Ten artykuł dotyczy wyprawy kijowskiej Bolesława Chrobrego w 1018. Zobacz też:inne znaczenia tego słowa.| wojny polsko-ruskie | |||
 Bolesław I Chrobry podZłotą Bramą wKijowie. ObrazJana Matejki | |||
| Czas | lipiec – koniec 1018[a] | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Przyczyna | chęć osadzenia Świętopełka na tronie kijowskim, wzmocnienia polskiego budżetu i odwetu za ruskie uderzenie w 1017 roku | ||
| Wynik | zwycięstwo militarne Bolesława Chrobrego, osadzenie na tronieŚwiętopełka I Przeklętego, zdobycie przezPolaków licznych łupów | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| Siły | |||
| |||
| Straty | |||
| |||
| brak współrzędnych | |||
| |||
Wyprawa Bolesława Chrobrego na Ruś (1018) (też:Wyprawa kijowska Bolesława Chrobrego) – wyprawa zbrojna rozpoczęta latem 1018, zakończona wraz z przybyciem księciaBolesława I Chrobrego doPolski (tj. w ostatnich miesiącach tego roku).Interwencja miała na celu przede wszystkim osadzenie na tronie kijowskim zięcia Bolesława,Świętopełka I.
Bolesław w sprawie Świętopełka, władającegoksięstwem turowskim interweniował już w 1013 r. Wówczas, ojciec Świętopełka,Włodzimierz I Wielki, uwięził jego, a także jego żonę i biskupa kołobrzeskiegoReinberna. Powodem tego były zapewne niejasne kontakty tej pary książęcej (i towarzyszącego im, wysłanego na Ruś, biskupa) z Chrobrym.
Po zakończeniuwojny zHenrykiem II Bolesław postanowił odbudować swoje wpływy na Rusi i latem wyruszył na wschód. Ostateczny wynik tej wyprawy nie jest znany. Część badaczy przyjęła, że po sporze zPieczyngami (wspierającymi księcia polskiego) Chrobry wycofał się, nie uwalniając uwięzionych (Świętopełk wydostał się z więzienia po śmierci Włodzimierza w 1015 r.; pewne jest, że Reinbern zmarł w niewoli, nieznana jest data tego wydarzenia), za to zdobywając prawdopodobnie duże łupy[2].
Po śmierci Włodzimierza Świętopełk nie zdobył tronu kijowskiego, gdyż został pokonany przez swojego młodszego brata,Jarosława I Mądrego. Świętopełk uciekł na dwór teścia[d], natomiast Jarosław sprzymierzył się z cesarzem rzymskim i zaczął prowadzić antypolską politykę (m.in. odrzucił propozycję Bolesława dotyczącą oddania księciu polskiemu rękiPrzedsławy – siostry Jarosława). W związku z porozumieniami zNiemcami,Rusini uderzyli w 1017 naBrześć, jednak nie odnieśli sukcesu.
Po zakończeniuwojny z Niemcami, Bolesław zdecydował osadzić Świętopełka na tronie w Kijowie. Nie bez znaczenia była też kwestia utrzymania drużyny książęcej, która po latach wojen, nie miała już innego źródła zarobku niż wyprawa na Ruś.
Chrobrego wspomagało w tej wyprawie trzystu rycerzy niemieckich (postanowieniapokoju budziszyńskiego;Thietmar twierdził, że Bolesław podjął ją z inicjatywyHenryka II) pod wodzą grafaZygfryda, synaHodona, pół tysiąca węgierskich i tysiąc Pieczyngów atakujących Kijów od południa nad którymi komendę objął Świętopełk. Posiłki niemieckie uzyskał także Bolesław Chrobry w czasie wypraw na Ruś w 1013. Ogółem, siły polskie i sojuszników liczyły ok. kilku tysięcy. Podobne wojska zebrał Jarosław wspierany przezWaregów.
Do koncentracji oddziałów Bolesława doszło prawdopodobnie w połowie lipca[e]. Po przekroczeniu granicy, jego wojska starły się 22 lipca z oddziałami Jarosława Mądregopod Wołyniem i odniosły zdecydowane zwycięstwo[f]. Po bitwie Jarosław spalił jeden z grodów Świętopełka (być możeTurów lubPińsk[3]), a Bolesław (przezPołonne,Peresopnicę,Dorohobuż,Korzec,Uszesk,Milczesk, Biełgorod[4][g]) 14 sierpnia przybył pod Kijów. Miasto już od pewnego czasu broniło się przed Pieczyngami, a na widok nadchodzącego Bolesława i Świętopełka otworzyło bramy przed księciem i jego teściem[h].
Wkraczających powitali mieszkańcy Kijowa, arcybiskup kijowski Jonasz i rodzina Jarosława Mądrego.
Z Kijowa książę polski rozesłał liczne poselstwa: do cesarza bizantyjskiegoBazylego Bułgarobójcy, cesarza Henryka II, a także do Jarosława Mądrego proponując mu oddanie rodziny w zamian za oddanie córki Chrobrego (żony Świętopełka).
Chrobry odprawił swoje posiłki, a później doszło do jego niejasnych konfliktów ze Świętopełkiem[i]. Być może powodem tego były jakieś rokowania dyplomatyczne między Bolesławem a Jarosławem[5]. Bolesław, po zdobyciu licznych łupów oraz ruszył w drogę powrotną[j] w trakcie której ponownie przyłączył do PolskiGrody Czerwieńskie (bez zgody Świętopełka). Trasa powrotu nie jest w gruncie rzeczy znana. Można się tylko domyślać, że wiodła przezPohorynie,Mikulin iTrembowlę do Polski[6]. W podobnym czasie miał też zdaniem Galla po raz kolejny rozbić oddziały Jarosława Mądrego[k].
W 1019 Świętopełk zginął w walce z Jarosławem, który powtórnie objął tron i dokonał na Polakach odwetu w 1031 odzyskując dla RusiGrody Czerwieńskie.
Opracowania
Historyczne
