 | |||
| Państwo | |||
|---|---|---|---|
| Stan | |||
| Kod pocztowy | 464661 | ||
Położenie na mapie Madhya Pradeshu  | |||
Położenie na mapie Indii  | |||
| 23°28′50,5200″N 77°44′10,6800″E/23,480700 77,736300 | |||
| |||
| Obiekt zlisty światowego dziedzictwa UNESCO | |
 Wielka Stupa W Sańći | |
| Państwo | |
|---|---|
| Typ | kulturowy |
| Spełniane kryterium | I, II, III, IV, VI |
| Numer ref. | |
| Region[b] | Azja i Pacyfik |
| Historia wpisania na listę | |
| Wpisanie na listę | 1989 |
| 23°28′46,14″N 77°44′22,72″E/23,479483 77,739644 | |
Sańći (hindi: सांचीtrl. Sãći, Sanći,ang.Sanchi), miejscowość wIndiach w stanieMadhya Pradesh. Słynie z zespołu architektekturybuddyjskiej, w skład którego wchodzą trzystupy, ruiny świątyń i klasztorów.Najbardziej znana jeststupa nr 1, zwana Wielką Stupą. Zaczęto ją wznosić wIII w. p.n.e.[2] za panowaniaAśoki Wielkiego[3], ale potem kilkakrotnie przebudowywano. Stupę otacza tradycyjne kamienne ogrodzenie zwanewedika, zakreślające obszar świętej wędrówki –pradakszina. W obręb uświęconego obszaru prowadzą cztery bramy –torana – z których szczególnie wschodnia zasługuje na uwagę ze względu na bogatą dekorację rzeźbiarską. Brama stanowi imitację konstrukcji drewnianej wykonaną w kamieniu. Jej powierzchnia zawiera liczne przedstawienia z życiaBuddy. Jednak nie pojawia się postać samego założyciela religii, a jedynie jego emblematy:drzewo bodhi, odciśnięte ślady stóp, koń bez jeźdźca. Występują również przedstawienia niebuddyjskie, np. boginiLakszmi, małżonkiWisznu. Najbardziej znaną rzeźbą tej bramy jestJakszi z drzewem (sanskr.śalabhańdźika lubwrykszaka) Jest to postać kobieca przedstawiającanimfę drzew[2], wkomponowana w narożnik pomiędzy filar i belkę poprzeczną bramy. Dekoracja powstała w I w. n.e., za dynastiiSatawahanów. Napis fundatorski głosi, że wykonali ją rzeźbiarze kości słoniowej z miasta Widisia. Stupa została opuszczona w XIV wieku. Ponownie odkryta przez armię brytyjską w 1818. W latach 1912–1919 odnowiona przez służby archeologiczne Indii kierowane przezJohna Marshalla. W 1989 została wpisana naListę Światowego Dziedzictwa UNESCO[2].
Bardzo dobrze zachowana jest również stupa nr 3, zbudowana ok. I w. n.e. Stupa ta pozbawiona jest ogrodzeniawedika i posiada tylko jedną, główną bramę. Głowice jej filarów zdobią wyobrażenia skrzatówgana.
Najskromniejsza i prawdopodobnie najstarsza jest stupa nr 2.
