Rod
| ruten← rod →pallad |
|
| Wygląd |
| srebrzystobiały |
|
Widmo emisyjne rodu |
| Ogólne informacje |
| Nazwa, symbol,l.a. | rod, Rh, 45
(łac.rhodium) |
|---|
| Grupa, okres, blok | 9 (VIIIB),5,d |
|---|
| Stopień utlenienia | I, II,III, IV, V, VI |
|---|
| Właściwości metaliczne | metal przejściowy |
|---|
| Właściwościtlenków | amfoteryczne |
|---|
| Masa atomowa | 102,91 ± 0,01[a][3] |
|---|
| Stan skupienia | stały |
|---|
| Gęstość | 12460kg/m³ |
|---|
| Temperatura topnienia | 1964 °C[1] |
|---|
| Temperatura wrzenia | 3695 °C[1] |
|---|
|
| Numer CAS | 7440-16-6 |
|---|
| PubChem | 23948 |
|---|
|
|
| Najbardziej stabilne izotopy |
|---|
| |
|
|
Jeżeli nie podano inaczej, dane dotyczą
warunków normalnych (0 °C, 1013,25 hPa) |
|
|
Rod (Rh,łac.rhodium, odgr.rhodon – róża) –pierwiastek chemiczny z grupymetali przejściowych wukładzie okresowym (triadaplatynowców lekkich),metal szlachetny.
Pierwiastek ten został odkryty w 1803 r. w południowoamerykańskiej rudzieplatyny przezWilliama Hyde’a Wollastona wWielkiej Brytanii[4]. Nazwę zapożyczył on od greckiego słowarhodon (róża), gdyż roztwory soli rodu mają barwę różową[5].
Wskorupie ziemskiej występuje w śladowych ilościach rzędu 10−4 ppm. Otrzymuje się go z niektórychrudmiedzi iniklu, w których występuje ok. 0,1% tego pierwiastka. Rod ma 34izotopy z przedziału mas 94–112. Trwały jest tylko izotop 103, który stanowi 100% naturalnego składu izotopowego tego pierwiastka.
Kompleksykarbonylkowe,chlorkowe ifluorkowe rodu są stosowane w przemyśle jakokatalizatory polimeryzacjipolietylenu oraz wmetatezieolefin.
Znaczenie biologiczne – żadne. Kompleksy karbonylkowe są toksyczne i prawdopodobnie rakotwórcze.
W postaci czystej jest lśniącym, srebrzystoszarymmetalem. Nie reaguje z wodą,powietrzem ikwasami, natomiast ulega reakcji z mocnymizasadami. Stosowany jest do wyrobu tygli,narzędzi chirurgicznych oraz powłok refleksyjnych wreflektorach, ze względu na wysoką cenę, rzadko jest wykorzystywany w postaci metalicznej. Jego cena w lipcu 2009 roku (w przeliczeniu nagram) wynosiła 46,20USD, dla porównaniaplatyna kosztowała 37,65 USD, azłoto 30,59 USD (stan na 22.07.2009).
- ↑ Podana wartość stanowi przybliżoną standardową względną masę atomową (ang.abridged standard atomic weight) publikowaną wraz ze standardową względną masą atomową, która wynosi 102,90549 ± 0,00002. Zob.Prohaska i in. 2021 ↓, s. 584.
- ↑abDavid R.D.R. Lide David R.D.R. (red.),CRC Handbook of Chemistry and Physics, wyd. 90, Boca Raton: CRC Press, 2009, s.4-30,ISBN 978-1-4200-9084-0 (ang.).
- ↑Rhodium (nr 204218) (ang.) – karta charakterystyki produktu Sigma-Aldrich (Merck) na obszar Stanów Zjednoczonych. [dostęp 2011-10-05].(przeczytaj, jeśli nie wyświetla się prawidłowa wersja karty charakterystyki)
- ↑ThomasT. Prohaska ThomasT. i inni,Standard atomic weights of the elements 2021 (IUPAC Technical Report), „Pure and Applied Chemistry”, 94 (5), 2021, s. 573–600,DOI: 10.1515/pac-2019-0603 (ang.).
- ↑Rhodium: historical information. www.webelements.com. [dostęp 2018-08-24].
- ↑Ignacy Eichstaedt: Księga pierwiastków. Warszawa: Wiedza Powszechna, 1973, s. 290.OCLC839118859.
