It'sobviouslyaleafoftheAnideppandanus. | Anidep |
bwilli | RaarbwilliwaanToke. | TheylaunchedToke'sboat. | bwil |
bwillọke | Koṃwinitokjenatanijoimbwillọkewae. | Comelet'sworktogetherandlaunchthisboat. | atanijo |
| Waeoeṇeṃōjbwillọke. | Thatcanoehasbeenlaunched. | bwillọk |
bwilmeleeñ | Enanawōtaōbwilmeleeñ. | HowIhatethisheartburn. | bwilmeleeñ |
bwilōk | Eiññimmalḷadikeokeejbwilōk neen | Theboywrithedinpainwhenhebrokehisleg. | iñimmaḷ |
bwilọk | Bajainiñūṃkeeitanbwilọk diiṃ | You'resoskinnyyourbonesareaboutto break | ainiñ |
| Kwōnjaballitotoiraanmāṇebweenaajbwilọk. | Don'tdangleonthebranchofthebreadfruittreebecauseyou'llbreakit. | allitoto |
| Kwōnjurōkraanmāṇekōnaḷaḷṇebweenjabbwilọk. | Useaposttokeepthatbreadfruitbranchfrombreakingdown. | jurōk |
| Kwōnkōkadikdiki (ekkadikdiki) /kadikdikiḷadik ṇebweenaajbwilọk diin | Takeiteasywiththatboyoryou'llbreak (oneof)hisbones. | kadikdik |
| Kwōnjabkielaḷaḷṇebweenaajbwilọk. | Don'tbendthatpieceofwoodoritwillbreak. | kiel |
Bwilọke | Bwilọkekōḷeinbōlōkṇe | Breakoffthestemofthatleaf. | kōḷā |
Bwilọkun | Bwilọkunjedọujijṇeaṃeṃṃan. | You'vegotneatcreasesinyourtrousers. | bwilọk |
bwilọkwōjkwōj | Eḷapanbwilọkwōjkwōjaṃkarlimipakije. | Youwrappedthispackagesloppily. | buḷọkwōjkwōj |
bwilōñ | Boñoneokeinkalemñoulḷalem, ñeejiṃweaōaṇtọọneḷọk,ilokarruatimjuonawajọteeneokeKapeneoejjebwebwe,juonmeninbwilōñekarwaḷọk. | Ateighto'clockintheeveningofourfifty-fifthnight,ifmymentalarithmeticwascorrect,theCaptainwassteeringandsomethingamazingmadeanappearance.P1025P1025 | aṇtọọn |
| KeikarroñnaankeinanKapeneo,iḷōmṇakimbwilōñbajjekippatauninanJemamaroñkileṇoinlikinPikeejjānṃōṃakūtkūtinwaeoakKapeneoebaejaikujkarlokōnmejān. | WhenIheardtheCaptainsaythis,IthoughtaboutitandwasamazedthatFatherwasabletorecognizethewavesontheoceansideofPikeejfromthemovementoftheboatwhiletheCaptainsaysheneedstoactuallyseethem.P799 | bwilōñ |
| Eḷapaōbwilōñkōnbaḷuuneo. | Theairplaneamazesme. | bwilōñ |
| Akñaitolaḷḷọkimalujeinjineoimbwilōñkōnankarmaroñjọ. | Iwentdowntolookattheengineandwassurprisedthatitcouldactuallystart.P341 | bwilōñ |
| Elōñwōtiaanarmejreinejjeḷọkmeneṇrōkarbōktokakrōkaritokwōtinlaleimbwilōñkekōmijjerak. | Therewerealsomanypeoplewhocamewithnothingandjustwantedtoseetheboatandweresurprisedthatitwasgoingtosail.P444 | bwilōñ |
MORE bwilōñ |
bwiltōñtōñin | Earḷapkwōleilobwiltōñtōñinpataeo. | Therewasagreatfaminewhenthewarwasinfull-swing. | bwiltōñtōñ |
| Eḷapñūtailobwiltōñtōñinpataeo. | Therewasmuchhungerduringtheheaviestpartofthewar. | tōñtōñ |
bwin | Aōekōṇanbwin (ekōṇaanbwein)irarippaṃleraanimboñ. | I'dlovetohavehercuddleclosetomenightandday--wordsfromalovesong. | irar |
bwine | Kwōnjableḷōmṇakakkwōnbwine. | Don'tguess--figureitoutexactly. | leḷōmṇak |
Bwini | Bwini ṃōkmākaṇe. | Pleasecountthosebreadfruit. | bōnbōn |
| Kwōnbwiniekkā. | Countthesefish. | bōnbōn |
| Elukkuunjiṃwebwini ṃaniko. | Heisextremelyprecisewhenhecountsmoney. | jiṃwe |
| Rōnañinbwinikepọḷotko. | Havetheballotsbeencounted? | pọḷot |
| Tōlienekjebanbwini. | Somanyfishwecan'tcountthem. | tōlien |
MORE bwini |
Bwinimjaad | Bwinimjaad popoṃanit | Donotgoashoreonislandsthatdonotbelongtoyou. | bwinimjaad |
bwioeo | Iroojbwioeoeoṇetok. | Thenoblekingisonhisway. | bwio |
bwiro | Allōñinkabwirokokeinimjelukkuunkijoororinṃōñābwiroimjālelejo. | Thesearethemonthstomakebwiro,andIamreallycravingpreservedbreadfruitandgoatfish.P333 | bwiro |
| Iloiienin,armejrejkōṃṃanbwiro. | Duringthisseason,peoplemakepreservedbreadfruit.S28 | bwiro |
| Etōkekōjrojabjānijidoon,ijlewojraijakkwoletokbwiro. | Whydon'twemakeatrade,Iwillgiveyourice,andyouwillgivemepreservebreadfruit. | jānij |
| Ri-jiraalwainiimbwiroeoṇe | He'stheonewhoisalwayseatingcoconutwithpreservedbreadfruit. | jiraal |
| Kwōnkajiraaleri-pālleṇeippānbwiro. | Havetheripālleeatcoconutwithpreservedbreadfruit. | jiraal |
MORE bwiro |
Bwōlen | Bwōlen ñekwōnaajkaaṃonikaikienaajjakoanjañ. | Maybeifyougavehimtheharmonicatoplaywith,he'llstopcrying. | aṃonika |
| Bwōlenkōtoṃoḷo ṇeioonlọmetoejkōṃṃanbwepiọineppāneneenjabekkañinwōtpiọinioonlọmeto. | Perhapsthecoldseabreezeisthereasonland-basedchillisnotasbitingastheoceanone. | eppānene |
| Bwōleneṃṃanḷọkkoṃrojinoṃōkōrwajiṃaanbwekoṃroenjabruṃwiji. | Maybeit'sbetteryoutwogetaheadstartsoyouarenotlate. | ṃōkōr |