| zimna wojna | |||
 Żołnierze brytyjskiego Pułku Queen's Own Highlanders na patrolu niedaleko pól naftowych wSeria | |||
| Czas | 8–17 grudnia 1962 | ||
|---|---|---|---|
| Miejsce | |||
| Przyczyna | sprzeciw wobec pomysłu włączenia kraju do Malezji, | ||
| Wynik | zwycięstwo sił rządowych, | ||
| Strony konfliktu | |||
| |||
| Dowódcy | |||
| |||
| brak współrzędnych | |||
Powstanie w Brunei[1] –powstanie mieszkańcówBrunei przeciwko rządomkolonialnymWielkiej Brytanii i próbie włączenia kraju w składMalezji. Walki wybuchły 8 grudnia 1962 roku i były prowadzone przez Azahariego, przywódcę Partii Ludowej Brunei. W trakcie powstania Azhari schronił się naFilipinach – wybrał ten kraj ze względu na pretensje Filipin do północnej części Borneo oraz opór kraju względem integracji tego obszaru doMalezji[2].
W przeprowadzonych w Brunei w sierpniu 1962 roku wyborach do Rady Legislacyjnej zdecydowane zwycięstwo odniosłalewicowa Partia Ludowa (PRB) pod wodząA.M. Azahari, który sprzeciwiał się wstąpieniu Brunei do Federacji i postulował utworzenie niezależnego państwa skupiającego trzy brytyjskie kolonie znajdujące się w północnej części Borneo, tj. Brunei,Sarawak iSabah[3]. Postulaty Partii Ludowej zostały odrzucone przez sułtana Brunei, którym pozostawałOmar Ali Saifuddien III znajdujący się pod faktyczną protekcją Wielkiej Brytanii. W rezultacie Partia Ludowa rozpoczęła przygotowania do zbrojnej próby odsunięcia od władzy Omara, a w tym zadaniu poparły ją antykolonialne rządySingapuru iIndonezji (według części historyków to Indonezja sprowokowała przewrót[4], są też tacy, którzy uważają, że przewrót był brytyjską intrygą[5]).
W grudniu 1962 roku Azahari stanął na czele Narodowej Armii Północnego Borneo (która miała prawdopodobnie wsparcie materialne Indonezji) i 8 grudnia przeprowadził pucz w celu obalenia sułtana – zwolennika przystąpienia do Federacji. Pucz nie udał się, a Narodowa Armia Północnego Borneo kontynuowała zbrojny opór względem rządu do 17 grudnia. Choć powstanie zostało z pomocą Wielkiej Brytanii stłumione to monarcha zrozumiał sprzeciw społeczny względem przystąpienia do Federacji i w rezultacie zrezygnował z tego pomysłu[6].
Osobny artykuł:konfrontacja indonezyjsko-malezyjska.Wsparcie indonezyjskiego prezydentaSukarno dla rebeliantów było jedną z przyczyn wybuchu sporu indonezyjsko-malezyjskiego[7].
Osobny artykuł:powstanie w Sarawaku.Rebelia na Brunei była też sygnałem dla rozpoczęcia antymalezyjskiego i antykolonialnegopowstania w Sarawaku[8].
