miasto igmina | |||||
| |||||
Państwo | |||||
---|---|---|---|---|---|
Województwo | |||||
Powiat | |||||
Data założenia | XIV wiek | ||||
Prawa miejskie | lata 1973–1975, 1982 rok | ||||
Burmistrz | Ryszard Spyra | ||||
Powierzchnia | 39,99 km² | ||||
Populacja (31.12.2023) • liczba ludności • gęstość |
| ||||
Strefa numeracyjna | 32 | ||||
Kod pocztowy | 42-480 | ||||
Tablice rejestracyjne | SZA | ||||
Położenie na mapie powiatu zawierciańskiego ![]() | |||||
Położenie na mapie Polski ![]() | |||||
Położenie na mapie województwa śląskiego ![]() | |||||
![]() | |||||
TERC (TERYT) | 2416011 | ||||
SIMC | 0942216 | ||||
Urząd miejski ul. Dworcowa 142-480 Poręba | |||||
| |||||
| |||||
Strona internetowa | |||||
BIP |
Poręba –miasto wPolsce, wwojewództwie śląskim, wpowiecie zawierciańskim, nadCzarną Przemszą. Pomimo administracyjnej przynależności do województwa śląskiego od 1999 r., kulturowo, historycznie i geograficznie jest częściąMałopolski i dawnejziemi krakowskiej[2].
Od 1933 roku ścisły obszar Poręby dzieli się na trzy sektory[3]:
W skład miejscowości wchodzą także dawne wsie:Dziechciarze,Krawce,Niwki iKrzemenda.
Przez miasto przepływaCzarna Przemsza.
Dane z 30 czerwca 2004:
Opis | Ogółem | Kobiety | Mężczyźni | |||
---|---|---|---|---|---|---|
jednostka | osób | % | osób | % | osób | % |
populacja | 8808 | 100 | 4598 | 52,2 | 4210 | 47,8 |
gęstość zaludnienia (mieszk./km²) | 220 | 114,8 | 105,1 |
Piramida wieku mieszkańców Poręby w 2014 r.[4]:
SIMC | Nazwa | Rodzaj |
---|---|---|
0945545 | Dziechciarze | część miasta |
0945574 | Kierszula | część miasta |
0945597 | Krawce | część miasta |
0945611 | Krzemenda | część miasta |
0945640 | Niwki | część miasta |
Osada założona została w XIV wieku. Pierwsza wzmianka o Porębie pochodzi z 1373 roku.
Do 1954 roku siedzibagminy Poręba. W 1957 roku uzyskałastatus osiedla. W latach 1973–1975 i od 1982 r. była samodzielnym miastem. W latach 1975–1982 położona w granicachZawiercia. Na terenie dzisiejszej Poręby istniało dawniej wielkie rozlewisko wodne zwane Czarnym Jeziorem. Od tego jeziora Poręba wzięła część swej pierwotnej nazwy. W 1375 osada nosiła nazwę Czarnej Poręby i należała do nijakiego Morawczyka Krzywosąda, zwanego pospolicie Krzywakiem. W XV wieku nazwa została zmieniona na Porębę Mrzygłodzką i przeszła w ręce szlachcicaPileckiego. W XVI wieku osadnictwo tych terenów naprawie magdeburskim spowodowało znaczny rozkwit Poręby. Spore tereny leśne, złożawęgla brunatnego i innych rud sprzyjały rozwojowi przemysłu. W miejscowych lasach wypalanowęgiel drzewny. Rozwijał się wytop żelaza oraz stali.
PoIII rozbiorze Polski, w 1795 roku, wybudowano w zakładach, w Porębie pierwszy piec do przetapiania rudy. Uruchomienie pieca odlewniczego stworzyło z Poręby ośrodek przemysłowy. Odlewano rury żelazne, elementy do młynów, cegielni oraz innych fabryk, a także na potrzeby rolnictwa.Odlewnia odlewała naczynia emaliowane i urządzenia sanitarne. W tym czasie powstawało wiele nowych osiedli. W latach 1930–1935 wybudowano trzy szkoły podstawowe. W czasieII wojny światowej, zmieniono nazwę Poręby na „Haudorf”. Jeszcze przed I wojną światową w fabryce rozpoczęto produkcjęobrabiarek, a po II wojnie światowej obrabiarek ciężkich.
Poręba słynie także z lokalnej potrawy zwanejprażonkami (ziemniaki pokrojone w grube plastry pieczone razem z kiełbasą, boczkiem, cebulą i innymi składnikami). Unikatem jest też naczynie do ich przyrządzania jest to kociołek produkowany w Porębie od ponad 200 lat. Współcześnie ten odlew żeliwny posiada trzy nóżki i pokrywę, która jest do garnka dociskana śrubą. Jednak dawniej potrawę w garnku przykrywano odwróconą darnią trawy.
Co roku w Porębie urządzany jest Światowy Festiwal Prażonek, gdzie mieszkańcy wspólnie pieką i gustują prażonki. Główną atrakcją festiwalu jest prażenie wielkiego żeliwnego kotła wypełnionego 160 kg ziemniaków.
78Chmielnik -Jędrzejów -Szczekociny -Zawiercie -Poręba -Siewierz -Tarnowskie Góry -Gliwice -Rybnik -Wodzisław Śląski
Linia kolejowa nr 182Tarnowskie Góry –Zawiercie.
Poręba oddalona jest ok. 20 km odPortu Lotniczego w Pyrzowicach
Miasta partnerskie[6] | ||
Kraj | Miasto | |
---|---|---|
![]() | ![]() | |
![]() | ![]() |
Łazy,Myszków,Siewierz,Zawiercie
Części miasta wgTERYT (dawne wsie) | |
---|---|
Historyczne części Poręby |