Pamięć o dostępie swobodnym,pamięć główna,RAM (ang.random-access memory,main memory) –podstawowy rodzajpamięci komputerowej. Ogólnie termin RAM odnosi się do pamięci głównej w większości komputerów, a dokładniej do pamięci półprzewodnikowychSRAM iDRAM.
Choć nazwa sugeruje, że jest to każda pamięć o bezpośrednim dostępie do dowolnej komórki pamięci (w przeciwieństwie dopamięci o dostępie sekwencyjnym, na przykładrejestrów przesuwnych), ze względów historycznych oznacza ona tylko te rodzaje pamięci o bezpośrednim dostępie, w których możliwy jest wielokrotny i łatwy zapis, a wyklucza pamięciROM (tylko do odczytu) iEEPROM, w których zapis trwa znacznie dłużej niż odczyt, mimo że w ich przypadku też występuje swobodny dostęp do zawartości[1].
W pamięci RAM przechowywane są aktualnie wykonywaneprogramy i dane dla tych programów oraz wyniki ich pracy. W temperaturze pokojowej zawartość większości pamięci RAM jest tracona w czasie mniejszym niż sekunda po zaniku napięcia zasilania, niektóre typy wymagają także odświeżania, dlatego wyniki pracy programów wymagające trwałego przechowania muszą być zapisane na innymnośniku danych.
Pamięci RAM dzieli się napamięci statyczne (ang.static random-access memory, w skrócie SRAM) orazpamięci dynamiczne (ang.dynamic random-access memory, w skrócie DRAM). Pamięci statyczne są szybsze od pamięci dynamicznych, które wymagają ponadto częstego odświeżania, bez którego szybko tracą swoją zawartość. Obok swoich zalet są one jednak dużo droższe; używane są w układach, gdzie wymagana jest duża szybkość (np.pamięć podręczna procesora) lub ilość pamięci jest niewielka, więc nie opłaca się konstruować układu odświeżania (np. prostemikrokontrolery). W komputerach wymagających dużej ilości pamięci jako pamięć operacyjną używa się pamięci DRAM.
Pamięć RAM jest stosowana głównie jakopamięć operacyjna komputera[2], jako pamięć niektórych komponentów (procesorów specjalizowanych) komputera (kart graficznych,kart dźwiękowych), jako pamięć danych sterowników mikroprocesorowych.
Współczesna pamięć RAM jest realizowana sprzętowo w postaciukładów scalonych występujących w różnych technologiach lub jako fragmenty bardziej złożonych scalonych układów cyfrowych (np. pamięćcache L1, L2 procesora, a ostatnio także L3) oraz w postaci różnych modułów, znajdujących głównie zastosowanie w komputerach. Wyróżnia siępamięci trwałe i ulotne.
PRAM – elementem pamięciowym jest kryształ (konstrukcja prototypowa)
RRAM (resistive RAM)[3] - pamięć rezystywna, która wykorzystuje zmianę rezystancji materiału w celu zapisywania danych. Zastosowania: Jest badana jako potencjalny zamiennik dla pamięci Flash ze względu na szybsze działanie i niższe zużycie energii.
Intel Alder Lake, AMDZen 4 (premiera planowana na 2022r)
2020
Jeśli chodzi o komputery zgodne z IBM PC, to obecnie oferują ponad cztery miliony razy większą pojemność niż w pierwszymIBM PC 5150, który był oferowany z 16 KB RAMu[5], a obecnie (2020) zgodne z IBM PC mają instalowane nawet 64GB RAMu[6].
↑HaitongH.LiHaitongH.,RRAM-CMOS INTEGRATED HARDWARE FOR EFFICIENT LEARNING AND INFERENCE AT THE EDGE, Stanford University, czerwiec 2022(ang.).url, data dostępu?