 | |||
| Data i miejsce urodzenia | 4 października 1948 | ||
|---|---|---|---|
| Senator V kadencji | |||
| Okres | od 19 października 2001 | ||
| Przynależność polityczna | |||
| Odznaczenia | |||
  | |||
| |||
Stanisław Sławomir Nicieja (ur.4 października1948 wStrzegomiu) –polski historyk i historyk sztuki XIX i XX wieku,profesornauk humanistycznych, byłyrektorUniwersytetu Opolskiego, senatorV kadencji.
Ukończył studia na Wydziale Filologiczno-Historycznym Wyższej Szkoły Pedagogicznej wOpolu, uzyskując tytuł zawodowy magistra historii. W 1977 obroniłdoktorat w zakresie nauk humanistycznych (na podstawie pracy poświęconejJulianowi Leszczyńskiemu[1]), w 1982 uzyskał stopieńdoktora habilitowanego. W 1989 otrzymał tytuł profesora nauk humanistycznych.
W okresiePRL był działaczemPZPR (od czasu studiów) iPatriotycznego Ruchu Odrodzenia Narodowego. Przewodniczył uczelnianej organizacjiSocjalistycznego Związku Studentów Polskich, odbył roczną aspiranturę w jednym z instytutówWyższej Szkoły Nauk Społecznych przy KC PZPR. W 1988 otrzymał nagrodę specjalną za działania w radzie wojewódzkiej PRON. Publikował w partyjnych periodykach artykuły poświęcone działaczom komunistycznym, m.in. oFeliksie Dzierżyńskim[1]. Był także członkiem komitetu redakcyjnego kwartalnikaKC PZPR „Z Pola Walki”, w którym publikowano artykuły na temat historii polskiego i międzynarodowego ruchu robotniczego i komunistycznego.
Odbył staże naLwowskim Uniwersytecie Narodowym im. Iwana Franki (1978–1979), wInstytucie HistoriiPAN (1981–1982), uzyskał stypendium Bolesława Krokowskiego wNancy iParyżu (1986), stypendiumFundacji Lanckorońskich wLondynie (1990–1991), stypendium Fundacji Tadeusza Zabłockiego w Londynie (1992), stypendium Polskiej Fundacji Kulturalnej w Londynie (1993).
Po przekształceniu WSP wUniwersytet Opolski (w 1994) pełnił funkcję rektora tej uczelni w latach 1996–2002. Ponownie został wybrany na trzyletnią kadencję w 2005. W 2008 nie ubiegał się o reelekcję. 16 marca 2012 został ponownie wybrany na to stanowisko (na kadencję 2012–2016), wygrywając z dotychczasową rektor uniwersytetu profesorKrystyną Czają stosunkiem głosów 57:42[2]. W 2016 zastąpił goMarek Masnyk.
W latach 2001–2005 z rekomendacjiSojuszu Lewicy Demokratycznej sprawował mandat senatora zokręgu opolskiego[3]. W 2005 nie kandydował w wyborach parlamentarnych. W 2007[4] i w 2011[5] bez powodzenia startował doSenatu (odpowiednio z ramieniaLiD oraz SLD).
Był inicjatorem utworzenia i doprowadził do powstaniaMuzeum Uniwersytetu Opolskiego[6]. Zasiadał m.in. w Polsko-Ukraińskiej Komisji do spraw RenowacjiCmentarza Łyczakowskiego we Lwowie (1989–1993), zespole odbudowyCmentarza Orląt Lwowskich (od 1993),Głównej Komisji Badania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu (od 1994), komitecie redakcyjnymSłownika Biograficznego Polonii Świata w Paryżu (od 1992), redakcji miesięcznika „Semper Fidelis” (1989–1993), radzie programowejPolskiego Radia Opole (1993–1999). Opublikował 14 książek (w tym monografii oCmentarzu Łyczakowskim), około 400 artykułów naukowych, publicystycznych i popularyzujących historię oraz kilkadziesiąt biogramów i artykułów biograficznych (m.in. Edwarda Raczyńskiego,Karola Zbyszewskiego,Marii Danilewicz-Zielińskiej). Był promotorem ośmiu doktoratów.
Publikował m.in. w „Zeszytach Historycznych” w Paryżu, „Dziejach Najnowszych”,„Odrze”, „Kresach Literackich”, „Przeglądzie Wschodnim”,„Życiu Literackim”, „Pulsie” wLondynie, „Orle Białym” w Londynie, „Tygodniu Polskim” w Londynie, „Kwartalniku Historycznym”, „Mówią Wieki”.
Współautor sześciu filmów dokumentalnych o Lwowie, tj.Orlęta Lwowskie (1990),Snem wiecznym we Lwowie (1992),Zadwórze – polskie Termopile (1993). Należy do twórców Towarzystwa Historyczno-Literackiego im. Karola Szajnochy w Opolu, w jego ramach w 1989 zaczął organizować wieczory autorskie i promocje książek. Był pomysłodawcą i realizatoremZłotej Serii Otwartych Wykładów Uniwersyteckich.
Laureat Nagrody im. Ludwika Waryńskiego (1987) za biografięAdam Próchnik – historyk, polityk, publicysta[7],Śląskiej Nagrody im. Juliusza Ligonia (1989), nagród redakcji „Życia Literackiego” (1989) i „Przeglądu Technicznego” (1989), „Przeglądów Wschodniego” (1993) i„Polityki” (1999), Nagrody Literackiej Wojewody Opolskiego (1990), Nagrody Ministra Edukacji Narodowej I stopnia za osiągnięcia naukowe (1986, 1991, 1999),Nagrody im. Karola Miarki (2008)[8], tytułu Zasłużony Obywatel Miasta Opola (1994), wyróżnienia czytelników miesięcznika„Kraków” w konkursie „Portrety 2020” na najlepszą biografię roku za XV tom seriiKresowa Atlantyda pt.Wilno (2021)[9].
W 1993 został odznaczony Krzyżem KawalerskimOrderu Odrodzenia Polski[10]. W 2005 wyróżniony SrebrnymMedalem „Zasłużony Kulturze Gloria Artis”[11].
|
