53°05′N 80°35′W/53,083333 -80,583333 Zdjęcia satelitarne Zatoki Jamesa latem | |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Lokalizacja | |||
| Wymiary | długość ok. 480 km | ||
| Cieki wodne uchodzące | Attawapiskat,Albany,Moose,Nottaway,Rupert,Eastmain,La Grande | ||
| Miejscowości nadbrzeżne | Fort Rupert,Moose Factory,Fort Albany,Moosonee,Chisasibi,Eastmain,Attawapiskat | ||
| Wyspy | |||
Położenie na mapie Kanady  | |||
| 53°05′N 80°35′W/53,083333 -80,583333 | |||
| |||
Zatoka Jamesa (ang.James Bay,fr.baie James) –zatoka w południowej częściZatoki Hudsona. Wejście do zatoki, wyznaczone przezprzylądki Pointe Louis-XIV i Cap Henrietta-Marie ma szerokość 160 km. Jej długość wynosi około 480 km.
Zachodnie wybrzeża zatoki wchodzą w skład prowincjiOntario, a wschodnie – prowincjiQuebec. Wyspy na Zatoce Jamesa, z których największe toAkimiski, należą do terytoriumNunavut. Do Zatoki Jamesa uchodzą rzeki (idąc od zachodu):Attawapiskat,Albany,Moose,Nottaway,Rupert,Eastmain iLa Grande.
Okolice zatoki od czasów prehistorycznych (co najmniej od 10 tys. lat) odwiedzane były przezwędrowne ludy myśliwsko-zbierackie. Część, w tym pierwsze grupy arktycznychInuitów i przodkowie leśnychIndian z plemieniaKri, zakładała tam początkowo sezonowe, a później także stałe osiedla. Żyjący nad zatoką od czasów przed europejskąkolonizacją Kanady do czasów współczesnych Indianie wysuwają w związku z tym rozmaite roszczenia prawne wobec władz Quebecu i rządu federalnego, po części oparte na zawartych przez ich przodkówtraktatach.
Dla Europejczyków zatokę odkryłHenry Hudson w1610. Jej nazwa pochodzi od nazwiska innego podróżnikaThomasa Jamesa, który badał ją w1631. Od końcaXVII wieku Zatoka Jamesa jest obszarem działalnościKompanii Zatoki Hudsona, która założyła na jej brzegach kilka placówek handlowych, m.in.Fort Rupert,Moose Factory iFort Albany. Inną ważną miejscowością nad zatoką jestMoosonee, końcowa stacja kolei Ontario Northland. Ważniejsze osady indiańskie (IndianKri) toChisasibi,Eastmain iAttawapiskat.
W latach 70.XX w. koncern energetyczny James Bay Hydro Electric Corporation rozpoczął realizację dużego projektu budowy zespołuelektrowni wodnych w dorzeczu uchodzącej do Zatoki Jamesa rzekiLa Grande w Quebecu (tzw.James Bay Project). W związku z niekorzystnym wpływem inwestycji naśrodowisko i tradycyjny styl życia miejscowych plemion, w regionie dochodziło do licznych protestówindiańskich plemion i grupekologicznych, które doprowadziły do spowolnienia i częściowej modyfikacji nadal realizowanego projektu.
Północno-zachodnie wybrzeża Zatoki Jamesa stanowi park ochronyniedźwiedzia polarnego
