![]() | |||
Kontynent | |||
---|---|---|---|
Państwo | |||
Województwo | |||
Akwen | |||
Położenie na mapie Wrocławia ![]() | |||
Położenie na mapie Polski ![]() | |||
Położenie na mapie województwa dolnośląskiego ![]() | |||
![]() | |||
| |||
|
Piasek, Wyspa Piaskowa – jedna zodrzańskich wysp w obrębie historycznegowrocławskiego starego miasta orazŚródmiejskiego Węzła Wodnego – Górnego. Z lewym brzegiem Odry iStarym Miastem połączona jestMostem Piaskowym, zOstrowem Tumskim –Mostem Tumskim, a z prawym brzegiem i z Wyspą Młyńską –Mostami Młyńskimi. Oprócz tego z wyspy Piasek naWyspę Słodową biegnie przez Kładkę Piaskową trakt spacerowy. Południowo-zachodni skrawek wyspy, odcięty od niej kanałem zeŚluzą Piaskową, nosi nazwęWyspy Daliowej.
Nazwa wyspy (niem.Sandinsel, łac.Insula Arena) wywodzi się od znajdującego się na niejkościoła Najświętszej Marii Panny na Piasku. Jegołacińskie wezwanieSancta Maria in Arena pochodzi odkaplicy św. Marii w Padwie, zbudowanej w miejscu dawnej arenycyrku, która w czasach rzymskich wysypywana była piaskiem (łac.arena)[1].
Już we wczesnymśredniowieczu przebiegał przez wyspę główny trakt w kierunku północ-południe. Do czasów wyburzenia na rozkazNapoleona Bonaparte wrocławskich fortyfikacji wXIX wieku wyspa Piasek znajdowała się bezpośrednio przedBramą Piaskową, północnym wjazdem do miasta. Przedkasatą zakonów w 1810 cała wyspa stanowiła własność kościelną i dopiero po tym roku została włączona pod miejską jurysdykcję[potrzebny przypis].
Przez wyspę z północy na południe przebiegaul. św. Jadwigi. Oprócz niej w stronę Ostrowa Tumskiego biegnieuliczka Najświętszej Marii Panny, pozostałe ulice są ślepe. Dawniej wyspa była gęsto zabudowana, znajdował się na niej (przy skrzyżowaniu ul. św. Jadwigi i Wodnej)klasycystyczny dom własnyCarla Gottharda Langhansa oraz liczne zabudowania wkonstrukcji słupowo-ryglowej, zostały one zniszczone w ostatnich miesiącachII wojny światowej[potrzebny przypis].
Oprócz kościoła Najświętszej Marii Panny znajduje się tu dawny gotycki kościół św. Anny, po 1810 przebudowany najpierw naszpital, obecnie stanowiący budynek mieszkalny,barokowacerkiew prawosławna Świętych Cyryla i Metodego (do tego budynku przeniesiono w1810 kościół pod wezwaniem św. Anny) i kilka innych zabudowań, w tym młyn wodnyMaria (nad odnogą oddzielającą ją odWyspy Młyńskiej)[2]. Przy Kościele Najświętszej Marii Panny znajduje się budynek dawnego klasztorukanoników regularnych św. Augustyna, który należy obecnie doUniwersytetu Wrocławskiego. Do 2017 roku mieścił się w nim jeden z gmachówBiblioteki Uniwersyteckiej we Wrocławiu[3], od 2018 znajduje się w nim Katedra Judaistyki im. Tadeusza Taubego[4], a od 2024 roku także dziekanatyWydziału Neofilologii[5] iWydział Komunikacji Społecznej i Mediów Uniwersytetu Wrocławskiego[6].
W 2005 odsłonięto przy bulwarzeStefana Wyszyńskiego (na skwerze po północnej stronie kościoła NMP)pomnik kardynała Kominka z cytatem zOrędzia do biskupów niemieckich. Pomnik stanął w 40. rocznicę jego opublikowania[7].
|