 Obraz mikroskopowy | |||
| Systematyka | |||
| Domena | |||
|---|---|---|---|
| Królestwo | |||
| Typ | |||
| Klasa | |||
| Rząd | |||
| Rodzina | |||
| Rodzaj | |||
| Gatunek | Penicillium chrysogenum | ||
| Nazwa systematyczna | |||
| Penicillium chrysogenum Thom Bull. U.S. Department of Agriculture, Bureau Animal Industry 118: 58 (1910) | |||
| |||
Penicillium chrysogenum Thom (także:Penicillium notatum[1]) – gatunekgrzybów z klasyEurotiomycetes[2]. Jestorganizmem modelowym w badaniach naukowych[3].
Pozycja w klasyfikacji wedługIndex Fungorum:Penicillium, Aspergillaceae, Eurotiales, Eurotiomycetidae, Eurotiomycetes, Pezizomycotina, Ascomycota, Fungi[2].
Holotyp: IMI 24314 : Genbank sequence,neotyp IMI 24314[2].
GatunekP. chrysogenum opisany został w 1910 r. przezCharlesa Thoma. W 1911 r. Richard Westling opisał gatunekP. notatum, był to jednak ten sam gatunek, który opisany został przez Thoma jakoP. chrysogenum. Jest to więc jegosynonim[1].
Penicillium chrysogenum togrzyb mikroskopijny zbudowany zestrzępek, na których wyrastają prostopadle do nichkonidiofory na szczycie rozwidlające się wielokrotnie, tak, że swoim wyglądem przypominają pędzel. Na szczytowychkomórkach konidiotwórczych powstajązarodniki konidialne tworzącełańcuszki bazypetalne. Rozwijająca się na powierzchni produktów spożywczych koloniaP. chrysogenum tworzy watowatynalot popularnie nazywanypleśnią[4].Aleksander Fleming, który hodował w laboratoriumP. chrysogenum opisał jego kolonię jakobiała puszysta masa, która później zmienia kolor na zielony, a następnie czarny. Po kilku dniach pojawia się żółty kolor, który rozprzestrzenia się po podłożu[5].
P. chrysogenum jest pospolitym grzybem, który może zasiedlać różnorodne siedliska. Jestsaprotrofem. Występuje m.in. w różnych glebach, w miodzie pszczelim i na różnego rodzaju produktach spożywczych. Najczęściej naturalnie występuje w wilgotnych glebach zawierających dużą ilość substancji organicznych. Gatunek ten można również znaleźć na owocach, gdzie powoduje ich gnicie[6].
P. chrysogenum odróżniany jest od innych gatunków z rodzajuPenicillium poprzez mikroskopową analizę jego morfologii, analizę metodamibiologii molekularnej i analizę budowyDNA. W laboratorium hodowany jest napodłożach hodowlanych. Najlepiej nadają się do tego celu podłoża: CzA (Czapka), CYA, MCZ i M 20. Szczepi się go na podłożu w trzech miejscach i trzyma na szlakach odwróconych do góry dnem (zapobiega to rozsiewaniu się zarodników). Dobrze zarodnikujące kultury tworzą się po 7–10 dniach[4].
Jest pierwszym organizmem, z którego otrzymanoantybiotyk o nazwiepenicylina. Dokonał tego Aleksander Fleming w 1928 roku. Zauważył on, że przypadkowe zanieczyszczenie podłożagrzybem strzępkowymPenicillium powstrzymuje wzrost kultur bakterii z rodzajuStaphylococcus (gronkowce). W wyniku dalszych prac laboratoryjnych udało mu się wydzielić substancję za to odpowiedzialną[7]. Obecnie z kulturyP. chrysogenum wytwarza się na dużą skalę antybiotyki beta-laktamowe, takie jak penicyliny icefalosporyny. W wyniku dalszych, trwających już ponad 60 lat prac laboratoryjnych z naturalnie występującego w przyrodzie gatunku wyhodowanoszczepy produkcyjne, które wytwarzają tysiące razy większą ilość antybiotyków[8].
Rozszyfrowano pełną sekwencjęgenomuP. chrysogenum. Rozpoznano w nimgeny biorące udział w syntezie antybiotyków. Jest to 20 genów syntazy poliketydowej (PKS), 10 genów nie-rybosomalnej syntazy peptydowej (NRPS) i 2 geny kodujące hybrydowe enzymy NRPS-PKS [3,4][8].
KulturyP. chrysogenum wykorzystywane są również w produkcji niektórych gatunków serów[9] i kiełbas[10].
